تغییرات ژئوپلیتیک در قاره آمریکا/آیا جهان به دوره تصرفات سرزمینی بازگشته است؟
#تحلیل_اختصاصی
#مهم
مردم آمریکا ممکن است سخنان ترامپ را مبنی بر بازپس‌گیری کانال پاناما با استفاده از زور مضحک بدانند؛ اما اشغال‌شدن توسط آمریکا برای مردم پاناما یک شوخی نیست. آخرین تجاوز آمریکا به پاناما که در سال ۱۹۸۹ رخ داد همچنان موضوع حساسیت‌برانگیزی در این کشور است. بسیاری از پانامایی‌ها باور دارند که مرگ غیرنظامیان طی دوره جنگ بسیار بالاتر از تخمین‌های رسمی بود. در سال‌های اخیر تلاش شده است قربانیان پانامایی برای شناسایی نبش قبر شوند. همچنین ۲۰ دسامبر، تاریخ آغاز حمله به عنوان روز ملی سوگواری برای این واقعه ثبت شده است. (در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۴، یک روز پس از این روز ملی ترامپ صحبت کردن در مورد پاناما را شروع کرد.)
رئیس‌جمهور پاناما، خوزه رائول مولینو بلافاصله به این تهدیدها پاسخ داد:
کانال پاناما "متعلق پاناما است و خواهد ماند"
همچنین دیگر کشورهای آمریکای لاتین شامل مکزیک، شیلی و کلمبیا نیز به سرعت با پاناما اعلام همبستگی کردند.
به طور کلی، آمریکا لاتین همیشه در جستجوی شراکت با رقبای آمریکا در خارج از نیمکره غربی بوده است؛ از محافظه‌کاران مکزیک که در سال ۱۸۶۲ فرانسوی‌ها را به کشور خود آوردند یا کمونیست‌های کوبا که یک قرن بعد، شوروی را به کشور خود دعوت کردند. این الگویی در تاریخ ایالات متحده بوده است: اشتیاق بالا برای اجرای دکترین مونروئه آمریکا را به خشونت‌های جدی‌تری متمایل می‌کند. در همین حال، کشورهای آمریکای لاتین که امیدی به ایجاد بازدارندگی در مقابل آمریکا ندارند به دنبال برقراری موازنه با همسایه خود هستند.
به همین دلیل بود که فرانکلین روزولت در طول جنگ جهانی دوم سیاست مصالحه‌جویانه «همسایه خوب» را در قبال آمریکای لاتین انتخاب کرد و چند دهه بعد مجدداً به همین دلیل ایالات متحده کانال پاناما را رها کرد. پانامایی‌ها هیچوقت کنترل آمریکا بر کانال و مستعمره‌نشین‌های آمریکایی و تفکیک نژادی را که به همراه آن آمد نپذیرفتند. تعجبی ندارد که مردم پاناما با مشاهده چنین جداسازی و نابرابری، علیه تسلط آمریکا بر کانال شوریدند. این خیزش به درگیری کمتر‌شناخته‌شدۀ ۹ ژوئن ۱۹۶۹ میان سربازان آمریکایی و دانشجویان پانامایی منجر شد که در آن حداقل چهار سرباز آمریکایی و بیست شهروند پانامایی کشته شدند. این روز که در پاناما به عنوان روز شهید از آن یاد می‌شود احتمالاً مهم‌ترین تاریخ در هویت ملی پاناما به‌شمار می‌رود.
اتحاد آمریکای لاتین در حمایت از پاناما توضیح می‌دهد که چرا رونالد ریگان علی‌رغم مخالفت صریح در کارزار انتخاباتی‌اش با توافق ۱۹۷۷ کارتر با پاناما برای واگذاری کانال، هیچ اقدامی در جهت ابطال آن انجام نداد. با وجود اینکه ریگان به اقداماتی دست زد که دشمنی افکار عمومی آمریکا لاتین را برمی‌انگیخت، اما منطق اساسی جنگ سرد حکم می‌کرد که آمریکای لاتین را در سمت ایالات متحده نگه دارد و کانال پاناما ارزش برانگیختن دشمنی این منطقه را نداشت.
اما اکنون با شکسته شدن نظم سابق، آمریکا احتیاج به سرزمین از طریق فتح نظامی و یا خرید سرزمین مثل آلاسکا و گرفتن مزیت های ژئوپلیتیک بیشتری دارد(برای داشتن ابزارهای قدرت بیشتر در نظم آینده چند قطبی جهان) و به همین دلیل است که به سراغ گرینلند، کانادا، خلیج مکزیک و اکنون کانال پاناما آمده است.
اما اتحاد شرق نباید بیکار بنشیند.
تهدید ترامپ مبنی بر بازپس‌گیری کانال پاناما و خلیج مکزیک و ... اگر از کنترل خارج شود، به سرعت ایالات متحده را در موقعیت انزوای منطقه‌ای قرار خواهد داد که بنا بود توافق 1977 کانال باعث اجتناب از آن شود.
زیرا این تهدیدات تأثیر بلندمدت آن افزایش احساسات ضد آمریکایی و نظامی‌شدن منطقه خواهد بود.
انسجام آمریکای لاتین واقعی است، اگرچه اکنون ضعیف است. اغلب کشورهای این منطقه در مواضع خود از پاناما حمایت کرده‌اند؛ اما ظرفیت دفاع از خود یا همسایهشان را ندارند؛ اما اگر مناقشه‌های سرزمینی و توسل به ابزارهای نظامی وارد نیمکره غربی شود، منطقه به گونه‌ای تغییر خواهد کرد که خوشایند آمریکا نخواهد بود.
در چنین سناریویی، حتما ایران، چین و روسیه با مداخله و تضعیف مهم‌ترین مزیت ژئوپلیتیک آمریکا یعنی روابط خوب با همسایگان، باید استفاده کنند.
🖋️ مصطفی سلگی
Join : @twokhati
#تحلیل_اختصاصی
#مهم
مردم آمریکا ممکن است سخنان ترامپ را مبنی بر بازپس‌گیری کانال پاناما با استفاده از زور مضحک بدانند؛ اما اشغال‌شدن توسط آمریکا برای مردم پاناما یک شوخی نیست. آخرین تجاوز آمریکا به پاناما که در سال ۱۹۸۹ رخ داد همچنان موضوع حساسیت‌برانگیزی در این کشور است. بسیاری از پانامایی‌ها باور دارند که مرگ غیرنظامیان طی دوره جنگ بسیار بالاتر از تخمین‌های رسمی بود. در سال‌های اخیر تلاش شده است قربانیان پانامایی برای شناسایی نبش قبر شوند. همچنین ۲۰ دسامبر، تاریخ آغاز حمله به عنوان روز ملی سوگواری برای این واقعه ثبت شده است. (در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۴، یک روز پس از این روز ملی ترامپ صحبت کردن در مورد پاناما را شروع کرد.)
رئیس‌جمهور پاناما، خوزه رائول مولینو بلافاصله به این تهدیدها پاسخ داد:
کانال پاناما "متعلق پاناما است و خواهد ماند"
همچنین دیگر کشورهای آمریکای لاتین شامل مکزیک، شیلی و کلمبیا نیز به سرعت با پاناما اعلام همبستگی کردند.
به طور کلی، آمریکا لاتین همیشه در جستجوی شراکت با رقبای آمریکا در خارج از نیمکره غربی بوده است؛ از محافظه‌کاران مکزیک که در سال ۱۸۶۲ فرانسوی‌ها را به کشور خود آوردند یا کمونیست‌های کوبا که یک قرن بعد، شوروی را به کشور خود دعوت کردند. این الگویی در تاریخ ایالات متحده بوده است: اشتیاق بالا برای اجرای دکترین مونروئه آمریکا را به خشونت‌های جدی‌تری متمایل می‌کند. در همین حال، کشورهای آمریکای لاتین که امیدی به ایجاد بازدارندگی در مقابل آمریکا ندارند به دنبال برقراری موازنه با همسایه خود هستند.
به همین دلیل بود که فرانکلین روزولت در طول جنگ جهانی دوم سیاست مصالحه‌جویانه «همسایه خوب» را در قبال آمریکای لاتین انتخاب کرد و چند دهه بعد مجدداً به همین دلیل ایالات متحده کانال پاناما را رها کرد. پانامایی‌ها هیچوقت کنترل آمریکا بر کانال و مستعمره‌نشین‌های آمریکایی و تفکیک نژادی را که به همراه آن آمد نپذیرفتند. تعجبی ندارد که مردم پاناما با مشاهده چنین جداسازی و نابرابری، علیه تسلط آمریکا بر کانال شوریدند. این خیزش به درگیری کمتر‌شناخته‌شدۀ ۹ ژوئن ۱۹۶۹ میان سربازان آمریکایی و دانشجویان پانامایی منجر شد که در آن حداقل چهار سرباز آمریکایی و بیست شهروند پانامایی کشته شدند. این روز که در پاناما به عنوان روز شهید از آن یاد می‌شود احتمالاً مهم‌ترین تاریخ در هویت ملی پاناما به‌شمار می‌رود.
اتحاد آمریکای لاتین در حمایت از پاناما توضیح می‌دهد که چرا رونالد ریگان علی‌رغم مخالفت صریح در کارزار انتخاباتی‌اش با توافق ۱۹۷۷ کارتر با پاناما برای واگذاری کانال، هیچ اقدامی در جهت ابطال آن انجام نداد. با وجود اینکه ریگان به اقداماتی دست زد که دشمنی افکار عمومی آمریکا لاتین را برمی‌انگیخت، اما منطق اساسی جنگ سرد حکم می‌کرد که آمریکای لاتین را در سمت ایالات متحده نگه دارد و کانال پاناما ارزش برانگیختن دشمنی این منطقه را نداشت.
اما اکنون با شکسته شدن نظم سابق، آمریکا احتیاج به سرزمین از طریق فتح نظامی و یا خرید سرزمین مثل آلاسکا و گرفتن مزیت های ژئوپلیتیک بیشتری دارد(برای داشتن ابزارهای قدرت بیشتر در نظم آینده چند قطبی جهان) و به همین دلیل است که به سراغ گرینلند، کانادا، خلیج مکزیک و اکنون کانال پاناما آمده است.
اما اتحاد شرق نباید بیکار بنشیند.
تهدید ترامپ مبنی بر بازپس‌گیری کانال پاناما و خلیج مکزیک و ... اگر از کنترل خارج شود، به سرعت ایالات متحده را در موقعیت انزوای منطقه‌ای قرار خواهد داد که بنا بود توافق 1977 کانال باعث اجتناب از آن شود.
زیرا این تهدیدات تأثیر بلندمدت آن افزایش احساسات ضد آمریکایی و نظامی‌شدن منطقه خواهد بود.
انسجام آمریکای لاتین واقعی است، اگرچه اکنون ضعیف است. اغلب کشورهای این منطقه در مواضع خود از پاناما حمایت کرده‌اند؛ اما ظرفیت دفاع از خود یا همسایهشان را ندارند؛ اما اگر مناقشه‌های سرزمینی و توسل به ابزارهای نظامی وارد نیمکره غربی شود، منطقه به گونه‌ای تغییر خواهد کرد که خوشایند آمریکا نخواهد بود.
در چنین سناریویی، حتما ایران، چین و روسیه با مداخله و تضعیف مهم‌ترین مزیت ژئوپلیتیک آمریکا یعنی روابط خوب با همسایگان، باید استفاده کنند.
🖋️ مصطفی سلگی
Join : @twokhati