سُغد باستان یکی از مناطق ایرانی نشین آسیای مرکزی بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است از بخشهای مهم این منطقه می‌ توان به سمرقند و بخارا اشاره کرد که بعد از اسلام پایگاه مهمی برای فرهنگ ایرانی شد. زبان سغدی که از زبانهای ایرانی شاخه شمال شرقی است که نقش مهمی در جهان باستان داشته و در فرارود به عنوان زبان میانگان مطرح بوده است

شاید ساده باشد که بگوییم، سغدیان ایرانی بودند و طبیعی است که فرهنگشان هم ایرانی بوده است، اما از یک طرف با توجه به تحولات تاریخی و فرهنگی سغد و ورود عناصر گوناگون فرهنگی و دینی و از طرف دیگر نفوذ سیاسی اقوام غیرایرانی و بیانگرد در ناحیه سغد، می‌توان گفت که موانع بزرگی برای حفظ و تداوم این فرهنگ وجود داشته است به طوری که  اشکانیان و ساسانیان کمتر توانستند نفوذ خود را در آن نواحی تثبیت کنند و بیشتر اقوام بیگانه در آن نواحی قدرت می‌گرفتند. با این حال جنبه‌های گوناگون فرهنگ ایرانی در سغد حفظ شد و تداوم یافت و حتی سغدیان تماس‌های تجاری و فرهنگی خود را با دیگر مناطق ایرانی‌ نشین حفظ کردند و از دستاوردهای فرهنگی و هنری دیگر ایرانیان استفاده کردند. سغدیان حتی بر روی اقوام و ملل بیگانه تاثیرات قابل توجهی گذاشتند که در نوع خود منحصر به فرد است

منبع : نقش سغدیان در حفظ و گسترش فرهنگ ایرانی اثر مجید خالقیان کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه تهران