۸۰ سال پیش در ۸ فوریه ۱۹۴۵ (۱۹ بهمن ۱۳۲۳) ۱۰ اسیر نظامی شوروی به رهبری میخائیل دِویاتایِف یک بمب‌افکن آلمان نازی را تصرف کردند و با آن از اردوگاه جزیره یوزدوم (در آلمان) گریختند.
خلبان جنگنده میخائیل دِویاتایِف از سال ۱۹۴۱ وارد جنگ شد و در کارنامه او ۱۸۰ پرواز رزمی و ۹ پیروزی هوایی بر هواپیماهای دشمن ثبت شده بود. ۱۳ ژوئیه ۱۹۴۴ (۲۲ تیر ۱۳۲۳) هواپیمای دویاتایف در رزم هوایی سرنگون شد و او به اسارت درآمد. پس از یک ماه برای فرار تلاش کرد اما دستگیر شد و به اردوگاه کار اجباری زاکسِن‌هاوزن¹ فرستاده شد. او برای احتراز از انتقام‌گیری قریب‌الوقوع، شماره شخصی‌اش را عوض کرد و به اردوگاه اسرا در جزیره یوزدوم² فرستاده شد که در میدان‌تیر آزمایشی پینه‌موند³ در آنجا، کارهایی در زمینه تسلیحات فوق سری وی-۱ و وی-۲ در دست انجام بود.
هنگامی که میخاییل و اسرای شوروی در کنار یک بمب‌افکن هاینکل «اچ‌ئی-۱۱۱»⁴ مشغول به کار بودند، او موفق شد به دور از چشم سایرین، کار خلبان آلمانی هواپیما را زیر نظر بگیرد. فراری‌ها با استفاده از فرصت، نگهبانان را کشتند و به داخل هواپیما رفتند و دویاتایف که پیش از آن هرگز با پرنده‌های سنگین پرواز نکرده بود، موفق شد به شکل معجزه‌آسایی بمب‌افکن آلمانی را به پرواز درآورد. آلمانی‌ها که به‌هوش آمدند جنگنده‌ای را در پی آنها روانه کردند، اما آن نیز نتوانست هواپیمای فراریان را بیابد. میخاییل و همراهانش به خط مقدم رسیدند و در موقعیت نیروهای خودی فرود آمدند. در هنگام بازگشت از اسارت، خلبانی که زمانی قوی و قدبلند بود، تنها ۳۸ کیلوگرم وزن داشت.
به لطف فرار میخائیل دِویاتایف و همراهانش، فرماندهی شوروی سرنخ‌هایی از مرکز سری در اویزد و تحقیقات تسلیحات موشکی آلمان‌ها به دست آورد. در نتیجه در سپتامبر ۱۹۴۵، (با رسیدن نیروهای شوروی) پایگاه پینه‌موند را مدیر آتی برنامه موشکی-فضایی شوروی سرگئی کارالیوف کاوش کرد.
پس از گذراندن بازجویی‌ها در اردوگاه تصفیه، دویاتایِف (از خدمت) منفصل و به نیروهای ذخیره فرستاده شد (چرا که فرار از اسارت با یک هواپیمای دشمن حتی در زمان حال نیز باورش سخت است). او به کازان بازگشت اما با سابقه آموزشی مربوطه، ناخدای کشتی‌های رودخانه‌ای شد و در آزمون‌های اولین شناور قایق باله‌دار (هیدروفویل)⁵ شوروی شرکت کرد و سال‌های سال آنها را در پهنه رودها راند.
به ابتکار سرگئی کارالیوف در ۱۵ اوت ۱۹۵۷ (۲۴ مرداد ۱۳۳۶) میخائیل پترویچ دویاتایِف نشان قهرمان اتحاد شوروی را دریافت کرد.
دویاتایِف ماجرای خود را در کتابی با نام «فرار از جهنم»⁶ نوشته‌است. چندسال پیش روس‌ها فیلمی درباره ماجرای عجیب او ساختند که در روسیه «دِویاتایِف» و در خارج با الهام از نام کتاب خلبان اسیر فراری، «فرار از جهنم»⁷ نامیده شده‌است. فیلمی که پیش‌تر آن را معرفی کردیم و از ماجراهای حاشیه آن (مانند این و این) نیز نوشتیم.
📖درباره داستان مبارزه و کتاب خاطرات یک خلبان معروف دیگر شوروی این و این را ببینید.
📝محمدحسین بختیاری
-----------------------
۱- KZ Sachsenhausen
۲- Usedom
۳- Полигон Пенемюнде: Heeresversuchsanstalt Peenemünde (HVP)
۴- He-111
۵- Судно на подводных крыльях (СПК)
۶- Побег из ада
۷- V2. Escape from Hell
@vostokaero | کانالِ اختصاصی هوافضای روسی
خلبان جنگنده میخائیل دِویاتایِف از سال ۱۹۴۱ وارد جنگ شد و در کارنامه او ۱۸۰ پرواز رزمی و ۹ پیروزی هوایی بر هواپیماهای دشمن ثبت شده بود. ۱۳ ژوئیه ۱۹۴۴ (۲۲ تیر ۱۳۲۳) هواپیمای دویاتایف در رزم هوایی سرنگون شد و او به اسارت درآمد. پس از یک ماه برای فرار تلاش کرد اما دستگیر شد و به اردوگاه کار اجباری زاکسِن‌هاوزن¹ فرستاده شد. او برای احتراز از انتقام‌گیری قریب‌الوقوع، شماره شخصی‌اش را عوض کرد و به اردوگاه اسرا در جزیره یوزدوم² فرستاده شد که در میدان‌تیر آزمایشی پینه‌موند³ در آنجا، کارهایی در زمینه تسلیحات فوق سری وی-۱ و وی-۲ در دست انجام بود.
هنگامی که میخاییل و اسرای شوروی در کنار یک بمب‌افکن هاینکل «اچ‌ئی-۱۱۱»⁴ مشغول به کار بودند، او موفق شد به دور از چشم سایرین، کار خلبان آلمانی هواپیما را زیر نظر بگیرد. فراری‌ها با استفاده از فرصت، نگهبانان را کشتند و به داخل هواپیما رفتند و دویاتایف که پیش از آن هرگز با پرنده‌های سنگین پرواز نکرده بود، موفق شد به شکل معجزه‌آسایی بمب‌افکن آلمانی را به پرواز درآورد. آلمانی‌ها که به‌هوش آمدند جنگنده‌ای را در پی آنها روانه کردند، اما آن نیز نتوانست هواپیمای فراریان را بیابد. میخاییل و همراهانش به خط مقدم رسیدند و در موقعیت نیروهای خودی فرود آمدند. در هنگام بازگشت از اسارت، خلبانی که زمانی قوی و قدبلند بود، تنها ۳۸ کیلوگرم وزن داشت.
به لطف فرار میخائیل دِویاتایف و همراهانش، فرماندهی شوروی سرنخ‌هایی از مرکز سری در اویزد و تحقیقات تسلیحات موشکی آلمان‌ها به دست آورد. در نتیجه در سپتامبر ۱۹۴۵، (با رسیدن نیروهای شوروی) پایگاه پینه‌موند را مدیر آتی برنامه موشکی-فضایی شوروی سرگئی کارالیوف کاوش کرد.
پس از گذراندن بازجویی‌ها در اردوگاه تصفیه، دویاتایِف (از خدمت) منفصل و به نیروهای ذخیره فرستاده شد (چرا که فرار از اسارت با یک هواپیمای دشمن حتی در زمان حال نیز باورش سخت است). او به کازان بازگشت اما با سابقه آموزشی مربوطه، ناخدای کشتی‌های رودخانه‌ای شد و در آزمون‌های اولین شناور قایق باله‌دار (هیدروفویل)⁵ شوروی شرکت کرد و سال‌های سال آنها را در پهنه رودها راند.
به ابتکار سرگئی کارالیوف در ۱۵ اوت ۱۹۵۷ (۲۴ مرداد ۱۳۳۶) میخائیل پترویچ دویاتایِف نشان قهرمان اتحاد شوروی را دریافت کرد.
دویاتایِف ماجرای خود را در کتابی با نام «فرار از جهنم»⁶ نوشته‌است. چندسال پیش روس‌ها فیلمی درباره ماجرای عجیب او ساختند که در روسیه «دِویاتایِف» و در خارج با الهام از نام کتاب خلبان اسیر فراری، «فرار از جهنم»⁷ نامیده شده‌است. فیلمی که پیش‌تر آن را معرفی کردیم و از ماجراهای حاشیه آن (مانند این و این) نیز نوشتیم.
📖درباره داستان مبارزه و کتاب خاطرات یک خلبان معروف دیگر شوروی این و این را ببینید.
📝محمدحسین بختیاری
-----------------------
۱- KZ Sachsenhausen
۲- Usedom
۳- Полигон Пенемюнде: Heeresversuchsanstalt Peenemünde (HVP)
۴- He-111
۵- Судно на подводных крыльях (СПК)
۶- Побег из ада
۷- V2. Escape from Hell
@vostokaero | کانالِ اختصاصی هوافضای روسی