این ترامپی که امروز میبینیم، یه نسخه دیجیتالیشده از خودش تو دوران قبل از ریاستجمهوریه. انگار که با یه آپدیت اساسی برگشته؛ نه اون تاجر قدیمی نیویورکیه، نه حتی همون رئیسجمهور چهار سال پیش. حالا با یه تیم از مشاورای جوون که از دنیای تکنولوژی، هوش مصنوعی و تحلیلهای کلان داده میان، سیاستهاش رو مدیریت میکنه. یه چیزی که از رفتار و تصمیماتش معلومه اینه که مدل قدیمی بازی رو کنار گذاشته و وارد فازی شده که انگار با یه متد جدید از مدیریت جهانی طراحی شده.
حرکت تعرفهای جدیدش، همون چیزی بود که بازارها مدتها حدسش رو میزدن، ولی هیچکس آمادگی روبهرو شدن با واقعیتش رو نداشت. نیمهشب واشنگتن که گذشت، تعرفههای تازه، مثل یه موج بدون ترمز، اقتصاد کانادا، مکزیک و چین رو هدف گرفت. دیگه خبری از چونهزنیهای دقیقه نودی و تعلیقهای دیپلماتیک نبود. اینبار، اوضاع جدیتر از همیشهست.
افزایش تعرفهها، که روی بعضی کالاها تا ۲۵٪ هم بالا رفت، عملاً مفهوم تجارت آزاد رو برای آمریکا بازتعریف کرده. کشوری که سالها پرچمدار بازار آزاد بود، حالا با حمایتگرایی شدید، داره راهش رو جدا میکنه.
اما سوال اصلی اینه: آیا این یه استراتژی دقیق و محاسبهشدهست یا یه قمار بزرگ؟
در نگاه اول، بهنظر میرسه که ترامپ قصد داره آمریکا رو مثل یه شرکت خصوصی اداره کنه، با سیاستهای ناسیونالیستی که هدفش بازگردوندن قدرت تولید به داخل کشوره. ولی تو یه اقتصاد جهانیشده، این حرکت ممکنه به ضد خودش تبدیل بشه. همونطور که انتظار میرفت، کانادا به سرعت واکنش نشون داد و روی ۱۰۷ میلیارد دلار کالای آمریکایی تعرفه گذاشت. چین هم خیلی هوشمندانه سراغ بخشهایی رفت که برای پایگاه رأی ترامپ حیاتی هستن:
صنعت کشاورزی. مکزیک هنوز اقدامی نکرده، ولی مشخصه که این سکوت، موقتیه.
تأثیرات این سیاست، فقط محدود به جنگ تعرفهای نیست؛ داره یه تغییر اساسی توی نظم اقتصادی دنیا اتفاق میافته. اگر کسی فکر میکرد که این یه نبرد کوتاهمدته، باید دوباره به شرایط نگاه کنه. ترامپ این بازی رو مثل یه مأموریت بلندمدت دیده، و اگه یه چیز رو بشه ازش فهمید، اینه که عقبنشینی تو ذاتش نیست.
ولی یه نکته این وسط وجود داره که خیلیها ازش غافلن. اینکه ترامپ انقدر قاطع و بیپروا جلو میره، نشون میده که به چیزی تکیه کرده که هنوز برای بقیه مشخص نیست. شاید یه توافق پشت پرده، شاید یه تحلیل عمیق اقتصادی که هنوز به سطح رسانهها نرسیده. چیزی که واضحه، اینه که فعلاً ما داریم روی اثرات منفی این سیاستها تمرکز میکنیم، ولی آینده نشون میده که این یه حرکت حسابشده بوده یا فقط یه اشتباه پرهزینه که اقتصاد آمریکا رو وارد یه بحران تازه میکنه.
در نهایت، این یه جنگ تجاری نیست، یه تغییر پارادایم توی بازی اقتصادی جهانه. و ترامپ با این قدرت و جدیتی که پیش میره، انگار یه نقشهای داره که هنوز کسی جز خودش ازش خبر نداره.
@topoli