روزنامه سازندگی dan repost
♦️بزنگاه تاریخ
درباره سیاوش در آتش
🖋مهرزاد دانش؛ منتقد
♦️هفته گذشته در خانه هنرمندان مستند سیاوش در آتش ساخته کیوان مهرگان به نمایش درآمد. این مستند به مرور زندگی و فعالیت‌های زنده‌یاد محمدرضا شجریان می‌پردازد. درباره شجریان چند اثر مستند پیش از این ساخته شده اما آنچه فیلم مهرگان را متمایز می‌کنند، نگاه خاص او به رابطه‌ای است که شجریان با جامعه داشت. ژانر سیاوش در آتش مستند چهره است که بنابر قواعد ژانری درباره زندگی و فعالیت‌های یک شخصیت است که اینجا بروی هنرمند نامدار معاصر، شجریان متمرکز شده است. مهرگان این قالب را با رویکردی پژوهشی در آمیخته است و عمده منابع پژوهشی او نیز جدا از کتاب و نشریات و متون، یکی استفاده از منابع آرشیوی دیداری و شنیداری است و دیگری گفت‌و‌گوهای متعدد و مفصل با مراجع فکری و هنری از آنجا که این مستند درباره رابطه شجریان و جامعه است طرف‌های مصاحبه در این فیلم هم یکی از مراجع دانش جامعه‌شناسی مانند دکتر محسن گودرزی و مهندس عباس عبدی و دکتر صادق زیباکلام و دکتر عالم قادری هستند و دیگر مراجع و اسانید هنر موسیقی از کامکارها گرفته تا فرهاد فخرالدینی و لوریس چکناواریان و حسام‌الدین سراج. فیلمساز، با این شیوه به سراغ سوالی بنیادین در رابطه با فرضیه‌اش رفته و آن اینکه چرا محمدرضا شجریان محبوب‌ترین و معتبرترین چهره موسیقی و هنر معاصر است؟
♦️مهرگان برای دریافت پاسخ به این پرسش، تاریخ را پایه اصلی اثرش قرار داده است. او از اواسط دوران قاجار شروع می‌کند که همچنان اهالی موسیقی را عمله طرب می‌نامیدند و جایگاهی هنری برایشان قائل نبودند تا اینکه با انقلاب مشروطیت و در آمیختن هنر شعر انقلابی با موسیقی شورانگیز ،اجتماعی، نقش این هنر در پیشبرد مسیر صلاح و اصلاح جامعه جا افتاد. مرور تاریخ معاصر ایران در آینه تحولات موسیقی با تاکید بر منش و صدا و شمایل شجریان نقطه تمایزی است که این مستند را از سایر آثار مشابه ساخته شده درباره شجریان جدا می‌کند. نقاط عطفی مانند کودتای ۲۸ مرداد انقلاب اسلامی جنگ تحمیلی فشارهای اجتماعی و معیشتی در دهه ۶۰ خیزش دوم خرداد ماجراهای کوی دانشگاه زلزله بم، جنبش سبز و .... هر یک با تاثیر پذیری شجریان از این مقاطع زمانی بازخوانی شده‌اند و با همراهی صدای استاد معنایی مضاعف گرفته‌اند. کار مهم مهرگان در این مستند صرفاً مرور زندگینامه یک چهره هنری نیست بلکه یادآوری بزنگاه‌هایی از تاریخ است که چگونه مسیر سرنوشت جامعه را تغییر دادند و اینکه یک هنرمند چگونه در این بزنگاه‌ها می‌تواند نقش تاریخی خود را بدون در افتادن در ورطه وابستگی حزبی به موافق و مخالف و با استناد به فردیت هنری و شخصیتی خود ایفا کند.
♦️ مهرگان پایان فیلمش را با مرگ شجریان ثبت نکرده و این امتیازی دیگر برای اثر اوست. پایان فیلم با پیام بر مهری از شجریان به مردم رقم می‌خورد سپس تصنیف معروفی از او اشک مهتاب که برگرفته از شعر سیاوش کسرایی است بر روی عنوان بندی پایانی می‌نشیند. این چنین کارگردان نام شجریان را مانا و یادش را نامیرا می‌انگارد و هنرمندی که شرافتمندانه در هر برهه از زمان با روح جامعه پیوند داشت و از آن تاثیر می‌گرفت را ارج می‌نهد.
@Saazandeginews
درباره سیاوش در آتش
🖋مهرزاد دانش؛ منتقد
♦️هفته گذشته در خانه هنرمندان مستند سیاوش در آتش ساخته کیوان مهرگان به نمایش درآمد. این مستند به مرور زندگی و فعالیت‌های زنده‌یاد محمدرضا شجریان می‌پردازد. درباره شجریان چند اثر مستند پیش از این ساخته شده اما آنچه فیلم مهرگان را متمایز می‌کنند، نگاه خاص او به رابطه‌ای است که شجریان با جامعه داشت. ژانر سیاوش در آتش مستند چهره است که بنابر قواعد ژانری درباره زندگی و فعالیت‌های یک شخصیت است که اینجا بروی هنرمند نامدار معاصر، شجریان متمرکز شده است. مهرگان این قالب را با رویکردی پژوهشی در آمیخته است و عمده منابع پژوهشی او نیز جدا از کتاب و نشریات و متون، یکی استفاده از منابع آرشیوی دیداری و شنیداری است و دیگری گفت‌و‌گوهای متعدد و مفصل با مراجع فکری و هنری از آنجا که این مستند درباره رابطه شجریان و جامعه است طرف‌های مصاحبه در این فیلم هم یکی از مراجع دانش جامعه‌شناسی مانند دکتر محسن گودرزی و مهندس عباس عبدی و دکتر صادق زیباکلام و دکتر عالم قادری هستند و دیگر مراجع و اسانید هنر موسیقی از کامکارها گرفته تا فرهاد فخرالدینی و لوریس چکناواریان و حسام‌الدین سراج. فیلمساز، با این شیوه به سراغ سوالی بنیادین در رابطه با فرضیه‌اش رفته و آن اینکه چرا محمدرضا شجریان محبوب‌ترین و معتبرترین چهره موسیقی و هنر معاصر است؟
♦️مهرگان برای دریافت پاسخ به این پرسش، تاریخ را پایه اصلی اثرش قرار داده است. او از اواسط دوران قاجار شروع می‌کند که همچنان اهالی موسیقی را عمله طرب می‌نامیدند و جایگاهی هنری برایشان قائل نبودند تا اینکه با انقلاب مشروطیت و در آمیختن هنر شعر انقلابی با موسیقی شورانگیز ،اجتماعی، نقش این هنر در پیشبرد مسیر صلاح و اصلاح جامعه جا افتاد. مرور تاریخ معاصر ایران در آینه تحولات موسیقی با تاکید بر منش و صدا و شمایل شجریان نقطه تمایزی است که این مستند را از سایر آثار مشابه ساخته شده درباره شجریان جدا می‌کند. نقاط عطفی مانند کودتای ۲۸ مرداد انقلاب اسلامی جنگ تحمیلی فشارهای اجتماعی و معیشتی در دهه ۶۰ خیزش دوم خرداد ماجراهای کوی دانشگاه زلزله بم، جنبش سبز و .... هر یک با تاثیر پذیری شجریان از این مقاطع زمانی بازخوانی شده‌اند و با همراهی صدای استاد معنایی مضاعف گرفته‌اند. کار مهم مهرگان در این مستند صرفاً مرور زندگینامه یک چهره هنری نیست بلکه یادآوری بزنگاه‌هایی از تاریخ است که چگونه مسیر سرنوشت جامعه را تغییر دادند و اینکه یک هنرمند چگونه در این بزنگاه‌ها می‌تواند نقش تاریخی خود را بدون در افتادن در ورطه وابستگی حزبی به موافق و مخالف و با استناد به فردیت هنری و شخصیتی خود ایفا کند.
♦️ مهرگان پایان فیلمش را با مرگ شجریان ثبت نکرده و این امتیازی دیگر برای اثر اوست. پایان فیلم با پیام بر مهری از شجریان به مردم رقم می‌خورد سپس تصنیف معروفی از او اشک مهتاب که برگرفته از شعر سیاوش کسرایی است بر روی عنوان بندی پایانی می‌نشیند. این چنین کارگردان نام شجریان را مانا و یادش را نامیرا می‌انگارد و هنرمندی که شرافتمندانه در هر برهه از زمان با روح جامعه پیوند داشت و از آن تاثیر می‌گرفت را ارج می‌نهد.
@Saazandeginews