امپراتوری ایران

✅نقش مهم قابیل ارمنی، گرجی و چرکس در مدیریت بحران های عصر صفوی

قزلباش‌ها از آغاز ایران صفوی، بنیهٔ ارتش صفویه را تشکیل می‌دادند و بسیاری از مناصب مهم دولتی در دست آن‌ها بود که به‌همین دلیل گاهی شاه ناتوان می‌ماند. برای حل این مشکل، عباس به اعضایی از جامعه، یعنی غلام‌ها، روی آورد. از میان این بردگان به‌تازگی معرفی‌شده، شاه نیرویی نظامی به وجود آورد که تعدادشان ۳۷٫۰۰۰ بود و حقوق آن‌ها را خود او می‌داد. این امر قدرت قزلباش‌ها را در برابر شاه تضعیف کرد زیرا دیگر در ایران «انحصارطلبی نظامی» نداشتند. این نیرو که غلامان خاصه شریفه نام داشت، مانند ینی‌چری‌های امپراتوری عثمانی، عمدتاً از گرجی‌ها، چرکس‌ها و ارمنی‌هایی بودند که به‌صورت دسته‌جمعی (از طریق فتوحات و تجارت برده) به ایران آورده شده بودند، مسلمان بودند یا شده بودند، برای خدمت در #ارتش، خاندان سلطنتی، یا ادارهٔ مدنی انتخاب شدند و فقط به شخص شاه وفادار بودند.
🎖تحت رهبری عباس، این دستهٔ جدید در جامعه ایران (که نیروی نیروی سوم نامیده می‌شود) از نظر نفوذ و قدرت پیشرفت کرد، به طوری که هزاران #گرجی، #چرکس و #ارمنی به بخشی جدایی ناپذیر از جامعه ایران تبدیل شدند و دولت، خاندان سلطنتی و ارتش را در دست گرفتند. ایجاد سپاه غلامان، در کوتاه مدت راه حل مؤثری برای مشکل #شاه بود. در بلند مدت، منشأ ضعف حکومت از آب درآمد، زیرا غلامان در تحلیل نهایی، از کیفیت‌های جنگی قزلباشان برخوردار نبودند.

پیش از این، شاه تهماسب یکم، با نگاهی به حکومت خود و عثمانیان همسایه متوجه شد که در معرض تهدیدهای مداوم از سوی دسته‌های رقیبِ خطرناک و کشمکش‌های خانوادگی قرار دارد. این رقابت‌ها اگر به درستی مهار نمی‌شد، تهدیدی جدی برای شاه بود یا می‌توانست به دسیسه‌های درباری نابه‌جا منجر شود.

👑از نظر تهماسب، مشکل حول محور سران قبیله‌ای نظامی در حکومت صفویه، یعنی #قزلباش‌ ها می‌چرخید. قزلباش‌ها عقیده داشتند نزدیکی و تسلط بر یکی از اعضای خاندان درجهٔ یک صفوی، محاسن معنوی، اقبال سیاسی و پیشرفت مادی را تضمین می‌کرد. بدین ترتیب، در سال‌های ۱۵۴۰ تا ۱۵۵۵، تهماسب چند بار به منطقهٔ قفقاز هجوم برد که تجربه‌ای جنگی برای سربازانش فراهم کرد و همچنین منجر به دستگیری تعداد زیادی از بردگان مسیحی چرکس و گرجی شد (۳۰٫۰۰۰ تن فقط در چهار حمله) این بردگان اساس سیستم بردگی نظامی صفوی را شکل می‌دادند. ورود آن‌ها به این تعداد منجر به تشکیل گروه جدیدی در جامعه ایران شد که صرفاً از قومیت قفقازی تشکیل شده بود. اگرچه نخستین سربازان برده تا زمان سلطنت عباس سازماندهی نمی‌شدند، اما در زمان تهماسب، قفقازی‌ها به اعضای مهم خاندان سلطنتی، حرمسرا و ادارات مدنی و نظامی تبدیل شدند.

🗺همه اینها نشان از این است که چقدر #قفقاز میتواند برای ایران مهم باشد و صفویه هم حتی در بدترین شرایط نفوذ و تسلط خود را در آن دیار از دست نمیداد و جزو پایگاه های اصلی حامیان ایران بودند که متاسفانه از زمان عهدنامه ننگین ترکمنچای تا امروز جزئی از ایالات #روسیه هستند...

@emperatori_IR

✍️ آغاز پادشاهی مستقل تهماسب با هزاران دردسر ولی هوشمندی پادشاه

با مرگ چوهه سلطان دوران قدرت شاملو ها و حسین خان آغاز شد اما شاه تهماسب دیگر آن شاه خردسال و بی تجربه نبود. وی عزم خود را جزم کرده بود و تصمیم گرفته بود حکومت مستقل خود را آغاز کند لذا دستور قتل حسین خان شاملو را داد.
آخرین مانع سلطنت مستقل شاه تهماسب مادرش یعنی تاجلوخانم بود. اکثر منابع دوره صفوی درباره این موضوع سکوت کرده‌اند لیکن آنطور که معلوم است شاه تهماسب مادر خود را به شیراز فرستاد و در آنجا امر کرد او را مسموم کنند‌.

✍️ پیامد های درگیرهای میان قزلباشان

این رشته درگیری هایی که در دوران شاه تهماسب رخ داد باعث تضعیف سلطنت صفوی شد و ازبکان نیز از همین فرصت استفاده کردند و چندین بار به خراسان لکشرکشی کردند ، که در ادامه مفصل به شرح این لشکرکشی ها خواهیم پرداخت.
علاوه بر این آتش درگیری میان قزلباشان دامان دربار و خاندان صفوی هم گرفت و باعث مرگ تاجلوبیگم نیز شد ، به گفته برخی از منابع صحبت های عده ای از قزلباشان موجب بدگمانی شاه تهماسب نسبت به مادرش شد. همانطور هم که در مطالب مربوط به شاه اسماعیل هم اشاره کردیم برخی از وزرا و ایرانی های دربار صفوی هم در جریان این درگیری‌ها کشته شدند از جمله آنها می‌توان به خواجه جلال الدین تبریزی اشاره کرد که شرح قتل آن را پیشتر دادیم.

#شاه_تهماسب
@emperatori_IR

🦊🇬🇧هوشمندی روباه پیر و گرفتن ماهی خود از آبِ گلِ آلود روابط خصمانه ایران و عثمانی

❌اشتباهات شاه عباس صفوی در این زمینه چه بود⁉️

در دوره حکمرانی شاه عباس و به پیرو آن، روابط خارجی با دولت‌های اروپایی و رشد اقتصادی، بر درآمد ایران به اندازه قابل توجهی افزوده شد. اوج بازرگانی و تولید ابریشم ایران را بایستی در زمان #شاه_عباس_بزرگ دانست. در این زمان بر اثر پیدا شدن دولت‌های قدرتمندی مانند #امپراتوری_روسیه، فرانسه، اتریش، هلند، پرتغال و بریتانیا و نیازهای تجاری که کشورهای اروپایی به کشورهای آسیایی داشتند، از طرفی و جنگ‌هایی که بین آنها و #امپراتوری_عثمانی درگرفت، ایجاد روابط نزدیک را میان ایران و اروپا لازم ساخت.

✝آزادی دینی در دوره شاه عباس نیز یکی دیگر از عوامل رشد روابط خارجی ایران با کشورهای غربی بود.

👑شاه عباس نخستین کسی بود که به‌خاطر جلو زدن از عثمانی اقدام به دادن امتیازات تجاری به تجار انگلیسی و هلندی کرد. او با این امتیازات مسیر #استعمار منطقه بخصوص استعمار هندوستان را نیز برای هلند و انگلستان هموار کرد و سنت امتیازدهی را پایه نهاد که تا اواخر دوره #قاجار و امتیاز دارسی تا سده بیستم باقی ماند. برخلاف شاه عباس که بخاطر لجاجت با عثمانی به تجار اروپایی تسهیلات گمرکی می‌داد اروپاییان این تسهیلات را برای تاجر ایرانی قرار نمی‌دادند.

➕این از دلائل حس تحقیر ملی و افتادن #تجارت در دست اروپاییان شد. شاه عباس به شرلی گفته بود که خاک پای حقیرترین مسیحی را به یکی از بزرگان عثمانی ترجیح می‌دهم...
✍آری، اشتباه #شاه_عباس عدم برقراری توازن در عرصه سیاسی بود.
شاه عباس شخصاً با تجار اروپایی معامله می‌کرد به همین دلیل تجارت ایران صرفاً دولتی شد. تجارت #اروپا رونق گرفت ولی تاجر ایرانی در این دوره مشاهده نمی‌شود. به دلیل لجاجت با عثمانی مرز غرب بسته شد و مسیر تجارت زمینی راه ابریشم که در آن دوره پس از سفرهای دریایی پرتغالی‌ها و انگلیسی‌ها رونق کمتری هم پیدا کرده بود متوقف شد. مسیر #قفقاز نیز توسط شاه عباس به انحصار تجار ارمنی درآمد.

📖سفرنامه تاورنیه. ص. ۲۰۱

@emperatori_IR

⚔رویارویی قبایل قزلباش ها و تضعیف دولت صفوی

دیوسلطان و روملوها برای مدتی در قدرت ماندند تا اینکه اختلافات بین روملوها و تکلوها بالا گرفت.
تکلوها از متحدان دیوسلطان بودند ولی پس از مدتی اختلافات بین آنها بر سر قدرت بالا گرفت. چوهه سلطان تکلو ، سرکرده ایل تکلو ، #شاه_تهماسب را تحریک کرد که دیوسلطان را به قتل برساند و دست آخر هم همین شد و شاه تهماسب به هنگام ورود دیوسلطان به دربار تیری به سینه او زد و باقی افراد کار او را تمام کردند.
🎖با قتل دیوسلطان دوره قدرت‌نمایی چوهه سلطان و ایل تکلو آغاز شد ، دوره ای که با جنگ جام تمام شد. در جریان نبرد جام میان ازبکان و شاه تهماسب، چوهه سلطان پا به فرار گذاشت و به همین علت نیز شاه بر او خشم گرفت. در همین دوران #شاملو ها به رهبری حسین خان از قدرت و نفوذ قابل توجهی برخوردار شده بودند و چوهه سلطان نیز بدنبال این بود که آنان را از میدان به در کند. در نتیحه تصمیم گرفت به اردوی شاملوها حمله کند لیکن خبر آن به گوش حسین خان رسید و او به تکلو ها حمله کرد‌. چوهه سلطان از مهلکه گریخت و نزد شاه تهماسب پناه برد. در همین حین عده ای از تکلوها قصد ربودن شاه تهماسب را کردند. شاه جوان بسیار خشمگین شد و دستور قتل عام تکلوها را داد و اینگونه بود که تمامی تکلوها به خاک و خون کشیده شدند و چوهه سلطان نیز کشته شد. بسیاری از تکلوها پس از این به #عثمانی گریختند.
@emperatori_IR

#فلزکاری در دورهٔ صفوی دارای ارزش بالایی در تاریخ این هنر است.
هنر فلزکاری در این دوره به شکوفایی می‌رسد آثار زیبایی از فلزکاری‌های دورهٔ صفوی به جای مانده است.
فلزکاری یکی از شاخه‌های مهم هنر دوره صفوی است.

⚔فلزکاری دورهٔ صفوی سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه فلزکاری این دوره، دنبالهٔ هنر فلزکاری در دورهٔ تیموریان به‌ویژه مکتب خراسانی است؛ دوم در زمان شاه عباس یکم دو مکتب فلزکاری در ایران وجود داشت:
یکی در #خراسان و دیگری در #آذربایجان؛ سوم آنکه مکتب خراسانی تأثیر زیادی بر مکتب سنتی ایران گذاشت، بدون اینکه این تأثیر آشکار باشد.

از نوآوری‌های دورهٔ #صفوی، مجموعهٔ ظروفی است که ظاهراً برای درباریان ساخته شده است و در نهایت زیبایی و ظرافت است. نمونه‌ای باقیمانده از این ظروف در موزه توپقاپی ترکیه وجود دارد که پس از جنگ چالدران و در حین غارت تبریز به یغما رفته است.

نوآوری های صفویه در زمینهٔ فلزکاری، شامل استفاده از نوعی شمعدان هشت‌گوشه با پایهٔ گرد، که از چینیان اقتباس شده بود در زمینهٔ طرح‌ها نیز، استفاده از طرح‌های اسلیمی و گلدار با اشعار #فارسی بود.
@emperatori_IR

✍شعر زیبای منوچهر ستوده

خون است دلم برای ایران
جان و تن من فدای ایران

بهتر ز هزارگونه آوای
در گوش دلم نوای ایران

خوشتر ز صفای باغ ایران
من را به نظر صفای ایران

همچون دم عیسی مسیحا
جان بخش بود هوای ایران

افسوس ز ظلم روس منکوس
تشدید شده عزای ایران

وان دشمن وحشی ستمکار
برده ست همه غذای ایران

وین تفرقه و نفاق اشرار
خسته دل با صفای ایران

گشته ست کنون بسی غم افزای
آن ساحت غم زدای ایران

اینک که وطن شدست بیمار
دانی چه دهد شفای ایران

یکرنگی ملت است و دولت
داروی شفای زای ایران

ایران عزیز را خدایی ست
امید کند خدای ایران

از چشم بد شریر حفظش
تا بیش شود بهای ایران

تا مسکن اجنبی ست کشور
حاصل نشود رضای ایران

زیبد که ستوده وار گویی
خون است دلم برای ایران

6/12/1321 بندر پهلوی (انزلی)
#شعر
@emperatori_IR

✅سیرک دموکراسی اسلامی و شورای خلافت

#عمر بن خطاب در آخرین روزهای عُمر خود، شش تن از صحابیان را مأمور نمود در مدت سه روز خلیفه مسلمانان را تعیین کنند. این شش نفر عبارت بودن از:

علی بن ابی‌طالب
عثمان بن عفان
عبدالرحمن بن عوف
زبیر بن عوّام
طلحة بن عبید اللّه
سعد بن ابی‌وقاص

✍به نوشته تاریخ یعقوبی، عُمَر ابوطلحه انصاری را بر این کار گماشت و گفت: اگر چهار نفر نظری دادند و دو نفر مخالف شدند، آن دو نفر را گردن بزن و اگر سه نفر توافق کردند و سه نفر مخالفت نمودند، سه نفری که عبد الرحمن در میان ایشان نیست، گردن بزن، و اگر سه روز گذشت و بر کسی توافق حاصل نکردند، همه ایشان را گردن بزن».

یعقوبی در ادامه می‌افزاید، در این سه روز مذاکرات زیادی انجام گشت و نتیجه بین علی و عثمان مردّد شد. عبدالرحمن از #علی پرسید: اگر با تو بیعت کنیم آیا حاضر می‌شوی به کتاب خدا و سنت رسول‌الله و به شیوه دو خلیفه پیشین رفتار کنی؟ جواب علی به عبدالرحمن این جمله بود که: فقط به کتاب خدا و سنت رسول‌الله عمل خواهم کرد. عبدالرحمن همین سؤال را از #عثمان کرد و عثمان جواب مثبت داد و همه شرایط را پذیرفت و لذا او به خلافت رسید. بعدا تمامی اعضای شورا به شمول علی ابن ابی‌طالب و زبیر بن عوام با عثمان بن عفان بیعت نمودند...

📖منبع:
ترجمه تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۵۳ و ۵۰
@emperatori_IR

#دموکراسی!؟
آزادی تمام عیار!؟
تفاوتش با دیکتاتوری جمهوری اسلامی ضدایرانی چیست ؟؟

♦️جو #بایدن رییس‌جمهور پیشین آمریکا :

🔹 اعلام می‌کنم که برای اعضای خانواده‌ام عفو ریاست جمهوری صادر کرده‌ام!!!!!

➕خودمون و خانواده دور هم در حال
خوردن هستیم
درست مانند جمهوری اسلامی ضدایرانی
در جمهوری اسلامی هم دزدی و فساد خانواده درجه یک عفو می‌خورند😏

حالا یک عده زنازاده از صبح تا شب دارن دموکراسی #آمریکا را تو سر #ایران_باستان و تاریخ شاهنشاهی ایران پیش از اسلام می‌زنند...

➕همیشه سعی کنید کارآمدی را ملاک قرار دهید و تاریخ بخوانید تا بفهمید چطور شاهنشاهی و شهریاری نیک در ذات ما ایرانیان نهادینه شده و با آن خو گرفته ایم🙏❤️
@emperatori_IR