آینده (عباس عبدی)


Kanal geosi va tili: Eron, Forscha
Toifa: ko‘rsatilmagan


Похожие каналы

Kanal geosi va tili
Eron, Forscha
Toifa
ko‘rsatilmagan
Statistika
Postlar filtri


هم‌میهن dan repost
بلخ و شوشتر

سرمقاله هم‌میهن
۰۶ اسفند ۱۴۰۳


🔹بدون تردید وضعیت اقتصادی کشور مطلوب هیچ گروهی و جناحی و از همه مهمتر قریب به اتفاق مردم نیست. این واقعیت از فرط وضوح نیازی به اثبات ندارد. به‌ویژه که اقتصاد برخلاف حوزه‌های دیگر شاخص‌های روشن و قابل‌سنجشی دارد

🔹از نرخ ارز گرفته تا نرخ تورم و افزایش حقوق و دستمزد و ناترازی‌های گوناگون؛ همه نشان می‌دهند که این حوزه وضعیت مطلوبی ندارد. حالا اگر قرار باشد که برای تغییر وضعیت کاری کرد، باید گریبان کسانی را که مسئولیت دارند، گرفت

🔹ولی چه کسی مسئول است؟ ساده‌ترین راه توجه دادن مسئولیت‌ مشکلات «اقتصادی» به وزیر «اقتصاد» است. این کار خوبی است؛ به‌ویژه اگر از سوی جایی باشد که خودشان مسئولیت بالایی در وضع موجود داشته باشند. چنین رفتاری مصداق همان ضرب‌المثل مشهور است که «گُنه کرد در بلخ آهنگری؛ به شوشتر زدند گردن مسگری»

🔹مسئله این یادداشت نه دفاع از وزیر اقتصاد است و نه در نقد وزیر خارجه یا حتی رئیس‌جمهور. مسئله، انتساب نادرست وضعیت موجود به دیگران است. در واقع، اگر مجلس فقط دولت را مسئول وضع کنونی اقتصاد می‌داند و خود یا نهادهای دارای قدرت دیگر را مبرا از مسئولیت می‌داند، در این صورت هم باید رئیس‌جمهور یا وزیرخارجه را به چالش و پرسش می‌کشید و نه وزیر اقتصاد را

📌ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

@hammihanonline
hammihanonline.ir
WhatsApp


🔴بودجه نهج‌البلاغه‌ای

🔺اعتماد ۶ اسفند ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘برخی می‌پرسند، چرا تو که با تمام توان در دفاع از انتخاب آقای پزشکیان به میدان آمدی اکنون نسبت به عملکردهای دولت یا شخص او انتقاد می‌کنی؟ باید گفت که نقد عملکرد نه تنها دشمنی نیست، بلکه خدمت است. اتفاقاً آقای پزشکیان هر ایرادی داشته باشد از این نظر حُسن بزرگی دارد که نقد را برمی‌تابد(حداقل تا کنون چنین بوده‌اند) و همین نقطه قوت اوست، و این برخلاف برخی از افراد است که دستور می‌دادند صدای منتقدان پایین آورده شود.

🔘به علاوه روزنامه‌نگاری حرفه نقد است و نه مجیزگویی. به قول حافظ جام می و خون دل هر یک به کسی دادند. قرار نیست همه تعریف کنند و به‌به چه‌چه بگویند که این ظلم بزرگی به جامعه و سیاست‌مداران است. به طور طبیعی با توجه به علاقه آقای پزشکیان به نهج‌البلاغه شواهد زیادی در تأیید این رویکرد در گفتارهای امام یافت می‌شود از جمله فقط به یک مورد بسنده می‌کنم آنجا که امام گفتند: ▪️«از گفتن حق یا مشورت دادن به من خودداری نکنید؛ زیرا خود را از آن که اشتباه کنم مصون نمی‌ دانم، مگر آن که خداوند من را حفظ کند»▪️

🔘نمی‌خواهم بگویم که آقای پزشکیان مثل امام علی عمل کنند. انتظار هم ندارم، ولی حدی از تشابه رفتاری نیز ضروری است یا حداقل عملکردها در مغایرت جدی با گزاره‌های نهج‌البلاغه نباید باشند. اگر مثل امام عمل نمی‌کنید که گفت: ▪️«به خدا قسم اگر آن اموال را بيابم به مسلمين بر مى‏ گردانم گر چه مهريه زنان شده باشد. زيرا گشايش امور با عدالت است، كسى كه عدالت او را در مضيقه اندازد ظلم و ستم مضيقه بيشترى براى او ايجاد مى‏ كند.»؛▪️ حداقل بودجه عمومی این مردم را به گونه‌ای توزیع نکنید که نه تنها منصفانه و منطقی نیست، بلکه مهم‌تر از آن غیر عادلانه و ظالمانه است. حتماً می‌پرسید که کدام موارد؟

🔘حقوق کارکنان در چند سال اخیر به قیمت ثابت (تورم در رفته) کاهش یافته است. از ابتدای دهه ۱۳۹۰ تا کنون، حقوق کارمندان به قیمت ثابت؛ یعنی پس از حذف اثر تورم، خیلی کاهش یافته است. این اتفاق در چه صورتی عادلانه و منطقی است؟ اگر به دلایل قابل قبولی تولید و درآمد ملی کم شده است، حقوق کارکنان هم طبعا کم می‌شود، در غیر این صورت اگر هزینه‌های دولت بیشتر شده یا اتلاف منابع زیاد شود، یا فرار سرمایه در اندازه‌های بزرگ رخ دهد، چنین کاهشی پذیرفتنی نیست.

https://telegra.ph/بودجه-نهج%E2%80%8Cالبلاغه%E2%80%8Cای-02-23


هم‌میهن dan repost
اول؛ آموزش و پرورش

سرمقاله هم‌میهن
۰۵ اسفند ۱۴۰۳


🔹آموزش و پرورش به‌عنوان بزرگترین نهاد اداری کشور، بخش مهمی از بودجه عمومی و بخش به نسبت کمی از تولیدات خالص داخلی کشور را به خود اختصاص می‌دهد.

🔹بیش از ۱۶ میلیون دانش‌آموز و حدود یک میلیون آموزگار و شاید حدود نیمی از این تعداد هم کادر اداری و مدیریتی آن است. تصور این مجموعه بزرگ و مهم به اندازه کافی مسئولیت‌آور است تا از خود بپرسیم که فرزندان ما در این محیط چه می‌کنند؟

🔹و خروجی این نظام چیست؟ آیا خلاقیت و سرزندگی و جذب در جامعه و دانشی مفید را به فرزندان ما منتقل می‌کند یا بر عکس عمل می‌کند؟

🔹نابرابری آموزشی در همه سطوح دیده می‌شود حتی در انواع مدارس دولتی نیز مشهود است. اگر دولت و‌ حکومت بخواهند آینده ما امیدبخش و روشن باشد باید بهترین نیروهای خود را با تکیه بر آموزش و پرورش نوین و با منابع کافی مالی صرف این وزارتخانه کند.

🔹متاسفانه آقای رئیس‌جمهور در حالی شعار عدالت آموزشی را می‌دهند که بودجه آموزش و پرورش بسیار کمتر از بودجه نهادهای غیرمفید و غیرپاسخگو اضافه شده است و هیچ توضیحی هم در این باره نمی‌دهند.

📌ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

@hammihanonline
hammihanonline.ir
WhatsApp


🔶آیا به بن بست رسیده ایم؟

مناظره عباس عبدی و شهاب واسفندیاری

نسخه اصلی مناظره 👇👇

https://youtu.be/oN2nhsb_GKo?si=U8aLj5rfXz6mMaYv

🆔@neeloofaran


خبرگزاری خبرآنلاین dan repost
🔸 آقای پزشکیان! ضرب المثل ترکی که در‌باره مذاکره به کار بردید معنای خوبی ندارد /اگر امریکایی‌ها پیامی به شما داده‌اند منتشر کنید


روزنامه هم میهن نوشت:
▫️سخنان پزشکیان به‌صورت پیش‌فرض گفت‌وگو را نفی نکرده؛ ولی طبیعی است که وضعیت توصیف‌شده از طرف آقای پزشکیان به‌معنای تسلیم است و نه مذاکره. اگر طرف مقابل چنین گزاره‌هایی را به دولت ایران اطلاع داده؛ پس بهتر است آنها را منتشر کنید تا همه مردم از رد مطلب آنها حمایت کنند. ولی اگر چنین مواردی را نگفته‌اند یا ننوشته‌اند، منطقی نیست که خلاف آن در سخنرانی گفته شود.

▫️به‌علاوه، گفتار شما به معنای نفی گفت‌وگو نیست. دراین‌صورت، جای آن است که شما دستورالعمل مذاکره پیشنهاد کنید. مهمتر اینکه ضرب‌المثل ترکی جناب پزشکیان معنای خوبی ندارد؛ چون فقط یک دوراهی ترسیم شده که با این حساب نتیجه می‌گیریم که چون قرار نیست برویم در لانه روباه، پس بمانیم تا شیر ما را بخورد. برداشت دیگری هم متصور است؟ این دوراهی نادرست است و منطبق بر واقعیت نیست.

📌 متن کامل این سرمقاله را در لینک زیر بخوانید:
khabaronline.ir/xnfQb


@KhabarOnline_ir | khabaronline.ir


🔴مسئولیت فرد یا حکومت؟

🔺اعتماد ۴ اسفند ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘پس از کشته شدن یک جوان دانشجو و سرقت لپ‌تاپ و تلفن او، چند یادداشت در این باره نوشتم. خلاصه آنها این بود که تاکید بر مجازات و بویژه اعدام، مسأله را حل نمی‌کند. گر چه مسئولیت‌های فردی در ارتکاب جرم وجود دارد، و هر جرمی را یک یا چند نفر انجام می‌دهند و از این نظر باید میان افراد مجرم و دیگران با اجرای مجازات تفاوت قایل شد، ولی در نهایت جرم یک مسأله فردی نیست، بلکه یک پدیده اجتماعی است و باید ریشه‌یابی اجتماعی شود. آقای پزشکیان هم در جلسه مجمع عمومی فرهنگستان علوم پزشکی به درستی گفت که: ▪️«قتل دانشجوی دانشگاه تهران به خاطر فقر و جهالت اتفاق افتاد.»▪️

🔘تأکید بر فرد و مجازات او با حداکثر شدت، موجب دو انحراف جدی می‌شود. اول اینکه از ریشه‌ یابی علل ارتکاب جرم غفلت می‌شود. دوم اینکه ارتکاب برخی از جرایم تابع شدت مجازات نیست و هر چه مجازات شدید شود، لزوماً آن جرم مهار نمی‌شود یا کاهش نمی‌یابد، مجازات در این موارد فلسفه دیگری دارد. پس از این یادداشت انتظار می‌رفت که اگر رسانه‌ای خواست که به آن بپردازند، اسیر جو روانی نشود. یکی از دوستان متنی را در نقد یادداشت‌های من را فرستاد که در خبرگزاری تسنیم منتشر شده بود. انتظار می‌رفت که یک خبرگزاری بزرگ مطالبی را منتشر کند که حداقلی از اعتبار علمی و منطقی را داشته باشد و از گزاره‌های در خور استفاده کند نه به خاطر من، بلکه به خاطر اعتبار رسانه و احترام به خوانندگان خود.

🔘روشن است که از نظر بنده این دو جوان قاتل گرچه مرتکب جنایت شده‌اند و باید محاکمه و عادلانه مجازات شوند ولی آنان نیز از منظری فراتر از جنایت رخ داده، آسیب دیده و قربانی هستند. خوب اگر شرایط به گونه‌ای باشد که جوانان کشور از طریق نهادهای اجتماعی، جامعه‌پذیر نشوند و در جامعه حل و جذب نشوند و نیازهای متعارف آنان از طریق هنجارهای پذیرفته شده تامین نشود، نه راحت ولی در نهایت تعداد زیادی از آنان مرتکب جرم خواهند شد. چگونه این امر بدیهی را می‌توان رد کرد؟ این کار فقط از کسی برمی‌آید که واقعیت و منطق نزد او کم‌ارزش باشد.

🔘مسئولیت‌های فردی در ارتکاب جرم در جای خود هست، ولی نادیده گرفتن عوامل ساختاری و اقتصادی و اجتماعی موجب می‌شود که نه تنها جرم کم نشود، بلکه بیش‌تر هم بشود. اجازه دهید آمار و ارقام دقیق‌تری از انواع سرقت و تعداد دستگیرشدگان این جرم را طی ۱۶ سال از ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۱ مرور کنیم. یعنی از اغاز سلطه بلامنازع تندروها در کشور. این آمار در سالنامه آماری ۱۴۰۱ مرکز آمار جدول ۳-۱۵ درج شده است.

https://telegra.ph/مسئولیت-فرد-یا-حکومت-02-21-2


🔴 اطلاع‌رسانی رسانه رسمی درباره سندروم داون

🔘۱- برای اطلاع خواننده محترم؛
علائم و ویژگی‌های سندروم داون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تاخیر در رشد و تکامل
- ویژگی‌های فیزیکی خاص مانند صورت گرد، چشمان مورب، و عضلات کم‌توان
- مشکلات یادگیری و اختلالات ذهنی
- مشکلات سلامتی مانند نقص قلبی مادرزادی، مشکلات شنوایی و بینایی.

🔘۲- چندی پیش کلیپی از صداوسیما در مورد غربالگری پخش شد. بطور خلاصه می‌گوید که هزینه غربالگری سندرم داون ۱۰۰ برابر هزینه نگهداری یک فرد مبتلا به این سندرم است و خیلی کشورها آن را حذف کرده‌اند.

🔘۳- باز هم جهت اطلاع شما؛
هزینه غربالگری سندروم داون بدون بیمه ۱ تا ۵ میلیون تومان است که در برخی موارد می‌تواند گرانتر هم باشد.

🔘۴- این وضعیت رسانه رسمی ایران است که بودجه آن در این سال‌ها با سرعت بسیار زیادی در حال افزایش است.


🔴آیا به بن‌بست رسیده‌ایم؟
مناظره عباس عبدی و شهاب اسفندیاری در «آزاد»


هم‌میهن dan repost
ارزیابی سیاسی وزارتخانه کلیدی

سرمقاله هم میهن
۰۲ اسفند ۱۴۰۳


🔹همه وزارتخانه‌ها به نحوی مهم هستند ولی شاید در این میان، وزارت کشور به دلیل تنوع مسائل و اهمیت موضوعات و گستردگی امور از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.

🔹همچنین شاید برای اولین بار باشد که وزیر سیاسی‌ترین وزارتخانه، خارج از جناح‌بندی‌های سیاسی انتخاب شده و جالب‌تر اینکه در آخرین لحظات بسته شدن لیست وزرای پیشنهادی و به‌طور اتفاقی و پیش‌بینی نشده انتخاب شد.

🔹اکنون شش ماه از آغاز به کار این دولت می‌گذرد شاید ارزیابی عملکرد وزارتخانه‌ها قدری زود باشد ولی آن اندازه هم زمان گذشته است که بتوان با احتیاط به این ارزیابی اقدام کرد.

🔹ارزیابی از سیاست‌های وزارت کشور در گزارش امروز روزنامه هم‌میهن آمده است، ولی آنچه که در اینجا می‌توان گفت تاکید بر نقاط سایه و روشن کارنامه وزارت کشور است. اولین نقطه روشن کارنامه این وزارتخانه و برخلاف دولت پیش، کنار کشیدن خود از موضع مقابله با جامعه و افکار عمومی است.

🔹امیدواریم وزارت کشور نقاط قوت خود را تقویت و نقاط ضعف را برطرف نماید.

📌ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

@hammihanonline
hammihanonline.ir
WhatsApp


🔴حس عدالت

🔺اعتماد ۱ اسفند ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘دادگاه‌های کیفری یکی از بهترین موقعیت‌ها برای نمایش (به معنای مثبت) و جا انداختن و آموزش و ترویج رفتارهای درست و پرهیز از رفتارهای نادرست است. البته مجازات محکومین نیز مهم است ولی اصل ماجرا در آگاهی مردم از مفاد اتهامات، دفاعیات متهمین و وکلای آنان و ادعاهای شکات یا دادستان است. هنگامی که همه افراد ذینفع حرف‌های خود را زدند، افکار عمومی نیز داوری خود را می‌کند و به طور طبیعی دادگاه باید مطابق قانون و نه هیچ چیز دیگری حکم بر محکومیت یا تبرئه دهد. البته قانونی که باید با وجدان عمومی همسو باشد، تا مردم نیز همراه با قانون مجرم را محکوم کنند. این روزها یک دادگاه در اسپانیا برگزار شده است و چند مورد احکام جزایی یا رسیدگی‌های اولیه نیز در ایران است.

🔘دادگاه اسپانیا در باره نحوه بوسیدن کاپیتان تیم فوتبال زنان اسپانیا پس از قهرمانی از سوی رییس فدراسیون فوتبال این کشور است. آنان نه اصل چنین اقدامی را بلکه انجام بدون رضایت طرف مقابل را مجرمانه دانسته‌اند، و البته مهم‌تر از این اتهام، کوشش متهم به علاوه سه نفر دیگر از تیم و فدراسیون به اعمال فشار بر خانم کاپیتان تیم است که از او خواسته‌اند یا مجبورش کرده‌اند که ماجرا را کم‌اهمیت جلوه دهد. در واقع میزان محکومیت این اتهام سنگین‌تر از اصل اتهام رییس فدراسیون است.

🔘پس از آن واقعه رسانه‌ها در باره آن حرف زدند، پس از مدتی متهمین از سمت‌های خود استعفا دادند و در نهایت کار به محاکمه کشیده شده است و همه اطراف ماجرا و وکلایشان در رد یا دفاع از اتهامات سخن خواهند گفت. این مسأله آن اندازه اهمیت دارد که به عنوان یک خبر جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

🔘هر کس آن را پیگیر باشد، ضمن آشنایی با حقوق خود و رفتار قانونی متوجه می‌شود که تخلف از هنجار قانونی، مجازات دارد، و پس از پایان دادگاه نیز مطابق حکم صادره نسبت به متهم داوری خواهند کرد. این ماجرا تاثیر تعیین کننده‌ای در رفتارهای بعدی مخاطبان آن خواهد گذاشت.

https://telegra.ph/حس-عدالت-02-18


🔴جانی یا قربانی؟

🔺هم‌میهن ۳۰ بهمن ۱۴۰۳

🔘ریاست محترم قوه قضاییه با اشاره به قتل دانشجوی دانشگاه تهران گفت: ▪️«در همه موارد این‌چنینی باید نفرات به سرعت شناسایی و پرونده به سرعت رسیدگی شود. رسیدگی به پرونده این‌دست جرایم نباید ۶ ماه و یک‌سال طول بکشد. اشکالاتی که در پرونده‌های حساس دادگاه بدوی است را بررسی کنید. پرونده‌هایی که افکار مردم را به خود مشغول می‌کند، رای متقن و محکم داشته باشد که کم‌تر در دیوان‌عالی کشور مورد نقض قرار بگیرد. قوه قضاییه ناخواسته در دو قطبی‌ها نیفتد. مسئولان قضایی تحت هیچ شرایطی به حاشیه‌ها توجه نکنند و در صراط مستقیمِ «احقاق حق» و «اجرای عدالت» ثابت قدم باشند.»▪️

🔘همه توصیه‌های ذکر شده خوب و درست است. ولی با توجه به وظایف این قوه به نظر می‌رسد که کافی نیست. زیرا مطابق بند ۳ اصل ۱۵۶، نظارت بر حسن اجرای قوانین و مطابق بند ۵ این اصل، اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین؛ از وظایف این قوه شناخته شده است. توصیه‌های آقای اژه‌ای در مورد این پرونده و یا در اغلب پرونده‌های مشابه، صرفا بر اساس بند ۴ و ۱ این اصل است.

🔘چرا توجه به بندهای دیگر مهم است؟ آیا فقط با مجازات می‌توان مانع از تکرار جرم شد؟ تا کنون افراد زیادی مشمول مجازات اعدام و حبس‌های طویل‌المدت شده‌اند، ولی ارتکاب جرم کم نشده است. مگر ممکن است که دو جوان به راحتی کسی را برای برداشتن یک لپ‌تاپ بکشند و بدانند که بازداشت و اعدام خواهند شد؟

🔘اصلا چرا آن محل فاقد امنیت کافی بوده؟ آیا دانشجویان بی توجه به امنیت محل بوده‌اند؟ آیا مدیریت خوابگاه پیگیر حل مسأله نشده؟ آیا شهرداری و پلیس در انجام وظایف خود مرتکب قصور یا تقصیر شده‌اند؟ اصلا چرا سرقت با شیب زیاد در حال افزایش است؟ چرا باید برای طبقات پایین جامعه درآمد و رشد اقتصادی کاهنده و یا ثابت باشد و در مقابل نرخ تورم صعودی و ۴۰ درصدی و بیشتر باشد؟

🔘بله! هر فردی که مرتکب جرم می‌شود شخصا مسئولیت دارد، ولی آیا حکومت هیچ مسئولیتی ندارد؟ اگر دارد چگونه رسیدگی می‌شود؟ تا کنون چند مورد رسیدگی شده است؟ و اگر حکومت در این زمینه هیچ مسئولیتی ندارد رسما اعلام شود تا مردم بدانند. با ترک فعل یا سیاست‌های زیان‌بار و تخصیص نادرست منابع چگونه باید مقابله کرد؟ چرا نیرو برای کارهای دیگر از جمله جلوگیری از تجمع عادی مردم در همان نزدیکی ‌های محل جنایت وجود دارد ولی برای حفظ امنیت نیست؟

🔘مسأله این است که با مجازات مجرم و حتی سرعت در اجرای مجازات مشکلی حل نخواهد شد. اصلا مرتکبین این جرایم درکی از تبعات کار خود ندارند. آنان در لحظه زندگی می‌کنند. آینده برایشان نامفهوم است. مسأله آنان گذران حال است. فاصله زیادی میان بدترین تصور انان از آینده با تصورات خوب‌شان از آینده وجود ندارد.

🔘ما نباید آنان را با خودمان مقایسه کنیم. اگر ما آینده‌نگری داریم و از هزینه مجازات ارتکاب جرم می‌ترسیم به این علت است که چیزی داریم که از دست دادن آن برایمان مهم است. نگاه بسیاری از ما به آینده است ولی این دو قاتل و ده‌ها قاتل و مجرم دیگر قربانی وضعیتی شده‌اند که فردایی برایشان وجود ندارد که نگران تبعات کارهای امروز خود باشند.

🔘امیدواریم که توصیه شما اجرایی شود و آن دو جوان نیز سریع شناسایی و دستگیر شوند. ولی اگر چنین بود این امکان را فراهم کنید که پیش از صدور و اجرای اعدام، چندین کارشناس و وکیل از آنان نه به عنوان متهم به قتل، که به عنوان شاکی از مدیریت امور کشور وارد دادگاه شوند و ادعانامه‌ای را در دفاع از نسلی بخوانند که قربانی وضع موجود هستند. قربانی فساد، کاهش رشد اقتصادی، فقر، کمبود آموزش و رسانه‌های منزجر کننده و جامعه‌ای که خشن است در حالی که آنان را از ابراز خشونت منع می‌کند. یک بار به ادبیات رسمی نگاهی بیندازید تا صحت این ادعاها روشن شود.

🔘🔘کاش یک بار هم متولیان امر در جایگاه متهم قرار می‌گرفتند و این مجرمین که بخشی از قربانیان وضع موجود هستند شکایت و ادعانامه‌ای را در دفاع از خود قرائت می‌کردند. باید پذیرفت جامعه‌ای که فقط در پی مجازات و تشدید آن است و این را تنها راه کاهش جرم می‌داند هیچگاه رستگار نخواهد شد.


🔴اعماق یک جنایت

🔺اعتماد ۲۹ بهمن ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘قتل ناجوانمردانه یک دانشجوی روستایی از منتهی‌الیه منطقه شرقی کشور که با هزاران امید و آرزو به دانشگاه تهران آمده بود، بازتاب ناراحت‌کننده‌ای داشت. این یک جنایت به ظاهر نه چندان برنامه‌ریزی شده بود. این یادداشت در صدد آن است که قدری به اعماق این ماجرا برود، بلکه درسی بگیریم.

🔘دزدی در حد زدن تلفن همراه یا جیب و... پدیده‌ای غریب در جهان نیست. آنچه که موجب تأسف شده است، فقط دزدی نبود، بلکه نوع دزدی به صورت خفت‌گیری و با ابراز خشونت و مضروب کردن منتهی به فوت با چاقو است. حماقت آن دو نفر دزد هم از اینجا آشکار می‌شود که چاقو را به نقطه خطرناک زده‌اند. یک دزد حرفه‌ای یا از چاقو استفاده نمی‌کند، یا حداکثر جایی مثل دست را نشانه می‌رود که خطر چندانی ندارد، یا فقط برای دفاع از خود و فرار استفاده می‌کند. این امر نشان می‌دهد که آن دزدان نیز تازه‌کار بودند و چه بسا دیر یا زود هزینه سنگینی را برای این جنایت خود بپردازند.

🔘اهمیت این مسأله در مقرون به صرفه شدن سرقت بویژه سرقت تلفن همراه یا لپ‌تاپ به هر قیمتی است. همان روز دختر یکی از نزدیکانم که قصد رفتن به خانه مادرش را داشته چون برق قطع بوده، جلوی آیفون با تلفن خود زنگ می‌زند که به یک باره کسی از پشت تلفن را از دست او ربوده و سوار موتور آماده شده و فرار می‌کند. خوشبختانه از چاقو خبری نبود.

🔘۱ـ اولین نکته‌ای را که دوست دارم بگویم، دستگیری احتمالی دو ضارب است. موضوعی که از طرف دستگاه قضایی و نیروی انتظامی وعده انجام آن داده شده است. نتیجه چه خواهد بود؟ ضارب از منظر قتل عمد محکوم به قصاص می‌شود و شریک او نیز به ده سال زندان محکوم خواهد شد و از منظر عمومی هر دو را محارب شناخته و به اعدام محکوم خواهند کرد. همین امروز (یک‌شنبه ۲۸ بهمن) اعلام شد که ۳ سارق خشن در کرج به همین عنوان محکوم به اعدام شده‌اند.

https://telegra.ph/اعماق-یک-جنایت-02-16


هم‌میهن dan repost
همه چی از دور قشنگه...

سرمقاله هم‌میهن
۲۸ بهمن ۱۴۰۳


🔹شاید پس از سیستان و بلوچستان دورافتاده‌ترین و حتی محروم‌ترین استان و منطقه کشور خراسان جنوبی باشد.شاید در سه سال دولت قبل به این دلیل که آقای رئیسی اهل آنجا بود، بهبودی بیشتری در این استان رخ داده باشد که البته حق‌شان است.

🔹حالا تصور کنید یک جوان روستایی از نزدیکی مرزهای ایران و افغانستان در این استان با هزار امید و آرزو در سال۱۴۰۲ در دانشگاه تهران پذیرفته شود ، هنوز کمتر از یک ماه از آمدنش به تهران و دانشگاه اول کشور نگذشته که می‌نویسد: «همه چی از دور قشنگه، حتی دانشجوی دانشگاه تهران بودن...».

🔹این توئیت مرحوم امیرمحمد خالقی دانشجوی سال دوم دانشگاه تهران است که ۱۶ماه پس از این نوشته کوتاه، چهارشنبه‌شب ۲۴بهمن در کوچه منتهی به درب غربی کوی دانشگاه تهران به دست سارقان زخمی شد و صبح روز بعد نیز در بیمارستان فوت کرد.

🔹این ماجرا در پرتو سوابقی که از این دست اتفاقات در خوابگاه امیرآباد وجود دارد، ظرفیت آن را داشت که ابعاد فراتری از اصل آن جنایت پیدا کند.

📌ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

@hammihanonline
hammihanonline.ir
WhatsApp


هم‌میهن dan repost
نشانه‌های روشن

سرمقاله هم‌میهن
۲۷ بهمن ۱۴۰۳


🔹هنوز برخی افراد این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا انقلاب شد؟ یک پاسخ ساده‌لوحانه و از روی دلسوزی برای آن رژیم این است که، غربی‌ها و آمریکایی‌ها نخواستند شاه بماند و او را بردند.

🔹خُب! حکومتی که به اراده یک کشور خارجی برود، دیگر چه جایی برای غبطه خوردن به رفتن آن دارد؟ جالب اینکه اغلب همین افراد هم چشم امیدشان باز هم به خارجی‌ها است.

🔹یک تحلیل دیگر این است که نشانه‌های زیادی وجود داشت که آن حکومت یا نخواست یا نتوانست ببیند و اگر هم دید، تعبیر و تفسیر نادرستی از آنها کرد. نمونه روشن آن همان پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌هایی بود که در اوج قدرت رژیم گذشته در سال۱۳۵۴ انجام شد و چون آیات بیِّنات الهی، نشانه‌های کافی برای اثبات نادرستی سیاست‌های رسمی را در اختیار می‌گذاشت. هرچند صدای آن نشانه‌ها بلند بود، ولی شنیده نشد.

🔹یکی دیگر قطعی برق از سال۱۳۵۴ بود که زندگی را بر مردم بسیار سخت کرد. امروز هم نشانه‌ها فراوان است.قطعی برق نمونه تکراری آن است که جای بحث و گفت‌وگو نمی‌گذارد.

📌ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

@hammihanonline
hammihanonline.ir
WhatsApp


🔴نقدی بر سخنان رییس‌جمهور

🔺هم‌میهن ۲۷ بهمن ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

▪️این یادداشت را در روز ۱۸ بهمن نوشتم تا شنبه ۲۰ بهمن منتشر کنم ولی چون مقارن با سخنرانی ۱۹ بهمن مقام رهبری شد از انتشارش صرفنظر کردم تا دچار تعبیر دیگری نشود. اکنون که از آن تاریخ یک هفته گذشته آن را منتشر می‌کنم.

🔘آقای پزشکیان روز گذشته(چهارشنبه ۱۷ بهمن) در دیدار از وزارت راه و شهرسازی نکاتی را گفتند که لازم است نقد شود، چون این خطر وجود دارد که پس از این نیز شاهد تکرار مکرر این‌ گونه سخنان باشیم.(در همین ده روز گذشته نیز مواردی از تکرار بود) من سعی می‌کنم ابتدا سخنان را نقل و سپس نقد کنم.‌

🔘ایشان گفتند که: ▪️«ما باید بتوانیم کشورمان را به عزت و سربلندی که برازنده مردم ماست برسانیم. ما کشور قدرتمندی هستیم و ذخایری و منابعی که داریم در دنیا استثنایی است و با این ذخایر اینگونه زندگی کردن اصلا قابل قبول نیست. مقصر هم ما هستیم شخص دیگری نیست.»▪️

🔘کلیت این حرف‌ها درست است. ولی در باره قدرتمندی باید با دقت بیشتری سخن گفت. بله ما قدرتمند هستیم ولی این قدرتمندی ما از دو جهت مخدوش است. اول از حیث ادعاهایی که داریم. دوم از حیث به فعلیت درآوردن ظرفیت‌های قدرت‌مند شدن ما. همانطور که گفته‌اید منابع ایران بسیار زیاد است. مهمتر آن که منابع انسانی خوبی داریم. آقای پزشکیان بهتر از همه می‌تواند در باره نیروی انسانی بخش سلامت نظر دهد و وضع ما را با جهان مقایسه کند. نیروی انسانی بخش‌های دیگر از جمله صنعت و خدمات هم کمابیش در همین سطح هستند.

🔘پس مساله چیست که وضع زندگی مردم را قابل قبول نمی‌دانید؟ مقصر کیست؟ اصلا دنبال مقصر نباشید ماهیت تقصیر چه بوده که شما می‌خواهید آن را تغییر دهید؟ حداقل چند خط و جمله در این باره سخن گفته شود. تقصیر همان عدم باور و التزام به شرایط حکمرانی خوب است و طبعا مقصران هم از همین طریق معلوم می‌شوند. خوب! شما به عنوان یک مسئول چه نوع حکمرانی خوبی را توصیه و اجرا می‌کنید که از حکمرانی نادرست پیشین متمایز شود؟ بطوری که تامین کننده رشد اقتصادی و رفاه عمومی باشد. لازم است که در این باره توضیح داده شود.

https://telegra.ph/نقدی-بر-سخنان-رییس%E2%80%8Cجمهور-02-14


🔴کرونا؛ آزمون آزمون‌ها؛
مجموعه یادداشت‌ها و مطالب عباس عبدی در باره کرونا،
از زمستان ۱۳۹۸ تا بهار ۱۴۰۲
بزودی و در آستانه سالروز اعلان رسمی وجود کرونا در ایران، از سوی انتشارات نگاه معاصر منتشر می‌شود.


🔘روزنامه‌نگاران برحسب صلاحیت‌های حرفه‌ای و علایق خود به موضوعات گوناگونی می‌پردازند. مجموعه حاضر شامل بیش از یک صد یادداشت و ده‌ها توییت عباس عبدی در باره ابعاد گوناکون اپیدمی کوید-۱۹ از زمان اعلام رسمی وجود آن در ایران تا بهار ۱۴۰۲ است. مجموعه‌ای که هم می‌تواند تصویری از مسایل مبتلابه جامعه ایران در مواجهه با این پدیده را نشان دهد، و هم اینکه کارنامه یک روزنامه‌نگار را در مقابل یک موضوع مهم و فراگیر نشان می‌دهد.


نشر نی dan repost

‌در دست انتشار
«از دارالفنون تا امیرکبیر»
تاریخ ایجاد و رشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)
عباس عبدی

تدوین و مطالعهٔ تاریخ نه‌تنها ما را به گذشته پیوند می‌دهد بلکه نشان می‌دهد که آنچه اکنون در دست داریم محصول کوشش‌ها و درایت‌های گذشتگان است و این کار انگیزهٔ ما را در حفظ این دستاوردهای مثبت و گرانسنگ و تجربه‌آموزی برای ساختن آینده تقویت می‌کند.
امروز که یک جوان ۱۸ ساله، در مرحلهٔ جدی‌تر زندگی اجتماعی خود، پا به دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)، قطب مهم تربیت نیروی مهندسی و فنی و علمی کشور، می‌گذارد باید بداند که این نهاد مهم چگونه ایجاد شده و رشد کرده است؛ و او چرا و چگونه می‌تواند در حفظ و ارتقا و تحویل دادن آن به نسل آینده عمل کند.
این کتاب کوششی است جمعی برای به تصویر کشیدن تاریخ پرفرازونشیب ۶۰ سالهٔ دانشگاهی که با اتکا به پیشینه‌ای ۱۰۰ ساله توانسته است از مجموعه‌ای کوچک، اکنون به دانشگاهی معتبر، بزرگ و تأثیرگذار تبدیل شود و نقش مهمی را در توسعه و آبادانی ایران و خدمت به مردم برعهده بگیرد و ببالد و پرثمر باشد.


🔴حفظ سرمایه گران‌سنگ

🔺اعتماد ۲۵ بهمن ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘سیاست‌مداران و صاحبان قدرت و دارای جایگاه، به طور معمول هر روز رفتارهایی کرده یا سخنانی گفته یا مواضعی می‌گیرند که هدف نهایی آنها کسب رضایت و توافق و حمایت مردم است. البته و به طور قطع همه مردم نگاه و برداشت یکسانی از عمل آنان نخواهند داشت و گوناگون داوری می‌کنند. ولی سیاست‌مدار دوست دارد که تعداد موافقان اکثریت باشند، در غیر این صورت نتیجه آن رفتار یا سیاست حداقل از نظر مردم منفی است و به تضعیف جایگاه سیاست‌مدار منجر خواهد شد.

🔘نکته دیگر این است که رفتارها همیشه واجد یک معنی معین نیستند. برای مثال لبخند زدن به دیگری نشانه احترام و صمیمیت است، ولی در جلسه ختم، لبخند زدن به صاحب عزا معنای متفاوتی دارد و نشانه فقدان هم‌دردی است. کسانی که به سیاست‌مداران مشاوره می‌دهند باید به این ظرایف در فهم و بازتاب سخن و لحن و رفتار وی توجه کنند.

🔘پرسش این است که آنان با همه مردم تماس ندارند تا نظراتشان را بپرسند، به علاوه انجام این کار ممکن هم نیست، پس درک سیاست‌مدار از آثار گفتار و رفتار خودش چگونه خواهد بود؟ آیا محدود می‌شود به اظهار نظر افرادی که در اطراف وی هستند یا به او دسترسی دارند؟ این حالت منجر به نتیجه مطلوبی نمی‌شود و حتی موجب انحراف در فهم سیاست‌مدار از اثرگذاری رفتار خودش می‌شود.

🔘چرا؟ نمونه جالب آن را در خاطرات آقای هاشمی رفسنجانی می‌بینیم. تقریباً همه کسانی که نزد ایشان می‌رفتند از سیاست‌ها و مواضع وی ابراز رضایت کرده و آن را بسیار خوب می‌دانستند و نه تنها نظر خود را بلکه نظر قاطبه مردم را همسو با آن مواضع و گفتارها معرفی می‌کردند و حتی یک گام پیش می‌گذاشتند و به نقد یا بدگویی از سیاست‌مداران دیگر مشغول می‌شدند بلکه ارادت خود را بیش‌تر ثابت کنند.

🔘اگر مقامات دیگر هم خاطرات خود را بنویسند، خواهیم دید که عین همین رفتار را با آنان می‌کردند و ضمن تعریف از آنان، دیگران از جمله آقای هاشمی را نقد و تخطئه می‌کردند. این وضعیت در ضرب‌المثل نوکر بادنجان نبودن سرآشپز نادر شاه خیلی شهره است که به جای گفتن حقیقت، مطابق میل نادر نظر می‌داد.

🔘اتفاقاً در اطراف سیاستمداران افراد با صلاحیتی هم هستند که می‌توانند حقیقت را بگویند، ولی در بهترین حالت سکوت می‌کنند و خلاف واقع نمی‌گویند. آنان که خلاف نظر سیاست‌مدار حرف بزنند پس از مدتی حذف می‌شوند. تأیید رفتارهای صاحبان قدرت از سوی اطرافیان یک الگوی شناخته شده جهانی است، که راه‌حل شخصی آن سعه صدر و دریادلی سیاست‌مدار است که می‌تواند اطرافیانی را انتخاب کند که خیر او را بخواهند و از نقد نهراسند و سیاست‌مدار نیز نقد علیه خود را (هر چند نادرست بداند) مفید به حال خود بداند.

🔘البته اطرافیان در تایید سیاستمدار توجیهاتی هم دارند، از جمله اینکه توی دل او را نباید خالی کرد و... . اگر سیاستمدار این راه‌حل را نپذیرد چاره چیست؟

🔘آزادی نقد از رسانه و دسترسی به اطلاعات و تولید آزادانه نظرات مردم، راه حل واقعی است. بدون امکان نقد رفتارهای مسئولین در فضای عمومی و نیز بدون نظرسنجی از مردم و انتشار نتایج آن در جامعه، امکان رسیدن به فهم درست از بازخوردهای رفتارهای سیاست‌مداران وجود ندارد. جز این هر چه هست گمان و خیال است.

🔘اگر این شرایط فراهم نباشد، پس از مدتی مرتکب اقداماتی می‌شوند که به جای افزایش سرمایه اجتماعی و محبوبیت، منجر به کاهش سرمایه اجتماعی می‌شود و نتیجه آن زیان محض است. سرمایه اجتماعی خیلی باارزش و گران‌قیمت است. نباید آن را از دست داد. حفظ آن مستلزم تحقق شرایط پیش‌گفته است.

🔘هر سیاست‌مداری در مصرف کردن این سرمایه باید خیلی خسیس باشد و تنها در جایی آن را خرج کند که آورده‌ای جدی داشته باشد. بسیاری از گفتارها، رفتارها، مثل تیری است که از چله رها می‌شود و دیگر اختیار آن در دست تیرانداز نیست. باید پیش از رها کردن تیر اطمینان کافی از تیراندازی داشت. هم از جهت انتخاب هدف و هم از جهت اصابت به آن هدف.

🔘سیاست‌مدار باید توجه کند که هدف او از یک رفتار هر چه باشد، برداشت جامعه از آن مهمتر است. شاید شما برای ابزار صمیمیت لبخند بزنید، ولی غالبا یا بخشی از مخاطبان آن را در موقعیت کنونی به منزله بی‌توجهی به مسایل اصلی کشور و مردم برداشت می‌کنند.

🔘شخصاً نظر موافق یا مخالف با بسیاری از رفتارهای آقای رییس‌جمهور ندارم، ولی به نظرم اگر از این زاویه به رفتارهای ایشان نگاه کنیم، شاید بد نباشد که یک ارزیابی دقیق از مترو سوار شدن خود بویژه در شرایط کنونی به دست آورده و منتشر کنند، و اجازه ندهند که چون سیاست‌مداران دیگر ارزیابی رفتارها و گفتارهای خود را فقط اطرافیان ارایه دهند.


🔴وقت بهانه گیری تمام شده، هیچ بهانه ای پذیرفته شده نیست

🔺خبرآنلاین ۲۴ بهمن ۱۴۰۳

🔘عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب در ارتباط با لزوم وعده پیگیری رفع فیلترینگ از سوی دولت به «خبرگزاری خبرآنلاین» گفت: واقعیات نشان می‌دهد که دولت یا نمی‌خواهد یا نمی‌تواند از اختیارات و اراده خود برای رفع مشکلات مردم استفاده کند.

🔘او با بیان اینکه هیچ بهانه‌ای پذیرفته نیست، افزود: وقت برای بهانه‌گیری تمام شده؛ برای رسیدن به وفاق چند ماه کافی بلکه زیاد هم بود لذا از اینجا به بعد بهانه است و نوعی بی صداقتی آشکار است.

🔘این روزنامه نگار اصلاح طلب افزود: ادامه دادن یک سیاست نابخردانه و زیان‌بار به پای این دولت نوشته می‌شود. فقط هم فیلترینگ نیست خیلی موارد دیگر هم هست. بنابراین کاری هم ندارم با حاکمیت هماهنگ می‌شوند یا نه این مشکل خودشان است.


🔴ساختار یا فرد؟ نمونه خودروسازی

🔺نوآوران ۲۴ بهمن ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘همیشه این رویکرد وجود دارد که مشکلات را تقصیر افراد ناکارآمد یا فاسد و خطاکار بیندازیم. البته که چنین هست زیرا طبیعی است که در هر حال افرادی حقیقی مسئولیت خطاها و جرایم را باید بپذیرند و عملکردهای آنان به چشم دیده می‌شوند در حالی که عوامل مهم و تاثیرگذارتری مثل ساختارها هم هستند که چون اثرات آنها کمتر به چشم می‌آید در تحلیل‌ها وارد نمی‌شوند.

🔘لذا همیشه کوشش می‌شود که برای بهبود وضع، افراد عوض شوند یا نهادهای نظارتی تقویت شوند غافل از این که این افراد یا نهادها خودشان هم در معرض فساد قرار دارند و در نتیجه با اتکای به آنها نمی‌شود با فساد مبارزه کرد. تازه با فساد هم مبارزه شود با ناکارآمدی که اصلا مبارزه نمی‌شود. در مجموع اصلاحات ساختاری اهمیت بسیار بیشتری در بهبود امور دارد.

🔘یکی از نمونه‌های این ادعا دولتی بودن شرکت‌ها و قیمت‌گذاری کالاهای آنها است. چنین ساختاری از نظر رواج فساد و توزیع رانت بشدت زیان‌بار است، بطوری که بهترین مدیران را هم یا به ابتذال یا استعفا می‌کشاند، چه رسد به این که مدیران منصوب دولتی از ابتدا ناکارآمد باشند که در ساختارهای دولتی اغلب چنین‌اند.

🔘دولتی بودن و قیمت‌گذاری دو نظام و ساختار هستند که عملکرد مدیران، ناظران و مشتریان و‌ حتی اقتصاد را بشدت تحت تاثیر قرار می‌دهند. دراینجا تبعات این دو ویژگی را در صنعت خودروسازی و با استناد به برخی اقرارهای دست‌اندرکاران مرور می‌کنیم.

🔘یک عضو سابق هیئت رئیسه مجلس در یک افشاگری مهم گفت: ▪️«۸۰۰۰ نفر از کارمندان ایران خودرو را نمایندگان مجلس برای استخدام به ایران خودرو معرفی کرده‌اند. فقط یک نماینده مجلس ۳۰۰ نفر به ایران خودرو معرفی کرده است. چون نمایندگان مجلس پشت افراد معرفی شده قرار دارند باید آنها در سطح و جایگاه خوبی استخدام شوند. اگر افراد مدنظر را استخدام نکنند نمایندگان مجلس میروند دنبال سوال و تحقیق و تفحص و...!!!»▪️

🔘این اِعمال نفوذها بشدت بهره‌وری کارخانه را کم می‌کند. به قول یکی از مدیران اسبق یکی از این دو شرکت بزرگ، اگر فردا نیمی از کارکنان شرکت را اخراج کنیم، تولید کارخانه برای یک هفته متوقف می‌شود ولی بلافاصله تولید به پیش از اخراج رسیده و سپس افزایشی خواهد شد.‌

🔘چرا می‌توان اعمال نفوذ کرد؟ چون مدیر برای بقای خود باید باج بدهد اگر ندهد عزل می‌شود. چگونه؟ وزیر نیاز به رای نمایندگان دارد در برابر خواست آنها تمکین می‌کند و مدیر را تغییر می‌دهد تا مشکل خودش را حل کند. همه از جیب ملت هزینه می‌کنند، البته برای بقای خود. این روند کم‌کم و به آرامی شکل می‌گیرد.

🔘فکر نکنید که افشاگر فوق خودش معصوم و بدون مشکل بوده. یک عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در پاسخ به این آقای نماینده گفت: ▪️«برخی از نمایندگان مجلس که همکاران خود را به اعمال نفوذ جهت استخدام افراد در ایران خودرو متهم کرده‌اند خودشان نیز از این دست مکاتبات با خودروسازان داشته‌اند.»▪️

🔘این پاسخ تاییدی بر عمومیت داشتن این رفتار نزد آنان است. بخش مهمی از این فساد از طریق گرفتن خودروهای قیمت‌گذاری شده است. ماجرایی که در مجلس رخ داد و ۳۰۰ خودروی شاسی بلند به قیمت کارخانه که تفاوت زیادی با قیمت بازار داشت به نمایندگان یا نزدیکان آنان دادند. همه اینها در حالی است که در ۷ سال اخیر و علی‌رغم گرانی عجیب خودرو این دو شرکت بزرگ زیان‌ده بوده‌اند.

🔘یکی از دیگر دلایل زیان‌دهی انها احداث سایت‌هایی خودروسازی در استان‌های است که هیچ توجیه اقتصادی نداشته است و همه‌اش زیان است. پس از مدتی مدیر ناکارآمد و فاسد عوض می‌شود و مدیری جدید با کارنامه‌ای بدتر می‌آید و زیان و بدهی انباشته میراث اصلی همه آنان است. برای خودشان و نزدیکانش فقط سود و توزیع رانت وجود دارد. زیان آن هم از منابع عمومی مردم و صاحبان سهام جبران خواهد شد.

🔘ساختار مزبور هیچ علاقه‌ای به از دست دادن مدیریت و کنترل چنین بنگاه‌هایی ندارد چون هر صاحب قدرتی می‌تواند از آن باج بگیرد.‌ همچنین باید توجه کنیم که دو شرکت ایران خودرو و سایپا در سراسر ایران نمایندگی دارند و این یکی از عوامل بسیار موثر در زمان انتخابات است.

🔘آقای لیلاز که از مدیران شرکت‌های تابعه ایران خودرو بود از استخدام‌های فرمایشی نمایندگان و نیز صادرات صوری بدون بازگشت ارز در دوره احمدی‌نژاد، داستان‌هایی تعریف می‌کند که بسیار تاثرآور است. دو پسر جوان یک نماینده به عنوان مدیر استخدام می‌شوند و خودرو هم در اختیار دارند و هیچگاه هم در شرکت نبودند. در حالی که وضعیت مدیریت و استخدام و فروش در خودروساز بخش خصوصی چنین کارهایی را انجام نمی‌دهد چون فوری ورشکسته خواهد شد. البته بخش خصوصی هم عوارض خود را دارد ولی قابل مقایسه با بخش دولتی و قیمت‌گذاری نیست که زیان و فساد را با هم دارد.

@NoavaranOnline

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.