سیامک رستمی


Kanal geosi va tili: Eron, Forscha


🇮🇷🇦🇫🇹🇯🇺🇿
در گسترش و گوالش زبان پارسی و فرهنگ ایرانشهری
Дар густаришу гуволиши забони Порсӣ ва фарҳанги Эроншаҳрӣ

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Kanal geosi va tili
Eron, Forscha
Statistika
Postlar filtri


ریشۀ واژۀ «دین»

«دین» واژه‌ای پارسی است و از ریشۀ «دَئِنا» در اوستایی به زبان تازی رفته است.

«دین» به چم کیش و آیین، از ریشۀ دیدن است، به چم رسیدن به بینش و آگاهی.

«دین» با ریشه‌ای دیگر به چم داوری و فرمانروایی نیز هست که دربارۀ ایرانی بودن یا اکدی بودن ریشۀ آن میان ریشه‌شناسان ناسازواری هست.

واژۀ «مدینة» در زبان عربی به چم شهر، جاینام از ریشه‌ی «دین» به چم داوری و فرمانروایی بر سنگ مَفعلة است. مانند مدرسة. و مدینة جایگاه داوری و فرمانروایی را می‌گفتند.

سپس عرب به نادرست ریشۀ «مدن» را از «مدینة» گرفت و نوواژگانی چون تمدن و مُدُن را از آن ساخت.

از این دست لغزش‌های ریشه‌شناختی در زبان عربی باز هم داریم.

برای نمونه «مکان» از ریشۀ «کون» بر سنگ «مَفعَل» است (جاینام) ولی عرب به نادرست ریشه‌ی «مکن» را از «مکان» گرفت و از آن، واژۀ «أماکن» را بر سنگ «أفاعِل» ساخت.

📚 بن‌مایه‌ها:
● فرهنگ ریشه‌شناختی زبان پارسی / دکتر محمد حسن‌دوست
● فرهنگ ریشۀ واژگان پارسی / دکتر علی نورایی

@Rostami_Siamak

1k 0 23 22 78

«کاسپین» یا «کاسپی»؟

برخی بر این باورند که پسوند ian در واژۀ Caspian یک پسوند انگلیسی است نه یک پسوند در زبان پارسی و بر این پایه، نام «کاسپی» را برای این دریا درست می‌دانند، نه «کاسپین»

ولی چنین نمی‌نماید؛ زیرا برای نشان دادنِ وابستگی در زبان پارسی، افزون بر پسوندِ (ی)، پسوندِ (ین) را نیز داریم.

مانند: زرین، سیمین، شکرین، شیرین، آتشین، آذرین و...

چُنانکه «قزوین» نیز ریختِ تازیدۀ «کاسپین» است و (ن) در اینجا پیوندی با زبان‌ انگلیسی ندارد.

پس نام «کاسپین» ساختار پارسی دارد ولی خوانشِ آن به‌ریختِ Kāspin درست است نه Kāspiyan

❌️ Kāspiyan
✅️ Kāspin

کاسپی‌ها مردمانی ایرانی‌تبار بودند که در کناره‌های این دریا زندگی می‌کردند و این دریا نام خود را از نام این تیرۀ ایرانی گرفته است.

@Rostami_Siamak

955 0 12 19 64

❌️ دریای عمان
✅️ دریای مکران

❌️ دریای خزر
✅️ دریای کاسپین

❌️ جزیرۀ ابوموسی
✅️ آبخوستِ بوم‌سبز

این نام‌های ساختگی باید هرچه زودتر ویرایش شوند...

@Rostami_Siamak

2.1k 0 35 51 125

Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
جشن تیرگان، به گاهشمار تاجیکستان افزوده و هرسال جشن گرفته خواهد شد. 🇮🇷🇹🇯

جشن تیرگان، که دهم تیرماه برگزار می‌شود، روزِ آتش‌بس جنگ ایران و توران است. در این روز آرش کمانگیر از ستیغِ کوه دماوند، تیری رها می‌کند تا هرکجا که تیر فرود آمد، مرز ایران و توران باشد.

برپایۀ این گفتار، تیر ماه، نام خود را از «تیر آرش‌ کمانگیر» به یادگار دارد. 🏹

Ҷашни ТИРГОН ба гоҳшумори Тоҷикистон афзӯда шуд. 🇮🇷🇹🇯

Ҷашни ТИРГОН ки якуми июл баргузор мешавад, рӯзи оташбаси ҷанги Эрон ва Турон аст. Дар ин рӯз Ораши камонгир аз ситеғи кӯҳи Дамованд, тире раҳо мекунад то ҳакуҷо ки тир фурӯд омад, марзи Эрон ва Турон бошад.

@Rostami_Siamak


🎵 جشن سده - Ҷашни Сада
🎤 نوش‌آفرین - Нӯшофарин

@Rostami_Siamak


Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
🎵 جشن سده - Ҷашни Сада
🎤 نوش‌آفرین - Нӯшофарин

@Rostami_Siamak


Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish

1.8k 0 12 30 70

Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
ریشه و تاریخچۀ «جشن سده»
🔥🔥🔥
جشن سده بر همۀ ایرانیان و ایرانشهریان فرخنده و همایون باد!
🔥🔥🔥
جشن‌های ایرانی را پاس بداریم و از یاد نبریم...
🔥🔥🔥
‌از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند
که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست

@Rostami_Siamak

3.3k 1 90 7 145

Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
سخنان استاد میرجلال‌الدین کزازی دربارۀ جشن سده 🔥🔥🔥

@Rostami_Siamak


جشن «سَدِه» بر ایرانیان فرخنده باد 🔥

از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند
که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست


🔻 ریشۀ نامگذاری جشن سده:

به گواه واژه‌نامۀ دهخدا، چراییِ نامگذاری جشن سده بدین نام، این است که جشن سده که در دهم بهمن‌ماه گرفته می‌شد درست سد روز پس از آغاز زمستانِ پنج‌ماهه بود (چه ایرانیان باستان سال را به دو بخش می‌کردند: تابستان هفت‌ماهه و زمستان پنج‌ماهه) و نام «سده» به چمِ گذشتن سد روز پس از آغاز زمستان است.

#ریشه_شناسی
#واژه_شناسی

@Rostami_Siamak

2.5k 0 51 15 133

جشن سده، جشنِ یافتن آتش به‌دست هوشنگ‌شاهِ پیشدادی فرخنده باد 🔥

جشن سده با دیرینگیِ هزاران‌ساله، به‌فرخندگیِ پیدایش آتش، هرسال دهم بهمن‌ماه برگزار می‌شود.

در شاهنامهٔ فردوسی داستانِ پیدایشِ آتش چُنین آمده‌ است:

زمانی‌که هوشنگ‌شاه (پسر سیامک و نوۀ کیومرث) سرگرمِ شکار بود، ماری سیاه از دور پدیدار شد؛ هوشنگ سنگی برداشت و با نیروی کیانی به سویش پرتاب کرد؛ سنگ با تکه‌سنگِ بزرگی در کنارِ مار برخورد کرد و جرقه‌‌ای زد و از آن‌ برخورد، آتش پدید‌ آمد.

هوشنگ ایزد را نیایش‌ کرد و گفت که این فروغی ایزدی‌ست و باید آن را پاسداری‌ کنیم. پس شبانگاه آتشِ بزرگی مانندِ کوه برافروخت و جشنی بپا کرد.

ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر شهریار

کز آباد کردن جهان شاد کرد
جهانی به نیکی از او یاد کرد

@Rostami_Siamak

3.4k 1 97 9 128

🔴 برای گفت‌وگو به «گپستانِ رستمی» بپیوندید:

🆔️ t.me/SR_Gapestan

در این گپستان، از ایران، افغانستان، تاجیکستان و سمرقند و بخارا گرد هم آمده‌ایم 🇮🇷🇦🇫🇹🇯🇺🇿

🔻 در این گپستان، سره‌نویسی و پارسی‌گویی می‌آموزیم.

🔻 به بررسی ریشه و سرگذشت واژگان می‌پردازیم.

🔻 هم‌ارز پارسی برای واژگان بیگانه می‌جوییم و پیرامونش گفت‌وگو می‌کنیم.

🔻 سخنان همدلانه دربارۀ یکپارچگیِ پاره‌های ایرانشهر و همبستگیِ جهان پارس (ایران، خراسان، تاجیکستان، سمرقند و بخارا و...) می‌گوییم.

🔻 به پرورش، گسترش و گوالش زبان پارسی و راه‌های پاسداری از آن می‌پردازیم.

🔻 دبیرۀ سیریلیک تاجیکی می‌آموزیم و می‌ورزیم (تمرین می‌کنیم) و می‌کوشیم دبیرۀ پارسی را به تاجیکانِ فرارود در تاجیکستان و ازبکستان آموزش دهیم.

🔻 به یاوه‌های دشمنان ایران (پانترک‌ها و پانعرب‌ها) پاسخ می‌دهیم و خود را در برابر ژاژخایی‌های ایران‌ستیزانه و پارسی‌ستیزانۀ آنان به ابزارِ دانش زیناوند (مسلّح) می‌کنیم...

➖️➖️➖️➖️➖️➖️➖️

🔴 شیوه‌نامۀ گپستان رستمی 🔴

🔻 از گفت‌وگوهای ساستاری (سیاسی) و دینی می‌پرهیزیم.

🔻 ادب را در گفتمان‌‌هایمان پاس می‌داریم و به یکدیگر ناسزا نمی‌گوییم و دشنام نمی‌دهیم.

🔻 تنها به زبان پارسی سره (به دو دبیرۀ پارسی و سیریلیک) در گروه می‌نویسیم و از نوشتن پیام در گروه به هر زبان دیگری (انگلیسی و عربی و ترکی و...) می‌پرهیزیم.

🔻 پس از دریافتِ گوشزد از هوشمان (ربات) پیامِ خود را ویرایش می‌کنیم و آن را از واژگانِ بیگانه می‌پالاییم.

➖️➖️➖️➖️➖️➖️➖️

خواهشمندم بیرون از این چارچوب پیامی در گپستان نفرستید و گفت‌وگوهای دوسویه را در گپِ ویژه (پی‌وی) انجام دهید.

🆔️ t.me/SR_Gapestan

2.2k 0 20 52 64

فصاحت 👈 شیوایی
بلاغت 👈 رسایی


در دیگرسانی میان شیوایی (فصاحت) و رسایی (بلاغت) چُنین گفته‌اند که «فصاحت» شیواییِ واژگان است که پیچیده نباشند و به آسانی دریافته شوند. ولی «بلاغت» رساییِ سخن است که واژگان به‌گونه‌ای کنار هم نشینند که شنونده از شنیدن آن خسته نشود یا از درازگویی نرنجد.

پس «شیوایی» به واژگان برمی‌گردد و «رسایی» به گزاره‌ها. چه واژگانی شیوا باشند و پیچیده نباشند ولی هنگامی که آنها را کنار هم می‌نشانیم گزاره‌ای رسا و دریافتنی به دست نیاید. پس هر نوشتۀ بلیغ یا رسایی بی‌گمان شیواست، ولی هر واژۀ شیوایی، رسا نمی‌تواند باشد.

➖️➖️➖️➖️➖️➖️➖️

📚 بن‌مایه‌ها:
🔻 خزانة الأدب وغاية الأرب / ابن حجة الحموي (۲/۴۱۴)
🔻 سر الفصاحة / الخفاجي (رویه: ۵۹)

@Rostami_Siamak

2k 0 20 3 68

Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
تیغ استعمار ما را از وسط دو نیم کرد
اصفهان و کابُل و کولاب را تقسیم کرد

زیر نامِ دین، رویِ دستمان شمشیر ماند
اختلافِ مذهبی را بیشتر تعمیم کرد

از پسِ دیوارها گفتم: من و تو ماستیم
مُشت‌هایی را نثارم بهر این تصمیم کرد

مرزها بین من و تو شعله‌های آتشند
این وسط ما سوختیم و قصّه ابراهیم کرد

ای رفیق کهنه! ما اصلاً خراسانیستیم
خانه ویران باد ما را هر کسی تقسیم کرد

➖️➖️➖️➖️➖️➖️➖️

✍️ سراینده: نجیب بارور 🇦🇫
🎙 سامان برناک 🇮🇷
🎙 احمدشاه خواصی 🇦🇫

@Rostami_Siamak

2.3k 0 14 16 104

اندوه افغانستان، اندوه ایرانشهر است...

@Parsi_Anjoman
@Rostami_Siamak


نوزاییِ پارسی در افغانستان...

🔻 یاور صاحب:
اگر ما پنجاه سال پیش آگاه‌سازی را آغاز می‌کردیم، امروز کسی گستاخی نمی‌کرد پارسیان خراسان را افغان بنامد و زبانشان را دری بگوید!

🔻 تاجیکِ خراسانی:
من ایرانی‌تبارم، چه ایرانی‌های امروز و تاجیکستانی‌ها از من خوششان بیاید چه نیاید. ایران کیستی من است!

@Rostami_Siamak

2.8k 0 26 38 125

Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
فتحه، کسره، ضمه، تنوین
در زبان پارسی 🦜🦚

@Rostami_Siamak

4.3k 1 40 55 108

استعمال دخانیات اکیداً ممنوع!
ورود افراد متفرقه اکیداً ممنوع!


در برابریابی گزاره‌های بیگانه، همیشه نیاز نیست واژه‌به‌واژه برگردان کنیم!

گاهی می‌توان با یک برگردانِ ساده، فرایافت را به آسانی و بی‌کم‌وکاست رسانید. چنان که در زبان انگلیسی نیز به‌جای گزاره‌ی درازی چون (استعمال دخانیات در این مکان اکیداً ممنوع) به دو واژه‌ی No Smoking بسنده می‌کنند!

یادمان باشد، گرته‌برداری و برگردانِ واژه‌‌به‌واژه، واپسین راه است، نه بهترین راه!

🔻 نیز بنگرید:
t.me/Rostami_Siamak/580
t.me/Rostami_Siamak/544

#واژه_گزینی
#پارسی_را_پاس_بداریم

@Rostami_Siamak

3k 0 16 47 75

🎵 آهنگ تاجیکی 🇹🇯🇮🇷
🎼 کجک ابرو
🎤 امیدجان برهان
🎼 Каҷакабрӯ
🎤 Умедҷони Бурҳон

@Rostami_Siamak


خارجی، مترصد، دعوا، بین

#پارسی_را_پاس_بداریم

@Rostami_Siamak

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.