انجمن علمی ژرفا

🔰 «سنت ریاضیدانان بزرگ»

  تعاریفی که از آنالیز عددی ارائه می‌شود، فرد کنجکاو را از کندوکاو بیشتر باز میدارند؛ در آستانه قرن جدید، تعریف زیر پیشنهاد می شود:

آنالیز عددی، مطالعه‌ی الگوریتم‌ها برای مسائل ریاضیات پیوسته است.

  در این تعریف کلمه اساسی الگوریتم‌ها است، در حالی که این کلمه در لابه‌لای سرفصل‌ها و تعریف‌های لغت‌نامه‌ای جایگاهی نداشت.
  مسائل ریاضیات پیوسته مسائلی هستند که علوم و مهندسی بر پایه‌ی آنها بنا می‌شوند. اگر روش‌های عددی برای حل این مسائل وجود نداشته باشند، رشد علوم و مهندسی به سرعت متوقف می‌شود. هم چنین، این‌ها مسائلی هستند که ذهن بیشتر ریاضی‌دانان را از زمان نیوتن تا قرن بیستم به خود مشغول داشته‌اند.
  دانشمندان آنالیز عددی به همان اندازه‌ی ریاضیدانان محض، وارث سنت ارزشمند اویلر، لاگرانژ، گاوس و دیگران هستند. اگر اویلر امروز زنده بود، سرگرم قضایای وجود نمی‌شد.

📚 آنالیز عددی چیست؟
👤 لوید ترفتن

🔻 نخستین جلسه از «سیر آنالیز عددی»
▫️ امروز، ساعت ۱۶ | سالن خواجه نصیرالدین طوسی

🛑 مکان این رویداد از آمفی‌تئاتر مرکزی به سالن خواجه نصیرالدین طوسی در طبقه چهارم ساختمان امور تغذیه منتقل شد.

🆔 @Zharfa90

🔰 «پارادوکس حقیقت و قدرت» - قسمت دوم

   هنری چِسبرو، پایه گذار مفهوم نوآوری باز و رییس مرکز نوآوری باز دانشگاه برکلی آمریکا، در کتاب «نوآوری باز» تاکید می‌کند که انتقال از دانشگاه آلمانی به الگوی آمریکایی دانش سازمان‌دهی دانش برای قدرت را متحول کرده است. تحولی که آن را با کلماتی چون نوآوری، تجاری‌سازی، مدیریت دانش، تجارت ایده و امثال آن به یاد می‌آوریم. الگوی آمریکایی دانش اکنون جهان‌گیر شده است. چسبرو با تاکید توضیح می‌دهد که چگونه این الگویی «آمریکایی» است و نه «آلمانی» و نه «اروپایی». اما مگر الگوها می‌توانند جغرافیا و تاریخ داشته باشند و مگر یک شیوه‌ی خوب مدیریت کردن میراثی انسانی و عام نیست که همگان می‌توانند از آن بهره ببرند؟
   هر چقدر هم که باورش برای سیاستگذاران کشورهای در حال توسعه دشوار باشد، پارادوکس مدیریت دانش، یعنی مواجهه با هزینه‌ای که دانش روی دست انسان می‌گذارد، آنقدر بغرنج هست که به عنصری هویتی برای کشورها و ملت‌ها تبدیل می‌شود. کشوری که به تجاری‌سازی دانش دست می‌یازد و قدرت را در نهاد دانش اولویت می‌دهد، درباره‌ی امور بسیار مهمی تصمیم خود را یکسره کرده است. چنین کشوری اولویت‌های خودِ علم یعنی مسایلی را که برای علم از جهت تعهدش به خود حقیقت در میان است و نه کاربردها و کارآمدی‌ها، یا به تعویق می‌اندازد و یا در نهادهای علمی مجزا پیگیری می‌کند.

🔻 ادامه دارد...
➖ قسمت اول

👤 علیرضا شفاه، مدیر مسئول فصلنامه علم و سیاست بابل

🆔 @Zharfa90

🔰 «پارادوکس حقیقت و قدرت» - قسمت اول

   علم از حقیقت سخن می‌گوید و از تعلق نامشروطش به حقیقت نیرو می‌گیرد. علم ممکن است کارآمد، قدرت آفرین، رفاه‌بخش یا حتی شیرین و امیدبخش باشد اما در مرتبه‌ی نخست به هیچ یک از این‌ها متعهد نیست و ابایی ندارد که شیرین و امیدبخش یا تلخ و مایوس‌کننده باشد: تعهد علم بیان نامشروط حقیقت است.
   با این وصف چه انتظاری می‌توان از علم داشت؟ وقتی علم در ذات خود متعهد به قدرت یا رفاه یا امیدبخشی نیست، چگونه می‌تواند برای این امور سازمان‌دهی شود؟ ما عادت داریم که به ما بگویند علم و حقیقت به خودی خود امیدآفرین و قدرت‌آفرین هستند در حالی که چنین سخنانی یکسره از سرنادانی و بی‌اطلاعی است. علم همانقدر که امید‌آفرین است ناامید می‌کند و از مهمترین ویژگی‌های علم ایجاد ناامیدی و ضعف است زیرا کسی که به حقیقت رو می‌کند باید آماده باشد بسیاری چیزها را از کف بدهد تا عهد خود با علم و حقیقت را به جا آورده باشد. تعداد صاحب‌نظران و عالمانی که تمام عمر خود را در فقر به سر برده‌اند بی‌شمار است و تعداد آنها که جان خود را در راه حقیقت از دست داه‌اند هم بسیار. پس چگونه می‌توان چشم امید بدان داشت؟ چگونه می‌توان از آن حشمت سلیمانی طلبید؟ دست کم چه تضمینی هست که رفتن یک جامعه به سوی علم همان کاری را با او نکند که با بسیاری از اهل علم کرد؟ البته امروز جهان ما پر است از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌هایی که قدرت و رفاه و ثروت می‌سازند و رشک هر سیاست‌گذار و حکمرانی را بر‌می‌انگیزند و آنهم آنقدر زیاد که حکمران و سیاستگذار دست و پای خود را در برابر این همه شکوه و قابلیت گم می‌کند و بی مهابا در پی امیدبخشی به ملت خود و در پی اصلاح امور مملکت خویش از خزانه  و سازمان‌دهی چیزی کم نمی‌گذارد.
   اگرچه علم همواره و از دورترین گذشته‌ها استعداد خود را در رفاه‌آفرینی و نویدبخشی نشان داده و نمی‌توان تاریخ تکنولوژی را منحصر به دوران ما شمرد اما در هیچ زمانی مساله‌ی پیوند قدرت و دانش تا این حد تنگاتنگ نبوده است. اکنون هر روز بیشتر و بیشتر نهاد‌های علمی به نهادهایی حکومتی بدل می‌شوند و دولت هم یک مشتری بزرگ و هم بزرگترین سازمان‌دهی‌کننده‌ی نهادهای علمی است. البته که این سازمان‌دهی همواره شکل مستقیم ندارد اما هیچگاه حکومت‌ها تا این حد نهاد علم را برنامه‌ریزی نکرده‌اند. برنامه‌ریزی نهاد علم اختراعی تازه است و خوب است بدانیم تا چه حد دشوار و طاقت فرسا بوده زیرا همواره خود را در برابر این پارادوکس می‌دیده که علم را نمی‌توان سازمان‌دهی کرد زیرا حقیقت تنها تعهد علم است.

🔻 ادامه دارد...

👤 علیرضا شفاه، مدیر مسئول فصلنامه علم و سیاست بابل

🆔 @Zharfa90

🔰 «فیزیک در سینما!» | قسمت اول

   «نقض قانون اول [ترمودینامیک] در فیلم‌های سینمایی را هرگز نباید بخشید. اما با این حال بسیار رایج‌اند.
   در فیلم «هالک» (۲۰۰۳) دانشمندی که به نظر آدم بی‌عرضه‌ای می‌آید، با دریافت مقدار نامعلوم ماده‌ای، به موجود وحشی حجیمی، که دو برابر قد دارد، تبدیل می‌شود. هالک انرژی حاصل از کوشش و تلاش دیگران برای کشتن او را نیز جذب می‌کند و بزرگ‌تر می‌شود.
   بله صحیح. انرژی می‌تواند به ماده تبدیل شود؛ اما انجام چنین تبدیلی بی‌اندازه مشکل است و برای تولید یک مقدار بسیار کوچک جرم، مقدار عظیمی انرژی لازم است. انرژی حاصل از یک بمب هسته‌ای تقریبا ۱۰۰ مگاتنی -بزرگ‌ترین بمبی که تا کنون ساخته شده است- با فرض اینکه بازده تبدیل، ۱۰۰٪ باشد، می‌تواند فقط ۱۰ پوند ماده (۴/۶ کیلوگرم) ایجاد کند. اما مقدار انرژی‌ای که هالک جذب می‌کرد بسیار ناچیز بود. حتی اگر او می‌توانست از این انرژی برای افزایش دادن جرم خود استفاده کند، نتیجه نمی‌توانست چندان محسوس باشد.
   تنها امکانی که واقعاً برای هالک وجود داشت یافتن منبع ماده‌ای بود که بتواند به آسانی گسترش یابد و اين تنها گزینه، هواست. چگالی هوا به‌زحمت حداقل هزار بار کمتر از چگالی هالک است و برای اینکه هالک بتواند با جذب جرم به اندازه کافی بزرگ شود باید به دور او گردبادی از هوا ایجاد شود.
  البته، نیازی نیست بگویم که این موضوع این بار با علم شیمی منافات دارد؛ در واقع چندهزار پوند اتم اکسیژن و نیتروژن چگونه می‌توانند به موادی از نوع هالک تبدیل شوند؟»

📚 فیزیک در سینما؛ فیزیک نابخردانه و توهین‌آمیز فیلم
👤 تام راجرز

#کتاب
#بریده_کتاب

🆔 @Zharfa90