دیدار اردوغان و پزشکیان: سلطه آداب دیپلماسی"توُره" و سوء نیّت مغرضان
✍گردآوری و تالیف: جواد جهانگیرزاده
-یکم دی ماه ۱۴۰۳، تبریز
توره، که آنرا تقریبلا معادل آداب و سنت زندگی قرار میدهیم در واقع نوعی قوانین و نظم نانوشته ای بین ترکان بود که فلسفه وجودی آن مبتنی بر تقدس خانواده و طایفه قرار داشت و تمام رفتارهای فرد برمحور قراردادن این دو تعریف میشد. این رسم و آیین از ریزترین رفتارهای فردی و جمعی به مانند، دستبوسی بزرگان، تا تعداد بوسه ها در صله رحم گرفته تا مسایل بزرگتر همچون لَچَک آتما(روسری انداختن) را سامان میبخشید. در عادی ترین حالت مثلا ما به توره "یاشماق" در نوعروسان برمیخوریم که تا زمان ازدواج اولین فرزندشان همچنان حفظ میشده و در واقع بن مایه و پیام اصلی آن حیا نزد بزرگان و نیز اعلام تعهد به مردی را نشان میداد، عملی که در دختران مجرد وجود نداشت.
همچنین است در توره ی "باغداش"( همان چمباته زدن؟)که اگر در این حالت دو دست بر زانوها قرار میگرفت نشانه حاکمیت و اگر یک دست بر روی زانو قرار میگرفت نشانه تحویل اوامر و نصایح به کوچکان توسط بزرگ طایفه و خانواده بود. در احوالپرسی های عمومی سه بوسه نشانه صمیمیت بیش از حد بود و کمتر از آن حکایت از روابط عادی فی مابین دو نفر داشت. و یا در تقدس سلسله مراتب خانوادگی، پسر نزد پدر فرزند خود را به اغوش نمیگرفت.
سنت توره نه تنها در حد نمادین و زبان بدن، بلکه در مفاهیم و واژه های خاص هم تجلی خود را پیدا میکرد. بر فرض مثال، در توره وقتی دختر و پسری نامحرم که به هم علاقه‌مند میشدند معمولا همدیگر را عمی قیزی(دختر عمو) و عموغلو(پسر عمو) خطاب میکردند و در واقع این اصطلاحات حاوی پیام مهمی به معنی گذاشتن راهی برای ازدواج در آینده بود و لاغیر همدیگر را باجی-قارداش(خواهر-برادر) خطاب مینمودند.
همچنین میتوان از رسم و توره لَچَک آتما(روسری انداختن) نامبرد که در آن یک خانم برای فصل و ختم دعوای بین دو گروه متخاصم، در میان متخاصمین قرار میگرفت و روسری خود را از سر برداشته و در وسط محل دعوا می انداخت و بدین منوال هر یک از طرفین اقدام به ترک صحنه درگیری مینمود و فصل خصم حاصل میگشت. توره ای که به لحاظ تاثیر گذاری نقش مهمی در صلح و جنگ داشت.
با این توضیحات مختصر از آیین و سنت توره در بین ترکان، تفسیر موردی "دست به سینه شدن" جناب پزشکیان در دیدار خود با جناب اردوغان نیز در همین چارچوب قابل توضیح و توجیه میباشد. به طوری که در این توره، دو نفر که به یکدیگر میرسند حین احوالپرسی ابتداً که با همدیگر دست میدهند، اگر طرف مقابل دست دیگرش را هم روی دست طرف مقابل گذاشته و به نوعی دست آنرا بین دستان خود بگیرد، طرف مقابل به نشانه تایید این صمیمیت، دست دیگرش را به سینه برده و اینگونه هر دو طرف با نگاه به چشم های یکدیگر، یک مجموعه رفتاری صمیمی را تکمیل مینمایند، عملی که به وفور از خود جناب اردوغان هم در رسانه ها دیده میشود و به نوعی در چارچوب "دیپلماسی توره" ترکان قابل درک و فهم میباشد.
@yamaj_press
✍گردآوری و تالیف: جواد جهانگیرزاده
-یکم دی ماه ۱۴۰۳، تبریز
توره، که آنرا تقریبلا معادل آداب و سنت زندگی قرار میدهیم در واقع نوعی قوانین و نظم نانوشته ای بین ترکان بود که فلسفه وجودی آن مبتنی بر تقدس خانواده و طایفه قرار داشت و تمام رفتارهای فرد برمحور قراردادن این دو تعریف میشد. این رسم و آیین از ریزترین رفتارهای فردی و جمعی به مانند، دستبوسی بزرگان، تا تعداد بوسه ها در صله رحم گرفته تا مسایل بزرگتر همچون لَچَک آتما(روسری انداختن) را سامان میبخشید. در عادی ترین حالت مثلا ما به توره "یاشماق" در نوعروسان برمیخوریم که تا زمان ازدواج اولین فرزندشان همچنان حفظ میشده و در واقع بن مایه و پیام اصلی آن حیا نزد بزرگان و نیز اعلام تعهد به مردی را نشان میداد، عملی که در دختران مجرد وجود نداشت.
همچنین است در توره ی "باغداش"( همان چمباته زدن؟)که اگر در این حالت دو دست بر زانوها قرار میگرفت نشانه حاکمیت و اگر یک دست بر روی زانو قرار میگرفت نشانه تحویل اوامر و نصایح به کوچکان توسط بزرگ طایفه و خانواده بود. در احوالپرسی های عمومی سه بوسه نشانه صمیمیت بیش از حد بود و کمتر از آن حکایت از روابط عادی فی مابین دو نفر داشت. و یا در تقدس سلسله مراتب خانوادگی، پسر نزد پدر فرزند خود را به اغوش نمیگرفت.
سنت توره نه تنها در حد نمادین و زبان بدن، بلکه در مفاهیم و واژه های خاص هم تجلی خود را پیدا میکرد. بر فرض مثال، در توره وقتی دختر و پسری نامحرم که به هم علاقه‌مند میشدند معمولا همدیگر را عمی قیزی(دختر عمو) و عموغلو(پسر عمو) خطاب میکردند و در واقع این اصطلاحات حاوی پیام مهمی به معنی گذاشتن راهی برای ازدواج در آینده بود و لاغیر همدیگر را باجی-قارداش(خواهر-برادر) خطاب مینمودند.
همچنین میتوان از رسم و توره لَچَک آتما(روسری انداختن) نامبرد که در آن یک خانم برای فصل و ختم دعوای بین دو گروه متخاصم، در میان متخاصمین قرار میگرفت و روسری خود را از سر برداشته و در وسط محل دعوا می انداخت و بدین منوال هر یک از طرفین اقدام به ترک صحنه درگیری مینمود و فصل خصم حاصل میگشت. توره ای که به لحاظ تاثیر گذاری نقش مهمی در صلح و جنگ داشت.
با این توضیحات مختصر از آیین و سنت توره در بین ترکان، تفسیر موردی "دست به سینه شدن" جناب پزشکیان در دیدار خود با جناب اردوغان نیز در همین چارچوب قابل توضیح و توجیه میباشد. به طوری که در این توره، دو نفر که به یکدیگر میرسند حین احوالپرسی ابتداً که با همدیگر دست میدهند، اگر طرف مقابل دست دیگرش را هم روی دست طرف مقابل گذاشته و به نوعی دست آنرا بین دستان خود بگیرد، طرف مقابل به نشانه تایید این صمیمیت، دست دیگرش را به سینه برده و اینگونه هر دو طرف با نگاه به چشم های یکدیگر، یک مجموعه رفتاری صمیمی را تکمیل مینمایند، عملی که به وفور از خود جناب اردوغان هم در رسانه ها دیده میشود و به نوعی در چارچوب "دیپلماسی توره" ترکان قابل درک و فهم میباشد.
@yamaj_press