در این مطلب، مهم‌ترین اصول و روش‌های تنظیم و نگهداری صحیح نوار نقاله را بررسی می‌کنیم.

🔹 نکات کلیدی برای حفظ هم‌راستایی مناسب نوار نقاله

🟢 رعایت هم‌راستایی در کل مسیر نوار نقاله
- نوار نقاله باید در تمام طول مسیر خود کاملاً تراز (True) و هم‌سطح (Level) باشد.
- در نقاط انتقال (Transfer Points)، باید دقت بیشتری در تنظیم هم‌راستایی اعمال شود تا از انحراف نوار جلوگیری شود.

🟢 تنظیم صحیح ساختار و اجزای نوار نقاله
- تمامی پولی‌ها (Pulleys)، رولیک‌های برگشت (Snub Rollers)، رولیک‌های حمل‌کننده (Carrying Idlers) و رولیک‌های برگشتی (Return Idlers) باید به‌صورت کاملاً عمود بر مرکز نوار و موازی با یکدیگر باشند.
- زاویه رولیک‌ها نباید به‌گونه‌ای باشد که باعث کشیدگی یک‌طرفه نوار و کاهش عمر مفید آن شود.
- خود نوار نقاله باید صاف و بدون تابیدگی باشد (کمتر از ۰.۵٪ انحراف طولی داشته باشد).

🟢 پاکیزگی و نگهداری نوار نقاله
- تجمع مواد بر روی رولیک‌ها و پولی‌ها باعث تغییر در هم‌راستایی نوار نقاله می‌شود.
- لایه‌های پولی (Pulley Lagging) باید سالم و یکنواخت باشد.
- نوار نقاله نباید دارای قوس یا تغییرشکل باشد (Cupping Effect).

🟢 تنظیم صحیح کشش نوار نقاله (Tension Adjustment)
- کشش نوار نقاله باید مطابق با توصیه‌های سازنده تنظیم شود.
- اگر کشش کم باشد، امکان لغزش نوار روی پولی محرک (Drive Pulley) وجود دارد که باعث سایش بیش‌ازحد پوشش نوار و سطح پولی می‌شود.
- تنظیم بیش‌ازحد کشش نیز باعث افزایش استرس بر روی ساختار نوار و یاتاقان‌های پولی خواهد شد.

🔹 فرآیند استاندارد برای تنظیم مسیر نوار نقاله
برای جلوگیری از انحراف و افزایش عمر نوار نقاله، تنظیم مسیر باید به‌صورت تدریجی و اصولی انجام شود. مراحل پیشنهادی شامل موارد زیر است:

1️⃣ تنظیم مرحله‌ای رولیک‌ها در طول مسیر نوار نقاله
- تنظیم هم‌راستایی باید در طول نوار نقاله و نه فقط در یک نقطه خاص انجام شود.
- رولیک‌های برگشتی (Return Idlers) را از بخش انتهایی نوار به سمت پولی دم (Tail Pulley) تنظیم کنید.
- رولیک‌های حمل‌کننده (Carrying Idlers) باید در جهت حرکت نوار تنظیم شوند.

2️⃣ مشاهده نحوه بارگیری نوار و انجام تنظیمات
- نوار باید در وضعیت بی‌بار (Empty) بررسی و تنظیم شود، سپس بارگذاری تدریجی انجام شود.
- هنگام بارگیری، نوار نباید به یک سمت کشیده شود یا در نقاط خاصی دچار انحراف شود.
- در صورت مشاهده انحراف در یک نقطه خاص، علت آن ممکن است ناهماهنگی سازه یا تنظیم نادرست رولیک‌ها در بخش قبل از آن باشد.

3️⃣ رعایت نکات ایمنی هنگام تنظیمات
- هرگونه تنظیم باید زمانی انجام شود که نوار نقاله در حالت توقف کامل باشد و دستورالعمل‌های ایمنی Lockout/Tagout رعایت شوند.
- ترجیحاً تنظیمات کوچک و مرحله‌ای انجام شود، زیرا تنظیمات بزرگ می‌تواند منجر به جابجایی ناگهانی و غیرقابل‌کنترل نوار شود.

🔹 اشتباهات رایج در تنظیم نوار نقاله

🚫 هرگز تنظیم هم‌راستایی نوار نقاله را از طریق تغییر موقعیت پولی‌ها انجام ندهید.
- تغییر در موقعیت پولی‌ها می‌تواند باعث کشش نامتعادل در نوار و مشکلات ساختاری در محورهای محرک و یاتاقان‌ها شود.

🚫 عدم توجه به عوامل محیطی مانند باد یا شیب نوار نقاله می‌تواند منجر به انحراف شود.
- در مناطق با جریان باد شدید، محافظ‌های جانبی برای جلوگیری از تأثیر باد بر حرکت نوار توصیه می‌شود.

🚫 عدم مدیریت ریزش مواد (Spillage) در اطراف نوار نقاله
- ریز مواد می‌تواند در اطراف نوار جمع شده و باعث ایجاد اصطکاک یا چسبندگی شود.
- مدیریت مناسب ریزش مواد نه‌تنها باعث افزایش عمر نوار نقاله می‌شود، بلکه از مشکلات زیست‌محیطی و خطرات ایمنی نیز جلوگیری می‌کند.

🔹 نتیجه‌گیری
هم‌راستایی مناسب نوار نقاله یکی از عوامل کلیدی برای کاهش استهلاک، افزایش طول عمر و بهبود بهره‌وری سیستم حمل‌ونقل مواد معدنی است.
تنظیم صحیح رولیک‌ها، پاک‌سازی دوره‌ای، کنترل کشش و رعایت اصول ایمنی، از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ عملکرد بهینه نوار نقاله هستند.
با رعایت این اصول، هزینه‌های نگهداری کاهش یافته و از بروز خرابی‌های غیرمنتظره جلوگیری خواهد شد.

✅ بهینه‌سازی سیستم‌های نوار نقاله، نه‌تنها باعث افزایش کارایی معدنکاری می‌شود، بلکه ایمنی و پایداری عملکرد را نیز تضمین می‌کند.