رسوبات پلاسر (placers deposits) چیست؟

تعریف رسوبات پلاسر
اصطلاح رسوبات پلاسر به تجمع ذرات جداشده از فلزات یا کانی‌ها در آوارهای فرسایشی اطلاق می‌شود که پس از تخریب سنگ‌هایی که این مواد در آن‌ها به وجود آمده‌اند، باقی می‌مانند. برای اینکه یک تجمع به‌عنوان پلاسر شناخته شود، باید از لحاظ اندازه و مقدار فلز اقتصادی باشد.

رسوبات پلاسر معمولاً از مواد آبرفتی (Alluvial)، ریزشفتی (Colluvial) و الویالی (Eluvial) تشکیل شده‌اند که حاوی مقادیر اقتصادی از مواد معدنی ارزشمند هستند.

🏷 ویژگی‌های رسوبات پلاسر
+ وزن مخصوص بالا:
کانی‌ها و فلزاتی که وزن مخصوص بالاتری نسبت به آوارهای سنگی دارند، معمولاً در پلاسرها تجمع می‌یابند.

+ مقاومت شیمیایی و مکانیکی:
این مواد نسبت به عوامل طبیعی (مانند انحلال) مقاوم بوده و به دلیل سختی بالا در برابر خرد شدن مقاومت می‌کنند.

+ ارزش بالا:
پلاسرها معمولاً دارای مقادیر بالایی از مواد ارزشمند مانند طلا و الماس هستند که ارزش اقتصادی زیادی نسبت به وزن خود دارند.

🏷 چگونگی تشکیل رسوبات پلاسر

- تخریب سنگ‌های معدنی اولیه:
سنگ‌هایی که دارای رگه‌های معدنی یا کانسارهای خاصی (مانند پگماتیت‌های حاوی کاسیتریت) هستند، توسط عوامل فرسایشی مانند آب و باد تخریب می‌شوند.

- جدایش فیزیکی:
مواد سبک‌تر و بی‌ارزش‌تر حمل شده و مواد سنگین‌تر و غنی‌تر در محل باقی می‌مانند.

- رسوبات نسل دوم:
برخی پلاسرها، مانند طلا و الماس، ممکن است از تخریب رسوبات کنگلومرایی قدیمی که خود پلاسرهای اولیه بوده‌اند، به وجود آمده باشند.

🏷 محل تمرکز رسوبات پلاسر

🟢 آبرفت‌ها (Alluvial):
مواد معدنی در رسوبات رودخانه‌ای و دره‌ها متمرکز می‌شوند.

🟢 الویالی (Eluvial):
در محل فرسایش سنگ مادر و نزدیک به منبع تشکیل می‌شوند.

🟢 ریزشفتی (Colluvial):
در دامنه‌ها و محل ریزش مواد از ارتفاعات تجمع می‌یابند.

🏷 عوامل مؤثر بر اقتصادی بودن پلاسرها
- تغییر در قیمت مواد معدنی
- روش‌های جدید اکتشاف
- دسترسی و حمل‌ونقل
- قدرت و منابع انرژی موجود در محل این عوامل می‌توانند پتانسیل اقتصادی رسوبات پلاسر را تغییر دهند.

🏷 اطلاعات تکمیلی

✅ کاربردهای اقتصادی:
پلاسرها منبع اصلی برخی فلزات گرانبها مانند طلا، پلاتین و الماس هستند. این رسوبات برای قرن‌ها در عملیات استخراج استفاده شده‌اند و همچنان اهمیت خود را حفظ کرده‌اند.

✅ چالش‌های اکتشاف:
تغییرات در شرایط زمین‌شناسی، هیدرولوژی و محیط زیست می‌توانند اکتشاف پلاسرها را پیچیده کنند. استفاده از فناوری‌های نوین مانند سنجش از دور و پردازش داده‌های ژئوفیزیکی برای شناسایی مناطق پلاسر ضروری است.

🏷 نتیجه‌گیری
رسوبات پلاسر به دلیل محتویات غنی و ارزشمند خود، یکی از منابع حیاتی در صنعت معدنکاری هستند. شناسایی و بهره‌برداری از این رسوبات نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از فناوری‌های مدرن و تحلیل اقتصادی مناسب است.

Source: S.M. GANDHI & B.C. SARKAR, «ESSENTIALS OF MINERAL EXPLORATION AND EVALUATION»


✅ @Mining_eng ™