🖇 بی‌توجهی مترجمان جوان به هشدار من و فولادوند
📋پیش از آن‌که به بحث اصلی و «یک کلمۀ» التوسر برگردم، از باب مقدمه، باید به دو نکته نیز اشاره‌ای کوتاه بیاورم. نخست این‌که اندیشۀ سیاسی از رشته‌هایی است که با یک زبان ــ آن هم انگلیسی در حدِّ گواهینامۀ تافل و ... ــ هیچ مطالعۀ جدّی دربارۀ آن نمی‌توان کرد، تحقیق که جای خود را دارد. پیشتر، من، در رساله‌ای در بررسی ترجمه‌های فارسی شهریار ماکیاوللی به تفصیل نشان داده‌ام که هیچ یک از آن ترجمه‌ها نیست که بتوان کار علمی با تکیه بر آن انجام داد. دربارۀ ترجمۀ داریوش آشوری نیز گفته‌ام که ترجمۀ او انباشته از بدفهمی‌های بسیار و اشکالات اساسی صوری و معنوی رسالۀ ماکیاوللی است. بنابراین، کسی که بخواهد تحقیقی علمی انجام دهد نمی‌تواند ــ و نباید ــ به آن ترجمه اعتماد کند، چنان‌که عزتﷲ فولادوند، در ترجمۀ کتاب کم‌حجم اسکینر هیچ عبارتی را از ترجمه‌های موجود فارسی نقل نکرده است، و توضیح داده است چرا؟ این‌که مترجمان رسالۀ التوسر، به‌رغم هشدار فولادوند و من، به ترجمۀ آشوری اعتماد کرده و از آن نقل کرده‌اند نشانۀ دانش بسیار اندک آنان در این مباحث است، بویژه این‌که خود التوسر بحث خود را با توجه به متن ایتالیایی ماکیاوللی پیش برده و متن را نقل کرده بود، در حالی‌که در همان زمان چندین ترجمه از شهریار به فرانسه در دسترس بود. در واقع، این یکی از جاهایی است که مترجمان فارسی رشته‌های التوسر را پنبه کرده‌اند. اگر کسی با اندک انگلیسی خود تنها به خواندن متن‌ها اکتفا کند، و در این توهّم باشد که در علم می‌توان یک شبه رَه صدساله رفت، وقت خود را تلف خواهد کرد و به جایی نخواهد رسید. علم با کلمات بیان می‌شود و کسی که معنای دقیق کلمات ــ یعنی مفاهیم علمی ــ را نداند جز به بیراهه نخواهد توانست برود. به خلاف توهّمی که در سال‌های اخیر پیدا شده و ترویج می‌شود، که گویا نیازی به ترجمه از زبان‌های اصلی نیست و می‌توان همۀ متن‌های مهم را از طریق ترجمه‌های انگلیسی آن‌ها به فارسی برگرداند، باید، به تصریح و بی‌هیچ مجامله‌ای، گفت که چنین تصوری راه را بر فهم منابع مهم اندیشۀ سیاسی ــ و البته فلسفه ــ بسته است و با این تلقّی ابتدایی و ساده‌لوحانه که از زبان مبدأ و مقصد و نیز مباحث اساسی علوم انسانی پیدا کرده‌ایم، در دهه‌های آینده، جز کتابخانه‌هایی برای خمیر کردن نخواهیم داشت. تردیدی نیست که همین کتاب التوسر و آن کتاب ابنسور از شمار همین کتاب‌هاست. 🖊
🔸 یک کلمه. فصل‌نامه سیاست‌نامه. شماره یازدهم. زمستان 1397. صفحه 6
💡كانال اختصاصي نشر آثار و آراء جواد طباطبايي
@javadtabatabai
📋پیش از آن‌که به بحث اصلی و «یک کلمۀ» التوسر برگردم، از باب مقدمه، باید به دو نکته نیز اشاره‌ای کوتاه بیاورم. نخست این‌که اندیشۀ سیاسی از رشته‌هایی است که با یک زبان ــ آن هم انگلیسی در حدِّ گواهینامۀ تافل و ... ــ هیچ مطالعۀ جدّی دربارۀ آن نمی‌توان کرد، تحقیق که جای خود را دارد. پیشتر، من، در رساله‌ای در بررسی ترجمه‌های فارسی شهریار ماکیاوللی به تفصیل نشان داده‌ام که هیچ یک از آن ترجمه‌ها نیست که بتوان کار علمی با تکیه بر آن انجام داد. دربارۀ ترجمۀ داریوش آشوری نیز گفته‌ام که ترجمۀ او انباشته از بدفهمی‌های بسیار و اشکالات اساسی صوری و معنوی رسالۀ ماکیاوللی است. بنابراین، کسی که بخواهد تحقیقی علمی انجام دهد نمی‌تواند ــ و نباید ــ به آن ترجمه اعتماد کند، چنان‌که عزتﷲ فولادوند، در ترجمۀ کتاب کم‌حجم اسکینر هیچ عبارتی را از ترجمه‌های موجود فارسی نقل نکرده است، و توضیح داده است چرا؟ این‌که مترجمان رسالۀ التوسر، به‌رغم هشدار فولادوند و من، به ترجمۀ آشوری اعتماد کرده و از آن نقل کرده‌اند نشانۀ دانش بسیار اندک آنان در این مباحث است، بویژه این‌که خود التوسر بحث خود را با توجه به متن ایتالیایی ماکیاوللی پیش برده و متن را نقل کرده بود، در حالی‌که در همان زمان چندین ترجمه از شهریار به فرانسه در دسترس بود. در واقع، این یکی از جاهایی است که مترجمان فارسی رشته‌های التوسر را پنبه کرده‌اند. اگر کسی با اندک انگلیسی خود تنها به خواندن متن‌ها اکتفا کند، و در این توهّم باشد که در علم می‌توان یک شبه رَه صدساله رفت، وقت خود را تلف خواهد کرد و به جایی نخواهد رسید. علم با کلمات بیان می‌شود و کسی که معنای دقیق کلمات ــ یعنی مفاهیم علمی ــ را نداند جز به بیراهه نخواهد توانست برود. به خلاف توهّمی که در سال‌های اخیر پیدا شده و ترویج می‌شود، که گویا نیازی به ترجمه از زبان‌های اصلی نیست و می‌توان همۀ متن‌های مهم را از طریق ترجمه‌های انگلیسی آن‌ها به فارسی برگرداند، باید، به تصریح و بی‌هیچ مجامله‌ای، گفت که چنین تصوری راه را بر فهم منابع مهم اندیشۀ سیاسی ــ و البته فلسفه ــ بسته است و با این تلقّی ابتدایی و ساده‌لوحانه که از زبان مبدأ و مقصد و نیز مباحث اساسی علوم انسانی پیدا کرده‌ایم، در دهه‌های آینده، جز کتابخانه‌هایی برای خمیر کردن نخواهیم داشت. تردیدی نیست که همین کتاب التوسر و آن کتاب ابنسور از شمار همین کتاب‌هاست. 🖊
🔸 یک کلمه. فصل‌نامه سیاست‌نامه. شماره یازدهم. زمستان 1397. صفحه 6
💡كانال اختصاصي نشر آثار و آراء جواد طباطبايي
@javadtabatabai