‏عمیق‌ترین واکنش جمهوری‌طلبان به کوشش‌های نظری ما در احیاء پادشاهی مشروطه آن است که با لحن واتَرقّی‌خواهانه‌ای انتقاد کنند که در سده‌ی بیست‌ویکم بر اساس اصول قدیم نمی‌توان بنیاد کرد. حالا ما نمی‌خواهیم جدل کنیم که مبانی فکری خود این‌ها اگرچه ظاهرا مترقّی، آشوبه‌ای از افکار ارتجاعی ماقبل مدرنیته است. به آن نشان که بابت آدرس‌های مشترک ایدئولوژیکی که با مبانی ولایت مطلقه فقیه دارند، بارها توسّط این نظام ارتجاعی به بازی گرفته شدند؛ که حالا ما مجبور باشیم پادزهر خود را از اصول تُماس قدّیس، مارسیلیه پادوایی، دانته و ویلیام اکامی تهیه کنیم.

نکته این‌جاست که بنیاد همه‌ی دولت‌های قدرتمند و البته دموکراتیک مربوط به سده‌های پیش است. آمریکا یک خط از آن‌چه پدران بنیان‌گذارش فراهم آورده، فراتر نرفته‌ است. اصول فرانسه، اصول انقلابی سده هیجدهمی است. جدیدترین پادشاهی‌های اروپایی سده نوزدهمی اند و قدیمی‌ترینش بریتانیا به خود حتّی زحمت تدوین قانون اساسی نداده است. هیچ دولت درست و حسابی بر اساس حقوق بشر بنیان گذاشته نشده، با جمهوری جمهوری کردن، بهتر از افغانستان و عراق تولید نمی‌شود. نجواهای‌شان را می‌شنوم. می‌گویند اگر ندیدی چندسال دیگر عراق از ایران جلو نزد! کوه آهن عربستان و امارات را ببین!

حالا، به‌هرحال حقیقت آن است که در فروع دین می‌توان تقلید کرد. فروع را می‌شود واداد. در فروع می‌توان بسیار واترقّید. امّا در اصول باید اجتهاد شود. ایران کشوری قدیمی است و اصول خود را می‌طلبد. اصولی که برای فهم آن باید قرون وسطای اروپا را و سده‌های پیشتر تاریخ ایران را واکافت. تنها با تداوم پادشاهی مشروطه، دموکراسی، توسعه و همه چیزهای خوب و عالی حقّ ما خواهد بود.