📝📝📝پوست‌اندازیِ لویاتان
✍️سعید حجاریان، چشم‌انداز ایران، شماره ۱۴۵، اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۳
✅لویاتان، اثر جاودانه‌ی تامس هابز، فاصله‌ای عمیق میان تئوری دولت از عهد قدیم به عهد جدید به‌وجود آورد و به‌نوعی پایه‌‌گذار دولت نوین شد.
✅من در این نوشته قصد ندارم درباره خود این کتاب بحث کنم؛ گفتنی‌ها گفته شده است و من هم به سهم خود در مطالبی از جمله «خدایِ میرایِ مصنوع»؛ که فی‌الواقع مرور و معرفی کتاب لویاتان و بحث درباره پیش‌زمینه نظری آن بود، (اینجا بخوانید) نکاتی را ذکر کرده‌ام.
✅باری، در اینجا قصد دارم بیشتر بر طرحی که روی جلد کتاب نقش بسته است، متمرکز شوم تا توضیح دهم این نقش در ایران ما چگونه تبدل یافته است. تصویر موصوف اثر آبراهام بوس است که به خواست هابز طراحی و روی جلد کتاب لویاتان گِراور شده است. البته، لویاتان خودش برگرفته است از یک غول بحری که در عهد عتیق بدان اشاره شده است.
✅چنانکه در تصویر می‌بینیم، و اوایل در دولت ایران مشاهده کردیم، چند ویژگی برجسته و قابل اعتنا وجود دارد. اولین آن‌ها شمشیر است به‌عنوان نماد قدرت سیاسی، که به دست راست، یعنی دست توانمند سپرده شده است.
✅در دست چپ، که فی‌الواقع زیردست است، عصایی قرار دارد که نماد کلیسای کاتدرال محسوب می‌شود. یعنی می‌توان گفت بنا بر این بوده است قدرت سیاسی از ابتدا در دست سیاسیون باشد و روحانیون، متمرکز بر حوزه معنویت، به انذار و تبشیر و رهنمود بسنده کنند.
✅البته، در قرون وسطا بحثی مطرح بود مبنی این‌که این کلیساست که شمشیر دنیوی را در اختیار حاکم/دولت قرار می‌دهد و خود، شمشیر را بالمره کنار نمی‌نهد و می‌تواند در موقع لزوم مشروعیت اعطاء شده را باز ستاند و مسیحیان را زیر پرچم خود درآورد.
✅اما هابز به‌کلی در برابر این ایده قرار می‌گیرد و بر آن است که رژیمِ دو-سر محکوم به فناست و نباید هیچ قدرتی هم‌عرض لویاتان وجود داشته باشد. چنانکه در تصویر هم می‌بینیم لویاتان چون قله‌ای بر آمده در برهوت است و اطراف و اکناف آن موجود و موجودیتی وجود ندارد. به دیگر سخن، لویاتان تؤامان رهبر سیاسی و رهبر معنوی است.
✅برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید و یا روی instant view بزنید
📌نشانی‌های سعید حجاریان در شبکه‌های مجازی👇:
تلگرام | اینستاگرام | توییتر
✍️سعید حجاریان، چشم‌انداز ایران، شماره ۱۴۵، اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۳
✅لویاتان، اثر جاودانه‌ی تامس هابز، فاصله‌ای عمیق میان تئوری دولت از عهد قدیم به عهد جدید به‌وجود آورد و به‌نوعی پایه‌‌گذار دولت نوین شد.
✅من در این نوشته قصد ندارم درباره خود این کتاب بحث کنم؛ گفتنی‌ها گفته شده است و من هم به سهم خود در مطالبی از جمله «خدایِ میرایِ مصنوع»؛ که فی‌الواقع مرور و معرفی کتاب لویاتان و بحث درباره پیش‌زمینه نظری آن بود، (اینجا بخوانید) نکاتی را ذکر کرده‌ام.
✅باری، در اینجا قصد دارم بیشتر بر طرحی که روی جلد کتاب نقش بسته است، متمرکز شوم تا توضیح دهم این نقش در ایران ما چگونه تبدل یافته است. تصویر موصوف اثر آبراهام بوس است که به خواست هابز طراحی و روی جلد کتاب لویاتان گِراور شده است. البته، لویاتان خودش برگرفته است از یک غول بحری که در عهد عتیق بدان اشاره شده است.
✅چنانکه در تصویر می‌بینیم، و اوایل در دولت ایران مشاهده کردیم، چند ویژگی برجسته و قابل اعتنا وجود دارد. اولین آن‌ها شمشیر است به‌عنوان نماد قدرت سیاسی، که به دست راست، یعنی دست توانمند سپرده شده است.
✅در دست چپ، که فی‌الواقع زیردست است، عصایی قرار دارد که نماد کلیسای کاتدرال محسوب می‌شود. یعنی می‌توان گفت بنا بر این بوده است قدرت سیاسی از ابتدا در دست سیاسیون باشد و روحانیون، متمرکز بر حوزه معنویت، به انذار و تبشیر و رهنمود بسنده کنند.
✅البته، در قرون وسطا بحثی مطرح بود مبنی این‌که این کلیساست که شمشیر دنیوی را در اختیار حاکم/دولت قرار می‌دهد و خود، شمشیر را بالمره کنار نمی‌نهد و می‌تواند در موقع لزوم مشروعیت اعطاء شده را باز ستاند و مسیحیان را زیر پرچم خود درآورد.
✅اما هابز به‌کلی در برابر این ایده قرار می‌گیرد و بر آن است که رژیمِ دو-سر محکوم به فناست و نباید هیچ قدرتی هم‌عرض لویاتان وجود داشته باشد. چنانکه در تصویر هم می‌بینیم لویاتان چون قله‌ای بر آمده در برهوت است و اطراف و اکناف آن موجود و موجودیتی وجود ندارد. به دیگر سخن، لویاتان تؤامان رهبر سیاسی و رهبر معنوی است.
✅برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید و یا روی instant view بزنید
📌نشانی‌های سعید حجاریان در شبکه‌های مجازی👇:
تلگرام | اینستاگرام | توییتر