♨️ #یادداشت_ایران‌ویو۲۴
🔴 قطر و نقشه راه انتقال قدرت در سوریه(بخش سوم)

✍ هدی یوسفی، کارشناس مسائل خاورمیانه

🔺دوم، تثبیت نفوذ:

▫️با خروج نیروهای روسیه و حزب‌الله از سوریه و همچنین کمرنگ شدن نقش ایران در تحولات جاری این کشور، قطر به دنبال آن است که در رقابت با همسایگان خود در خلیج فارس، بتواند نقش پررنگ‌تری در بازسازی سوریه پس از اسد داشته باشد.

🔺سوم، فضیلت دیپلماسی:

▫️پس از تجربیات میانجی‌گری میان نمایندگان طالبان و ایالات متحده آمریکا و نیز اسرائیل و حماس، اکنون قطر به دنبال آن است تا به پلی ارتباطی میان کشورهای غربی با هیئت تحریر الشام بدل شود و از این طریق قدرت نرم خود در منطقه را بیش از پیش ارتقا بخشد.

🔸بنا بر موارد مذکور، به قدرت رسیدن هیئت تحریر الشام با حفظ رویکرد پیشین این گروه می‌توانست تحقق سناریوی مطلوب قطر به حساب آید، اما آنچه در هفته‌های اخیر رخ داد، نشانگر تحولاتی بنیادین در ریشه‌های فکری و آرمان‌های تحریر الشام بود.

🔺به عنوان مثال، دیدار با مقامات آمریکایی و اظهار تمایل ضمنی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، شباهتی با آرمان‌های اسلام‌گرایانه پیشین این گروه ندارد.

🔺در چنین شرایطی، قطر ملزم به بازتعریف روابط خود با گروه حاکم در دمشق خواهد بود. به بیان دیگر، دوحه باید مناسبات خود با دولت فعلی سوریه را به گونه‌ای تنظیم کند که سیر تحولات آتی در سوریه با وجود استحاله فکری تحریر الشام، کمترین شکاف با منافع قطر در بلندمدت را رقم بزند.

♨️ سیاست محتاطانه

▫️در زمان زمامداری «بشار اسد» مقامات قطر برخلاف بسیاری از کشورهای عربی هیچ‌گاه با وی دیدار نکردند. در حقیقت، هواپیمای حامل هیئت دیپلماتیک قطری که ۲۳ دسامبر سال جاری در دمشق به زمین نشست، نخستین پرواز از دوحه به سوریه پس از گذشت ۱۳ سال بود.

▫️همچنین بازگشایی سفارت قطر در دمشق، پس از بسته شدن آن در سال ۲۰۱۱، در کنار دیگر اقدامات تازه قطر در سوریه، نشانگر این است که مقامات دوحه وقایع اخیر در سوریه را در جهت سمت و سویی مطلوب ارزیابی می‌کنند.

🔸با این وجود، بیانیه‌های رسمی قطر کماکان لحنی احتیاط‌آمیز دارند. چند علت مهم منجر به عدم اطمینان قطر شده است.

🔺در ابتدا، قطر از برقراری ثبات در سوریه مطمئن نیست. گروه‌های نظامی و شبه‌نظامی بسیاری ممکن است از خلا قدرت شکل‌گرفته استفاده کرده و به احیای خود بپردازند.

🔸در شرایطی که اسرائیل عمده انبارهای تسلیحاتی سوریه را نابود کرده است، تقابل گروه‌های مذکور با هیئت تحریر الشام از موضعی برابر صورت خواهد گرفت و چنین نبردی بدون برنده نهایی، فرسایشی خواهد شد. تنش و چندپارگی سوریه گزینه‌ای بسیار نامطلوب برای قطر به شمار می‌رود.

🔸در واقع، قطر منافع کلان سیاست خارجی خود را به گونه‌ای تعریف کرده است که در شرایط امن و با ثبات محقق خواهد شد.

🔺انتقال انرژی، جذب سرمایه‌های خارجی، رونق گردشگری، همه و همه در صورت تداوم تنش در منطقه با چالش‌هایی جدی مواجه می‌شود.

🔺در ثانی، یکی از مهم‌ترین متغیرها در صحنه سیاست سوریه، استراتژی ایالات متحده آمریکا در این کشور است و در شرایطی که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، هنوز زمام امور را به دست نگرفته، نمی‌توان تحلیل دقیقی از راهبرد واشنگتن در پرونده دمشق داشت.

▫️در چنین شرایطی، قطر به دنبال آن است که جانب احتیاط را رعایت کرده و با افراط در حمایت از هیئت تحریرالشام، اتهاماتی از جمله جانبداری از گروه‌های تروریستی را متوجه خود نسازد.

♨️ فرجام

▫️در نهایت، قطر با درک پیچیدگی‌های تحولات سوریه و چالش‌های پیش رو، تلاش دارد تا سیاست خارجی خود را با دقت و احتیاط پیش ببرد.

▫️دوحه، به رغم حمایت‌های انسانی و مالی خود از مردم سوریه و گروه‌های مخالف اسد، در برخورد با دولت جدید سوریه و گروه‌های اسلام‌گرا باید متناسب با تحولات و تغییرات درون‌سوریه عمل کند.

▫️با در نظر گرفتن شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی، قطر باید راهی پیدا کند که منافع بلندمدت خود را در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک حفظ کرده و هم‌زمان از تبدیل شدن به هدف انتقادهای بین‌المللی و اتهامات حمایت از گروه‌های تندرو اجتناب کند.

📎 بخش اول را از اینجا مطالعه کنید

📎 بخش دوم را از اینجا مطالعه کنید

🔗 #سوریه 🔗 #قطر

@IranView24