هر روز یک مطلب در مورد تالشان
وضعیت تالشان در جمهوری آذربایجان از منظر حقوق بین‌الملل
قسمت دوازدهم

علاوه براین، در سال 2019، سازمان‌های تالش با صدور بیانیه‌ای، سرشماری جمعیت در جمهوری آذربایجان را فرایندی مملو از تقلب دانستند. سازمان‌های تالش در بیانیه‌ای مشترک با اشاره به سرشماری جمعیت، طی روزهای اول تا دهم اکتبر 2019 در جمهوری آذربایجان و با صرف 23 میلیون و دویست هزار منات، از بودجه مردم جمهوری آذربایجان، برای این سرشماری، افزوده شده است: 
«فعالان اجتماعی – سیاسی تالش با توجه به تجارب گذشته، پیش‌بینی کرده بودند که برای ده سال دیگر با این سرشماری، در ثبت و اعلام آمار جمعیت جمهوری آذربایجان تقلب خواهد شد. براساس تحقیقات اندک رسانه‌هایی که کمابیش توانسته‌اند استقلال عمل خود را حفظ کنند، آمارگیران جمعیت فقط به 13 تا 15 درصد از منازل مراجعه کرده‌اند و عامدانه مرتکب سهل‌انگاری‌های زیادی در روند این سرشماری شده‌اند. آمارگیران، همچنین بدون سوال درباره تعلق قومی پاسخ‌دهندگان، تعلق قومی آنها را «آذربایجانی» قید کرده‌اند و به کسانی هم که خواستار قید شدن «تالش» در بخش تعلق قومی فرم‌های سرشماری شده‌اند، هشدار داده‌اند که از قید «تالش» در تعلق قومی خودداری کنند، زیرا با معلوم‌شدن تالش‌بودن آنها، شغلی را که دارند از دست خواهند داد. مأموران سرشماری، همچنین به جای بردن فُرم‌های ویژه سرشماری به منازل، با دفاتر دانش‌آموزی به منازل مراجعه کرده‌اند یا با مداد، فرم‌ها را تکمیل کرده‌اند تا بعداً اطلاعات سرشماری را تغییر دهند. در موارد زیادی نیز آمارگیران، به جای مراجعه به درب منازل، از اطلاعات و آمار تقلبی موجود در بلدیه‌ها استفاده و فرم‌ها را پر کرده‌اند». در ادامه این بیانیه آمده است: «این بار نیز به دستور مقامات کشور، همانند سرشماری سال 2009، آمار تالش‌ها، ده بار کمتر از شمار واقعی تالشان، اعلام خواهد شد. تداوم این سنت، در جمهوری آذربایجان همانند روز روشن است. سازمان‌های تالش این آمار را به هیچ وجه نمی‌پذیرند و خواهان سرشماری مجدد با نظارت سازمان‌های بین‌المللی هستند».
  رؤسای سازمان‌های «جمهوری خودمختار تالش مغان»، «شورای ریش‌سفیدان تالش»، «حزب دموکراتیک خلق‌های آذربایجان»، «اتحادیه جوانان تالش»، «کمیته دفاع از حقوق تالشان»، «جنبش ملی تالش»، «اتحادیه اجتماعی آذری – تالش» و شمار دیگری از فعالان سیاسی و مدنی تالش‌های جمهوری آذربایجان و تالشان مهاجر این بیانیه را امضاء کرده‌اند.
تأکید تالشان، بر نقض حقوق خود توسط حزب رفاه اقوام جمهوری آذربایجان  که در سال 2019 تشکیل شد، نیز تکرار شده است. در هیئت مؤسسان این حزب، سیدامیر محمدوف، صابر حسین‌اف، علیمردان شکوروف، المان محمدوف، مهدی‌بیگ صفروف، میرتقی نصیروف و رافیق جلیل‌اف، عضویت دارند. رافیق جلیل‌اف، سردبیر نشریه «صدای تالش» (تولیشون صدو) و مهدی‌بیگ صفروف نیز رئیس اتحادیه اجتماعی «آذری – تالش» هستند.
علاوه بر انجمن‌ها، احزاب و مؤسسه‌های تالشی که هیچ‌کدام به ثبت رسمی در جمهوری آذربایجان نرسیده‌اند، چهره‌ها و روشنفکران تالش نیز تضییع حقوق تالشان را مورد اشاره قرار داده‌اند. الدنیز قلی‌اف، رهبر «جنبش روشنفکران» جمهوری آذربایجان، در مارس 2019، در مصاحبه با پایگاه اینترنتی «آبزاس»  پیشنهاد کرد برای جلوگیری از سربرآوردن تمایلات تجزیه‌طلبانه در میان تالش‌های این کشور، حقوق و امتیازاتی که به جامعه روس‌ها و یهودی‌ها در جمهوری آذربایجان داده شده است، به تالش‌ها نیز داده شود. الدنیز قلی‌اف گفت: «برای مثال، جامعه روس‌ها، مرکز فرهنگی دارند، دفتر دارند، کلیسا دارند و همچنین یهودیان این قبیل امکانات را دارند. اما، تالش‌ها ندارند. برای لزگی‌ها، اجازه محدود پخش رادیو به زبان لزگی و انتشار نشریه و روزنامه داده می‌شود. اما، درباره تالش‌ها در این مسائل ناعادلانه رفتار می‌شود. مرکز فرهنگی تالش حتی  پنج تا ده متر مربع هم مکان ندارد که در آنجا فعالیت کند. در لنکران، شبکه تلویزیونی «جنوب تی.وی» گشایش یافته است. اما در این تلویزیون، اجازه داده نمی‌شود یک کلمه هم به زبان قوم تالش، سخن گفته شود. حال آنکه مقامات ما، در زمان دیدار با مقامات سازمان‌های بین‌المللی می‌گویند که این شبکه تلویزیونی برای تالش‌ها تأسیس شده است.

پابان قسمت دوازدهم

منبع کتاب وضعیت اقلیت ها در جمهوری آذربایجان از منظر حقوق بین‌الملل ص ۱۰۸،۱۰۹

نوشته آقای دکتر احمدکاظمی رئیس مرکز پژوهشي حقوق اقلیت ها و استاد حقوق دانشگاه

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی