بسیاری از مردم عادی یا حتی متخصصان بر این باورند که همیشه سرعت پرواز هواپیمای جنگنده از بمب‌افکن بیشتر است. اما حتی در آغاز دهه ۱۹۶۰ در اتحاد شوروی بمب‌افکن-موشک‌بَر مافوق‌صوتی ساخته‌شد که توانست به بیشینه سرعت ۳۲۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد. دستیابی به چنین سرعتی نه تنها برای هواپیماهای جنگنده، که برای بسیاری از موشک‌های هدایت‌شونده نیز ناممکن بود. صحبت از هواپیمای مشهور سوخوی ت-۴ «سوتکا»¹ («ایزدلیه ۱۰۰»)² است.

در چارچوب فعالیت‌های طرح هواپیمای ت-۴، طراحی و ساخت تقریبا تمامی اجزای اصلی، متعلقات و سامانه‌های این هواپیمای پیشرو، نوآوری محسوب می‌شد. طراحان دفتر سوخوی ۲۰۸ اختراع مختلف را به کار گرفتند.

اولین کارها در رابطه با ت-۴ در ۱۹۶۱ شروع شد و اولین پرواز نمونه‌ آزمایشی در ۱۹۷۲ به وقوع پیوست. شروع آزمون‌های «سوتکا» موفق بود. مشکل خاصی گزارش نشد و نظامیان ۲۵۰ فروند به سوخوی سفارش دادند. نمونه آزمایشی ۹ پرواز را تا پایان ۱۹۷۳ انجام داد که در یکی از آن‌ها در ارتفاع ۱۲هزار متری (۳۶ هزارپا) به سرعت ۱,۳۶ ماخ (۱۴۴۵ کیلومتر بر ساعت) دست یافت.

به‌نظر می‌رسید پرنده جدید آینده درخشانی دارد اما سرنوشت آن به شکل دیگری رقم خورد. نمونه‌های آزمایشی بیشتری ساخته نشد و پرواز ۲۲ ژانویه ۱۹۷۴ (۲ بهمن ۱۳۵۲) دهمین و آخرین پرواز این پرنده پیشرو بود.

دلیل توقف طرح «سوتکا» هنوز روشن نیست. در واقع مجموعه‌ای از دلایل می‌تواند باشد.
تنها نمونه آزمایشی از بمب‌افکن مافوق‌صوت ت-۴ سوتکا به شماره بدنه ۱۰۱ به امروز حفظ شده‌است. کهنه‌سرباز بمب‌افکن‌های جنگ‌سرد در موزه نیروی هوایی روسیه در مونینو نگهداری می‌شود و در معرض بازدید عموم قرار دارد.
-----------------------------
۱- Т-4 «Сотка»
۲- «Идзелие-100»
@vostokaero