✍️ ناصر مهدوی
🖊 دکتر سروش و تصویری دوگانه از پیامبر اسلام
در اینکه دکتر سروش تاثیر گزارترین روشن فکر چندین دهه اخیر این سرزمین بوده تردیدی ندارم و بسیار بی انصافی است که سهم بی بدیل ایشان در خلق ایده های گره گشا و به جنبش در آوردن کاروان اندیشه نسل نو در تفسیر درست و منطقی جهان و دین را نادیده بگیریم
🍃ازنقد تفکر دینی ؛ شرح معانی بلند معنوی ؛ تاملات مهم فلسفی گرفته تا به میان آوردن نظریه اصلاح طلبی و پروژه نقد قدرت متمرکز سیاسی ؛ بخشی از خدمات فراموش نشدنی دکتر سروش و حسنات گرانبهای ایشان است ۰
@sokhanranihaa
🍃اما و بقول دکتر سروش هزاران اما ؛ ایشان بر خلاف آنچه انتظار می رفت ؛ جای آنکه هر چه به اوج پختگی و کمال فکری می رسند و انتظاری که علاقمندان ایشان در سر داشتند تا در تکمیل پروژه های پیشین خود گامی محکم تر بردارند ؛ بنظر می رسد که جناب دکتر در راهی قدم نهاده اند که با حیرت تمام احساس می شود که وی سر جنگ با ایده های گرانبهای خود و شوقی عجیب در به تعارض نشاندن آنها در سر دارند گونه ای که بخشی از فرمایشات ایشان به نفی بخش دیگر افکار وی روی آورده و وحدت و انسجام منطقی سلوک ایشان را به چالش کشیده است ۰
🍃من در پی نقد محتوا و ماده فرمایشات ایشان نیستم ولی تصور کنید ؛ که وی روزی از قبض و بسط معرفت دینی می نوشتند و به صراحت ؛ دستیابی به ذات و سرشت پدیده ها را نفی میکردند ؛ اما در نظریه رویای رسولانه با روشی ذات باورانه مدعی می شوند که بر خلاف تصور همه نزدیکان پیامبر و متفکران بزرگ دورانهای کهن و جدید ؛ ذات دین را در یافته و سِرّ آن را که رویا و تالیف پیامبر باشد ؛ بر ملا کرده اند ۰
🍃او نمی گوید فهم من از دین چنان است و چنین است بلکه گونه ای القا می کند که ذات دین چیزی جز رویای صادقانه پیامبر نیست ۰
🍃در همین نظریه رویا انگاشتن تجربه پیامبر ؛ دکتر سروش پیامبر را تا حد خدایی بالا می کشد و چنان بر مرتبه و مقام او می افزاید که فعل و کردار و گفتار پیامبر را همان گفتار و اراده خدا می داند ولی به یکباره در بحث دین و قدرت ؛ این پرده نشین غیب که سخنش سخن خداست به ناگهان به مرز شاهدی بازاری سقوط می کند و به صورت انسانی اقتدار گرا ؛ تند خو و خشونت طلب ظاهر می شود که نه تنها برای کاستن از رنج انسانها نیامده ( بر خلاف آیات صریح قرآن ) بلكه هدفی جز اعمال قدرت و شکنجه و بردگی مخالفانش در سر نداشته و اگر پس از او خلفایی آمده اند که با بی رحمی و غضب ،خود را به مردم تحمیل کردند همه وارثان شیوه و سلوک چنین پیغمبری بوده اند ؟؟! ۰
🍃عرض کردم فارغ از نقد محتوایی چنین فرمایشاتی ؛ آنچه حیرت آور است ناسازگاری و تعارضی است که در افکار دکتر سروش جریان دارد و بنظر می رسد قابل تامل وملاحظه بسیار است
🍃او در نظریه رویای رسولانه می فرماید که یافته ها پیامبر نه از طریق تفسیر که به شیوه تعبیر رویا قابل فهم است و لباس مجاز و استعاره بر تن قرآن می پوشانند ولی در نظریه دین و قدرت ؛ با تکیه بر دلایلی نه چندان محکم و خرد پسند ؛ چنان مفاهیمی مثل عذاب ؛ بندگی و خشیت را توصیف می كنند که گویا پیامبر از خواب برخاسته و کاملا با زبانی عادی کلماتی را بکار برده که فقط معنای ظاهری آن مراد بوده و به هیچ تاویل و تعبیر و حتی تفسیری تن نمی دهند.
🍃به همین دلیل دکتر سروش قرآن را متنی با قاعده و الگوی ارباب و برده خطاب می کند و با شگفتی تمام چشم به روی همه زیبایی ها و معارف دلنشین قرآن می بندد
🍃با همین بیان اندک ؛ برایم شگفت آور است که چگونه شخصیتی به بزرگی روح دکتر سروش می تواند بدون برقراری نسبتی متوازن و منطقی میان حکم و سند و با بیان روایتی ضعیف از سیره ابن هشام حکمی زمخت و غیر واقعی در باره پیامبری صادر کند که پیش تر ،او را پیغمبر لطف رحمت می خواند و در وصف او اشعار نغز و دل انگیز می سرود
🍃تصور می کنم این شخصیت گرانبها دلایلی برای چنین سلوک حیرت آور ی دارد ولی هرچه که هست ؛ اظهارات اخیر دکتر سروش عزیز ؛ نه خرد و عقل سلیم را مجاب می کند و نه چون گذشته دل از آدمی می برد زیر لحن مبارک وی بیش از آنکه بوی نقد و بررسی و اصلاح و ترمیم داشته باشد ؛ بوی انکار و تکذیب و تا حدودی تهاجم از آن به مشام می رسد
.
🆑کانال سخنرانی ها
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @kanoon_neshan
🌹
🖊 دکتر سروش و تصویری دوگانه از پیامبر اسلام
در اینکه دکتر سروش تاثیر گزارترین روشن فکر چندین دهه اخیر این سرزمین بوده تردیدی ندارم و بسیار بی انصافی است که سهم بی بدیل ایشان در خلق ایده های گره گشا و به جنبش در آوردن کاروان اندیشه نسل نو در تفسیر درست و منطقی جهان و دین را نادیده بگیریم
🍃ازنقد تفکر دینی ؛ شرح معانی بلند معنوی ؛ تاملات مهم فلسفی گرفته تا به میان آوردن نظریه اصلاح طلبی و پروژه نقد قدرت متمرکز سیاسی ؛ بخشی از خدمات فراموش نشدنی دکتر سروش و حسنات گرانبهای ایشان است ۰
@sokhanranihaa
🍃اما و بقول دکتر سروش هزاران اما ؛ ایشان بر خلاف آنچه انتظار می رفت ؛ جای آنکه هر چه به اوج پختگی و کمال فکری می رسند و انتظاری که علاقمندان ایشان در سر داشتند تا در تکمیل پروژه های پیشین خود گامی محکم تر بردارند ؛ بنظر می رسد که جناب دکتر در راهی قدم نهاده اند که با حیرت تمام احساس می شود که وی سر جنگ با ایده های گرانبهای خود و شوقی عجیب در به تعارض نشاندن آنها در سر دارند گونه ای که بخشی از فرمایشات ایشان به نفی بخش دیگر افکار وی روی آورده و وحدت و انسجام منطقی سلوک ایشان را به چالش کشیده است ۰
🍃من در پی نقد محتوا و ماده فرمایشات ایشان نیستم ولی تصور کنید ؛ که وی روزی از قبض و بسط معرفت دینی می نوشتند و به صراحت ؛ دستیابی به ذات و سرشت پدیده ها را نفی میکردند ؛ اما در نظریه رویای رسولانه با روشی ذات باورانه مدعی می شوند که بر خلاف تصور همه نزدیکان پیامبر و متفکران بزرگ دورانهای کهن و جدید ؛ ذات دین را در یافته و سِرّ آن را که رویا و تالیف پیامبر باشد ؛ بر ملا کرده اند ۰
🍃او نمی گوید فهم من از دین چنان است و چنین است بلکه گونه ای القا می کند که ذات دین چیزی جز رویای صادقانه پیامبر نیست ۰
🍃در همین نظریه رویا انگاشتن تجربه پیامبر ؛ دکتر سروش پیامبر را تا حد خدایی بالا می کشد و چنان بر مرتبه و مقام او می افزاید که فعل و کردار و گفتار پیامبر را همان گفتار و اراده خدا می داند ولی به یکباره در بحث دین و قدرت ؛ این پرده نشین غیب که سخنش سخن خداست به ناگهان به مرز شاهدی بازاری سقوط می کند و به صورت انسانی اقتدار گرا ؛ تند خو و خشونت طلب ظاهر می شود که نه تنها برای کاستن از رنج انسانها نیامده ( بر خلاف آیات صریح قرآن ) بلكه هدفی جز اعمال قدرت و شکنجه و بردگی مخالفانش در سر نداشته و اگر پس از او خلفایی آمده اند که با بی رحمی و غضب ،خود را به مردم تحمیل کردند همه وارثان شیوه و سلوک چنین پیغمبری بوده اند ؟؟! ۰
🍃عرض کردم فارغ از نقد محتوایی چنین فرمایشاتی ؛ آنچه حیرت آور است ناسازگاری و تعارضی است که در افکار دکتر سروش جریان دارد و بنظر می رسد قابل تامل وملاحظه بسیار است
🍃او در نظریه رویای رسولانه می فرماید که یافته ها پیامبر نه از طریق تفسیر که به شیوه تعبیر رویا قابل فهم است و لباس مجاز و استعاره بر تن قرآن می پوشانند ولی در نظریه دین و قدرت ؛ با تکیه بر دلایلی نه چندان محکم و خرد پسند ؛ چنان مفاهیمی مثل عذاب ؛ بندگی و خشیت را توصیف می كنند که گویا پیامبر از خواب برخاسته و کاملا با زبانی عادی کلماتی را بکار برده که فقط معنای ظاهری آن مراد بوده و به هیچ تاویل و تعبیر و حتی تفسیری تن نمی دهند.
🍃به همین دلیل دکتر سروش قرآن را متنی با قاعده و الگوی ارباب و برده خطاب می کند و با شگفتی تمام چشم به روی همه زیبایی ها و معارف دلنشین قرآن می بندد
🍃با همین بیان اندک ؛ برایم شگفت آور است که چگونه شخصیتی به بزرگی روح دکتر سروش می تواند بدون برقراری نسبتی متوازن و منطقی میان حکم و سند و با بیان روایتی ضعیف از سیره ابن هشام حکمی زمخت و غیر واقعی در باره پیامبری صادر کند که پیش تر ،او را پیغمبر لطف رحمت می خواند و در وصف او اشعار نغز و دل انگیز می سرود
🍃تصور می کنم این شخصیت گرانبها دلایلی برای چنین سلوک حیرت آور ی دارد ولی هرچه که هست ؛ اظهارات اخیر دکتر سروش عزیز ؛ نه خرد و عقل سلیم را مجاب می کند و نه چون گذشته دل از آدمی می برد زیر لحن مبارک وی بیش از آنکه بوی نقد و بررسی و اصلاح و ترمیم داشته باشد ؛ بوی انکار و تکذیب و تا حدودی تهاجم از آن به مشام می رسد
.
🆑کانال سخنرانی ها
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @kanoon_neshan
🌹