1⃣قال أبو بکر: وحدثنی أبو زید عمر بن شبة، قال: حدثنا أحمد بن معاویة، قال: حدثنی النضر بن شمیل، قال: حدثنا محمد بن عمرو، عن سلمة بن عبد الرحمن، قال: لما جلس أبو بکر علی المنبر، کان علی علیه السلام والزبیر وناس من بنی هاشم فی بیت فاطمة، فجاء عمر إلیهم، فقال: والذی نفسی بیده لتخرجن إلی البیعة أو لأحرقن البیت علیکم فخرج الزبیر مصلتا سیفه، فاعتنقه رجل من الأنصار وزباد بن لبید، فبدر السیف، فصاح به أبو بکر وهو علی المنبر: اضرب به الحجر، فدق به.
📚شرح نهج البلاغة ج ۲ ص ۳۴-۳۵
🔍بررسی سند روایت:
🔹نفر اول عز الدین عبد الحمید بن ابی الحدید: ثقة
🔹نفردوم:أبو بکر أحمد بن عبد العزیز الجوهری متوفای ۳۲۳ ه:
▪️ثقة ابو احمد عسکری متوفای ۳۸۲ ه که از شاگردان جوهری بوده، می‌گوید: وقرأت علی أبی بکر أحمد بن عبد العزیز الجوهری، وکان ضابطا صحیح العلم.
◽️بر ابوبکر احمد بن عبد العزیز جوهری حدیث خواندم و او شخصی ضابط (از الفاظ تعدیل) و صحیح العلم بود.
📚شرح ما یقع فیه التصحیف والتحریف، ج ۲ ص ۴۵۷
ذهبی از عسکری به «الإمام المحدث الأدیب العلامة» تعبیر می‌کند.
📚سیر أعلام النبلاء ج ۱۶ ص ۴۱۳
🔻 ابو الفرج اصفهانی متوفای ۳۵۶ه که او نیز از شاگردان جوهری است، سند روایتی را که جوهری در آن قرار دارد، صحیح می‌داند؛أخبرنی أحمد بن عبد العزیز الجوهری - و👈هذا الخبر أصح 👉ما روی فی ذلک إسنادا - قال أخبرنا أبو زید عمر بن شبة عن معن ابن
عیسی.
📚الدیارات للأصبهانی ج ۱ ص ۱۱
🌀 خطیب بغدادی در جرح و تعدیل روات، به رای ابوبکر جوهری اعتماد کرده است: حدثنا أحمد بن عبد العزیز الجوهری بالبصرة قال کان محمد بن عمران الضبی علی اختیار القضاة للمعتز فاجتمع إلیه القضاة والفقهاء الخصاف ونظراؤه من الفقهاء وکان الضبی قبل ذلک معلما فنعس ثم رفع رأسه فقال تهجوا قال أبو بکر بن عبد العزیز الجوهری وکان شیخا طوالا یحفظ حدیثا عن رسول الله صلی الله علیه وسلم ثقة وکان یحفظ الاخبار والملح.
📚 تاریخ بغداد ج ۳ ص ۱۳۳ رقم ۱۱۵۴
🔷 ابن ابی الحدیدگفته است: « وجمیع ما نورده فی هذا الفصل من کتاب أبی بکر أحمد بن عبد العزیز الجوهری فی السقیفة وفدک وما وقع من الأختلاف و الأضطراب عقب وفاة النبی صلی الله علیه وسلم، وأبو بکر الجوهری هذا عالم محدث کثیر الأدب، ثقة ورع، اثنی علیه المحدثون ورووا عنه مصنفاته
🔶و جمیع آنچه که در این فصل یاد کردیم، از کتاب ابوبکر احمد بن عبد العزیز جوهری در السقیفه وفدک بود و نیز آنچه که از اختلاف و اضطراب به دنبال وفات پیامبر صلی الله علیه وآله اتفاق افتاد و این ابوبکر جوهری، عالم، محدث، کثیر الادب، مورد اعتماد و با ورع بود. محدثان وی را ستوده اند و از او مصنفاتش را روایت کرده اند.
📚شرح نهج البلاغة ج ۱۶ ص ۱۲۳
🔘 نکته ی دیگر اینکه: طبق مبانی رجالی اهل سنت اگر از یک راوی مجهول الحال، چند راوی دیگر (علی الخصوص ثقه) روایت کنند، او از جهالت در می‌آید و برخی او را ثقه می‌دانند و برخی دیگر نیز سبب حسن ظن بر آن راوی می‌دانند، برخی او را مستور می‌دانند و گروهی نیز روایت مستورین را مقبول می‌دانند و ذهبی نیز صراحت دارد که راویان مستور در صحیحین زیاد اند و روایات ایشان مقبول است.
🔹بدر الدین بن بهادر می‌نویسد:
والثانی اختلفت فیهم أهل الحدیث والفقهاء فذهب أکثر أهل الحدیث إلی قبول روایاتهم والاحتجاج بها منهم البزار والدارقطنی فنص البزار فی کتاب الأشربة له وفی فوائده وفی غیر موضع علی أن من روی عنه ثقتان فقد ارتفعت جهالته وثبتت عدالته ونحو ذلک الدارقطنی فی الدیات من سننه لما تکلم علی حدیث خشف بن مالک عن ابن مسعود فی الدیة.
🔹گروه دوم: بین فقها و اهل حدیث در قبول روایات این گروه اختلاف است و نظر اکثر اهل حدیث بر قبول روایات این گروه از مجاهیل می‌باشد همانند بزار و دارقطنی. بزار در کتاب الاشربه و دیگر مواضع گفته است که اگر ۲ نفر ثقه از کسی روایت کنند، جهالت او مرتفع شده و عدالت او ثابت می‌شود و مانند همین سخن را دارقطنی در کتاب الدیات از سنن خویش در مورد حدیث خشف بن مالک از بن مسعود بیان می‌کند.
📚النکت علی مقدمة ابن الصلاح ج ۳ ص ۳۷۶
✔️یحیی بن شرف نووی می‌نویسد: والأصح: قبول روایة المستور.
🔻صحیح ترین قول این است که روایت راوی مستور قبول می‌شود.
📚المجموع ج ۶ ص ۲۷۹
👍از آنجایی که چند شخص ثقه یا صدوق در نزد اهل سنت؛ مثل ابو القاسم طبرانی، ابو الفرج اصفهانی، ابو احمد حسن بن عبدالله عسکری و ابو عبید الله بن عمران مرزبانی از آقای جوهری روایت کرده اند لذا از این طریق نیز عدالت او ثابت می‌شود.
ادامه👇👇
📚شرح نهج البلاغة ج ۲ ص ۳۴-۳۵
🔍بررسی سند روایت:
🔹نفر اول عز الدین عبد الحمید بن ابی الحدید: ثقة
🔹نفردوم:أبو بکر أحمد بن عبد العزیز الجوهری متوفای ۳۲۳ ه:
▪️ثقة ابو احمد عسکری متوفای ۳۸۲ ه که از شاگردان جوهری بوده، می‌گوید: وقرأت علی أبی بکر أحمد بن عبد العزیز الجوهری، وکان ضابطا صحیح العلم.
◽️بر ابوبکر احمد بن عبد العزیز جوهری حدیث خواندم و او شخصی ضابط (از الفاظ تعدیل) و صحیح العلم بود.
📚شرح ما یقع فیه التصحیف والتحریف، ج ۲ ص ۴۵۷
ذهبی از عسکری به «الإمام المحدث الأدیب العلامة» تعبیر می‌کند.
📚سیر أعلام النبلاء ج ۱۶ ص ۴۱۳
🔻 ابو الفرج اصفهانی متوفای ۳۵۶ه که او نیز از شاگردان جوهری است، سند روایتی را که جوهری در آن قرار دارد، صحیح می‌داند؛أخبرنی أحمد بن عبد العزیز الجوهری - و👈هذا الخبر أصح 👉ما روی فی ذلک إسنادا - قال أخبرنا أبو زید عمر بن شبة عن معن ابن
عیسی.
📚الدیارات للأصبهانی ج ۱ ص ۱۱
🌀 خطیب بغدادی در جرح و تعدیل روات، به رای ابوبکر جوهری اعتماد کرده است: حدثنا أحمد بن عبد العزیز الجوهری بالبصرة قال کان محمد بن عمران الضبی علی اختیار القضاة للمعتز فاجتمع إلیه القضاة والفقهاء الخصاف ونظراؤه من الفقهاء وکان الضبی قبل ذلک معلما فنعس ثم رفع رأسه فقال تهجوا قال أبو بکر بن عبد العزیز الجوهری وکان شیخا طوالا یحفظ حدیثا عن رسول الله صلی الله علیه وسلم ثقة وکان یحفظ الاخبار والملح.
📚 تاریخ بغداد ج ۳ ص ۱۳۳ رقم ۱۱۵۴
🔷 ابن ابی الحدیدگفته است: « وجمیع ما نورده فی هذا الفصل من کتاب أبی بکر أحمد بن عبد العزیز الجوهری فی السقیفة وفدک وما وقع من الأختلاف و الأضطراب عقب وفاة النبی صلی الله علیه وسلم، وأبو بکر الجوهری هذا عالم محدث کثیر الأدب، ثقة ورع، اثنی علیه المحدثون ورووا عنه مصنفاته
🔶و جمیع آنچه که در این فصل یاد کردیم، از کتاب ابوبکر احمد بن عبد العزیز جوهری در السقیفه وفدک بود و نیز آنچه که از اختلاف و اضطراب به دنبال وفات پیامبر صلی الله علیه وآله اتفاق افتاد و این ابوبکر جوهری، عالم، محدث، کثیر الادب، مورد اعتماد و با ورع بود. محدثان وی را ستوده اند و از او مصنفاتش را روایت کرده اند.
📚شرح نهج البلاغة ج ۱۶ ص ۱۲۳
🔘 نکته ی دیگر اینکه: طبق مبانی رجالی اهل سنت اگر از یک راوی مجهول الحال، چند راوی دیگر (علی الخصوص ثقه) روایت کنند، او از جهالت در می‌آید و برخی او را ثقه می‌دانند و برخی دیگر نیز سبب حسن ظن بر آن راوی می‌دانند، برخی او را مستور می‌دانند و گروهی نیز روایت مستورین را مقبول می‌دانند و ذهبی نیز صراحت دارد که راویان مستور در صحیحین زیاد اند و روایات ایشان مقبول است.
🔹بدر الدین بن بهادر می‌نویسد:
والثانی اختلفت فیهم أهل الحدیث والفقهاء فذهب أکثر أهل الحدیث إلی قبول روایاتهم والاحتجاج بها منهم البزار والدارقطنی فنص البزار فی کتاب الأشربة له وفی فوائده وفی غیر موضع علی أن من روی عنه ثقتان فقد ارتفعت جهالته وثبتت عدالته ونحو ذلک الدارقطنی فی الدیات من سننه لما تکلم علی حدیث خشف بن مالک عن ابن مسعود فی الدیة.
🔹گروه دوم: بین فقها و اهل حدیث در قبول روایات این گروه اختلاف است و نظر اکثر اهل حدیث بر قبول روایات این گروه از مجاهیل می‌باشد همانند بزار و دارقطنی. بزار در کتاب الاشربه و دیگر مواضع گفته است که اگر ۲ نفر ثقه از کسی روایت کنند، جهالت او مرتفع شده و عدالت او ثابت می‌شود و مانند همین سخن را دارقطنی در کتاب الدیات از سنن خویش در مورد حدیث خشف بن مالک از بن مسعود بیان می‌کند.
📚النکت علی مقدمة ابن الصلاح ج ۳ ص ۳۷۶
✔️یحیی بن شرف نووی می‌نویسد: والأصح: قبول روایة المستور.
🔻صحیح ترین قول این است که روایت راوی مستور قبول می‌شود.
📚المجموع ج ۶ ص ۲۷۹
👍از آنجایی که چند شخص ثقه یا صدوق در نزد اهل سنت؛ مثل ابو القاسم طبرانی، ابو الفرج اصفهانی، ابو احمد حسن بن عبدالله عسکری و ابو عبید الله بن عمران مرزبانی از آقای جوهری روایت کرده اند لذا از این طریق نیز عدالت او ثابت می‌شود.
ادامه👇👇