پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ یکی از مهمترین وقایع سیاسی قرن بیستم بود. اگر تحولات بلوک شرق را در اواخر دهه ۸۰ و یا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را در اوایل دهه ۹۰ میلادی به عنوان مهمترین رویدادهای دو دهه ۸۰ و ۹۰ تلقی کنیم، سقوط شاه ایران - مهمترین متحد آمریکا در منطقه - ، پایان سلسله پهلوی و پیروزی انقلاب ایران را می توان مهمترین رویداد دهه ۷۰ میلادی عنوان کرد که اثرات و پیامدهای آن تا به امروز مشهود است.
انقلاب ایران در شرایطی رخ داد که دو ابر قدرت وقت آمریکا و شوروی دوران تنش زدایی را طی می کردند و هیچ سازمان اطلاعاتی پیش بینی سقوط شاه و وقوع انقلاب در ایران را نداشت.
مشارکت وسیع مردم در به ثمر رساندن انقلاب که در میان خیزش های انقلابی بی سابقه بود، سازماندهی جنبش و شبکه های ارتباطی آن، رهبری قدرتمند و فره انگیز امام خمینی (ره) در بسیج مردم، و ایدئولوژی انسجام بخش مبتنی بر آموزه های اسلام از عوامل مهم پیروزی و ممیزه های اصلی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷بود.
تردیدی نیست که به جز نقش بی بدیل رهبری امام، مردم عامل اصلی پیروزی انقلاب بودند. انقلاب ایران متکی به حضور جمهور مردم بود و به تعبیر فیلسوف شهیر فرانسوی، میشل فوکو، انقلاب ایران تحقق روح جمعی یک ملت بود.
به نوشته فرد هالیدی، متخصص روابط بین الملل، مسائل ایران، خاورمیانه و انقلاب ها، تظاهرات و تجمعات مردم در نفی و رد رژیم پهلوی که بزرگترین تظاهرات مردمی در تاریخ بشر بود، برای نخستین بار در تاریخ انقلاب های جهان توانست ارتشی را که در اثر جنگ با بیگانگان تضعیف نشده بود، متلاشی و تسلیم کند. هالیدی در سی امین سال پیروزی انقلاب (در ۲۴ فوریه ۲۰۰۹) هم در مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) در سخنانی، «انقلاب ایران را در مجموع مدرن‌ترین انقلاب تاریخ بشر» خواند و گفت «انقلاب ایران، در کل انقلابی غیرخشونت‌آمیز بود. ایرانی‌ها بزرگترین اجتماعات تاریخ بشر را در تظاهرات انقلابی (و به ویژه استقبال از آیت‌الله خمینی) انجام دادند.» او سخنرانی اش را با این جمله به پایان برد که «سی سال بعد از انقلاب، دنیا هنوز حرف جمهوری اسلامی و این ملت بزرگ را نشنیده است.» و هنوز ۴۶ سال پس از پیروزی انقلاب، این واقعیت پابرجا است و دنیا سخنان جمهوری اسلامی ایران و ملت بزرگ آن را نشنیده است.
جک گلدستون، جامعه شناس و متخصص انقلاب ها هم سازماندهی، رهبریِ مورد اعتمادِ مردم و چشم‌اندازی روشن از نظم آینده را موثر در تبدیل «وضعیت انقلابی» (با مختصات حکومت بحران‌زده؛ حضور گسترده مردم در خیابان ها؛ تفرقه در سطوح بالای ساختار دولت؛ تردید نیروهای مسلح در سرکوب معترضان؛ و بی طرفی نیروهای خارجی) به «انقلاب» (تغییر ساختار سیاسی) می داند. او در ۴۵مین سال پیروزی انقلاب ایران (در مارس ۲۰۲۴) در گفتگو با شبکه اینترنشنال گفت: «دولت های انقلابی معمولا عمر زیادی ندارند. در نتیجه دولت ایران به خاطر بقای بیش از ۴۰ سال خودش، شایسته تمجید است. اگر دولتی انقلابی برای سال های طولانی پا برجا مانده، به این معناست که بر چالش های مهمی غلبه کرده، چه جنگ با عراق، چه تغییر رهبری در ایران و چه مقابله با اعتراضات داخلی...» اظهاراتی که چندان خوشایند مصاحبه گر واقع نشد.
انقلاب اسلامی ایران مثل هر انقلاب دیگری با یک چشم انداز روشن برای آینده، در چارچوب آرمان هایی برای تحقق نظم جدید پیروز شد. مردم به آرمان ها که حول عدالت، آزادی، نفی سلطه، استقلال کشور، نتغییر نظام حاکم به جمهوری اسلامی و ... بود و در شعارهای دوران انقلاب متجلی شد، دل بستند. برخی از شعارها محقق شد، بعضی تاحدودی تحقق یافت و برخی هم خیلی کم محقق شد. همه انقلاب ها به دلیل ارائه ایده ها و آرمان های جدید دشمن دارند و از همین رو برای حفظ خود دچار مشکل می شوند. گریزی هم نیست. به ویژه انقلاب اسلامی ایران که از همان روزهای نخست پیروزی با دشمنی های فراوان داخلی و خارجی مواجه شد.
انقلاب ایران در شرایطی رخ داد که دو ابر قدرت وقت آمریکا و شوروی دوران تنش زدایی را طی می کردند و هیچ سازمان اطلاعاتی پیش بینی سقوط شاه و وقوع انقلاب در ایران را نداشت.
مشارکت وسیع مردم در به ثمر رساندن انقلاب که در میان خیزش های انقلابی بی سابقه بود، سازماندهی جنبش و شبکه های ارتباطی آن، رهبری قدرتمند و فره انگیز امام خمینی (ره) در بسیج مردم، و ایدئولوژی انسجام بخش مبتنی بر آموزه های اسلام از عوامل مهم پیروزی و ممیزه های اصلی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷بود.
تردیدی نیست که به جز نقش بی بدیل رهبری امام، مردم عامل اصلی پیروزی انقلاب بودند. انقلاب ایران متکی به حضور جمهور مردم بود و به تعبیر فیلسوف شهیر فرانسوی، میشل فوکو، انقلاب ایران تحقق روح جمعی یک ملت بود.
به نوشته فرد هالیدی، متخصص روابط بین الملل، مسائل ایران، خاورمیانه و انقلاب ها، تظاهرات و تجمعات مردم در نفی و رد رژیم پهلوی که بزرگترین تظاهرات مردمی در تاریخ بشر بود، برای نخستین بار در تاریخ انقلاب های جهان توانست ارتشی را که در اثر جنگ با بیگانگان تضعیف نشده بود، متلاشی و تسلیم کند. هالیدی در سی امین سال پیروزی انقلاب (در ۲۴ فوریه ۲۰۰۹) هم در مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) در سخنانی، «انقلاب ایران را در مجموع مدرن‌ترین انقلاب تاریخ بشر» خواند و گفت «انقلاب ایران، در کل انقلابی غیرخشونت‌آمیز بود. ایرانی‌ها بزرگترین اجتماعات تاریخ بشر را در تظاهرات انقلابی (و به ویژه استقبال از آیت‌الله خمینی) انجام دادند.» او سخنرانی اش را با این جمله به پایان برد که «سی سال بعد از انقلاب، دنیا هنوز حرف جمهوری اسلامی و این ملت بزرگ را نشنیده است.» و هنوز ۴۶ سال پس از پیروزی انقلاب، این واقعیت پابرجا است و دنیا سخنان جمهوری اسلامی ایران و ملت بزرگ آن را نشنیده است.
جک گلدستون، جامعه شناس و متخصص انقلاب ها هم سازماندهی، رهبریِ مورد اعتمادِ مردم و چشم‌اندازی روشن از نظم آینده را موثر در تبدیل «وضعیت انقلابی» (با مختصات حکومت بحران‌زده؛ حضور گسترده مردم در خیابان ها؛ تفرقه در سطوح بالای ساختار دولت؛ تردید نیروهای مسلح در سرکوب معترضان؛ و بی طرفی نیروهای خارجی) به «انقلاب» (تغییر ساختار سیاسی) می داند. او در ۴۵مین سال پیروزی انقلاب ایران (در مارس ۲۰۲۴) در گفتگو با شبکه اینترنشنال گفت: «دولت های انقلابی معمولا عمر زیادی ندارند. در نتیجه دولت ایران به خاطر بقای بیش از ۴۰ سال خودش، شایسته تمجید است. اگر دولتی انقلابی برای سال های طولانی پا برجا مانده، به این معناست که بر چالش های مهمی غلبه کرده، چه جنگ با عراق، چه تغییر رهبری در ایران و چه مقابله با اعتراضات داخلی...» اظهاراتی که چندان خوشایند مصاحبه گر واقع نشد.
انقلاب اسلامی ایران مثل هر انقلاب دیگری با یک چشم انداز روشن برای آینده، در چارچوب آرمان هایی برای تحقق نظم جدید پیروز شد. مردم به آرمان ها که حول عدالت، آزادی، نفی سلطه، استقلال کشور، نتغییر نظام حاکم به جمهوری اسلامی و ... بود و در شعارهای دوران انقلاب متجلی شد، دل بستند. برخی از شعارها محقق شد، بعضی تاحدودی تحقق یافت و برخی هم خیلی کم محقق شد. همه انقلاب ها به دلیل ارائه ایده ها و آرمان های جدید دشمن دارند و از همین رو برای حفظ خود دچار مشکل می شوند. گریزی هم نیست. به ویژه انقلاب اسلامی ایران که از همان روزهای نخست پیروزی با دشمنی های فراوان داخلی و خارجی مواجه شد.