🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 مهاجرت بلوچ‌ها به سوی شرق
🔹 نخستین مدارک مهاجرت بلوچ‌ها به سِند به قرون هفتم و هشتم تعلق دارد. تقسیم‌بندی‌های عمدهٔ ایلات بلوچ که در این اشعار آمده احتمالاً رویدادهای این دوره را منعکس می‌کنند. بر مبنای این اشعار، از شخصی به نام میر جلال خان که رهبر تمام بلوچ‌ها بود چهار پسر به نامهای رِند، لاشار، هوت، کورایی و یک دختر به نام جاتو که با عموزاده اش مراد ازدواج کرد، باقی مانده بود که پنج ایل عمدهٔ یاد شده در اشعار، یعنی رندها و لاشاري‌ها و هوت‌ها و کورایی‌ها و جاتویی‌ها، از فرزندان این پنج نفرند. در اشعار از چهل و چهار ایل (موسوم به «تُمَن» یا «بُولَک») یاد شده که از آنها چهل ایل بلوچ، و چهار ایل خدمتکار و متکی بدانها بوده‌اند. نامهای مهم دیگری که تا امروز باقی مانده عبارت است از دْریشک، مَزاری، دُمبُکی و خوسا. ظاهراً هوت‌ها پیش از دیگران در این ناحیه بوده‌اند. این که برخی از نام‌ها برگرفته از اسامی جای‌ها در بلوچستان است، احتمالاً دارای اهمیت است. در اشعار، از بسیاری از ایل‌های برجستهٔ کنونی - مانند بُگتی، بُلیدی، بُزدار، کَسرانی لگاری، لُنْد و مَری - یاد نشده است. از آنجا که این ایل‌ها احتمالاً در قرن نهم در بلوچستان بوده‌اند، نیامدن نام آنها در اشعار به این معنی است که یا این ایل‌ها شاخه‌های متأخر‌تر ایل‌های قدیم‌اند، یا در آن زمان بلوچ نبوده‌اند، و پس از آن جذب بلوچ‌ها شده‌اند.
🔹 در قرن نهم، مقارن با دوره میر چاکَر (یا چاکُر) رند - که بزرگ‌ترین قهرمان بلوچستان بود - موج دیگری بلوچ‌ها را به جنوب پنجاب برد. گروه‌هایی از ایل رند از سیبی به پنجاب کوچ کردند و در دره‌های رودهای چِناب و روی و ستلج پراکنده شدند. دودایی‌ها (احتمالاً ایلی سندی که طی دویست سال قبل از آن شکل گرفته بود) و هوت‌ها به سمت قسمت علیای رود سند و جِهلَم رفتند. بابر، نخستین سلطان مغولی هند در ۹۲۵ در پنجاب بلوچ‌هایی را یافت و هم او و هم جانشین او همایون ایشان را استخدام کردند. نخستین استقرار بلوچ‌ها در پنجاب در زمان شاه حسین (۸۷۴-۹۰۸) در ملتان واقع شد. وی (احتمالاً به پاس خدمات نظامی) به ایشان «جاگیر»ـی اعطا کرد و همین امر بلوچ‌های بیشتری را بدین ناحیه جلب کرد. در قرن دهم عده کثیری از ایشان در پنجاب به آبادی‌نشینی و کشاورزی پرداختند. بلوچ‌هایی که در سرزمین‌های کم ارتفاع مستقر شدند. به‌تدریج زبان رایج پیرامون خود را به کار گرفتند و پیوندشان با بستگان ساکن ارتفاعات قطع شد، گواینکه بسیاری از آنها (که تعیین نسبت آنها به کل ممکن نیست) هویت بلوچی خود را حفظ کرده‌اند.
#تاریخ #پس_از_اسلام
💠 @balochs_history
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 مهاجرت بلوچ‌ها به سوی شرق
🔹 نخستین مدارک مهاجرت بلوچ‌ها به سِند به قرون هفتم و هشتم تعلق دارد. تقسیم‌بندی‌های عمدهٔ ایلات بلوچ که در این اشعار آمده احتمالاً رویدادهای این دوره را منعکس می‌کنند. بر مبنای این اشعار، از شخصی به نام میر جلال خان که رهبر تمام بلوچ‌ها بود چهار پسر به نامهای رِند، لاشار، هوت، کورایی و یک دختر به نام جاتو که با عموزاده اش مراد ازدواج کرد، باقی مانده بود که پنج ایل عمدهٔ یاد شده در اشعار، یعنی رندها و لاشاري‌ها و هوت‌ها و کورایی‌ها و جاتویی‌ها، از فرزندان این پنج نفرند. در اشعار از چهل و چهار ایل (موسوم به «تُمَن» یا «بُولَک») یاد شده که از آنها چهل ایل بلوچ، و چهار ایل خدمتکار و متکی بدانها بوده‌اند. نامهای مهم دیگری که تا امروز باقی مانده عبارت است از دْریشک، مَزاری، دُمبُکی و خوسا. ظاهراً هوت‌ها پیش از دیگران در این ناحیه بوده‌اند. این که برخی از نام‌ها برگرفته از اسامی جای‌ها در بلوچستان است، احتمالاً دارای اهمیت است. در اشعار، از بسیاری از ایل‌های برجستهٔ کنونی - مانند بُگتی، بُلیدی، بُزدار، کَسرانی لگاری، لُنْد و مَری - یاد نشده است. از آنجا که این ایل‌ها احتمالاً در قرن نهم در بلوچستان بوده‌اند، نیامدن نام آنها در اشعار به این معنی است که یا این ایل‌ها شاخه‌های متأخر‌تر ایل‌های قدیم‌اند، یا در آن زمان بلوچ نبوده‌اند، و پس از آن جذب بلوچ‌ها شده‌اند.
🔹 در قرن نهم، مقارن با دوره میر چاکَر (یا چاکُر) رند - که بزرگ‌ترین قهرمان بلوچستان بود - موج دیگری بلوچ‌ها را به جنوب پنجاب برد. گروه‌هایی از ایل رند از سیبی به پنجاب کوچ کردند و در دره‌های رودهای چِناب و روی و ستلج پراکنده شدند. دودایی‌ها (احتمالاً ایلی سندی که طی دویست سال قبل از آن شکل گرفته بود) و هوت‌ها به سمت قسمت علیای رود سند و جِهلَم رفتند. بابر، نخستین سلطان مغولی هند در ۹۲۵ در پنجاب بلوچ‌هایی را یافت و هم او و هم جانشین او همایون ایشان را استخدام کردند. نخستین استقرار بلوچ‌ها در پنجاب در زمان شاه حسین (۸۷۴-۹۰۸) در ملتان واقع شد. وی (احتمالاً به پاس خدمات نظامی) به ایشان «جاگیر»ـی اعطا کرد و همین امر بلوچ‌های بیشتری را بدین ناحیه جلب کرد. در قرن دهم عده کثیری از ایشان در پنجاب به آبادی‌نشینی و کشاورزی پرداختند. بلوچ‌هایی که در سرزمین‌های کم ارتفاع مستقر شدند. به‌تدریج زبان رایج پیرامون خود را به کار گرفتند و پیوندشان با بستگان ساکن ارتفاعات قطع شد، گواینکه بسیاری از آنها (که تعیین نسبت آنها به کل ممکن نیست) هویت بلوچی خود را حفظ کرده‌اند.
#تاریخ #پس_از_اسلام
💠 @balochs_history