🤩منطقی‌سازی صنعت در ایران
✍️مسعود جمالی، فصل نامه سپهر اقتصاد
منطقی سازی صنعت شامل بهینه‌سازی فرآیندهای تولید، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری است که به افزایش رقابت‌پذیری و رشد اقتصادی کمک می‌کند. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی غنی، پتانسیل بالایی برای رشد صنعتی دارد ولی به دلیل مشکلات اقتصادی و زیست محیطی ، محدودیت‌های منابع انرژی و آب، و فرسودگی فناوری با چالش‌های خاصی روبروست که بدون توجه به آنها این مهم اتفاق نخواهد افتاد.
چالش‌های منطقی‌سازی
🔹نوسانات اقتصادی و نرخ ارز
بر اساس گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم در سال‌های اخیر به طور متوسط بیش از ۴۰ درصد بوده است و نرخ ارز نیز نوسانات شدید و افزایشی بیش از ۲۰۰ درصد داشته است. این شرایط باعث افزایش هزینه‌های واردات تجهیزات و مواد اولیه شده و صنایع را به سمت استفاده از تجهیزات داخلی و قدیمی سوق داده است. چند نرخی بودن ارز و وجود بازارهای غیر مولد آفت بزرگ اقتصاد کشور است و باید فکری به حال آن کرد.
🔹استهلاک سرمایه
نرخ استهلاک سرمایه در ایران، که نشان‌دهنده نسبت استهلاک به موجودی سرمایه است، در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است. این نرخ از ۴درصد در سال ۱۳۸۷ به ۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. این افزایش نشان‌دهنده فرسودگی زیرساخت‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری‌های جدید در اقتصاد ایران است.
🔹کمبود منابع انرژی (برق و گاز)
ایران با در اختیار داشتن حدود ۱۸ درصد از ذخایر گازی جهان، سومین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی در جهان است. روزانه حدود یک میلیارد مترمکعب گاز در کشور تولید می‌شود. بخش خانگی و تجاری بیش از ۴۴درصد از کل تولید گاز کشور را مصرف می‌کند مصرف گاز در ایران بیشتر از مجموع ۳۰ کشور اروپایی است. در فصل زمستان، مصرف گاز در بخش خانگی به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و از حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب در تابستان به بالای ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد که موجب قطع گاز برخی صنایع و کمبود سوخت نیروگاه های کشور می شود . مصرف بالا و عدم سرمایه گذاری در بخش تولید موجب کمبود گاز علی الخصوص در فصول سرد سال است.
در تابستان سال ۱۴۰۳، تقاضای پیک برق در ایران به بیش از ۷۵ هزار مگاوات رسید. با این حال، به دلیل محدودیت‌های تولید، کشور با کسری ۱۷ هزار مگاواتی برق مواجه شد و بیش از پیش ضرورت منطقی سازی و بهره وری در تولید و مصرف آن را مشخص می کند
🔹بحران کمبود آب
میانگین بارش سالانه در ایران حدود ۲۵۰ میلی‌متر است که کمتر از یک‌سوم میانگین جهانی (۸۶۰ میلی‌متر) می‌باشد.
این میزان بارش، ایران را در زمره کشورهای کم‌آب قرار داده و مدیریت منابع آبی را به چالشی اساسی تبدیل کرده است.
🔹کمبود نیروی کار
در سال‌های اخیر، ایران با پدیده‌ای متناقض در بازار کار مواجه شده است: با وجود نرخ بیکاری بالا، بسیاری از صنایع و کارفرمایان از کمبود نیروی کار ماهر و حتی غیرماهر گلایه‌مند هستند.این وضعیت به دلایل متعددی چون مهاجرت نیروهای کارماهر و نخبگان طی سال‌های اخیر به‌طور متوسط ۱۲ درصد افزایش یافته است همچنین عدم تناسب دستمزد با تورم باعث شده نیروی کار جوان به جای اشتغال در صنعت، به فعالیت‌های غیررسمی یا استفاده از فناوری‌های نوین برای کسب درآمد روی آورند بازمی‌گردد
🔹ضعف در تحقیق و توسعه (R&D)
بودجه تحقیق و توسعه در ایران به‌طور میانگین ۰.۲ درصد از تولید ناخالص داخلی است که در مقایسه با میانگین جهانی (حدود ۲.۵ درصد) بسیار پایین است. این موضوع باعث شده که صنایع ایران به تکنولوژی‌های جدید دسترسی کمتری داشته باشند.
🔹ظرفیت‌سازی غیرمنطقی
پرداختن به موضوع ظرفیت‌سازی‌های غیرمنطقی در صنعت، به‌ویژه در صنایعی مانند خودروسازی و برخی صنایع کوچک در ایران، یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی و مدیریتی است. این موضوع نه‌تنها به افزایش بی‌رویه تعداد مجوزها برای صنایع مشابه منجر شده است، بلکه بهره‌وری و سودآوری را نیز کاهش داده و گاه از منطق اقتصادی فاصله گرفته است.یکی از بارزترین نمونه‌های ظرفیت‌سازی‌های غیرمنطقی در ایران، صنعت خودروسازی است.
🔺🔺🔺
🤩 آکادمی مدیریت را دنبال کنید در 👇
🌐 iran.business.academy
🌐 pmacademy
🌐 pmacademy
🔺🔺🔺
✍️مسعود جمالی، فصل نامه سپهر اقتصاد
منطقی سازی صنعت شامل بهینه‌سازی فرآیندهای تولید، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری است که به افزایش رقابت‌پذیری و رشد اقتصادی کمک می‌کند. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی غنی، پتانسیل بالایی برای رشد صنعتی دارد ولی به دلیل مشکلات اقتصادی و زیست محیطی ، محدودیت‌های منابع انرژی و آب، و فرسودگی فناوری با چالش‌های خاصی روبروست که بدون توجه به آنها این مهم اتفاق نخواهد افتاد.
چالش‌های منطقی‌سازی
🔹نوسانات اقتصادی و نرخ ارز
بر اساس گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم در سال‌های اخیر به طور متوسط بیش از ۴۰ درصد بوده است و نرخ ارز نیز نوسانات شدید و افزایشی بیش از ۲۰۰ درصد داشته است. این شرایط باعث افزایش هزینه‌های واردات تجهیزات و مواد اولیه شده و صنایع را به سمت استفاده از تجهیزات داخلی و قدیمی سوق داده است. چند نرخی بودن ارز و وجود بازارهای غیر مولد آفت بزرگ اقتصاد کشور است و باید فکری به حال آن کرد.
🔹استهلاک سرمایه
نرخ استهلاک سرمایه در ایران، که نشان‌دهنده نسبت استهلاک به موجودی سرمایه است، در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است. این نرخ از ۴درصد در سال ۱۳۸۷ به ۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. این افزایش نشان‌دهنده فرسودگی زیرساخت‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری‌های جدید در اقتصاد ایران است.
🔹کمبود منابع انرژی (برق و گاز)
ایران با در اختیار داشتن حدود ۱۸ درصد از ذخایر گازی جهان، سومین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی در جهان است. روزانه حدود یک میلیارد مترمکعب گاز در کشور تولید می‌شود. بخش خانگی و تجاری بیش از ۴۴درصد از کل تولید گاز کشور را مصرف می‌کند مصرف گاز در ایران بیشتر از مجموع ۳۰ کشور اروپایی است. در فصل زمستان، مصرف گاز در بخش خانگی به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و از حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب در تابستان به بالای ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد که موجب قطع گاز برخی صنایع و کمبود سوخت نیروگاه های کشور می شود . مصرف بالا و عدم سرمایه گذاری در بخش تولید موجب کمبود گاز علی الخصوص در فصول سرد سال است.
در تابستان سال ۱۴۰۳، تقاضای پیک برق در ایران به بیش از ۷۵ هزار مگاوات رسید. با این حال، به دلیل محدودیت‌های تولید، کشور با کسری ۱۷ هزار مگاواتی برق مواجه شد و بیش از پیش ضرورت منطقی سازی و بهره وری در تولید و مصرف آن را مشخص می کند
🔹بحران کمبود آب
میانگین بارش سالانه در ایران حدود ۲۵۰ میلی‌متر است که کمتر از یک‌سوم میانگین جهانی (۸۶۰ میلی‌متر) می‌باشد.
این میزان بارش، ایران را در زمره کشورهای کم‌آب قرار داده و مدیریت منابع آبی را به چالشی اساسی تبدیل کرده است.
🔹کمبود نیروی کار
در سال‌های اخیر، ایران با پدیده‌ای متناقض در بازار کار مواجه شده است: با وجود نرخ بیکاری بالا، بسیاری از صنایع و کارفرمایان از کمبود نیروی کار ماهر و حتی غیرماهر گلایه‌مند هستند.این وضعیت به دلایل متعددی چون مهاجرت نیروهای کارماهر و نخبگان طی سال‌های اخیر به‌طور متوسط ۱۲ درصد افزایش یافته است همچنین عدم تناسب دستمزد با تورم باعث شده نیروی کار جوان به جای اشتغال در صنعت، به فعالیت‌های غیررسمی یا استفاده از فناوری‌های نوین برای کسب درآمد روی آورند بازمی‌گردد
🔹ضعف در تحقیق و توسعه (R&D)
بودجه تحقیق و توسعه در ایران به‌طور میانگین ۰.۲ درصد از تولید ناخالص داخلی است که در مقایسه با میانگین جهانی (حدود ۲.۵ درصد) بسیار پایین است. این موضوع باعث شده که صنایع ایران به تکنولوژی‌های جدید دسترسی کمتری داشته باشند.
🔹ظرفیت‌سازی غیرمنطقی
پرداختن به موضوع ظرفیت‌سازی‌های غیرمنطقی در صنعت، به‌ویژه در صنایعی مانند خودروسازی و برخی صنایع کوچک در ایران، یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی و مدیریتی است. این موضوع نه‌تنها به افزایش بی‌رویه تعداد مجوزها برای صنایع مشابه منجر شده است، بلکه بهره‌وری و سودآوری را نیز کاهش داده و گاه از منطق اقتصادی فاصله گرفته است.یکی از بارزترین نمونه‌های ظرفیت‌سازی‌های غیرمنطقی در ایران، صنعت خودروسازی است.
🔺🔺🔺
🤩 آکادمی مدیریت را دنبال کنید در 👇
🌐 iran.business.academy
🌐 pmacademy
🌐 pmacademy
🔺🔺🔺