در کشتار خانواده‌ی قوام در دوره‌ی فتحعلی شاه، علی اکبر خان به دلیل صغر سن از نهب شاهانه در امان ماند و به اصفهان فرستاده شد.
یازده سال بعد او مورد محبت شاه قرار گرفت و شیراز بازگشت و پایه گزار قدرت گیری خانواده‌ی خود در فارس که به خانواده‌ی قوام مشهور شده بودند گردید.
نصیرالملک پسر سوم علی اکبر خان قوام است که به قول فارسنامه ناصری : " از مبادی عمر تا کنون خانه نشین نگشته، تمامی اوقات به ایالت و حکمرانی نواحی فارس برقرار بوده و هست. "
نصیرالملک در سال ۱۲۹۸ توسط جلال الدوله به حکومت "ایالت کوه گیلویه و بندرعباس" گماشته شد که در سال ۱۲۹۹ حکومت بوشهر و دشتی و دشتستان نیز به آن ضمیمه گشت.
نصیرالملک تا پایان عمر در فارس صاحب قدرت بود و نهایتن در سال ۱۳۱۱ هجری مهی درگذشت.
۵.حقیقتش پی نویس را به گونه ای دیگر میخواستم بنویسم اما حیفم آمد افراد یاد شده در گزارش را معرفی نکنم اما کوتاهش اینکه وقتی که دولت و حاکمیت دست در جیب مردم بکند، پیامد آن چیزی جز فساد و دزدی و غارت نیست. به این گزارش فارسنامه در سال ۱۳۹۲ و در زمان حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه توجه بفرمایید :
" در اواسط این سنه مردمان شریر در عموم مملکت فارس جز کوه گیلویه بنای راهزنی و دزدی و اشتلم کاری و غارت گذاشته، مملکت وسیعی را شوریده داشتند، مردمان باگناه و بی گناه بدنام شدند..."
اما وقتی که اصل مالیات بیست هزار و چهارصد تومان باشد و " صاحب دیوان قطع نموده با نصیرالملک برادرش، به مبلغ سی هزارتومان " و نصیر الملک هفتاد هزار تومان اعمال کند، نتیجه اش میشود گزارش مرحوم سلطانی!!
حالا این صاحب دیوان کیست؟ میرزا فتحعلی خان شیرازی، پسر دوم علی اکبر خان قوام الملک و دادماد فتحعلیشاه قاجار که میشود برادر بزرگتر نصیرالملک!
۷."عیب می جمله بگفتی، هنرش نیز بگو"
قبلن در جایی به شوخی نوشته بودم دستکم تکه ای از شیشه رنگی های مسجدنصیرالملک شیراز که فخر معماری ایران قجری ست سهم و حق من است، دلیلش را هم که حتمن دانسته اید! نصیرالملک هم چون همه‌ی آیندگان و روندگان این سرای دو در چیزی با خود نبرد، هرچند توجیه نمیکند اما دستکم یادگاری ارزشمند بجای گذاشت و موقوفه ای که هنوز برقرار است و مقایسه کنید به امروزه که ظاهرن بعد از سد و اندی سال در بر همان پاشنه میچرخد، فقط پوست انداخته و شکل عوض کرده اما روال همان روال است با این توفیر که گدازاده ها و داماد سرخانه های امروزی حتا عرضه‌ی ساخت یک پنجره مانند پنجره‌ی مسجد نصیرالملک را هم ندارند. آدم یاد حکایت کفن دزد و پسرش می افتد!
۸.تهش همان حرف همیشگی، تاریخ برای عبرت است و با همه‌ی کاستی ها، راستی و ناراستی ها، آیینه ماست باید حاشیه را زد، بیغرض خواند،منصفانه تحلیل کرد و صادقانه آموخت :
آیینه گر بنمود عیب تو راست
خودشکن ،آیینه شکستن خطاست.
۲۰ آبانماه ۱۴۰۳
#مهدی‌خادمیان‌زیدونی
@kohgilo
یازده سال بعد او مورد محبت شاه قرار گرفت و شیراز بازگشت و پایه گزار قدرت گیری خانواده‌ی خود در فارس که به خانواده‌ی قوام مشهور شده بودند گردید.
نصیرالملک پسر سوم علی اکبر خان قوام است که به قول فارسنامه ناصری : " از مبادی عمر تا کنون خانه نشین نگشته، تمامی اوقات به ایالت و حکمرانی نواحی فارس برقرار بوده و هست. "
نصیرالملک در سال ۱۲۹۸ توسط جلال الدوله به حکومت "ایالت کوه گیلویه و بندرعباس" گماشته شد که در سال ۱۲۹۹ حکومت بوشهر و دشتی و دشتستان نیز به آن ضمیمه گشت.
نصیرالملک تا پایان عمر در فارس صاحب قدرت بود و نهایتن در سال ۱۳۱۱ هجری مهی درگذشت.
۵.حقیقتش پی نویس را به گونه ای دیگر میخواستم بنویسم اما حیفم آمد افراد یاد شده در گزارش را معرفی نکنم اما کوتاهش اینکه وقتی که دولت و حاکمیت دست در جیب مردم بکند، پیامد آن چیزی جز فساد و دزدی و غارت نیست. به این گزارش فارسنامه در سال ۱۳۹۲ و در زمان حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه توجه بفرمایید :
" در اواسط این سنه مردمان شریر در عموم مملکت فارس جز کوه گیلویه بنای راهزنی و دزدی و اشتلم کاری و غارت گذاشته، مملکت وسیعی را شوریده داشتند، مردمان باگناه و بی گناه بدنام شدند..."
اما وقتی که اصل مالیات بیست هزار و چهارصد تومان باشد و " صاحب دیوان قطع نموده با نصیرالملک برادرش، به مبلغ سی هزارتومان " و نصیر الملک هفتاد هزار تومان اعمال کند، نتیجه اش میشود گزارش مرحوم سلطانی!!
حالا این صاحب دیوان کیست؟ میرزا فتحعلی خان شیرازی، پسر دوم علی اکبر خان قوام الملک و دادماد فتحعلیشاه قاجار که میشود برادر بزرگتر نصیرالملک!
۷."عیب می جمله بگفتی، هنرش نیز بگو"
قبلن در جایی به شوخی نوشته بودم دستکم تکه ای از شیشه رنگی های مسجدنصیرالملک شیراز که فخر معماری ایران قجری ست سهم و حق من است، دلیلش را هم که حتمن دانسته اید! نصیرالملک هم چون همه‌ی آیندگان و روندگان این سرای دو در چیزی با خود نبرد، هرچند توجیه نمیکند اما دستکم یادگاری ارزشمند بجای گذاشت و موقوفه ای که هنوز برقرار است و مقایسه کنید به امروزه که ظاهرن بعد از سد و اندی سال در بر همان پاشنه میچرخد، فقط پوست انداخته و شکل عوض کرده اما روال همان روال است با این توفیر که گدازاده ها و داماد سرخانه های امروزی حتا عرضه‌ی ساخت یک پنجره مانند پنجره‌ی مسجد نصیرالملک را هم ندارند. آدم یاد حکایت کفن دزد و پسرش می افتد!
۸.تهش همان حرف همیشگی، تاریخ برای عبرت است و با همه‌ی کاستی ها، راستی و ناراستی ها، آیینه ماست باید حاشیه را زد، بیغرض خواند،منصفانه تحلیل کرد و صادقانه آموخت :
آیینه گر بنمود عیب تو راست
خودشکن ،آیینه شکستن خطاست.
۲۰ آبانماه ۱۴۰۳
#مهدی‌خادمیان‌زیدونی
@kohgilo