«وجدان» که خیلی از آدم‌های بی‌فکر آن را زیر پا می‌گذارند و خیلی‌های دیگر انکارش می‌کنند، چیزی است که وجود دارد و همیشه وجود داشته. اختراع «فلاسفه عهد دقیانوس» نیست، یعنی اختراع زمانی که «روح» چیزی جز یک قضیه مبهم نبود. 

با گذشت زمان، همراه با رشد اجتماعی و تبادل ژنتیکی کار ما به آنجا کشیده که وجدان را در رنگ خون و شوری اشک پیچیده‌ایم و انگار که این هم بس نبوده، چشم‌ها را به نوعی «آیینه» رو به درون بدل کرده‌ایم، نتیجه این است که «چشم‌ها» غالبا آنچه را سعی داریم با زبان انکار کنیم بی پروا «لو» میدهند.

📕 کوری
✍🏽 #ژوزه_ساراماگو