همه میدانند که مخزن پارس جنوبی کجاست و چه نقشی در سبد انرژی کشور دارد ؛
۱- بیش از ۷۰ درصد گاز مصرفی خانگی کشور
۲- بیش از ۶۰ درصد گاز مصرفی صنایع پتروشیمیایی کشور
۳- بیش از ۴۵ درصد بنزین تولیدی کشور
۴- ببش از ۵۰ درصد برق تولید شده در نیروگاهای گازی کشور
۵- بیش از ۵۰ درصد تولید LPG کشور
همه و همه از این میدان می آید.
ایران تا کنون حدود ۷۰ میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه گذاری کرده است.
اولین پالایشگاه در آن در سال ۱۳۸۰ راه اندازی گردید که لیسانس و تکنولوژی آن متعلق به سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ بود.
در این حین قطر نیز مشغول به سرمایه گذاری و تولید LNG شد.
هم اکنون این مخزن به نیمه عمر خود رسیده است و فشار آن به صورت خطی در حال کاهش است. به شکلی از سال ۲۰۲۲ ، به ازای هر سال ، ۵ الی ۷ درصد افت فشار خواهیم داشت. لذا با توجه به تعداد پالایشگاهها و ارایش چاهها ، به شکل میانگین هر سال ۱ یا ۲ ترین گازی را باید از مدار تولید خارج کنیم . یعنی ۲۵ میلیون متر مکعب گاز ، معادل مصرف یک استان در روز .
اما با توجه به یگانگی این مخزن و نبود مخزن مشابه در جهان ، طراحی و ساخت و مهندسی تجهیزات فشار افزایی یک طرح جدید بود.
قطر در سال ۲۰۱۷ با پیش بینی فرایند افت فشار ، تصمیم به ایجاد تجهیزات فشار افزایی و نصب سکو های جدید و نهایتا ساخت ترین های جدید LNG گرفته است.
این کشور با دعوت از شرکتهای
Exxon Mobil
Eni
ConocoPhilips
Chevron
Total energies
Baker Hughes
Halliburton
در قالب یک کنسرسیوم قراردادی به ارزش ۳۸ میلیارد دلار امضا کرده تا با استفاده از تکنولوژی های
- Sloping syphon drilling
- High pressure offshore platform
- Hastalloy grade materials
- floating energy recovery
به مقاصد ذیل دست یابد؛
۱- جبران افت فشار گاز تا ۷۰ درصد میزان طراحی اولیه
برای این کار با استفاده از توربو کمپرسور های ۵۰ مگاواتی شرکت زیمنس که برروی جکتهای ۲۲ تا ۳۳ هزار تنی در دریا نصب میشود ، میتوان گاز ترش و شور و پر از ذرات معلق را بدون جدا سازی تا ۱۵۰ بار پرفشار کرد.
این کمپرسور یه همراه توربین گازی برای بار اول در دنیا توسط شرکت زیمنس طراحی و ساخته میشود.
الیاژ های مورد استفاده در این کمپرسور ها همگی خاص بوده و توسط زیمنس و شرکت راین متال المان توسعه یافته است.
همچنین برینگهای این کمپرسور از نوع فلاکس مغناطیسی بوده و از روغن خبری نیست.
۲- تامین برق سکو توسط توربو اکسپندر ژنراتور ها که توان ۱۵ مگاوات داشته و توسط شرکت روتو فلو امریکا برای اولین بار ساخته میشود.
۳- افزایش ضریب برداشت از چاه که با تکنولوژی های جدید شرکت هالیبرتون و حفاری مورب و سیفونی مکش مضاعف در چاه اتفاق افتاده و برداشت از چاه افزایش میابد.
۴- افزایش نرخ تولید LNG از ۷۷ میلیون تن به ۱۴۲ میلیون تن در سال ۳۰ ۲۰ با بهره گیری از لیسانس و دانش فنی جدید شرکت APCI در زمینه تولید LNG.
لازم به ذکر است که مصرف انرژی در تکنولوژی جدید ، ۳۵ درصد از نسل قبل کمتر است.
۵ - تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده هلیوم و ارگون و همچنین میعانات گازی در منطقه
۶- بزرگترين تولید کننده اتان در منطقه
۷- بزرگترین تولید کننده پروپان و نهایتا پروپیلن در منطقه ( اولین واحد PDH جهان با ظرفیت ۱.۸۰۰.۰۰۰ تن در سال با لیسانس شرکت Lummus در پایین دست در حال طراحی و ساخت است)
همچنین اولین واحد HDPE جهان با ظرفیت ۱ میلیون تن در یک ترین با لیسانس شرکت لیوند بازل در دست ساخت است.
و اما مهم تر از همه ،قطر با اجرای طرح فوق ۱۵ میلیون تن اتان اضافه تولید خواهد کرد که این معادل کل تولید اتان ایران خواهد بود.
در این راستا قطر قرارداد ۶ واحد الفین ۲.۵۰۰.۰۰۰ تنی را با لیسانس شرکت های Lummus, KBR و Technip نهایی کرده که همگی برای بار اول در منطقه اتفاق می افتد.
جالب اینجاست که از کل قرار داد ۳۸ میلیارد دلاری ، ۴۰۰ میلیون به Sinopec چین اختصاص داده شده ، برای انجام کارهای مهندسی جانبی ، خطوط یوتیلیتی و افساید.
و لذا ایران میبایست تا دیرتر از این نشده هر چه سریعتر پروژه فشار افزایی پارس جنوبی را اجرایی نماید .
۱- بیش از ۷۰ درصد گاز مصرفی خانگی کشور
۲- بیش از ۶۰ درصد گاز مصرفی صنایع پتروشیمیایی کشور
۳- بیش از ۴۵ درصد بنزین تولیدی کشور
۴- ببش از ۵۰ درصد برق تولید شده در نیروگاهای گازی کشور
۵- بیش از ۵۰ درصد تولید LPG کشور
همه و همه از این میدان می آید.
ایران تا کنون حدود ۷۰ میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه گذاری کرده است.
اولین پالایشگاه در آن در سال ۱۳۸۰ راه اندازی گردید که لیسانس و تکنولوژی آن متعلق به سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ بود.
در این حین قطر نیز مشغول به سرمایه گذاری و تولید LNG شد.
هم اکنون این مخزن به نیمه عمر خود رسیده است و فشار آن به صورت خطی در حال کاهش است. به شکلی از سال ۲۰۲۲ ، به ازای هر سال ، ۵ الی ۷ درصد افت فشار خواهیم داشت. لذا با توجه به تعداد پالایشگاهها و ارایش چاهها ، به شکل میانگین هر سال ۱ یا ۲ ترین گازی را باید از مدار تولید خارج کنیم . یعنی ۲۵ میلیون متر مکعب گاز ، معادل مصرف یک استان در روز .
اما با توجه به یگانگی این مخزن و نبود مخزن مشابه در جهان ، طراحی و ساخت و مهندسی تجهیزات فشار افزایی یک طرح جدید بود.
قطر در سال ۲۰۱۷ با پیش بینی فرایند افت فشار ، تصمیم به ایجاد تجهیزات فشار افزایی و نصب سکو های جدید و نهایتا ساخت ترین های جدید LNG گرفته است.
این کشور با دعوت از شرکتهای
Exxon Mobil
Eni
ConocoPhilips
Chevron
Total energies
Baker Hughes
Halliburton
در قالب یک کنسرسیوم قراردادی به ارزش ۳۸ میلیارد دلار امضا کرده تا با استفاده از تکنولوژی های
- Sloping syphon drilling
- High pressure offshore platform
- Hastalloy grade materials
- floating energy recovery
به مقاصد ذیل دست یابد؛
۱- جبران افت فشار گاز تا ۷۰ درصد میزان طراحی اولیه
برای این کار با استفاده از توربو کمپرسور های ۵۰ مگاواتی شرکت زیمنس که برروی جکتهای ۲۲ تا ۳۳ هزار تنی در دریا نصب میشود ، میتوان گاز ترش و شور و پر از ذرات معلق را بدون جدا سازی تا ۱۵۰ بار پرفشار کرد.
این کمپرسور یه همراه توربین گازی برای بار اول در دنیا توسط شرکت زیمنس طراحی و ساخته میشود.
الیاژ های مورد استفاده در این کمپرسور ها همگی خاص بوده و توسط زیمنس و شرکت راین متال المان توسعه یافته است.
همچنین برینگهای این کمپرسور از نوع فلاکس مغناطیسی بوده و از روغن خبری نیست.
۲- تامین برق سکو توسط توربو اکسپندر ژنراتور ها که توان ۱۵ مگاوات داشته و توسط شرکت روتو فلو امریکا برای اولین بار ساخته میشود.
۳- افزایش ضریب برداشت از چاه که با تکنولوژی های جدید شرکت هالیبرتون و حفاری مورب و سیفونی مکش مضاعف در چاه اتفاق افتاده و برداشت از چاه افزایش میابد.
۴- افزایش نرخ تولید LNG از ۷۷ میلیون تن به ۱۴۲ میلیون تن در سال ۳۰ ۲۰ با بهره گیری از لیسانس و دانش فنی جدید شرکت APCI در زمینه تولید LNG.
لازم به ذکر است که مصرف انرژی در تکنولوژی جدید ، ۳۵ درصد از نسل قبل کمتر است.
۵ - تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده هلیوم و ارگون و همچنین میعانات گازی در منطقه
۶- بزرگترين تولید کننده اتان در منطقه
۷- بزرگترین تولید کننده پروپان و نهایتا پروپیلن در منطقه ( اولین واحد PDH جهان با ظرفیت ۱.۸۰۰.۰۰۰ تن در سال با لیسانس شرکت Lummus در پایین دست در حال طراحی و ساخت است)
همچنین اولین واحد HDPE جهان با ظرفیت ۱ میلیون تن در یک ترین با لیسانس شرکت لیوند بازل در دست ساخت است.
و اما مهم تر از همه ،قطر با اجرای طرح فوق ۱۵ میلیون تن اتان اضافه تولید خواهد کرد که این معادل کل تولید اتان ایران خواهد بود.
در این راستا قطر قرارداد ۶ واحد الفین ۲.۵۰۰.۰۰۰ تنی را با لیسانس شرکت های Lummus, KBR و Technip نهایی کرده که همگی برای بار اول در منطقه اتفاق می افتد.
جالب اینجاست که از کل قرار داد ۳۸ میلیارد دلاری ، ۴۰۰ میلیون به Sinopec چین اختصاص داده شده ، برای انجام کارهای مهندسی جانبی ، خطوط یوتیلیتی و افساید.
و لذا ایران میبایست تا دیرتر از این نشده هر چه سریعتر پروژه فشار افزایی پارس جنوبی را اجرایی نماید .