در ارتباط با همسر چون ارتباط عاطفی ایجاد می‌شود (از طریق ملاعبه و …) سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به صورت متعادل تحریک گشته و اندام‌هایی که تحت تاثیر این سیستم‌ها هستند به صورت طبیعی فعالیتشان افزایش یا کاهش می‌یابند (تندی ضربان قلب، تندی تنفس و …)، اما در خودارضایی یا استمنا چون فرد از طریق خیالات و بدون وجود ارتباط عاطفی مستقیم خود را تحریک می‌کند تحریک اعصاب فوق به صورت متعادل صورت نمی‌گیرد و بنابراین فعالیت اعضای تحت تاثیر این اعصاب به صورت غیرطبیعی کاهش یا افزایش می‌یابد و خود باعث عوارض جسمی می‌گردد.

عمل جنسی که در ازدواج صورت می‌گیرد صرفا قرار گرفتن دو جسم مادی در کنار همدیگر نیست بلکه این عمل ظاهری، محبت به یکدیگر، ایثار و از خودگذشتگی در حق همدیگر و بسیاری از فواید روحی و روانی را در پی دارد ولی خود ارضایی یک انحراف جنسی است که عواقب بسیار وخیمی برای فرد به همراه دارد.

در ارتباط طبیعی و به خصوص اگر انزال منی از طریق مقاربت صورت گیرد کیسه‌های منی به طور کامل تخلیه شده و ارضای کامل صورت می‌گیرد. ولی در استمنا بستگی به شدت خیالات فرد تخلیه کیسه‌ها متفاوت است و در بعضی مواقع بزرگی بیش از حد پروستات، عدم تخلیه کامل کیسه‌های منی، سوزش ادرار و … بروز می‌دهد.

خود ارضایی در واقع آمیزش با خود است، لذا تحریک‌کننده و تحریک‌پذیر یک نفر است. همینطور ایجاد کننده شرایط اوج و لذت (گرم شدن، تصور لذت و…) توسط خود ارضا شونده فراهم می‌شود. در این جا تمام وجود فرد (در عین وحدت و یکپارچگی) باید دو پاره شود یکی ارضا شونده و دیگری ارضا کننده، هم گرم‌ کننده و هم گرم‌ شونده و هم نعوظ‌ آور و هم نعوظ پذیر و این دو پاره شدن، بزرگترین آسیب را در سیستم بینایی و ذهنی (عدم تمرکز و…) و در نهایت به بخش روانی شخصیت وارد می‌کند.

از نظر معنوی نیز بحث ارتکاب گناه و دوری از درگاه پروردگار مطرح است که در استمنا وجود دارد ولی در ارتباط با مقاربت، انسان حلال الهی را انجام داده است و باعث نزدیکی و قرب به درگاه خداست.

از نظر روحی روانی نیز حالت احساس گناه، پشیمانی، افسردگی، اضطراب و … که پس از استمنا برای فرد رخ می‌دهد پس از مقاربت طبیعی برای فرد وجود ندارد بلکه برخلاف آن حالت شادی و آرامش روحی ایجاد می‌شود.

زمانی که بدن خود انسان تامین کننده نیاز جنسی خود قرار می گیرد در این صورت، این بدن همیشه در همراهی با او است. کم کم او را در یک حالت تحریک جنسی دائم قرار می دهد، چون خودش از خودش لذت می برد و این نزدیکی فاصله و بدون واسطه وی را به سمت حالت تحریک دائم از خود قرار می دهد و تحریک پذیری سریع و دائم جدای از اثرات مخرب اجتماعی و اخلاقی فرد، موجب خرد شدن پیکر آدمی و پیری زودرس و شکستگی چهره می شود.