شکلبندیهای اجتماعیـاقتصادی و حزب انقلابی
فصل نخست از کتاب مبارزات طبقاتی و حزب انقلابی (۱۹۶۴)
نوشتهٔ آرریگو چروتتو (ترجمهٔ منصور دیجور)
بدون تئوری انقلابی، جنبش انقلابی هم نمیتواند وجود داشته باشد
لنین بهتأکید گفته است بدون تئوری انقلابی، جنبش انقلابی هم نمیتواند وجود داشته باشد. گفتهی او بهظاهر سهل و در باطن ممتنع است؛ چراکه مراد لنین از تئوری انقلابی، از آنچه با خوانش صوری و سرسری نوشتههای سیاسیاش میتوان دریافت بس پیچیدهتر است. تئوری لنینیستی، بهمعنای دقیق کلمه، حاصل تحلیلی ژرف و علمی از واقعیت اجتماعی، و همزمان، وسیلهای طبقاتی برای عمل در چارچوب ساختهای اقتصادی و روساختهای سیاسی جامعهای تاریخاً معین است. اگر در مفهوم حزب لنینی تأمل کنیم، بیدرنگ درمییابیم که تئوری انقلابی لنین همان علم مارکسیستی است؛ و پرسش از خاستگاههای علمیِ عمل سیاسی فوراً در برابرمان قد علم میکند. این بدان معناست که درک مفهوم لنینی حزب ممکن نیست مگر از راه درک کامل تحلیل علمی ساختار اقتصادیای که – نزد مارکس و لنین – پایه و شالودهی آن است. بدون این پایهی علمی، حزب لنینی به تندیسی – چهبسا غولآسا، اما – سست و بیپایه از ارادهی سیاسی، نظریهی قدرت و نظریهی سازماندهی میماند.
تمثیل بالا تبیین میکند که چرا پذیرش صوری این یا آن تز لنینی، هنوز بهمعنای هضم و جذب تئوری انقلابی، یا بهعبارت دیگر، هضم و جذب مفهوم علمیِ عام و پایهای لنینیسم نیست.
بنابراین، مفهوم حزب لنینی نتیجهی یک تحلیل اقتصادی مارکسیستی است که بدون آن حتی پیدایش نطفهی تشکیلات حزب ممکن نیست. این مسیر دیالکتیکی را حتی در سرگذشت زندگی لنین در مقام یک مارکسیست میتوان مشاهده کرد. پس مسئلهای که در اینجا باید برخوردی دقیق با آن کرد چگونگی هضم و جذب تئوری انقلابی است.
اما برخورد دقیق با این مسئله بهمعنای آن است که دقیقاً بدانیم طبقهی کارگر ایتالیا، در تاریخ خود، به چه شکلهای ویژهای تئوری مارکسیستی را درک کرده است. ما برای سنجش سطح هضم و جذب تئوری مارکسیستی و متعاقباً – اگر معادلهی علمـاستراتژیـحزب را درست فرض کنیم – سطح بلوغ حزب انقلابی در ایتالیا، شاخصی مهم در دست داریم. و این شاخصْ فقدان پژوهشی است که با کاربرد روش علمی سرمایهی مارکس، به تاریخ و سیر انکشاف سرمایهداری در ایتالیا پرداخته و توانسته باشد از این نظر با کتاب لنین، انکشاف سرمایهداری در روسیه، همآوردی کند.
فصل نخست از کتاب مبارزات طبقاتی و حزب انقلابی (۱۹۶۴)
نوشتهٔ آرریگو چروتتو (ترجمهٔ منصور دیجور)
بدون تئوری انقلابی، جنبش انقلابی هم نمیتواند وجود داشته باشد
لنین بهتأکید گفته است بدون تئوری انقلابی، جنبش انقلابی هم نمیتواند وجود داشته باشد. گفتهی او بهظاهر سهل و در باطن ممتنع است؛ چراکه مراد لنین از تئوری انقلابی، از آنچه با خوانش صوری و سرسری نوشتههای سیاسیاش میتوان دریافت بس پیچیدهتر است. تئوری لنینیستی، بهمعنای دقیق کلمه، حاصل تحلیلی ژرف و علمی از واقعیت اجتماعی، و همزمان، وسیلهای طبقاتی برای عمل در چارچوب ساختهای اقتصادی و روساختهای سیاسی جامعهای تاریخاً معین است. اگر در مفهوم حزب لنینی تأمل کنیم، بیدرنگ درمییابیم که تئوری انقلابی لنین همان علم مارکسیستی است؛ و پرسش از خاستگاههای علمیِ عمل سیاسی فوراً در برابرمان قد علم میکند. این بدان معناست که درک مفهوم لنینی حزب ممکن نیست مگر از راه درک کامل تحلیل علمی ساختار اقتصادیای که – نزد مارکس و لنین – پایه و شالودهی آن است. بدون این پایهی علمی، حزب لنینی به تندیسی – چهبسا غولآسا، اما – سست و بیپایه از ارادهی سیاسی، نظریهی قدرت و نظریهی سازماندهی میماند.
تمثیل بالا تبیین میکند که چرا پذیرش صوری این یا آن تز لنینی، هنوز بهمعنای هضم و جذب تئوری انقلابی، یا بهعبارت دیگر، هضم و جذب مفهوم علمیِ عام و پایهای لنینیسم نیست.
بنابراین، مفهوم حزب لنینی نتیجهی یک تحلیل اقتصادی مارکسیستی است که بدون آن حتی پیدایش نطفهی تشکیلات حزب ممکن نیست. این مسیر دیالکتیکی را حتی در سرگذشت زندگی لنین در مقام یک مارکسیست میتوان مشاهده کرد. پس مسئلهای که در اینجا باید برخوردی دقیق با آن کرد چگونگی هضم و جذب تئوری انقلابی است.
اما برخورد دقیق با این مسئله بهمعنای آن است که دقیقاً بدانیم طبقهی کارگر ایتالیا، در تاریخ خود، به چه شکلهای ویژهای تئوری مارکسیستی را درک کرده است. ما برای سنجش سطح هضم و جذب تئوری مارکسیستی و متعاقباً – اگر معادلهی علمـاستراتژیـحزب را درست فرض کنیم – سطح بلوغ حزب انقلابی در ایتالیا، شاخصی مهم در دست داریم. و این شاخصْ فقدان پژوهشی است که با کاربرد روش علمی سرمایهی مارکس، به تاریخ و سیر انکشاف سرمایهداری در ایتالیا پرداخته و توانسته باشد از این نظر با کتاب لنین، انکشاف سرمایهداری در روسیه، همآوردی کند.