چیزی که توتالیتاریسم روی اون دست میذاره، علوم انسانیه. مثل تاریخ، فلسفه. برای همین معمولا جامعه‌ای که گرفتار این حکومت‌ها شده؛ در فیزیک، ریاضی، و چیزهای مشابه، مشکل خاصی نداره، و اتفاقا در این‌ها وضعیتش خوبه. چیزی که در ایران هم دیده شده. اما اون طرف ماجرا؛ شرایط به شدت وخیمه. علوم انسانی همون مجموعه‌ای از شناخت، فهم، و درک انسانه. وقتی روی این دست میذاری و دستکاری می‌کنی، پیرامون همه‌چیز مجموعه‌ای از دروغ‌ها و کج‌فهمی‌ها ایجاد می‌شه. مثلا وقتی تاریخ رو تحریف می‌کنی، یعنی فهم درست رو ازش گرفتی، وقتی فهم درست رو می‌گیری، یعنی شخصیت‌ها، مکان‌ها، و غیره رو بی‌هویت کردی. وقتی چیزی هویت نداشته باشه، هرچیزی میتونه جای چیز دیگه‌ای قرار بگیره، و این دیگه چیزی به نام تاریخ نیست. وقتی تاریخ نباشه، یعنی تجربه‌های تاریخی هم نیست، وقتی تجربهٔ تاریخی نباشه، یعنی درس گرفتن از اون رو هم گرفتی‌. و وقتی درسی نباشه، آموزشی نیست. و آموزشی هم که نباشه، پرورشی هم در کار نیست. علوم انسانی مربوط می‌شه به تمام چیزهایی که برای رشد درکِ یک انسان و وسعت دیدش به زندگی لازمه. مثل تفکر، و روابط انسانی. در توتالیتاریسم، بی‌کیفیت‌ترین افراد به عنوان روشنفکر لقب می‌گیرند و سال‌ها این دروغ‌ها و کج‌فهمی‌ها رو گسترش میدن.

ابزار «سانسور» مخرب‌تر از چیزیه که تصور می‌شه. وقتی جامعه‌ای مثل ایران، بالای ۴۰ سال، سانسور رو تجربه می‌کنه، اون سانسور‌ها، به افراد و زندگیشون، شکل داده‌اند. سانسور فقط این نیست که بگه چی ببین، چطوری ببین، چی نبین، چی خوبه، چی بده، سانسور در همه شکل‌ها وجود داره و میتونه هرچیزی رو در بلندمدت، القا کنه. سانسور، افرادی رو میسازه که خودشون دست به سانسور خودشون می‌زنند. سانسور، آدم‌ها رو از چیزی که هستند، دور می‌کنه. در سانسور، برای جامعه تصمیم گرفته می‌شه. سانسور یک سلیقهٔ خاص ایجاد می‌کنه و ابتذال رو در همه‌چیز به اوج می‌رسونه.