چرا خالد مشعل سقوط دولت بشار اسد را به مخالفان او تبریک گفت؟
1. تضاد ایدئولوژیک حماس با بشار اسد
• حمایت از جنبش‌های مردمی: خالد مشعل به‌عنوان یکی از رهبران حماس، همیشه تلاش کرده از خیزش‌های مردمی در جهان عرب حمایت کند. سقوط بشار اسد ممکن است از دید او به‌معنای پایان یک حکومت اقتدارگرا و فرصتی برای مردم سوریه جهت تعیین سرنوشت خود باشد.
• همسویی با جریان‌های اسلامی: سقوط بشار اسد ممکن است به قدرت‌گیری گروه‌های اسلامی در سوریه منجر شود. حماس به‌عنوان شاخه‌ای از اخوان‌المسلمین فلسطین، معمولاً از جریان‌های اسلام‌گرایی که به قدرت می‌رسند حمایت می‌کند.
2. اختلافات گذشته حماس و دولت اسد
• حمایت از مخالفان: از آغاز بحران سوریه در سال ۲۰۱۱، حماس به‌ویژه خالد مشعل، از معترضان و مخالفان اسد حمایت کرد و این تصمیم باعث خشم دولت سوریه و قطع روابط دمشق با حماس شد.
• خروج از دمشق: حماس در سال ۲۰۱۲ دفتر خود را از دمشق به دوحه منتقل کرد. این تصمیم نشانه‌ای از شکاف عمیق بین این گروه و دولت بشار اسد بود.
3. تأثیر سقوط بشار اسد بر محور مقاومت
• تضعیف ایران و حزب‌الله: سقوط بشار اسد به تضعیف محور ایران-سوریه-حزب‌الله منجر می‌شود. از آنجایی که روابط حماس با ایران و حزب‌الله در سال‌های گذشته به دلیل بحران سوریه تیره شده بود، این رویداد می‌تواند فرصتی برای خالد مشعل باشد تا از قدرت‌گیری این محور فاصله بگیرد.
• تقویت جایگاه حماس در میان اعراب: خالد مشعل با تبریک گفتن سقوط بشار اسد ممکن است بخواهد حمایت کشورهای عربی سنی‌مذهب مانند قطر و ترکیه را جلب کند و حماس را در میان این کشورها محبوب‌تر جلوه دهد.
4. تقابل ایدئولوژیک با بشار اسد
• بشار اسد به‌عنوان رهبر یک دولت سکولار و علوی، همواره مورد انتقاد جریان‌های اسلام‌گرا از جمله اخوان‌المسلمین و حماس بوده است. سقوط او از نگاه خالد مشعل ممکن است به معنای شکست سکولاریسم در منطقه و پیروزی گروه‌های اسلام‌گرا تلقی شود.
5. تغییر معادلات منطقه‌ای
• فرصتی برای فلسطین: خالد مشعل ممکن است سقوط اسد را فرصتی برای تغییر معادلات منطقه‌ای بداند. با حذف اسد و تضعیف محور ایران، ممکن است فضایی برای جلب حمایت بیشتر از آرمان فلسطین ایجاد شود.
• تقویت نقش حماس: با قدرت‌گیری نیروهای اسلام‌گرا در سوریه، نقش حماس در مقاومت فلسطین ممکن است تقویت شود.
نتیجه‌گیری
خالد مشعل با تبریک گفتن سقوط بشار اسد، تلاش می‌کند مواضع حماس را با تحولات جدید منطقه همسو کند. این اقدام نشان‌دهنده ترجیح ایدئولوژیک حماس برای حمایت از جنبش‌های اسلام‌گرا و تلاش برای فاصله گرفتن از رژیم‌هایی است که با مردم خود درگیر بوده‌اند. این موضع‌گیری همچنین ممکن است تلاشی برای تقویت روابط با کشورهای حامی اسلام‌گرایان در منطقه باشد.
1. تضاد ایدئولوژیک حماس با بشار اسد
• حمایت از جنبش‌های مردمی: خالد مشعل به‌عنوان یکی از رهبران حماس، همیشه تلاش کرده از خیزش‌های مردمی در جهان عرب حمایت کند. سقوط بشار اسد ممکن است از دید او به‌معنای پایان یک حکومت اقتدارگرا و فرصتی برای مردم سوریه جهت تعیین سرنوشت خود باشد.
• همسویی با جریان‌های اسلامی: سقوط بشار اسد ممکن است به قدرت‌گیری گروه‌های اسلامی در سوریه منجر شود. حماس به‌عنوان شاخه‌ای از اخوان‌المسلمین فلسطین، معمولاً از جریان‌های اسلام‌گرایی که به قدرت می‌رسند حمایت می‌کند.
2. اختلافات گذشته حماس و دولت اسد
• حمایت از مخالفان: از آغاز بحران سوریه در سال ۲۰۱۱، حماس به‌ویژه خالد مشعل، از معترضان و مخالفان اسد حمایت کرد و این تصمیم باعث خشم دولت سوریه و قطع روابط دمشق با حماس شد.
• خروج از دمشق: حماس در سال ۲۰۱۲ دفتر خود را از دمشق به دوحه منتقل کرد. این تصمیم نشانه‌ای از شکاف عمیق بین این گروه و دولت بشار اسد بود.
3. تأثیر سقوط بشار اسد بر محور مقاومت
• تضعیف ایران و حزب‌الله: سقوط بشار اسد به تضعیف محور ایران-سوریه-حزب‌الله منجر می‌شود. از آنجایی که روابط حماس با ایران و حزب‌الله در سال‌های گذشته به دلیل بحران سوریه تیره شده بود، این رویداد می‌تواند فرصتی برای خالد مشعل باشد تا از قدرت‌گیری این محور فاصله بگیرد.
• تقویت جایگاه حماس در میان اعراب: خالد مشعل با تبریک گفتن سقوط بشار اسد ممکن است بخواهد حمایت کشورهای عربی سنی‌مذهب مانند قطر و ترکیه را جلب کند و حماس را در میان این کشورها محبوب‌تر جلوه دهد.
4. تقابل ایدئولوژیک با بشار اسد
• بشار اسد به‌عنوان رهبر یک دولت سکولار و علوی، همواره مورد انتقاد جریان‌های اسلام‌گرا از جمله اخوان‌المسلمین و حماس بوده است. سقوط او از نگاه خالد مشعل ممکن است به معنای شکست سکولاریسم در منطقه و پیروزی گروه‌های اسلام‌گرا تلقی شود.
5. تغییر معادلات منطقه‌ای
• فرصتی برای فلسطین: خالد مشعل ممکن است سقوط اسد را فرصتی برای تغییر معادلات منطقه‌ای بداند. با حذف اسد و تضعیف محور ایران، ممکن است فضایی برای جلب حمایت بیشتر از آرمان فلسطین ایجاد شود.
• تقویت نقش حماس: با قدرت‌گیری نیروهای اسلام‌گرا در سوریه، نقش حماس در مقاومت فلسطین ممکن است تقویت شود.
نتیجه‌گیری
خالد مشعل با تبریک گفتن سقوط بشار اسد، تلاش می‌کند مواضع حماس را با تحولات جدید منطقه همسو کند. این اقدام نشان‌دهنده ترجیح ایدئولوژیک حماس برای حمایت از جنبش‌های اسلام‌گرا و تلاش برای فاصله گرفتن از رژیم‌هایی است که با مردم خود درگیر بوده‌اند. این موضع‌گیری همچنین ممکن است تلاشی برای تقویت روابط با کشورهای حامی اسلام‌گرایان در منطقه باشد.