آیا تخلیه خشم «واقعا» حالمان را بهتر میکند؟
دکتر علیاصغر هنرمند
بابت چیزی بسیار عصبانی شدهاید
و احساس میکنید در حال منفجر شدن هستید، در نتیجه خشمتان را بر سر چیزی خالی میکنید:
برخی افراد چیزی را میشکنند، از ته دل فریاد میزنند، به در و دیوار مشت میکوبند، فحاشی میکنند و یا حتی در فضای مجازی ناراحتیشان را سر دیگران خالی میکنند.
«خالی کردن خشم» عبارتیست که طی چند دهه گذشته وارد فرهنگ ما شده و حتی تبدیل به تجارت هم شده !
برخی مکانها وجود دارد که اسمشان را «اتاق خشم» گذاشتهاند، میتوانید به آنجا مراجعه کنید و به در و دیوار مشت بکوبید و برخی چیزها را بشکنید (که البته پولش را از شما میگیرند!).
خیلیها فکر میکنند تخلیهی خشم کار خوبی است. اما آیا واقعا این برداشت درستی است؟
پژوهشهایی که طی سالهای اخیر در این مورد انجام شده نتایج متفاوتی بههمراه داشته و نشان میدهد که این مدل تخلیهی خشم احتمالا برایمان بیشتر مضر است تا مفید و علاوه براین، احتمال انجام رفتار خشونتآمیز را هم بالا میبرد.
ایدهی خالی کردن خشم از کجا آمده؟
در اواخر قرن نوزدهم میلادی، فروید مدعی شد که احساسات قدرتمند ما بهتدریج روی هم انباشته میشوند. درست شبیه مایعی که درون یک دیگ بخار تحت حرارت قرار گرفته و تخلیهی فشار اضافه سبب میشود تا فرد احساس راحتی کند.
بهتدریج افراد دیگری هم بخشهایی به آن اضافه کردند: مثلا اینکه فریاد کشیدن احتمالا کمک کننده است و حتی آن را به عنوان نوعی تراپی ارایه کردند. با وجود اینکه شواهد علمی چندانی برایش وجود نداشت.
اما به تدریج، جمعآوری شواهد علمی، برخی زوایای منفی را هویدا کرد:
یک پژوهش در سال ۲۰۱۳ نشان داد افرادی که به بعضی سایتهای مخصوص این کار مراجعه میکنند (بله وبسایتهایی هم برای تخلیه خشم وجود دارد که به آنها rant sites میگویند)، بیشتر اوقات روز احساس عصبانیت دارند و بیشتر از دیگران درگیر دعواها کلامی و حتی فیزیکی میشوند.
علاوه بر این، آنها بیشتر از دیگران به روابط عاطفیشان ضربه میزنند و رانندگی خطرناک انجام میدهند.
ممکن است بگویید قاعدتا افرادی که به این سایتها مراجعه میکنند، بابت چیزی عصبانی هستند و بروز چنین رفتارهایی از آنها طبیعی است.
اما این پژوهش نشان داد که افراد بعد از خالی کردن خشمشان در این سایتها عصبانیتر میشوند.
البته هنوز میزان پژوهشهایی که در این مورد انجام شده آنقدر زیاد و جامع نیست که بتوانیم به یک جمعبندی کامل برسیم.
اما به نظر میرسد که اعتقاد قدیمی «تخیلهی خشم» راهکار چندان موثری نیست و خودش با برخی عوارض مهم همراه است.
راهکار چیست؟
در سمت دیگر پژوهشهای مهمی وجود دارند که برخی ترفندهای موثر و مفید را برای کاهش حس عصبانیت معرفی کردهاند، برای مثال:
- ورزش و بهویژه برخی انواع خاص مانند دویدن.
- تنفس عمیق و آرام.
- مدیتیشن.
- و مرخصی گرفتن و دور شدن از محیطی که سبب ایجاد تنش میشود.
فراموش نکنید که در تخلیه خشم، «منشا اصلی مشکل» را حل و فصل نمیکنیم و معمولا سبب ایجاد مشکلات جدیدی هم میشویم. بنابراین اگر میتوانید، با تفکر منطقی برای حل منشا اصلی اقدام کنید و اگر امکان رفع مشکل را ندارید، حداقل از ترفندهای سالمتر استفاده کنید تا روان سالمتری داشته باشید.
⚜️⚜️⚜️
@zaanoonehttps://t.me/joinchat/UW5AkyOiMjVbTMsP