برکناری همتی و داستان تاریخی مشابه در ترکیه!امروز وزیر اقتصاد برکنار شد و به طرز عجیبی داستان ترکیه دهه ۱۹۹۰ برایم مرور شد:
دهه 1990 را میتوان دهه سیاه اقتصادی ترکیه دانست.(دقیقا مشابه دهه ۱۳۹۰ ایران) دورانی که تورم بسیار بالا رفت و فقط طی شش سال قیمت دلار در ترکیه حدود صد برابر شد و ارزش پول ملی ترکیه افت شدیدی را تجربه کرد.
(از سال ۱۳۹۰ تا امروز دلار در ایران ۹۰ برابر شده)
تورم بالا از یک طرف و رشد اقتصادی نزدیک به صفر ترکیه که حتی در برخی سالها به منفی شش درصد هم میرسید از طرف دیگر، در کنار کاهش 30 درصدی درآمد شهروندان، ترکیه را وارد بحران جدی کرده بود.
چه داستان آشنایی!
اقتصاد ترکیه به معنی واقعی بیمار بود و این مشکلات اقتصادی، بحرانهای سیاسی و اجتماعی زیادی برای این کشور به وجود آورده بود ، روندی که ضمن تضعیف اقتصاد و فرسایش اعتماد عمومی به حاکمیت اقتصادی ترکیه، این کشور را به «لبه پرتگاه اقتصادی» کشاند.
در چنین شرایطی از دست رفتن اعتماد عمومی نیز با معکوس کردن جریان سرمایه و ایجاد فشار به نظام بانکی، چرخههایی را در اقتصاد این کشور فعال میکرد که بهصورت یک دومینو بخشهای مختلف اقتصاد را تحت تاثیر قرار میداد.
نرخ ارز در ترکیه طی ۶ ماه ابتدایی سال ۲۰۰۱ حدودا ۲ برابر شد. (در این شش ماهه اخیر دلار در ایران از ۵۸ به ۹۴ هزارتومان رسید) این اتفاقات در حالی در اقتصاد ترکیه در حال وقوع بود که ترکیه هیچ برنامه مدونی برای گذر از بحران نداشت و در تیم تصمیم گیرندگان اقتصادی کشور اختلاف نظرهای شدیدی به وجود آمده بود.
این اختلاف نظر تا جایی بالا گرفت که بین رئیسجمهور و نخستوزیر رسما دعوا شکل گرفته بود و رئیسجمهور وقت ترکیه، نخستوزیر را علنا به فساد متهم کرد. در چنین شرایطی رئیس بانک مرکزی ترکیه نیز با حالت استیصال از سمت خود استعفا داد.
همانطوری که امروز همتی برکنار شد!
بحران اقتصادی ترکیه که ریشه در فساد بسیار بالا در دولت، ناترازی بانکها و ناترازی بودجه داشت تا جایی بالا گرفته بود که در ۲۹ فوریه سال ۲۰۰۱ احزاب مخالف ائتلاف دولت نیز با برگزاری راهپیماییهای روزانه خواستار استعفای دولت بودند.
ترکیه رسما درگیر یک بحران همهجانبه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شده بود و راه فراری هم نداشت.
با بالا گرفتن بحران، سیاستمداران ترکیه تصمیم درست را گرفتند، در آغاز سال ۲۰۰۱ سیاستمداران در این کشور تصمیم به تغییر تیم اقتصادی گرفتند تا کار را به کاردان بسپارند.
تا اینجا داستان ایران و ترکیه مشترک بود اما مشخص نیست در ادامه هم با ترکیه هم مسیر باشیم.
ترکیه مسیر درست را انتخاب کرد، به سراغ کمال درویش رفت فضا را برای او باز گذاشت و تن به اصلاحات اساسی اقتصاد داد. برنامه اصلی کمال درویش «تغییر از یک جامعه رانتجو به اقتصادی مدرن، شفاف، و بدون امتیازات ویژه سیاسی» بود!
برنامهای که جواب داد و ما هم به شدت به آن نیاز داریم.
اما آیا آن را اجرا میکنیم؟ احتمالا خیر!
@pouriabakhtiari 🧡
🧭: وبسایت اکوتوپیا
🌐 :
صفحه اینستاگرام
🚀:
لینک پادکست▶️:
لینک یوتیوب