پایان مسابقه‌ی ماه‌های برجیس و کیوان
گروهی از دانش‌پژوهان توانسته‌اند ۱۲۸ ماه تازه پیرامون کیوان بیابند، یافته‌ای که به‌دست اتحادیه‌ی جهانی اخترشناسی پذیرفته شده است. با این یافته، شمار ماه‌های شناخته‌شده‌ی کیوان به ۲۷۴ رسید، در حالی که برجیس (مشتری) با تنها ۹۵ ماه، از این پیکار جا ماند.
نخستین نشانه‌های یافتن ماه‌های تازه
در میان سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، دانش‌پژوهان ۶۲ پاره‌سنگ آسمانی را پیرامون کیوان یافتند که گمان می‌رفت ماه باشند. همچنین، توده‌های کوچکی نیز دیده شدند که در آن زمان هنوز نمی‌شد آن‌ها را به‌روشنی شناسایی کرد. گروهی از اخترشناسان در سال ۲۰۲۳ برای سه ماه، همان بخش‌های آسمان را دوباره جست‌وجو کردند.
ادوارد اَشتون، اخترشناس از آکادمی سینیکا در تایوان، می‌گوید:
«ما ۱۲۸ ماه تازه یافتیم. با نگرش به برآوردهای ما، گمان نمی‌کنم برجیس بتواند دوباره از کیوان پیشی بگیرد.»
ماه‌های تازه‌ی کیوان چه ویژگی‌هایی دارند؟
این ماه‌ها، برخلاف ماه زمین که بزرگ و گرد است، تکه‌سنگ‌هایی کوچک و بی‌شکل‌اند. آن‌ها تنها چند کیلومتر پهنا دارند و ریختشان بیشتر به سیب‌زمینی‌های ناهنجار می‌ماند. این دسته از ماه‌ها، «ماه‌های نابه‌سامان» نامیده می‌شوند.
دانش‌پژوهان بر این باورند که این ماه‌ها در گذشته دسته‌ای از پاره‌سنگ‌ها بوده‌اند که در آغازین روزهای سامانه‌ی خورشیدی، به دام گرانش کیوان افتاده‌اند. سپس، برخوردهای آسمانی آن‌ها را تکه‌تکه کرده و به گروهی از سنگ‌های کوچک‌تر دگرگون کرده است.
در حقیقت، برآورد می‌شود که یکی از این برخوردها نزدیک به ۱۰۰ میلیون سال پیش رخ داده باشد، که از دید زمان کیهانی، یک چشم بر هم زدن به شمار می‌آید.
بیشتر ماه‌های تازه‌یافته‌شده در گروه نُرسی جای دارند. این گروه از ماه‌ها بر خلاف چرخش کیوان، در مدارهایی بیضی‌شکل و کج، و بیرون از حلقه‌های آن گردش می‌کنند. همانند ماه‌های تازه‌یافته‌شده، این ماه‌ها نیز ریختی سیب‌زمینی‌سان دارند.
یکی از بررسی‌های انجام‌شده درباره‌ی ۶۴ ماه از این گروه، به‌تازگی در نشریه‌ی دانش‌های سیاره‌ای چاپ شده است.
🪐 پیش‌چاپ
🚀 @ofoghroydad
گروهی از دانش‌پژوهان توانسته‌اند ۱۲۸ ماه تازه پیرامون کیوان بیابند، یافته‌ای که به‌دست اتحادیه‌ی جهانی اخترشناسی پذیرفته شده است. با این یافته، شمار ماه‌های شناخته‌شده‌ی کیوان به ۲۷۴ رسید، در حالی که برجیس (مشتری) با تنها ۹۵ ماه، از این پیکار جا ماند.
نخستین نشانه‌های یافتن ماه‌های تازه
در میان سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، دانش‌پژوهان ۶۲ پاره‌سنگ آسمانی را پیرامون کیوان یافتند که گمان می‌رفت ماه باشند. همچنین، توده‌های کوچکی نیز دیده شدند که در آن زمان هنوز نمی‌شد آن‌ها را به‌روشنی شناسایی کرد. گروهی از اخترشناسان در سال ۲۰۲۳ برای سه ماه، همان بخش‌های آسمان را دوباره جست‌وجو کردند.
ادوارد اَشتون، اخترشناس از آکادمی سینیکا در تایوان، می‌گوید:
«ما ۱۲۸ ماه تازه یافتیم. با نگرش به برآوردهای ما، گمان نمی‌کنم برجیس بتواند دوباره از کیوان پیشی بگیرد.»
ماه‌های تازه‌ی کیوان چه ویژگی‌هایی دارند؟
این ماه‌ها، برخلاف ماه زمین که بزرگ و گرد است، تکه‌سنگ‌هایی کوچک و بی‌شکل‌اند. آن‌ها تنها چند کیلومتر پهنا دارند و ریختشان بیشتر به سیب‌زمینی‌های ناهنجار می‌ماند. این دسته از ماه‌ها، «ماه‌های نابه‌سامان» نامیده می‌شوند.
دانش‌پژوهان بر این باورند که این ماه‌ها در گذشته دسته‌ای از پاره‌سنگ‌ها بوده‌اند که در آغازین روزهای سامانه‌ی خورشیدی، به دام گرانش کیوان افتاده‌اند. سپس، برخوردهای آسمانی آن‌ها را تکه‌تکه کرده و به گروهی از سنگ‌های کوچک‌تر دگرگون کرده است.
در حقیقت، برآورد می‌شود که یکی از این برخوردها نزدیک به ۱۰۰ میلیون سال پیش رخ داده باشد، که از دید زمان کیهانی، یک چشم بر هم زدن به شمار می‌آید.
بیشتر ماه‌های تازه‌یافته‌شده در گروه نُرسی جای دارند. این گروه از ماه‌ها بر خلاف چرخش کیوان، در مدارهایی بیضی‌شکل و کج، و بیرون از حلقه‌های آن گردش می‌کنند. همانند ماه‌های تازه‌یافته‌شده، این ماه‌ها نیز ریختی سیب‌زمینی‌سان دارند.
یکی از بررسی‌های انجام‌شده درباره‌ی ۶۴ ماه از این گروه، به‌تازگی در نشریه‌ی دانش‌های سیاره‌ای چاپ شده است.
🪐 پیش‌چاپ
🚀 @ofoghroydad