Weed Science

اثر‌ املاح (نمک‌ها) آب روی کارایی علف‌کش

گلایفوسیت (رانداپ) علف‌کش بسیار پر‌ مصرفی است که نسبت به کیفیت آب بسیار حساس می‌باشد. در آب املاحی (نمک‌ها) وجود دارد که باعث کاهش کارایی این علف‌کش‌ می‌شود. این املاح بسته به منبع آبی که در اختیار داریم می‌توانند متفاوت باشند. سوال این است که کدام نوع املاح در آب، تاثیر بیشتری در خنثی کردن این علف‌کش دارند.

در اینجا مقاله‌ای را بررسی خواهیم کرد که به خوبی این موضوع را بررسی کرده است.

- اثر منفی انواع کاتیون‌های (یون‌های دارای بار مثبت) مختلف روی کارایی گلایفوسیت به صورت زیر رتبه‌بندی شد:
- آهن (Fe) > روی (Zn) > کلسیم (Ca) > منیزیم (Mg) > سدیم (Na) > پتاسیم (K).
در واقع حضور یون آهن در آب بیشترین تاثیر را در کاهش کارایی گلایفوسیت داشته در حالی که پتاسیم کمترین اثر سوء را نشان می‌دهد. کلسیم و منیزیم هم که باعث سختی آب می‌شوند تاثیر قابل توجهی در کاهش کارایی گلایفوسیت دارند.

- اثر منفی این املاح در ‌مقادیر پایین‌تر کاربرد گلایفوسیت (100 گرم ماده فعال در هکتار) بیشتر از میزان‌های بالاتر (400 گرم ماده فعال در هکتار) مشهود بود. به عبارت دیگر باید در آب‌های بی کیفیت دز کاربرد گلایفوسیت را افزایش داد.

-اثرات سوء وجود چنین املاحی در آب با کاربرد آنیون‌هایی (یون‌هایی با بار منفی) مثل نیترات، کلراید و سولفات تا حد زیادی از بین می‌رود. برای این منظور می‌توانید از کودهایی مثل سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات، سولفوریک اسید، سیتریک اسید و فسفریک اسید استفاده کنید.

-اسیدیته (pH) آب تاثیر خاصی روی کارایی گلایفوسیت نداشت.

رابطه کارایی علف‌کش با حجم آب مصرفی برای سمپاشی

در اینجا می‌خوام نتایج جالب یک مطالعه روی علف‌کش گلایفوسیت (رانداپ) ارایه بدم. حجم آب مصرفی چه تاثیری روی کارایی این علف‌کش داره؟

مشخص شده که با کاهش حجم آب سمپاشی کارایی این علف‌کش بالا می‌ره؛ اما دلیلش چی می‌تونه باشه؟

اول اینکه در این حالت غلظت علف‌کش درون محلول سمی بیشتره و می‌تونه بهتر داخل گیاه نفوذ کنه و علف‌هرز را کنترل کنه.

دومین نکته که خیلی هم جالبه به کیفیت آب برای سمپاشی بر‌ می‌گرده. چطور؟ کیفیت اغلب آب‌ها برای کاربرد علف‌کش خیلی مطلوب نیست. یعنی مشکل املاح و سختی دارند که به ویژه تاثیر خیلی بدی روی کارکرد گلایفوسیت داره. زمانی که این علف‌کش با حجم آب کمتر پاشیده میشه، آب کمتر و در نتیجه املاح کمتری برای خنثی کردن علف‌کش وجود داره که همین کمک می‌کنه کارایی علف‌کش بیشتر بشه.

این وسط یک نکته خیلی مهم را نباید فراموش کنیم. کاهش حجم محلول سمی نباید به بهای عدم پوشش کافی علف‌کش روی گیاه باشه. یعنی باید همچنان علف‌کش به نحوی روی گیاه پاشیده بشه که ذرات ریزتر بشن و تمام سطح گیاه در معرض سم قرار بگیره. برای این منظور باید از فن آوری های مناسب (مثل نازل‌های بر پایه دیسک چرخان) استفاده کرده و مراقب دریفت یا همان بادبردگی سم هم باشیم.

اگر‌ علف‌هرز کنترل نشه چقدر می‌تونه به ذرت خسارت بزنه؟

برای پاسخ به این سوال یک مطالعه جامع در آمریکای شمالی انجام شد. کاری که کردن این بود که طی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ اومدن عملکرد ذرت را بین نقاطی از مزرعه که علف‌هرز را تا ۹۵ درصد کنترل کرده بودند و نقاطی که اصلا کنترل انجام نشده بود، مقایسه کردند. نتایج خیلی جالب بود:

اگر علف‌هرز کنترل نشود عملکرد ذرت را ۵۲ درصد کاهش میده؛ این یعنی از دست رفتن ۱۴۲ میلیون تن ذرت به صورت سالیانه که معادل ۲۸ میلیارد دلار امریکا است! البته میزان کاهش عملکرد محصول بسته به ایالت بسیار متغیر بود: از ۱۰ درصد در آرکانزاس تا ۸۳ درصد در کنتاکی. در کانادا میزان از دست رفت محصول ۴ میلیون تن بود که این مقدار معادل ۷۸۱ میلیون دلار آمریکا بود.

آمار و اعداد خیره کننده بود، درسته؟ اهمیت کنترل علف‌هرز براتون مشخص شد؟ این نکته را هم فراموش نکنید که محصول مطالعه شده ذرت است که خودش از توان رقابت خیلی بالایی در برابر محصول برخورداره. فکر کنید اگر بریم سراغ محصولاتی مثل چغندرقند، سویا و پیاز وضعیت به چه صورت خواهد بود! بدتر اینکه در کشور خودمون خیلی آمار و اطلاعات دقیقی در این رابطه در اختیار نداریم.

نکاتی جالب در مورد پیچک صحرایی

بسیار سازگار به شرایط محیطی بوده و برای همین پراکنش جهانی دارد. برای مثال حتی تا ارتفاع ۳۰۰۰ متر از سطح دریا در منطقه هیمالیا یافت شده است.

پیچک صحرایی از طریق تولید بذر‌هایی که می‌توانند برای مدت طولانی در خاک به حالت خواب باقی بمانند (بیش از ۲۰ سال و حتی تا ۵۰ سال)، تکثیر می‌شود.

یک گیاه ممکن است تا ۵۰۰ عدد بذر تولید کند که دارای پوشش سختی است و همین به بقای آن کمک می‌کند.

در بررسی‌ها، تعداد بذرهای تولید شده در هر هکتار از ۵۰ هزار تا ۲۰ میلیون عدد متغیر بوده است.

بذرها می‌توانند تا ۱۴۴ ساعت در سیستم گوارشی برخی پرندگان زنده بمانند.

پیچک صحرایی دارای سیستم ریشه‌ای گسترده شامل ریشه‌های عمودی و ریزوم‌های زیرزمینی است که به‌سرعت می‌توانند مناطق جدید را به تسخیر خود در بیاورند.

این ریشه‌ها می‌توانند هر سال به شعاع ۳ متر به هر طرف گسترش یابند. ریشه‌های این گیاه به‌طور معمول تا عمق ۲ متر نفوذ می‌کنند و در شرایط خاص حتی می‌توانند به عمق ۹ متری زمین هم برسند.

به‌دلیل سیستم ریشه‌ای قوی و تحمل دمای پایین تا منفی ۶ درجه سانتی‌گراد، می‌تواند در زمستان زنده بماند.

در مناطقی با بارندگی متوسط تا خوب و خاک‌های با زهکشی مناسب بهترین رشد را دارد، اما همچنین می‌تواند دوره‌های خشکسالی را تحمل کند.

جالبه بدانید به صورت ذاتی نسبت به علف‌کش گلایفوسیت یا رانداپ متحمله و با این علف‌کش به خوبی کنترل نمیشه.

گیاه نی یا Phragmites spp.

*به عنوان یک علف هرز خطرناک و گیاه مهاجم مطرح بوده که هزینه های سنگینی برای کنترل تحمیل می‌کند؛ برای مثال ۴/۶ میلیون دلار در سال در آمریکا.

*چرا مهاجم و خطرناکه؟ تنوع گیاهان بومی را کاهش میده، کارکردها و سلامتی تالاب ها را به خطر میندازه، مسیرهای آبی را مسدود می‌کنه و صنایع وابسته به آب و ترابری را مختل می‌کنه.

* نی قادر به رشد در محیط‌هایی با آب شیرین، شوری و نیمه‌شور است.

* می‌تواند طی دو سال تا ۱۲۵۰ متر مربع زمین را پوشش دهد و تمام گیاهان دیگر را حذف کند. سالی هم ۱۰ درصد پیشروی می‌کنه.

* ریشه و اندام زیرزمینی می‌تواند تا یک متر در عمق زمین نفوذ کرده و مانند الیافی به هم بافته شود.

*بذر زیادی تولید می‌کند اما معمولا جوانه‌زنی خیلی پایینی دارند (سرمایه‌گذاری اصلی گیاه روی اندام زیرزمینی است).

* وزن میانگین شاخ و برگ ۱۰ تا ۴۰ تن در هکتار متعیر است که به خوبی نشون میده این گیاه از چه پتانسیل رشد وحشتناکی برخورداره.

*تولید بیش از ۱۰۰ ساقه در هر متر مربع گزارش شده.

ارادتمندم. بله درسته حتی جنگل های هیرکانی رو هم تهدید می‌کنه.

درود جناب دکتر. ممنون. منابع طبیعی و مراتع ما را هم اشغال کرده. اصلا هم آفت نمیگیره به خاطر خاصیت آللوپاتیک و علف کشی که دارد.

گیاه مهاجم عرعر! به انگلیسی بهش میگن درخت بهشت یا tree of heaven! اسم علمیش هم هست:
‏.Ailanthus altissima

خوب تصویر بالا نگاه کنید 👆. قبلا دیدید این درخت رو؟

حالا واقعا این درخت جهنمی و مهاجمه یا بهشتی!؟ اول می‌خوام یه سری عدد و آمار در مورد این درخت بهتون بدم که به خوبی نشون میده بالقوه چقدر می‌تونه خطرناک باشه:

* می‌تونه بین ۱۸ تا ۳۰ متر ارتفاع بگیره.

* طول عمرش حداکثر ۱۳۰ ساله ولی معمولاً در حدود ۵۰ سال عمر می‌کنه.

* یک درخت ۸ ساله قادر به تولید ۳۲۵۰۰۰ عدد بذر در ۵۰۰ خوشه است! زیاده نه!؟

* جوانه‌زنی بذرها بین ۶۴ تا ۹۸ درصده که در واقع خیلی زیاده.

* به عنوان یکی از سریع‌ الرشدترین درختان شناخته می‌شه. نهال‌های یک ساله در شرایط مطلوب می‌تونن تا ۲ متر در سال رشد کنن.

* ریشه‌های جانبی می‌تونن تا ۲۷ متر از درخت مادری فاصله بگیرن که برای زیرساخت‌ها و سازه‌های شهری خطرآفرینه.

* گزارش شده در نواحی که این گیاه مهاجم شده، غنای گونه‌ای به‌طور میانگین ۲۳/۸ درصد کاهش ‌پیدا کرده و به دلیل رقابت شدید بر سر منابع و نور، گونه‌های بومی را از منطقه حذف می‌کند.

* روی سلامت انسان هم اثر سوء داره. درخت بهشت باعث بروز واکنش‌های آلرژیک از جمله درماتیت ‌ و در موارد نادر منجر به میوکاردیت (التهاب عضله قلب) می‌شه. حتی گرده‌های عرعر بسیار آلرژیک هستند.

* هزینه‌های ناشی از تهاجم عرعر بسیار بزرگ و سرسام آور بوده. برای مثال در آلمان هزینه خسارات ناشی از این گونه مهاجم حدود ۵ میلیون یورو در سال برآورد شده.

نظر شما چیه؟ باهاش برخوردی داشتید تا حالا؟ برای شما مفید بوده یا مضر؟
حتما در آینده در مورد فوایدش هم صحبت می‌کنیم.

فاصله زمانی میان کاربرد علف‌کش‌های مختلف تا کاشت گندم بدون آسیب به محصول

تریفلورالین: سه ماه
پندیمتالین: دو ماه
متری‌بوزین: سه ماه
اکسی‌فلورفن: دو ماه
اگزادیازون: دو تا سه ماه
نیکوسولفورون: یک تا دو ماه (گاهی تا نزدیک یک سال)
ایمازتا‌پیر: یک تا سه ماه (گاهی تا نزدیک یک سال)
آترازین: دو ماه
پرومترین: دو ماه
لینورون: دو تا سه ماه
ایندازیفلام: دو تا سه ماه (گاهی حتی یک تا دو سال)
EPTC: دو ماه
استوکلر: دو ماه
زمان‌هایی که گفته شد تقریبی بوده و تابع شرایط است و ممکن است در برخی موارد بسیار بیشتر از این و گاهی نیز کمتر باشد. شرایط خاک و آب و هوایی مهمترین عوامل اثرگذار بر آن هستند:

شرایط خاک: عواملی مانند pH خاک، دما، رطوبت، محتوای ماده آلی و فعالیت میکروبی می‌توانند بر تجزیه علف‌کش‌ها تأثیر بگذارند. تجزیه علف‌کش در خاک‌های گرم‌تر و مرطوب‌تر به مراتب بیشتر است.
شرایط آب‌وهوایی: مقدار بارش باران بعد از و نوسانات دما نیز می‌توانند بر تجزیه باقیمانده علف‌کش تأثیر بگذارند. تجزیه علف‌کش در اقلیم‌های گرمتر و مرطوب تر سریع تر است.

دلایل کاهش جمعیت‌های شقایق وحشی

چندین گونه گیاهی با گل‌های زیبا که به خصوص در فصل بهار، طبیعت را زیبا می‌کنند و در گویش عوام “شقایق” شناخته می‌شوند. برای مثال گیاهانی از جنس‌های:
Glaucium spp.
Papaver spp.
Roemeria spp.

اما‌ اگر توجه کرده باشید در سالیان اخیر شاهد کاهش جمعیت آنها بوده‌ایم. چه دلایلی ممکن است وجود داشته باشد؟ در ادامه بررسی خواهیم کرد.

۱- تغییرات اقلیمی: گرم شدن هوا ممکن است مانع برطرف شدن نیاز سرمایی بذر این گونه‌ها برای جوانه‌زنی شده باشد. همچنین، کاهش بارندگی‌‌ها هم تاثیر بسیار سویی روی جوانه‌زنی و رشد آنها در زیستگاه‌های طبیعی‌شان دارد.

۲- کاربرد علف‌کش: این گونه‌ها قبلا به وفور‌ در اراضی کشاورزی یافت می‌شدند. اما چون کاربرد علف‌کش رایج شد و خیلی به علف‌کش حساس بودند به سرعت از بین رفته و جای خود را به گونه‌های مقاوم و متحمل نسبت به علف‌کش دادند.

۳- تخریب زیستگاه: فعالیت‌های انسانی مانند گسترش شهرسازی، کشاورزی و چرای بی‌رویه زیستگاه‌های طبیعی این گیاهان را تخریب کرده‌اند. برخی از همین تصاویری که می‌بینید، از زمین‌های بایر مجاور‌ مناطق شهری جدید گرفته شده‌اند که نشان می‌دهد اینجا قبل از شهرسازی ما، خانه آنها بوده است.

۴- چیدن و برداشت غیر مجاز و بی رویه: این گیاهان از زیبایی خاصی برخوردار هستند که متاسفانه باعث می‌شود افراد در حین مراجعه به طبیعت شروع به چیدن گل‌ها آنها نمایند؛ این یعنی بذری برای ادامه نسل وجود نخواهد داشت.

۵- گونه‌های مهاجم: ممکن است ورود گونه‌های گیاهی یا جانوری مهاجم به زیستگاه‌های طبیعی به روش‌های مختلفی روی فراوانی گونه‌های شقایق نقش منفی بازی کرده باشد.

منطقه شما وضعیت به چه صورته؟ هنوز شقایق دارید؟

زردینه خاردار …

زردینه خاردار با نام علمی Xanthium spinosum شاید نزدیک‌ترین گونه علف‌هرز به توق باشد و یک علف هرز جذاب محسوب میشه که ویژگی‌های قابل توجهی در زمینه‌های زیست‌شناسی، بوم‌شناسی و تولیدمثل دارد.

گیاه علفی یک‌ساله است که به خاطر خارهای سه‌تیغه‌ای و مثلثی‌شکل خود شناخته می‌شود.

در مناطق تخریب ‌شده از جمله حاشیه جاده‌ها، مزارع کشاورزی و زمین‌های متروکه رشد می‌کند.

در مزرعه می‌تواند به شدت خسارت زا باشد. برای مثال تا ۵۰ درصد کاهش عملکرد در سویا گزارش شده است.

از انطباق پذیری بسیار بالایی در سازگاری به انواع شرایط محیطی و خاکی برخوردار است اما اقلیم‌های معتدل گرم تا مناطق گرمسیری را ترجیح می‌دهد.

به دلیل ماهیت مهاجم خود و مکانیزم سریع پراکندگی بذر، به سرعت مناطق جدید را کلونیزه می‌کند.

می‌تواند چند صد تا چند هزار عدد بذر به ازای هر بوته تولید کند.

خارهایی تولید می‌کند که درون آن‌ بذر وجود دارد. این خارها می‌توانند به حیوانات یا لباس انسان بچسبند و به این ترتیب به پراکنش گسترده بذر کمک می‌کند.

در طب سنتی برای خواص احتمالی ضدالتهابی آن استفاده شده است.

جالب است بدانید در برخی مناطق، خارهای این گیاه به دلیل توانایی چسبیدن به پارچه‌ها، به عنوان تزئینات کوچک روی لباس‌ها استفاده می‌شده است.

شما چطور؟ تجربه‌ای روی این گیاه دارید؟