📚 #معرفی_کتاب
🔺گنجینههای دانش: فهرست کتابخانهی کاخ عثمانی (۱۵۰۲–۱۵۰۴ م.)
🔺 Treasures of Knowledge: An Inventory of the Ottoman Palace Library (1502/3-1503/4)
👈🏻 ویراستاران: Gülru Necipoğlu , Cemal Kafadar , and Cornell H. Fleischer
👈🏻 ناشر: BRILL
👈🏻 سال انتشار : (2019)
👈🏻شابک: 9789004402485
معرفی ناشراین کتاب دو جلدی، به معرفی فهرستی بینظیر از نسخ خطی خزانهی کتاب کاخ توپکاپی در استانبول میپردازد. این فهرست به فرمان سلطان عثمانی، بایزید دوم، و به همت کتابدار سلطنتیاش عطوفی، در سال ۹۰۸ هجری قمری (۱۵۰۲–۱۵۰۳ میلادی) تدوین و در سال ۹۰۹ ه.ق (۱۵۰۳–۱۵۰۴ م.) پاکنویس شد. این نسخه یگانه، که هماکنون در گنجینهی شرقی کتابخانهی آکادمی علوم مجارستان (MS Török F. 59) نگهداری میشود، بیش از ۵۰۰۰ جلد کتاب، مشتمل بر ۷۰۰۰ عنوان، را در اغلب حوزههای مختلف دانش بشری آن دوران در برمیگیرد. کتابخانهی کاخ عثمانی، مجموعهای دائرهالمعارفی و کمنظیر از آثار علمی و ادبی بود و انتشار فهرست آن، دریچهای تازه به تاریخ فرهنگ و اندیشهی عثمانی و اسلامی میگشاید. تنظیم سامانمند این فهرست، پرسشهای مهمی را دربارهی تولید دانش، شیوههای گردآوری کتاب، مخاطبان، کتابداری، و هنرهای کتابآرایی در آغاز قرن شانزدهم میلادی مطرح میکند.
جلد نخست، مشتمل بر بیست و هشت مقالهی تحلیلی دربارهی این سند ارزشمند است که گروهی از پژوهشگران در رشتههای مختلفی چون تاریخ اسلام و عثمانی، تاریخ علم، کتابآرایی و نسخهشناسی، کشاورزی، پزشکی، طالعبینی، نجوم، علوم غریبه، ریاضیات، فلسفه، الهیات، حقوق، عرفان، اندیشه سیاسی، اخلاق، ادبیات (عربی، فارسی، ترکی/ترکی)، زبانشناسی، و نامهنگاری به رشتهی تحریر درآوردهاند. سه مقالهی اول را ویراستاران و در باب اهمیت فهرست کتابخانه نگاشتهاند و مقالات بعدی به بررسی حوزههای مختلف دانش موجود در فهرست MS Török F. 59 اختصاص یافته که هر یک فهرستی مشروح از مدخلهای مرتبط را نیز در بر دارد. جلد دوم، آوانویسی نسخهی خطی عربی به همراه مقدمهای به ترکی عثمانی دربارهی روش کار و همچنین تصویر فاکسیمیله از نسخه اصلی (در ابعاد کوچکتر) را شامل میشود.
فهرست مطالب:مقدمات
پیشگفتار
نظام دانش در کتابخانهی کاخ عثمانی: مجموعهای دانشنامهای و فهرست آن
از آماسیه تا استانبول: بایزید دوم، کتابدارش، و گرایش به متن در اواخر قرن پانزدهم
دانش و سلطنت در سدههای پانزدهم و شانزدهم میلادی
جلوههای هنری گنجینهی کتاب سلطان بایزید دوم: نسخههای موجود در کتابخانهی موزهی کاخ توپکاپی
هنر کتاب: نسخههای مصور و مُذهّب فهرست عطوفی
«خروش بیرمق طبع عثمانی»: مویدزاده، بایزید دوم، و متون کلاسیک ادبیات عثمانی در اوایل سدهی شانزدهم
کتابهای تفسیر و قرائات قرآن: وحی، خرد، و تفسیر کلام الهی در دوران پساکلاسیک اسلام
دربارهی مجموعهی احادیث کتابخانهی کاخ بایزید دوم
بخش ادعیه، مناجات، خواص قرآن، و مربعهای جادویی در فهرست کتابخانهی کاخ
بخش کلام در فهرست کتابخانهی کاخ
کتابهای فقه اسلامی، مذاهب فقهی، و شرح حال امامان حنفی
کتابهای اصول فقه
کتابهای عرفان، سرگذشت اولیا، اخلاق، و مواعظ
اخلاق و سیاست: هنر حکمرانی بر خود و دیگران در دربار عثمانی
کتابهای پزشکی: دانش پزشکی در عمل
«کتابهای کشاورزی (فلاحت) مرتبط با علم پزشکی» و کشاورزی در دوران عثمانی (حوالی سال ۱۵۰۰ میلادی)
دربارهی آثار تاریخی در فهرست کتابخانهی بایزید دوم
کتابهای عجایب خلقت و جغرافیا در فهرست عطوفی
ادبیات و زبانشناسی عربی: مجموعهای آموزشی با تأکید بر معارف دینی و دیوانسالاری
ساختار شعر فارسی در دوره عثمانی
کتابهای فن دبیری و نثر ادبی
کتابهای شعر ترکی، فرهنگهای ترکی و فارسی: سیاست زبانی در دوران بایزید دوم
کتابهای علوم غریبه
طالعبینی، جداول نجومی، و سالنامهها در فهرست کتابخانهی بایزید دوم
علوم نجوم و ریاضیات
ریاضیات و علوم مرکب ریاضی: حساب، هندسه، نورشناسی، و مکانیک
کتابهای منطق و جدل
دستنوشتههای فلسفی: دو رویکرد فلسفی
پیوست ۱: فهرست اولیهی نسخ خطی ممهور به مهر بایزید دوم در کتابخانهی موزهی کاخ توپکاپی
📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبانهای اروپایی@Islamicstudies