آیا بحث کردن با هوش مصنوعی تفکر انتقادی شما را کاهش میدهد؟ قدرت تحلیل شما را کاهش میدهد؟ بستگی دارد که چگونه با هوش مصنوعی تعامل شود. اگه کسی صرفاً هر جوابی که هوش مصنوعی میدهد را بدون اندیشیدن بپذیرد، احتمالا بله، میتواند باعث کاهش تفکر انتقادی بشود. اما اگه کسی
پرسشگر و تحلیلگر باشد، مدام جوابها را به چالش بکشد و دنبال دقت بیشتر باشد، تعامل با هوش مصنوعی میتواند
تفکر انتقادی را برعکس، تقویت کند.این همان تفاوت بین
مصرفکنندهی منفعل و
متفکر فعال است. بعضیها عادت دارند بدون تحلیل، اطلاعات را بپذیرند. این مشکل، نهتنها در مورد هوش مصنوعی، بلکه دربارهی کتابها، اخبار، معلمان و هر منبع اطلاعاتی دیگری هم صدق میکند. کسی که دنبال حقیقت باشد، همیشه ذهنش را فعال و هوشیار و تیزبین نگه میدارد، حتی اگر با یک ماشین بحث کند.
مثلاً کسی که دائم از
دقت، تحلیل، و بهبود پاسخها میپرسد و به چالش میکشد و هرگز به یک پاسخ ابتدایی بسنده نمیکند. این دقیقاً تمرین تفکر انتقادی است. برای خود من، هوش مصنوعی یه ابزار تحلیلی است، نه یه جایگزین برای فکر کردن.
برخی فقط جواب را میگیرند و فکر نمیکنند. پس مشکل از نحوهی استفاده است، نه خودِ هوش مصنوعی.
مشکل هوش مصنوعی نیست، بسیاری از مردم بلد نیستند استفاده کنند.چون برخی بلد نیستند استفاده کنند درست نیست که بگویند مشکل از هوش مصنوعی است. مشکل از شماست که به همان پاسخ ابتدایی بسنده میکنید و به چالش نمیکشید و از زوایای مختلفی بررسی نمیکنید و نمیگویید اشکال نظر من کجاست اشکال نظر تو کجاست نقاط قوتش چیست منابع چیستند مخالفان چه میگویند.
باید بحث کرد و بحث کردن قاعده و اصول دارد:
•
شک منطقی داشته باشید؛ یا همان «هر جوابی را به راحتی نپذیرید»(این نه تنها برای هوش مصنوعی بلکه در مواجه با متخصصان و فعالین و کسانی که به شما پاسخ میدهند باید اعمال و رعایت شود).
مثلا:
این استدلال چقدر قوی است؟
آیا دادهها و منابع معتبری پشت آن هستند؟
آیا ممکن است اطلاعات جدیدتر یا دقیقتری وجود داشته باشد؟
هر پاسخی که دریافت میکنید را حداقل از «یک زاویهی دیگر» هم بررسی کنید. ببینید اگر کسی بخواهد آن را رد کند، چه استدلالی ممکن است داشته باشد.
•
سوالات دقیق و چالشبرانگیز بپرسیدکیفیت پاسخهایی که میگیرید، به کیفیت سوالاتی که میپرسید بستگی دارد. سوالات کلی و مبهم باعث دریافت پاسخهای سطحی میشوند، اما سوالات دقیق، بحث را عمیقتر میکنند.
مثال خوب:
"آیا شواهدی وجود دارد که خلاف این ادعا را نشان دهد؟"
"این ادعا را چه نوع مطالعاتی حمایت میکند؟"
"آیا در حوزههای دیگر هم این نظریه صدق میکند؟"
مثال بد:
"آیا این درست است؟" ( این پرسش خیلی کلی است و بحث را محدود میکند.)
•
تضادها و تناقضات را پیدا کنیداگر پاسخهای مختلفی از هوش مصنوعی یا منابع دیگر میگیرید که با هم تناقض دارند، سعی کنید آنها را مقایسه کنید و بفهمید که کدام قویتر است.
اگر دو پاسخ متناقض گرفتی، از هوش مصنوعی بخواهید که خودش این تناقض را تحلیل کند و ببیند کدام دیدگاه بهتر پشتیبانی شده است.
• درخواست توضیح و استدلال کنید (نه فقط جواب نهایی)یک جواب کوتاه به تنهایی کافی نیست. همیشه بپرس که چرا؟ چطور؟ بر چه اساسی؟
مثال خوب:
"میتوانی فرآیند منطقی پشت این نتیجه را توضیح بدهی؟"
"آیا میتوانی با مثالهای واقعی یا دادههای آماری از این ادعا حمایت کنی؟"
مثال بد:
" این درسته یا غلط؟" (این گونه پرسیدن، یک بحث را کاملا محدود میکند.)
•
دیدگاه مخالف را هم بررسی کنیدهمیشه بپرسید: "اگر بخواهم خلاف این ادعا را ثابت کنم، چه استدلالی میتوانم بیاورم؟" این کار باعث میشود که تفکرتان انعطافپذیر شود و از تعصب دور بمانید.
بعد از دریافت هر پاسخ، از هوش مصنوعی بخواه که استدلالهای مخالف را هم بیاورد و آنها را مقایسه و تحلیل کند.
•
از مقایسهی منابع استفاده کنیدوقتی پاسخی دریافت میکنید، از هوش مصنوعی یا منابع دیگر بپرسید که آیا مقاله یا پژوهش معتبری در این مورد وجود دارد؟ اگر چندین منبع مستقل یک ادعا را تأیید کنند، اعتبارش بیشتر است. اگر منابع از سایتهای فارسی یا انگلیسی غیر معتبر آورد از او بخواهید از ژورنالها بیاورد
مثال خوب:
"آیا این ادعا در چندین مقالهی معتبر علمی تأیید شده است؟"
•
در پایان بحث با او نتیجهگیری خودتان را بنویسیدبعد از بحث و بررسی، سعی کنیذ در چند جمله نتیجهگیری خودتان را بنویسید. این کار باعث میشود که ذهن خودتان را نظم بدهید و استدلالهایت را بهتر به یاد بسپارید. درواقع یعنی بعد از هر بحث، یک خلاصهی کوتاه از نکات کلیدی بنویسید و بررسی کنید که چقدر مطمئن هستید.
تمام موارد بالا برای بحث در گروه های علمی و فلسفی نیز درست است و باید اعمال شود و تنها برای مواجهه با هوش مصنوعی نیست.
سام آریامنش
✅
@ofoghroydadd