پایگاه خبری دندانه 🌈

⭕️ ناکارآمدی «طرح اجباری» دندانپزشکان در مناطق محروم ایران

📌 بکارگیری اجباری دندانپزشکان درمراکز درمانی مناطق محروم برای سرپوش گذاشتن بر جای خالی بهداشتکاران دهان

✒️ نویسنده: وحید رواقی، دندانپزشک و استادیار سلامت جامعه، دانشکدهٔ دندان‌پزشکی، دانشگاه بیرمنگام، انگلستان

در حال حاضر، دندانپزشکان جوان پس از کسب مدرک تحصیلی از دانشگاه، طرح اجباری خود را در شبکه بهداشت میگذرانند. شبکه بهداشت از این دندانپزشکان برای ارایه درمان در مناطق محروم، روستایی و دورافتاده استفاده میکند. درباره کارآمدی یا ناکارآمدی این سیاست نظام درمانی پژوهش جامعی انجام نشده است. در این یادداشت با ذکر دلایلی توضیح داده‌ شده است که چرا این ایده ناکارآمد، غیرعلمی و زیانبار است. همچنین توضیح داده‌ام چه عواملی در نظام درمانی ایران دست به دست هم داد تا فرستادن اجباری دندانپزشکان کم‌تجربه و جوان به محیطی دشوار و ناآشنا بر گزینه‌های دیگر ترجیح داده شود. این یادداشت توضیح میدهد که فرستادن دندانپزشکان اجباری جوان به مناطق محروم در شرایط و امکانات فعلی شبکه بهداشت ایده‌ای ناکارآمد و زیانبار است. همچنین، بکارگیری درمانگرانی با مهارتهای نامتناسب با امکانات محدود نظام درمان مانند دندانپزشکان، نه تنها نمونه‌ای از اتلاف منابع انسانی است بلکه با آموزه‌های اولیه علوم سلامت نیز انطباق ندارد. از اینرو، شایسته است بجای خطاهای زنجیره‌ای نظیر افزایش ظرفیت دانشکده‌های دندانپزشکی یا اجبار دندانپزشکان کم‌تجربه و جوان به حضور در مناطق روستایی و دورافتاده، قانون بکارگیری بهداشتکاران بومی دهان برای فعالیت در شبکه بهداشت در دستور کار قرار گیرد.

برای خواندن یادداشت روی⚡️ INSTANT VIEW کلیک کنید.
https://telegra.ph/dent-05-29-2

امروز، مقاله ای کوتاه در مورد موضوع خودکشی دستیاران تخصصی پزشکی (رزیدنت ها) در ایران در مجله The Lancet Psychiatry منتشر شده است (فایل PDF در انتهای پست)

اخیرا مجله لنست در گزارشی به موضوع خودکشی پزشکان در ایران پرداخته بود. مقاله و خلاصه کوتاهی از آن از اینجا در دسترس است. در مقاله لنست به برخی دلایل خودکشی در بین پزشکان اشاره شده بود: درآمد بسیار پایین با وجود فشار کاری زیاد، هزینه های بالای زندگی، سو مدیریت در کشور به همراه تحریم های اروپا و آمریکا با تاثیر بر بدتر شدن شرایط اقتصادی، اخراج اساتید و یا فشار برای بازنشستگی آنها و ...

در مقاله جدید ( در مجله The Lancet Psychiatry ) که توسط دکتر بیژن پیرنیا از علوم پزشکی شهید بهشتی نوشته است، باز هم به موضوع فشار کاری زیاد رزیدنت ها و در آمد کم آنها تاکید و اشاره شده که با وجود درآمد کم، آنها حق طبابت و کسب در آمد خارج از بیمارستان و دوره رزیدنتی خود را ندارند. از مواجه آنها با برخورد های بد و خشونت آمیز در بیمارستان نیز گفته شده است.

نویسنده اشاره کرده است که برای مقابله با این موضوع، اقدامات متعددی از پیشگیری تا درمان، در سطوح مختلف فردی و سازمانی زیر نظر وزارت بهداشت، نظام پزشکی و شورای عالی بیمه باید انجام شود. از دیدگاه وی عدم تعادل بین ساعات کاری، فشار کاری و مسئولیت حرفه‌ای با درآمد، از دغدغه های صلی است. اگر دانشجویی به صورت تمام وقت کار می کند چرا به عنوان نیروی کار تمام وقت (استخدام) محسوب نمی شود؟ احتمالا با تبدیل وضعیت دوره دانشجویی رزیدنتی به یک شغل، مشکلاتی از قبیل ساعات کار، بیمه و پرداخت ها برطرف می‌شود. اما اگر بودجه کافی برای پرداخت بیشتر به رزیدنت های پزشکی وجود ندارد، باید به آنها اجازه کار خارج از سیستم دولتی هم داده شود.

در قسمت پایانی مقاله هم عنوان می شود که بازنگری در میزان حقوق، افزایش سالانه تعرفه های پزشکی متناسب با نرخ تورم، ارتقای کیفیت خدمات اقامتی برای رزیدنت ها، مشورت با نمایندگان آنها و در نهایت تربیت متخصصان بالینی خودکشی و کمک گرفتن از آنها می تواند در جهت مقابله با این موضوع کمک کننده باشد. ترجمه فارسی این مقاله کوتاه از اینجا در دسترس است.


پژوهش های زیادی در مورد موضوع خودکشی در بین رزیدنت ها در ایران انجام نشده است. در یک مورد (لینک) که اخیرا منتشر شده ولی مربوط به عوامل موثر بر افکار خودکشی در بین رزیدنتهای دانشگاه‌های شهر تهران در دوران پاندمی کووید-۱۹ است، از بین بین ۳۵۳ رزیدنت بررسی شده، بیش از یک سوم از آنها (۳۴/۳٪)، افکار خودکشی داشته‌اند که ۱۰/۲ ٪ از آنها پرخطر بوده است.

در مقاله لنست که قبلا منتشر شده بود گزارش شده بود که طی ۹ ماه، تعداد ۱۶ رزیدنت خودکشی کرده اند. وزارت بهداشت آمار دقیق تعداد خودکشی پزشکان را دارد اما اعلام نمی کند و مخفی کرده است. "هر زمانی که مشکلی وجود داشته باشد، قبل از این که کاری انجام بدهند، آنها آمار را محرمانه می کنند و یا اصلا منکر آن می شوند. همین طور در این مقاله به عملکرد متناقض مسئولین هم اشاره بود: "وقتی یک پزشک زن در مراسم روز پزشک روسری خود را برمی‌دارد، مورد توبیخ قرار می‌گیرد و چندین مدیر حاضر در جلسه برکنار می‌شوند. اکنون که نزدیک به ۳۰ پزشک در ۳ سال گذشته خودکشی کرده اند ... مسئولین ارشد کشوری هنوز دیده نمی شوند."

متاسفانه بعد از این گزارش هم چند مورد خودکشی در بین پزشکان داشته ایم. همان طور که از پادکست Lancet Summary نوشته بودم، در این زمینه همه ما مسئولیت داریم. (لینک) "همه ما نسبت به این مسئله مسئول هستیم که چرا این اتفاق افتاده است و مسئولین وزارت بهداشت و تشکل‌های صنفی از جمله سازمان نظام پزشکی که با اهمال کاری، سو مدیریت و ناکارآمدی، جامعه پزشکی را به اینجا رسانده‌اند، در صف اول متهمان این قضیه هستند."


در پایان این پست از کانال هم قسمتی از گزارش اخیر روزنامه اعتماد با عنوان "نظام درمانی را به کجا می برند" قرار می دهم (لینک):

«واقعیت این است که عقل سلیم نمی‌پذیرد که سیاست‌های سال اخیر درباره پزشکی و پزشکان و پرستاران بدون هدف تخریب نظام بهداشت و درمان کشور و آگاهانه نباشد. چنین خودویرانگری ناشی از خطاهای سیاستی نیست، بلکه نشان‌دهنده نوعی برنامه‌ریزی برای ویران کردن نظام بهداشت و درمان کشور است.»

@Scientometric