روشنفکران

‍ یادی ز رهی  /تورج عاطف
به ظهیرالدوله  که می رسی همه جا سخن  ازعشق  دارد . بهار و ایرج میرزا و فروغ فرخزاد .. شعر می گویند و در کنارشان داریوش رفیعی و قمرالملوک وزیری  و حسین یاحقی ( دائی پرویز یاحقی )و روح الله خالقی  و ابولحسن صبا .. می خوانندو  می نوازند.

ظهیرالدوله را نمی تواند گورستان نامید زیرا گور آنجا است که ز مردنی ها سخن  باشدولی مگر می شود  هنر را همنشین نیستی کرد؟ جهان  نابخردانی  را می شناسد که گورستان ها ی باشکوهی  ساختند تا جاودانه شوند ولی بی گمان  جنایت و ظلم و جهل مردنی هستند و هنر و شعر و موسیقی جاودانه
باری  امروزمیلاد مردی  است که اوهم در ظهیرالدوله  سکنی دارد ! و این گونه به استقبالت آید

ز سوز سینه با ما همرهی کن
‏چون بینی عاشقی، یاد «رهی» کن
و من امروز در جشن میلادش از مردی یاد کنم که 53سال است که  در خاک  خفته است لیک شاعرانه حکایتش قصه حافظ گونه داشته و چون عشق نامکرر است.
رهی معیری که نام  اصلیش  محمد حسین ( بیوک ) است و 112 سال پیش به دنیا آمد . برای بسیاری از ما که با بی وفائی ها نامی از بزرگان شعر و ادب نمی بریم  شاید  مرور آثارشان بتواند یادآوری از آنها باشد. "شد خزان" و یا " خزان عشق " را بسیاری از ما شنیده ایم که سروده مشهور  رهی معیری  است  و  استاد بدیع زاده آن را جاودانه  کرده است که ابیات اولیه آن چنین هستند
شد خزان گلشن آشنایی
بازم آتش به جان زد جدایی
عمر من ای گل طی شد بهر تو
وز تو ندیدم جز بدعهدی و بی‌وفایی

شعر حکایت  بی وفائی معشوق را دهد . معشوق ؟آری بزرگ داستانی است حکایت عشق  ناکام رهی معیری  به شاهزاده خانم قجر دختر عبدالحسین فرمانفرما یعنی مریم فیروز است. اشراف زاده ای که به علت گرایشهایش به حزب توده" مریم سرخ " یا " شاهزاده سرخ " نام گرفت و همین علاقه به دنیای سرخ چپهای ایران باعث شد تا خزان عشقش با رهی آید  هر چند  شاهزاده سرخ  هم با آن آرشیتکت   پر سودا که همه نامش از نور (نور الدین + کیا + نوری )می گفت تنها به تاریکی رسید !اما سالها پیش از آن  معیری  در رثای مهر معشوق " کاروان " را سرود
همه شب نالم چون نی که غمی دارم
دل و جان بردی اما نشدی یارم...

چاره ای نبود  جز دیدن رنگ موئی که به مدد آسیاب  روزگار  سپید شود  همان گونه که رهی سرود

موی سپید را فلکم رایگان نداد

این رشته را به نقد جوانی خریده‌ام

افسوس

باری شادمانم که امروز در این اردیبهشتگان پر ز هجر ناشی از طمع آدمیان  یادی از رهی کردم به یاد او‌که رها ز رهی است که روزگار برایش سخت تدارک دید

​​​​​​​ره عشق

@Roshanfkrane

‍ 💢 در ستایش صدای مستقل

🖌#مهرداد‌تیموری مدیر مسئول روزنامه هوادار

🔸امید را ناامید نکنیم! در روزگاری که #سکوت دستمزد طلایی بسیاری شده و قلم‌ها زیر فشار مصلحت‌سنجی‌ها کُند شده‌اند، احضار خبرنگاری مستقل به #دادگاه‌انقلاب نه فقط یک رخداد فردی، بلکه نشانه‌ای است از بحران عمیق‌تر؛ بحران #آزادی‌بیان و مسئولیت اجتماعی. این بار، نام #امید‌فراغت بر سر زبان‌ها افتاده است؛ خبرنگاری که به #جرم گفتن واقعیت‌های اجتماعی، باید در برابر دادگاه انقلاب، حاضر شود؛ اما پرسش اصلی دقیقا همین‌‌جاست؛ در کشوری که میلیاردها تومان و #یورو از #بیت‌المال در فسادهای بی‌پایان گم می‌شود، چه کسی باید در جایگاه #متهم بنشیند؟ #خبرنگاری که دغدغه جامعه دارد یا آنانی که سفره‌ی مردم را #چپاول می‌کنند؟

🔸 #نادر‌فریاد‌شیران فوتبالیست سابق تیم ملی، در موضع‌گیری جسورانه‌ای که این روزها در فضای مجازی دست به دست می‌شود، از امید‌فراغت #دفاع کرده است. امید باید بازخواست شود یا #اختلاس‌گران؟ این جمله عصاره‌ی یک بحران دیرپاست. جابجایی جای #قربانی و مجرم در نظام‌های معیوب. در چنین فضایی، مسئول واقعی بحران‌ها نه مواخذه می‌شود و نه شرمنده است؛ بلکه کسانی که به عیان کردن کاستی‌ها پرداخته‌اند، هدف احضار و تهدید قرار می‌گیرند.

🔸امید‌فراغت را شاید بتوان نمادی از نسلی دانست که هنوز نترسیده است. او #جاسوس نیست، خائن نیست، عافیت‌طلب نیست، بلکه تنها آرزویش این است که آینه‌ای باشد برای نمایش واقعیات. هر چند تلخ و آزاردهنده اما آیا جامعه‌ای که آینه را می‌شکند، می‌تواند امیدی برای ترمیم چهره‌ی خویش داشته باشد؟ تاریخ بارها و بارها نشان داده است که ضربه به #خبرنگاران‌مستقل، ضربه به شفافیت، به وجدان عمومی و به بیداری جمعی است. روزی که قلم‌های صادق را در دادگاه‌ها به زنجیر می‌کشند، فردای همان روز باید منتظر گسترش #فساد، تباهی و افسردگی اجتماعی باشند. این قاعده‌ای ساده است، هر جا صدای وجدان خاموش شود، زمزمه‌های فساد بلندتر می‌شود.

🔸طرفه آن‌که حمایت فریاد‌شیران، تنها یک اظهار‌نظر شخصی نیست؛ بلکه انعکاس خواست جمعی بسیاری از مردم است که می‌خواهند پرسش‌گری و صداقت جای #چاپلوسی و فساد را بگیرد. جامعه‌ای که خبرنگارانش را به دادگاه انقلاب احضار می‌کند در واقع #ترس خود از #پرسش‌گری را فریاد می‌زند. این جامعه ناخواسته اقرار می‌کند که چیزی برای پنهان کردن دارد. در این میان، مسئله قرارداد #ویلموتس و حیف و میل چندین میلیون یورویی تنها یک نمونه است؛ اما آیا حتی همین یک نمونه کافی نیست تا روشن شود که قلم‌های تیز و بی‌ملاحظه، چقدر برای سلامت اجتماعی حیاتی‌اند؟

🔸اگر امید‌فراغت و همکاران او نباشند، چه کسی این زخم‌ها را عیان خواهد کرد؟ درست در لحظه‌ای که یک #خبرنگار به جای فاسدان بازخواست می‌شود ما با یک دوگانگی اخلاقی سهمگین روبرو هستیم. یا باید در کنار #حقیقت بایستیم و از او حمایت کنیم یا باید نظاره‌گر خاموش‌تر شدن آخرین صداهای عدالت باشیم. انتخاب ساده است اما عواقبش سنگین‌تر از همیشه. حمایت از امید‌فراغت حمایت از کرامت انسانی، حمایت از وجدان اجتماعی و حمایت از آینده‌ای کم‌تر آلوده است. امروز بیش از همیشه به قلم‌های بی‌باک و #شجاع نیاز داریم. حتی اگر تلخی حقیقت برای برخی سنگین باشد.

🔸امید را ناامید نکنیم.

@Roshanfkrane

‍ ناجی / تورج عاطف
روزگاری می رسد که سرانجام  گالیله در دادگاه تفتیش عقاید محکوم شده و   به دهکده ای نزدیک فلورانس  تا آخر عمر تبعید  می شود . او در اواخر عمر دچار ضعف شدید بینایی شده و با وجود بیماری شدید، باقی ماندهٔ عمر را صرف تکمیل رساله اش می‌کند. وی در آخرین ملاقات با آندریا، "کتاب مباحثات خود را به او هدیه می‌دهد. آندریا که دلیل توبهٔ استادش را ادامه دادن تحقیقات علمی می‌بیند، اکنون از او معذرت خواهی می‌کند اما گالیله صادقانه می‌گوید که دلیل اصلی توبه اش، ترس از شکنجه شدن بوده و هیچ هدفی در کار نبوده است و هنگامی که آندریا بی‌تاب و خشمگین فریاد می‌زند: «بدبخت ملتی که قهرمان ندارد»، استاد ( گالیله )به او پاسخ می‌دهد: «بدبخت ملتی که به قهرمان نیازمند است»
(نمایشنامه زندگی گالیله نوشته برتولت برشت )

زندگی گالیله برای تئاتر دوستان ایرانی یاد آور مردی است که اگر امرو ز  که این نوشته را می نگارم شانس این را داشتیم که در کنار ما بود  نود  و چهار ساله می شد . از حمید سمندریان سخن می گویم . اجرای نمایش " زندگی گالیله " برای سمندریان عزیز به عنوان وصیت هنری اش شمرده می شد . آرزوئی که از دهه شصت خورشیدی  شروع شد و سر انجام با مرگش در  تیرماه  سال یک هزار و سیصد و نود و یک به اتمام رسید و هیچگاه اجرا نشد !
حمید سمندریان مردی  بود که خیال داشت با ملتی سخن بگوید که بجای آن که خود قهرمان باشند به دنبال قهرمان می گردند و  هیچگاه به زمزمه فروغ وقفی ننهادند که گفت
"از آینه بپرس نام نجات دهنده ات را آیا زمین که زیر پای تو می لرزد
تنها تر از تو نیست ؟"
براستی ملتی که به دنبال نجات دهنده است چه سر انجام خواهد یافت ؟ شوخی روزگار  این است که در چنین روزی از اردبیهشتگان که این نوشته  را می نگارم و از وصیت هنری  سمندریان سخن می گویم  دو پاسخ  را برای این پرسش مطرح می کند . امروز سالروز مردانی است که به اسم قهرمان وارد روزگار ملتهای خود شدند و قهر  از هرچه ماندگاری است در زمانه این ملت ها ساختند . امروز تولد صدام حسین و سالگرد کشته شدن بنیتو موسیلینی  دیکتاتورهای مخوف عراق و ایتالیا است آنهائی که  بازیگران اصلی  نقشهای کشتار و تجاورز و جهل بودند  و نام آن را فداکاری و درایت و خدمت به ملتهای
بی نوایشان می  دانستند ..! 
امروز در میانه شهر تهران سالن تئاتری به نام این هنرمند ارزنده ایران زمین  وجود دارد که  تمنای سمندریان  برای  اجرای   تئاتر " زندگی گالیله " را  به زبان حافظ   هر دم می گوید
درد عشقی کشیده‌ام که مپرس
زهر هجری چشیده‌ام که مپرس
افسوس یادشان مانا

@Roshanfkrane