فرهیختگان

شایعه استعفای رئیس‌جمهوری، شکاف بین اصولگرایان را عمیق‌تر کرد؛
از حمایت مخبر تا حمایت کیهان

اگر در دولت روحانی نگاه جریان پاجوش به این بود که روحانی از طریق اقدام بالادستی برکنار شود تا آنها بتوانند به قدرت بازگردند، در دوره پزشکیان دو نقطه امید برای بازگشت به قدرت برای آنها وجود دارد.

نقطه اول و قوی‌تر از همه استیضاح در مجلس است. چشم‌انداز امید دوم آنها، «استعفای» خود پزشکیان است.

این پروژه اما نوزادی بود که زودتر از موعد متولد شد و در همان هنگام تولد از دنیا رفت. از همین رو به‌سرعت پروژه توجیهی از سوی بخش دیگری از این جریان کلید خورد تا عنوان کنند این ما نیستیم که به دنبال استعفای رئیس‌جمهور هستیم، بلکه «بدخواهان‌ برای «فرار از پاسخ‌گویی، قطبی‌سازی جامعه و امتیازگیری» بحث استعفا و کناره‌گیری رئیس‌جمهور را مطرح می‌کنند‌».

اما واقعیت این است که پروژه آنها به چند دلیل نتوانست با موفقیت به پایان برسد.

در اینجا توضیح می‌دهیم چرا این پروژه نارس متولد شد؟
چرا تیم قالیباف تلاش زیادی برای افشای این پروژه داشت؟
نقطه بعدی امید این جریان چیست؟

دلیل ما برای مرگ زودهنگام این پروژه چه واقعیت‌هایی است؟ و در نهایت اینکه شکست پروژه را چگونه توجیه کردند؟
در این میان نکته‌ای مهم وجود دارد که نباید از نظر دور داشت؛ نکته‌ای که خلاصه آن این است: حتی مخبر هم از آنها فاصله گرفت و در نقطه مقابل ایستاد

تقابل دوباره پاجوش‌ها و چنارها

اما اجرای این پروژه، بار دیگر شکاف مهمی را‌ در درون جریان اصولگرایی فعال کرد. شکافی که ما آن را شکاف میان پاجوش‌ها و چنارهای سیاست اصولگرایی می‌شناسیم.

این دو گروه در جریان انتخابات اخیر مجلس، در تقابل با یکدیگر قرار گرفتند. حدادعادل و قالیباف خود را چنارهای سیاست می‌دانستند که کسانی همچون رسایی و لیست‌های نزدیک به دولت قبل، مانند «پاجوش» در کنار آنها روییده‌اند.

در وقایع اخیر، جریان قالیباف قبل از اینکه حتی دولت و حامیان آن وارد پاسخ‌گویی و حمایت شوند، خط این جریان را افشا کردند. آنها البته از گذشته هم یک پروژه دیگر این گروه را افشا کرده بودند که طی آن قرار بود «پزشکیان برف زمستان امسال را در پایتخت نبیند».

سؤال مهم این است که چرا چنارها و تیم قالیباف با این پروژه پاجوش‌ها همراهی نکردند؟

واضح است که تیم پاجوش‌ها از سقوط دولت و بی‌ثباتی کشور سود می‌برد؛ اما تیم قالیباف و برخی دیگر از جریان‌های سیاسی که چنارهای سیاست اصولگرایی نام دارند، از این وضعیت هیچ سودی نخواهند برد. بنابراین برخلاف دوران روحانی که تلاش می‌کردند به هر نحو ممکن بعد از روی کار آمدن ترامپ او را حذف کنند، امروز حذف پزشکیان را مطلوب نمی‌دانند و این تحلیل به‌درستی در میان آنها وجود دارد و تاکنون به آن پایبند بوده‌اند.

در نتیجه، پروژه پاجوش‌ها با افشاگری بخش رسانه‌ای منتسب به چنارها در ایکس و حمایت حامیان رئیس‌جمهور در فضای مجازی افشا شد و حمایت مهم دیگری را رقم زد.

در این پروژه، پاجوش‌های مجلس، حامیان جلیلی در انتخابات و اعضای ستاد جلیلی که از دولت رئیسی آمده بودند، بی اثر نبودند؛ اما محمد مخبر به‌عنوان معاون اول دولت رئیسی، فاصله‌گذاری مهمی با آنها انجام داد.

او با بیان اینکه «‌تضعیف دولت و رئیس‌جمهوری نه‌تنها به نفع کشور نیست، بلکه دقیقا خواست دشمنان انقلاب اسلامی است»، گفت: «همه به دشمنان نشان دهیم خواب‌های آشفته آنان در شرایط حساس کنونی تعبیر نخواهد شد‌».
مخبر با این موضع‌گیری،‌ عامدانه با تیم آنها فاصله‌گذاری کرد. به عبارت روشن‌تر، می‌توان گفت وضعیت افرادی که این پروژه را کلید زدند، آن‌قدر وخیم بود که از سوی آنها احساس خطر می‌شد و کسی مثل مخبر هم سعی کرد صف خودش را از آنها جدا کند‌.

دوربرگردان پاجوش‌ها

در نهایت جریان پاجوش‌ها و حامیان جلیلی و دولت قبل شکست زود‌هنگام این پروژه را اعلام کردند.
در حالی که یک روز قبل رجانیوز مرتب از استعفای دوم و سوم در دولت خبر می‌داد، ناگهان با افشاگری‌های صورت‌گرفته درباره این پروژه، یکی از نزدیک‌ترین افراد به حلقه اصلی تیم رئیسی در توییتی عملیاتی چرخش کرد و به کسانی که احساس می‌شود به آنها نزدیک هستند، هشدار داد: «بگذارید دولت کارش را بکند و در پازل «بی‌ثباتی سیاسی» که دشمن برای کشور ترسیم کرده است، ایفای نقش نکنید‌».

تلاش آنها این بود که شکست پروژه را با توجیه جدید جبران کنند. اما طبیعتا آنها که این وضعیت را از ابتدا رصد کرده و دنبال می‌کردند، می‌دانند که این جریان از سر ناچاری چنین موضعی گرفت.

شرق


#فرهیختگان راهی به رهایی

پاسخ قاطع یک نویسنده به نامه جریان واپس گرای پایداری
مجید رحمانی

نامه جبهه پایداری، اوج وقاحت، فرار از مسئولیت و نمایش بی‌شرمانه‌ای از توهم و خودبرتربینی است که نه تنها هیچ کمکی به منافع ملی نمی‌کند، بلکه ماهیت واقعی این جریان را به‌عنوان بزرگ‌ترین مانع پیشرفت و رفاه مردم ایران آشکار می‌سازد.

اولاً، دست از این دروغ‌پردازی‌های مضحک و دشمن‌تراشی بردارید. این‌که هر مشکلی را به "دشمن خارجی" و "عوامل نفوذی" نسبت می‌دهید، صرفاً یک بهانه کثیف برای پوشاندن ناکارآمدی و فساد مزمن شماست. دشمن واقعی ایران، همین تفکر پوسیده و بسته شماست که سال‌هاست با تصمیمات ویرانگر و سیاست‌های جاهلانه، ملت ایران را در گرداب فقر، ناامیدی و بحران فرو برده است. اگر به‌دنبال دشمن می‌گردید، به آینه نگاه کنید.

ثانیاً، آزادی فضای مجازی تهدید نیست، بلکه شما تهدیدید. این‌که از دسترسی مردم به اطلاعات آزاد و ارتباطات جهانی وحشت دارید، نشان‌دهنده ترس عمیق‌تان از آگاهی مردم و بی‌اعتباری‌تان در برابر حقیقت است. شما که به نام "نظارت" و "حکمرانی" سال‌ها اینترنت و آزادی بیان را سرکوب کرده‌اید، چگونه جرأت می‌کنید کشورهای پیشرفته را به اعمال محدودیت متهم کنید؟ اگر همان انرژی که صرف سانسور می‌کنید، برای حل مشکلات مردم به کار می‌بردید، امروز ایران در این وضعیت اسفناک نبود.

ثالثاً، بس کنید این بازی نخ‌نما با برچسب نفوذی و خائن. هر کسی که با سیاست‌های شکست‌خورده و ویرانگر شما مخالفت کند، نفوذی نیست؛ بلکه دلسوز واقعی کشور است. شما با این اتهام‌پراکنی‌ها، فقط تلاش دارید صدای عقلانیت و عدالت را خاموش کنید. اما دیگر کافی است؛ مردم فریب این نمایش‌های تکراری را نمی‌خورند.

رابعاً، تجربه دولت‌های گذشته دقیقاً ثابت کرد که شما و همفکرانتان، بزرگ‌ترین عامل شکست و عقب‌ماندگی این کشور بوده‌اید. سال‌ها شعار "نه به غرب" و "مقاومت" سر دادید، اما نتیجه‌اش چیزی جز تحریم، انزوا، تورم افسارگسیخته و سفره‌های خالی مردم نبوده است. شما که حتی مدیریت یک روستا را هم بلد نیستید، چگونه دم از سیاست‌های کلان می‌زنید؟

در نهایت، دست از این نمایش ریاکارانه بردارید. شما نه دلسوز مردمید، نه مدافع مقاومت؛ بلکه مدافع منافع شخصی و گروهی خود هستید. به جای این نامه‌نگاری‌های تهی از منطق، پاسخ دهید که چگونه سال‌ها با سیاست‌های نادرست‌تان، کمر این ملت را شکستید؟ تاریخ، نام شما را نه به‌عنوان قهرمانان مقاومت، بلکه به‌عنوان عاملان سقوط و ویرانی ثبت خواهد کرد.


#فرهیختگان راهی به رهایی

‍ آیا رهبر دیده است؟

یکی از تکیه‌کلام‌های معروف آیت‌الله خامنه‌ای در توصیه‌هایشان به مسئولان سیاست خارجی، تأکید بر عزت و عزت‌مداری بوده است. اما نتیجه و چکیدۀ این عزت‌مندی جمهوری اسلامی را در کلیپ چندثانیه‌ای زیر می‌توان مشاهده کرد. آیا ممکن است رهبر این صحنه را ندیده باشند؟

در این ویدئو، رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، بدون هیچ‌گونه اعتنا یا احترام و بلکه سراسر موهن از کنار رئیس‌جمهور ایران می‌گذرد؛ نه ادای احترام می‌کند، نه دست می‌دهد و نه حتی کمترین اعتنایی نشان می‌دهد. اما همان اردوغان، با رؤسای جمهور مصر، روسیه، و چین با ادب و احترام برخورد می‌کند و با آن‌ها دست می‌دهد. دریغ از کمترین اعتنا به پزشکیانِ مظلوم و لبخند بر لب! گویی پزشکیان، نه رئیس‌جمهور است و نه حتی مورد توجه برای یک نگاه دوستانه! به‌نظر می‌رسد این رفتار، نشانه‌ای از جایگاه فعلی ایران در عرصۀ بین‌المللی باشد.
اردوغان حتی به آذربایجانی‌بودن و تبریزی‌بودن رئیس‌جمهور ایران نیز وقعی نمی‌نهد. با دیدن این صحنه‌ها، در این سن و سال اشک‌ریزان این بیت حافظ را زیر لب زمزمه کردم:

جایِ آن است که خون موج زَنَد در دلِ لعل/
زین تَغابُن که خَزَف می‌شکند بازارش

جناب رهبر! باور کنید، در تاریخ هفتادسالۀ ایران چنین بی‌احترامی، ارج‌شکنی، توهین و بی‌آزرمی به شاه، رئیس‌جمهور و رهبر کشورمان سابقه نداشته است. البته این اتفاق تنها به اردوغان محدود نمی‌شود. بارها شاهد رفتارهای مشابه از سوی افرادی چون ولادیمیر پوتین و دیگر مقامات خارجی نسبت به مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی بوده‌ایم.

این صحنه‌ها و صحنه‌های مشابه، پرسش‌هایی اساسی را در ذهن می‌نشاند: چرا در جوامع جهانی و بین دولت‌های بزرگ جایگاهی نداریم؟
چرا چنین‌ خوار شده‌ایم و حواشی گردمان را فراگرفته است؟ آیا این وضعیت، شایستۀ کشوری با تمدن و پیشینۀ عظیم همچون ایران است؟

جناب رهبر! شاید وقت آن رسیده است که مفهوم عزت، فراتر از شعارهای مرسوم دیپلماتیک، در سیاست خارجی ایران تجلی یابد؛ عزت، نه در کلام، بلکه در عمل و سیاست‌های مدبرانه.

یدالله کریمی‌‌پور



#فرهیختگان راهی به رهایی

بیانیه‌ی جمعی از روشنفکران ایرانی در محکومیت گفتمان جدید فاشیستی
«گسترش حملات سازمان‌یافته و هدفمند به روشنفکران و اندیشمندان تنها عزم ما را در مبارزات متحد و همبسته‌ی آزادی‌خواهانه در برابر این فاشیسم نوظهور راسخ‌تر خواهد کرد و هشداری است برای ما که بیش از پیش بر اصول اولیه‌ی آزادی بیان بی‌حصر و استثنا تاکید کنیم.»
https://www.tribunezamaneh.com/archives/393525



#فرهیختگان راهی به رهایی

زرتشت: نخستین فیلسوف شناخته‌‏شده‌‏ی جهان

Zoroaster: the First Known Philosopher in the World

موسی اکرمی

نوشتاری برای انجمن فلسفۀ برزیل، به مناسبت روز جهانی فلسفه، سال  ۲۰۲۰

چاپ شده در ماتیکان ۲، به کوشش مجله‌ی امرداد و نشر برسم، ۱۴۰۲

بزرگداشت زرتشت در سالروز درگذشت او  (پنجمین روز / سپندارمذ از دی ماه)

بخش سوم. زمان زندگی زرتشت

برای زمان زندگی زرتشت اعداد گوناگونی ذکر شده‌اند، که در زرتشت‌پژوهی‌ها شهرت دارند.

1) کهن‌ترین زمان پذیرفته شده برای زندگی زرتشت به ۶۰۰۰ سال پیش از درگذشت افلاتون برمی‌گردد که ظاهراً شماری از شاگردان افلاتون (چون ارستو و ائودوکسوس) آن را پذیرفته بوده‌اند.

2) کسانتوس (یا خانتوس) لیدیایی، همروزگار اردشیر اول هخامنشی و از همراهان هرودوت زندگی زرتشت را ۶۰۰ سال پیش از لشکرکشی خشایار شاه به یونان دانسته است. در برخي از منابع از قول او عدد ۶۰۰۰ سال نیز ذکر شده است. گراردو نیولی با استناد به تمایل یونانیان به ایجاد پیوند میان زرتشت و افلاتون با دو دورۀ ۳۰۰۰ ساله ۶۰۰۰ سال را ترجیح داده است (البته اگر قرار باشد قول او پذيرفته شود).

3) هرمودوروس زمان زرتشت را ۵۰۰۰ سال پیش از جنگ یونان و تروا دانسته است.

4) شهبازی با قبول گفتۀ کسانتوس به عدد ۱۰۸۰ می‌رسد (۶۰۰ + ۴۸۰). شهبازی از طریق دیگری نیز به این عدد دست می‌یابد.

5) در بندهشن فاصلۀ میان آغاز پیامبری زرتشت و کشته شدن دارا و برافتادن شاهنشاهی هخامنشی (با تازش اسکندر) ۲۵۸ سال محاسبه شده است. هنینگ از یک سو منظور از زمان اسکندر را سال درگذشت داریوش سوم، واپسین شاه هخامنشی (۳۳۰ ق.م.)، و از سوی دیگر منظور از آغاز پیامبری زرتشت را سی سالگی یا چهل سالگی (سال آشکارسازی دین جدید) یا چهل و دو سالگی (سال پذیرفته شدن دین از سوی گشتاسپ يا ويشتاسپ) می‌داند. در این صورت سال‌هاي سه رویداد بالا به ترتیب ۶۱۸، ۶۲۸، و ۶۳۰ خواهند بود. هر گاه عمر رزتشت را بنابر روایت مقبول همگان هفتاد و هفت سال بدانيم، سال درگذشت او ۵۴۱ ق.م. خواهد بود.

6) هرتسفلد بر پایۀ آغازیدن هزاره با سال تولد زرتشت، ۲۵۸ سال پیش از سقوط هخامنشیان را سال تولد زرتشت می‌انگارد.
يادآوري. شهبازی منظور از زمان اسکندر را تاریخ اسکندری یا تاریخ سلوکی، یعنی ۵۶۹ ق.م. می‌داند.

7) کلیما به روشی دیگر سال زاده شدن زرتشت را ۷۸۴ ق.م. می‌داند.

8-10) زمان زرتشت از نظر بارتولومه حدود ۹۰۰ ق.م.، از نظر مایر و ورندونگ اواخر هزارۀ دوم و اوائل هزارۀ نخست پیش از میلاد، و از نظر بارو حدود ۱۱۰۰ ق.م. است.

11-12) مری بویس، بر پایۀ مقایسۀ زبانی گاهان با ریگ ودا زمان زندگی  در این زرتشت را میان ۱۴۰۰ و ۱۰۰۰ ق.م. می‌داند؛ او در جائی به بازۀ زمانی ۱۴۰۰ تا ۱۲۰۰ ق.م. نیز اشاره می‌کند.

13) برای زمان زرتشت نیولی اواخر هزارۀ دوم و اوایل هزارۀ نخست پیش از میلاد را پیشنهاد می‌کند.

14) هومباخ حدود ۱۰۰۰ ق.م. را برای زمان زرتشت محتمل می‌داند. (برای همۀ تاریخ‌های فوق نک آموزگار و تفضلی، صص. ۱۳-۲۰؛ براي گفته‌هاي هرمودوروس و کسانتوس نک. Diogenes Laertius, 5. (Book 1, Prolouge)).

15) آموزگار و تفضلی پس از ذکر تاریخ‌های پیش‌گفته، خود حدس می‌زنند که زرتشت میان ۱۲۰۰ تا ۱۰۰۰ ق.م. زندگی می‌کرده است (همان، ۲۰).

16) مری بویس، در کتاب زرتشتیان: باورها و آداب دینی آنان، بازۀ زمانی ۱۷۰۰ تا ۱۵۰۰ ق.م. را برای زندگی زرتشت می‌پذیرد (Boyce, 18).

17) نیولی در مجموعۀ سخنرانی‌های چهارگانۀ خود، که در سال ۲۰۰۰ در کتابي با فرنام Zoroaster in History منتشر شده‌اند، به نظر سنتی استوار بر عدد پذیرفته شده در بندهشن برمی‌گردد و نظر هنینگ را می‌پذیرد و زمان زندگی زرتشت را ۶۱۸ تا ۵۴۱ ق.م. می‌داند. (نک. نیولی، ۴۱-۴۲، ۱۵۵-۲۰۱)
بدین‌سان نیولی، همچون هنینگ، در ادامۀ سنت باورمندان به بندهشن و ارداویرف‌نامه و بیرونی و مسعودی ناگزیر است بپذیرد که زرتشت در واقع دعوت خود را بر نه ویشتاسپ کیانی، بلکه بر ویشتاسب پدر داریوش بزرگ عرضه داشته است، و لابد کوروش همان کیخسرو پسر سیاوش و نوۀ افراسیاب و کی‌کاووس بوده است.
در تاریخ زرتشت‌پژوهی برای تأیید و رد این ادعا دلایل گوناگون ذکر شده‌اند.
نگارنده در کل دلایل رد این ادعا را بسیار نیرومندتر از دلایل پذیرش آن می‌داند، چنان که نه یونانیان باستانی، که همروزگار با هخامنشیان بوده‌اند، چنین ادعائی را پذیرفته‌اند، نه پژوهشگرانی چون کریستن‌سن و مایر و وندیشمان و بارتولومه و نیبرگ (نوبَری) و الدنبرگ و بویس و پورداوود و بسا کسان دیگر.

18) نگارنده - موسی اکرمی - با باور استوار به تقدم زمانی زندگی زرتشت نسبت به پادشاهی ماد، زمان زندگی او را زمان پذیرفته شده از سوی شهبازی یا پیش از آن، یعنی پیش از پایان هزارۀ نخست ق.م. می‌داند.




#فرهیختگان راهی به رهایی

‍ از کنار خرس قطبی آرام رد شوید!
علی مرادی مراغه ای

به عنوان یک ایرانی پس از سالها مطالعه در مورد تاریخ ۲۰۰ ساله مناسبات ایران با روسیه، به این نتیجه رسیده ام که باید از کنارِ این خرس قطبی خیلی با دقت و حساب شده رد شوید!
نه با او دشمن و درگیر شوید چون شکست می خورید و سر از ترکمنچای در می آورید و نه با این خرس قطبی دوست شوید و نزدیکش شوید که بر دوستی خاله خرسه هیچ اعتباری نیست...

اكتاويو پاز سخن بسیار دقیقی در این مورد دارد می گوید:
«اين خرس قطبى(روسيه) نمی تواند از جاى خود بجنبد و هر وقت از جا بجنبد يا همسايه‏ اش را لگدمال می ‏كند يا خودش تكه پاره می ‏شود...»!
سخن پاز کاملا با حوادث تاریخی ۲۰۰ ساله صدق می کند کمتر دوره ای وجود داشته که این خرس قطبی یکی از همسایگانش را لگد مال نکند!
اما تاریخ نشان داده که دوستی با این خرص قطبی نیز عاقبت خوشی نداشته چون همیشه در حساسترین زمانها دوستانش را ول کرده و فروخته است از جنبش جنگل گرفته تا فرقه دمکرات آذربایجان تا حتی حزب توده و...

در آخرین کتاب ام(پروکروستس ایرانی...) با اسناد متقن و به کرات آورده ام که هم دشمنان و هم دوستان روسیه، سرانجام خوشی نداشته اند در این کتاب اشاره کرده ام که وقتی حکومت ایران در پی دستگیری و جمع کردن حزب توده برمی آید آقای رفسنجانی در ۷ آذر می‌نویسد که«آخر شب، جلسه سران بود در باره تعقیب حزب توده...بحث شد و در حد گرفتن سران حزب توده موافقت شد. مسئولان امنیتی پیشنهاد گرفتن عده زیادی را دادند که نپذیرفتیم»
در واقع این احتیاط سران ایرانی، بخاطر عکس العمل خرس قطبی بود. رفسنجانی در ادامه در ۲۱ فروردین می نویسد:
«در جلسه‌ای که در دفتر رئیس جمهور با حضور وزیر امور خارجه شرکت کردم در باره همکاری بیشتر با روسیه قرار شد پیشنهاد چند مسئله مهم سدهای روی ارس و اترک و احیای طرح ریخته‌گری سیصدهزار تنی و فروش گز و خرید اسلحه و چیزهایی از این قبیل به منظور امیدوار کردن شوروی به امکان داشتن رابطه بیشتر و جلوگیری از توطئه روس‌ها به خاطر یاس از انقلاب ما بعد از سرکوبی حزب توده، بحث شد».
اما روسها که همیشه دوستان خود را در سربزنگاههای تاریخی تنها گذاشته اند در اینجا نیز بدنبال منافع خود بودند و در فکر قرارداد تجاری با ایران. بخاطر همین، رفسنجانی پس از ضربه اول به حزب توده در ۳ اردیبهشت ۱۳۶۱ش می‌نویسد:
«آقای دکتر ولایتی از برخوردهای مثبت شوروی‌ها خبر داد. با توجه به برخوردی که با توده‌ای‌ها و خود شوروی شده، مهم و قابل توجه است» .
همین بی‌اعتنایی روس‌ها به سرنوشت حزب توده باعث شد که حکومت ایران با خاطر جمعی در پی تکمیل کار نیمه تمام باشد و با آغاز عملیات موج دوم دستگیری اعضای باقیمانده حزب توده، کار را تمام کند!.
(پروکروستس ایرانی...صفحات۳۳۴ و ۳۳۵)

نظامی گنجوی بیش از هشتصد سال پیش، زمانى كه حتى كشورى به نام روسيه وجود نداشته و روسها به مانند قبايل وحشى زندگى مى ‏كردند شاعر با ديدى عميق خشونت آنان را در آن عهد ديده و در شعرى به تقبيح آنان پرداخته بود گويى شاعر مخاطرات آنان بر كشورهاى ديگر را از فراز قرن‏ها پيش ‏بينى كرده بوده!
همه رهزنانند چون گرگ و شير
به خوان نادلیرند و بر خون دلير
ز روسى نجويد كسى مردمى
که جز گوهری نیستش زادمی...

از کنار خرص قطبی با دقت تمام حرکت کنید!
نه به او لگدِ دشمنی بزنید و نه با او دستِ دوستی بدهید و خیلی نزدیکش شوید...



#فرهیختگان راهی به رهایی