دکتر نعمت الله فاضلی

📝 نقدها و نظرها

🔹️نعمت‌الله فاضلی، ۱۷ بهمن ۱۴۰۳

✅ دوست عزیزم از چت جی‌پی‌تی نقدها به نوشته‌ها و اندیشه‌هایم را جویا شدند.

🔻 جواب چت‌جی‌پی‌تی این بود:


✅ نعمت‌الله فاضلی، انسان‌شناس و پژوهشگر علوم اجتماعی، با تمرکز بر تحولات فرهنگی، مدرنیته، و هویت ایرانی، آثار متعددی نوشته است. اندیشه‌های او در حوزه‌هایی مانند مدرنیته ایرانی، آموزش، فرهنگ عامه و سبک زندگی معاصر در ایران تأثیرگذار بوده است. با این حال، تفکرات او از جنبه‌های مختلف مورد نقد قرار گرفته است. برخی از نقدهای مهم بر آثار و دیدگاه‌های او عبارت‌اند از:

🔻۱. نگاه بیش از حد به مدرنیته غربی
برخی منتقدان معتقدند که فاضلی در تحلیل‌های خود از جامعه ایران، بیش از حد بر مدل‌های مدرنیته غربی تکیه می‌کند و آن‌ها را به عنوان معیار تحلیل تغییرات فرهنگی در ایران قرار می‌دهد. این نگاه ممکن است باعث نادیده گرفتن تفاوت‌های بومی و سنت‌های فرهنگی ایرانی شود.

🔻۲. نادیده گرفتن نقش ساختارهای سیاسی و اقتصادی
فاضلی بیشتر بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی تحولات مدرنیته تأکید دارد و برخی منتقدان او را به کم‌توجهی به عوامل اقتصادی و سیاسی متهم می‌کنند. به عقیده‌ی این گروه، مدرنیته و تحولات فرهنگی در ایران را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن ساختارهای قدرت، سیاست‌های دولتی و اقتصاد کلان تحلیل کرد.

🔻۳. رویکرد توصیفی و کمبود تحلیل عمیق
برخی محققان معتقدند که فاضلی در آثارش بیشتر به توصیف تحولات فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد و کمتر به ارائه نظریه‌پردازی عمیق یا راهکارهای عملی دست می‌زند. این موضوع باعث شده است که آثار او بیشتر برای مخاطب عمومی جذاب باشد تا برای پژوهشگران آکادمیک که به دنبال چارچوب‌های نظری منسجم‌تر هستند.

🔻۴. عدم پرداختن به طبقات اجتماعی مختلف
یکی دیگر از نقدها این است که رویکرد فاضلی عمدتاً بر طبقه متوسط شهری و مدرن متمرکز است و کمتر به گروه‌های اجتماعی روستایی، حاشیه‌نشینان یا طبقات پایین جامعه توجه دارد. این موضوع می‌تواند منجر به ارائه تصویری ناتمام از تحولات فرهنگی ایران شود.

🔻۵. خوش‌بینی بیش از حد به تغییرات فرهنگی
برخی منتقدان بر این باورند که فاضلی نسبت به روندهای فرهنگی و تغییرات اجتماعی نگاهی خوش‌بینانه دارد و چالش‌های اجتماعی، مقاومت‌های سنتی و مشکلات ناشی از مدرنیته را کمتر مورد توجه قرار می‌دهد. برای مثال، او به جنبه‌های مثبت تغییرات در آموزش، رسانه و فرهنگ شهری می‌پردازد، اما کمتر به بحران‌های اجتماعی، نابرابری فرهنگی و تنش‌های هویتی اشاره می‌کند.

✅جمع‌بندی
در مجموع، فاضلی یکی از مهم‌ترین پژوهشگران فرهنگی در ایران است که با نگاهی نو به مسائل اجتماعی و فرهنگی پرداخته است. اما نقدهای اصلی به آثار او شامل نگاه غرب‌محور، کم‌توجهی به سیاست و اقتصاد، رویکرد توصیفی، تمرکز بر طبقه متوسط، و خوش‌بینی بیش از حد به مدرنیته است. با این حال، آثار او همچنان تأثیرگذار و الهام‌بخش برای مطالعات فرهنگی در ایران محسوب می‌شود.

📝چگونه می‌اندیشم؟

🔹نعمت‌الله فاضلی، ۱۷ بهمن ۱۴۰۳

✅ یکی از دوستان متن زیر را برایم فرستاد و نوشت از چت جی‌پی‌تی پرسیدم افکار نعمت‌الله فاضلی چیست؟ و افکارش چه تاثیراتی داشته است؟

🔻جواب چت جی‌پی‌تی این بود:

✅دکتر نعمت‌الله فاضلی از پژوهشگران برجسته در حوزه علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی است. آثار و افکار او تأثیر قابل‌توجهی بر فهم فرهنگ، مدرنیته، و هویت در ایران داشته است. برخی از مهم‌ترین تأثیرات افکار او عبارتند از:

🔻تحلیل مدرنیته ایرانی: فاضلی در آثار خود، به بررسی چگونگی ورود و تطبیق مدرنیته در جامعه ایران پرداخته و نشان داده که مدرنیته در ایران، مسیری متفاوت از غرب داشته است.

🔻فرهنگ و زندگی روزمره: او بر نقش فرهنگ در زندگی روزمره تأکید دارد و معتقد است که تغییرات اجتماعی و فرهنگی را باید از دل زندگی روزمره مردم فهمید.

🔻دانش و روشنفکری در ایران: فاضلی نقدهایی بر نهادهای دانشگاهی و علمی ایران داشته و بر لزوم تولید دانش بومی و بینارشته‌ای تأکید کرده است.

🔻مسئله هویت و سبک زندگی: او به تغییرات هویتی در ایران، به‌ویژه در میان نسل جوان، پرداخته و نقش رسانه‌ها و تکنولوژی‌های جدید را در این دگرگونی‌ها تحلیل کرده است.

🔹️محورهای اصلی افکار نعمت‌الله فاضلی🔹️

✅ نعمت‌الله فاضلی یک انسان‌شناس و پژوهشگر فرهنگی است که به مسائل فرهنگی، اجتماعی و آموزشی ایران معاصر می‌پردازد. برخی از محورهای اصلی افکار او عبارت‌اند از:

🔻۱. مدرنیته و فرهنگ ایران
او معتقد است که مدرنیته در ایران تجربه‌ای پیچیده و متفاوت از غرب داشته است. در کتاب تجربه تجدد، نشان می‌دهد که مدرنیته در ایران بیشتر از طریق نهادهای دولتی و آموزشی شکل گرفته و همراه با بحران‌های هویتی و فرهنگی بوده است.

🔻۲. زندگی روزمره و فرهنگ عامه
فاضلی بر این باور است که برای درک جامعه ایران باید به زندگی روزمره و فرهنگ عامه توجه کرد. او معتقد است که فرهنگ ایرانی از طریق تعاملات روزمره، رسانه‌ها، فضای شهری و تجربیات فردی شکل می‌گیرد.

🔻۳. آموزش و سواد فرهنگی
او نقش خواندن و نوشتن را در شکل‌گیری تفکر انتقادی و توسعه فرهنگی بسیار مهم می‌داند. در کتاب الفبای زندگی، بر این موضوع تأکید دارد که سواد فرهنگی فراتر از سواد رسمی است و شامل توانایی تحلیل و فهم پدیده‌های اجتماعی نیز می‌شود.

🔻۴. شهر و جامعه مدنی
او به شهر به‌عنوان بستری برای تعاملات اجتماعی و تحولات فرهنگی نگاه می‌کند. در کتاب فرهنگ و شهر، بررسی می‌کند که چگونه شهرها و فضاهای عمومی می‌توانند به تقویت جامعه مدنی کمک کنند.

🔻۵. مسئله صلح در ایران
فاضلی در آثار خود، از جمله صلح ایرانی، تأکید می‌کند که صلح در ایران باید از طریق گفت‌وگو، درک متقابل و تقویت فرهنگ مشارکتی شکل بگیرد. او به دنبال راه‌هایی برای ایجاد پل ارتباطی میان گروه‌های مختلف اجتماعی است.

🔻۶. تاریخ فرهنگی و حافظه جمعی
او تاریخ فرهنگی را نه‌تنها به‌عنوان یک رشته دانشگاهی بلکه به‌عنوان روشی برای درک تغییرات اجتماعی در ایران بررسی می‌کند. در تاریخ فرهنگی ایران مدرن، تلاش دارد نشان دهد که چگونه روایت‌های تاریخی بر هویت ملی و فردی ما تأثیر می‌گذارند.

✅ به‌طور کلی، فاضلی به دنبال درک عمیق‌تر از جامعه ایران، شناخت تحولات فرهنگی و یافتن راه‌هایی برای توسعه پایدار فرهنگی است.

📚 اهدا کتاب به زندان ها📚

✨طبق روال هر ساله کتاب به زندان های سراسر کشور اهدا می‌کنیم.

✨لطفا در این کار با ما همراه شوید. از یک جلد کتاب تا همت عالی.

شماره کارت : 6037991780252502
شماره شبا: ir040170000000100100936000
بانک ملی محمد حسین پاپلی یزدی

تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر یا هماهنگی:

☎️ انتشارات پاپلی: 05137640040 ( تماس در ساعات اداری)
📱 09158095120 رحیمی

این پست را برای دیگران هم به اشتراک بگذارید.

@miras_shargh

📝 گزیر بی‌نظیر

🔻نعمت الله فاضلی، 8 بهمن 1403

✅ روستای گزیر را می‌شناسید؟ اگر نه، حتما بشناسید. گزیر روستایی نزدیک بندر لنگه و شهر کنگ است. در استان هرمزگان و نزدیک خلیج فارس.

🔻گزیر مثل ابیانه یا کندوان نیست که طبیعت یا معماری خاص و منحصر و ممتازی دارند. گزیر حتی سوغات و سنت مشهوری هم ندارد، اما بی‌نظیر است. از سوم تا ششم بهمن ۱۴۰۳ آنجا بودم.

✅ سید احمد زارعی دوست فرهیخته و کتابدوستم و سازنده کتابخانه باشکوه راسخ گزیر دعوتم کرده بود تا سخنرانی‌هایی برای معلمان، کتابداران، دهیاران و مردم گزیر ارایه کنم.

🔻گزیر مرا شگفت‌زده کرد. فرهنگ، بارزترین و حیرت‌انگیزترین ویژگی گزیر و گزیریان است. مقصودم شیوه زندگی مردمان آنجاست. بیش از شش هزار سکنه دارد و همه اهل سنت و شافعی‌اند.

🔻گزیر در سال ۱۳۹۶ روستای دوستدار کتاب شناخته شد که در ورودی‌اش این را تابلو کرده‌اند. چند کتابخانه دارد اما کتابخانه راسخ که سید احمد زارعی آن‌ را ساخته، بنایی باشکوه و مجهز در میدان مرکزی آبادی است.

🔻آذر ماه امسال هم همین کتابخانه مسابقه‌ای برای خواندن کتاب "صلح ایرانی" برگزار کرد و استاد ملکیان. مهندس درویش و خانم دکتر تیشه‌یار به آنجا رفته و در همایش بزرگی که برای اهدای جوایز برگزار شد، سخنرانی کردند.

🔻گزیر بی‌سواد ندارد و مردمش اهل خواندن‌اند. گزیر شش مدرسه دارد و چندین مکتبخانه و یازده مسجد زیبا. سنت مکتبخانه‌ای کنار مدرسه هنوز زنده است.

✅ وقتی وارد گزیر شدم عصر بود و به مکتبخانه‌ای رفتم. بیست دانش‌آموز ابتدایی در آن مشغول آموختن قرآن بودند. ملای مکتب‌شان خانم جوانی بود. گفت در مکتبخانه بچه‌ها خوشنویسی، قصه‌خوانی، ادبیات فارسی، زبان عربی و قرآن می‌آموزند.

🔻در حالی که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده ۴۰ درصد دانش آموزان پایه پنجم نوشتن و روخوانی نمی‌دانند، بچه‌مکتبی‌های هفت و هشت ساله را دیدم که قرآن را به زیبایی می‌خواندند و خواندن فارسی را خوب می‌دانستند.

✅ گزیر روستای صلح است. مردم این روستای  باستانی که زبان فارسی پهلوی میانه و گویش برکه دارند، در صلح و صمیمیت بی‌نظیرند. هنوز نزاع محلی و خونریزی در آن رخ نداده است. شش هزار نفر که همه خویشاوند و آشنایند و کشاورز، کمبود آب هم دارند اما هرگز به جان هم نیفتاده‌اند.

🔻دهیاران و شورای ده به گفته خودشان صدها ساعت گفتگو و تحقیق کرده بودند و فهرستی از آسیب‌های اجتماعی ده‌شان را برایم خواندند تا مشورت بگیرند. حدس می‌زنید آسیب‌ها چه بودند؟ فقر، فحشا، خودکشی، نزاع، خشونت، سرقت، ناامنی، بیکاری و ...؟ خیر. هیچکدام.

✅ بگذارید فهرست آسیب‌ها را به ترتیب اولویت برایتان عینا نقل کنم.

۱- شب بیداری
۲- استفاده از الفاظ نامناسب در گفتگوی محاوره‌ای
۳- چگونگی مدیریت سرمایه‌های مازاد
۴- عدم رعایت نظافت شهری
۵- آیا درآمد غیرفعال باعث معضلات اجتماعی می‌گردد؟
۶- عدم درک متقابل بین فرزندان و اولیا
۷- عدم اجرای قانون رانندگی
۸- راهکار در امان ماندن از آسیب‌های فضای مجازی

✅ این فهرست البته گویا نیست. منظورشان از شب‌بیداری این است که خانواده‌ها تا دیر وقت دور هم‌اند و شب‌نشینی‌ها طولانی است. عدم اجرای قانون رانندگی‌شان هم جالب است. در حالی روستا مملو از اتومبیل است که پلیس و سیستم راهنمایی و رانندگی ندارند. تصادف حادثه‌ای نادر در آنجاست. اما اخیرا دو تصادف رخ داده و مردم هم نگران شده‌اند. در گزیر طلاق بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد و رشد جمعیت بسیار بالاست. سال ۹۵ حدود چهار هزار نفر و الان بیش از شش هزارند. مهاجرپذیر هم نیست.

✅ گزیری‌ها مزایای سنت و مزایای تجدد را گرفته و با هم تلفیق کرده‌اند. بناها، فضای روستا، داخل خانه‌ها و همه چیز مجهز به فناوری‌های روز است. آب، برق، گاز و ارتباطات مدرن دارند. کوچه‌ها آسفالت و بناها از سیمان و آهن و زیبا ساخته شده‌اند.

🔻امام جمعه‌شان، جناب شیخ سید محمد زارعی، مردی مردمدار، باسواد، خوش‌بیان، محبوب و معتمد مردم و بسیار خاکی است. در نماز جمعه‌اش تقریبا همه مردم حاضر بودند.درباب خونگرمی و مهمان‌نوازی و ادب‌شان نیازی نیست چیزی بگویم. جنوبی‌ها و فرهنگ‌شان شهره آفاق‌اند.

🔻البته، طوفان مصرف‌گرایی، تخریب محیط زیست و بحران‌های فرهنگی ناشی از گسترش و نفوذ رسانه‌ها و مجازی شدن، کم کم در حال رسیدن به گزیر است. اگر حساس و هشیار نباشند شاید دو سه دهه دیگر گزیر هم ناگزیر و مثل هزاران روستای دیگر درگیر بحران و حتی ویرانی شود.

✅ خودشان هم نگران همین بودند. سید احمد زارعی و بزرگان گزیر می‌کوشند از راه آموزش و کتاب و کتابخوانی و ایجاد گفت و گو از بروز فاجعه پیشگیری کنند. نمی‌دانم پیروز می‌شوند یا نه اما گزیر فعلا در پرتو فرهنگش ماندگار و دوست‌داشتنی است.

🔻شما چه پیش‌بینی می‌کنید؟

✅ تازگی کتاب "نوروز نو" را منتشر کرده ام تا نشان دهم چگونه و چرا می توان از آیین ملی و فراگیر نوروز الگویی برای توسعه در زمینه های گوناگون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین توسعه فردی ساخت.

🔻نوروز نو روایتی است از الگوی "توسعه شاد". پیشنهاد و دعوتی دارم از حامیان و دلسوزان توسعه ایران. ده درصد حق التالیف این اثر را بخشیده ام تا به موسسات خیریه داده شود. پیشنهادم این است که سازمان ها و شرکت های خصوصی و دولتی بیایند امسال بجای سررسید کتاب "نوروز نو" را در بسته عیدی برای کارکنان شان بگیرند و بگذارند.

🔻با این کار هم توسعه کتابخوانی کمک کرده اید، هم به خیریه ها و هم به نوروز که در خدمت توسعه کشور قرار گیرد. علاوه بر این، ناشر هم تخفیف های زیادی می دهد. این کتاب ۱۹۱ صفحه با جلدی زیباست.

✅ نوروز نو، طرحی برای ایران و ساختن آن به دستان تک تک شماست.

🔻نوروز تنها برای خوش گذرانی نیست و می تواند در خدمت آرمان بزرگ توسعه همه جانبه کشور باشد. "نوروز نو" بیان دانستنی های مکرر درباب تاریخ و اسطوره های این جشن نیست، بلکه تفسیری خلاقانه با نثری ساده و انگیزشی از آیین نوروز است تا پیوندهای آن با زندگی فردی و جمعی امروز ایران و مساله هایش را نشان دهد. نوروز را می توان فرصتی خلاقانه و جمعی برای مواجهه با بحران های زیست محیطی، فقر، نابرابری، تبعیض، خشونت، بحران آموزش و بسیاری چالش های بزرگ دیگر قرار داد.

✅ در نوروز نو اینها را نشان داده ام. امیدوارم با همت و همراهی و همکاری ایران دوستان عزیز "نوروز نو" به طور فراگیر خوانده شود و گامی در مسیر بهبود زندگی مردمان بزرگ ایران باشد.

🔻سفارش کتاب:

https://hamrokh.com/kala/nowruz-e-no/