دند که آن اندک فسادی که بر اثر روی آوردن به صنعتی شدن در دهۀ 50 شمسی پیش آمده بود به کمک احکام اسلامی در مورد محیط زیست بر طرف خواهد شد. غافل از این که سیل صنعتی شدن و آمریکائی شدن نیرو و فشاری دارد که احکام جامعۀ سنتی قادر به مقابله با آنها نیست. ما برای جلوگیری از سد سازیهای غلط و نابودگی جنگلها و ریختن فاضل آبها به دریا و آلودگی رودخانه ها به توسط کارخانه های شیمائی و آلوده شدن آبهای زیر زمینی به وسیلۀ انواع مواد سمی شوینده به علم و تکنولوژی دیگری احتیاج داشتیم و داریم. فقه سنتی به ما می گفت در آب جاری ادرار نکنید ولی کدام فقیهی تا کنون در بارۀ آلودگی دریای مازندران یا رودخانه هائی که فاضل آبهای صنعتی را درون آن می ریزند صدایش در آمده یا فتوائی صادر کرده است؟ و تازه اگر هم می کرد کی بود که گوش کند؟ فقها در بارۀ آلودگیهای جامۀ صنعتی حرفی برای گفتن نداشتند چون جامعۀ صنعتی را نمی شناختند. علم آنها در بارۀ جامعه ای بود که در حال احتضار بود. اسلامی که می خواست مسائل جامعۀ صنعتی را برای ما حل کند اصلا از جامعۀ صنعتی و آفتهای آن اطلاع نداشت. مشکل سنت گرا ها هم در همین است. سنت گرائی برای زمانی خوب است که من آن جامعۀ سنتی را حفظ کرده باشیم. با تغییر جامعه احکام سنتی هم بی اثر می شود. ما نمی توانیم مسئلۀ اسراف در گندم را با برداشتن نان کپک زده از روی زمین و بوسیدن آن حل کنیم. کمبود آب و بی آبی را نمی توانیم با بستن شیر های آب هر بار پس از مصرف حل کنیم. دهها علت برای بی آبی وجود دارد که یکی از آنها ، البته مهمترین آنها، حفر چاه های عمیق و یکی دیگر سد سازیهای غلط و بی مطالعه است. همه می دانند که امروزه خطرناکترین مسئلۀ کشور کمبود آب و آلودگی آب است. این مسئله را کی به وجود آورده؟ دکتر پرویز کردوانی در جلسه پرسش و پاسخ خود در پنجشنبۀ گذشته در محل کتابفروشی موقوفات افشار می گفت که از زمان آغا محمد خان قاجار تا پایان دورۀ پهلویها ما جمعا پنجاه هزار حلقۀ چاه عمیق در سراسر کشور حفر کرده بودیم و در این سی و پنج سال گذشته تعداد چاهها بالغ بر یکصد و پنجاه هزار حلقه شده است. ما ذخائر آبی خود را که صدها هزار سال طول کشیده تا در این کشور جمع شود در عرض سی سال از زیر زمین به روی زمین آورده و به هدر داده ایم. ما به کمک تکنولوژی جدید کمر به نابودی آب و خاک خود بسته ایم. ما فکر می کردیم به مدد فقهی که می گوید برای وضو گرفتن فقط سه تا مشت آب کافی است می توانیم از آفات جامعۀ صنعتی و مسئلۀ اسراف خلاصی پیدا کنیم. غافل از این که برای حل مسائل جامعۀ صنعتی باید به دانش و تجربۀ همین جامعه رجوع کرد. «دردم از یار است و درمان نیز هم.» من نمی خواهم بگویم کشورهای صنعتی همۀ مسائل خود را حل کرده اند ولی می توانم بگویم که آنها در حل مسائل خود و جلوگیری از مشکلات جدید موفق تر بوده اند. آنها برای رفع کم آبی به دعای باران متوسل نشده اند . مسائل جامعۀ جدید را به حوزه های سنتی نبرده اند بلکه به دانشگاهها برده اند. امروزه یکی از بزرگترین فقیهان ما در زمینۀ مسائل آب دکتر پرویز کردوانی است که خودش فرزند کویر است و در سال 1345از آلمان در رشتۀ آب و کشاورزی تخصص گرفته و بنیانگذار و رئیس مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران است و کتابهائی در زمینۀ مسائل آبی ایران تالیف کرده است ، ولی چند نفر هستند که او را بشناسند؟ و چند نفر از کسانی که در زمینۀ حل مسئلۀ آب در کشور کار کرده اند به حرفهای او گوش داده اند و می دهند؟ ما فقهای جامعۀ جدید را نمی شناسیم و قدر آنها را نمی دانیم. به همین دلیل در حل مسائل جامعۀ خود در می مانیم.