قاری خلیل احمد علیزایی

💗آیا در قرآن تدبر نمی کنید؟💗
تفسیر سوره مبارکه ☆الزمر☆

👈 آیات ۱۹ تا ۲۱

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم


🔎 أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي النَّارِ .19

«پس‌ آيا كسي‌ كه‌ كلمه‌ عذاب‌ بر وي‌ ثابت‌ شد، آيا تو آن‌ دوزخي‌ را خلاص‌ تواني‌ كرد؟» كلمه‌ عذاب‌ در اينجا، اين‌ فرموده‌ خداوند جلّ‌ جلاله به‌ ابليس‌ است‌: (لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ ‏) «ص‌/85» كه‌ تفسير آن‌ گذشت‌.

مراد آيه‌: تسليت‌ گفتن‌ و دلجويي‌ از رسول‌ خدا‌‌ ﷺ است‌ زيرا آن‌ حضرت‌ﷺ به‌ ايمان‌ آوردن‌ قوم‌ خود سخت‌ مشتاق‌ بودند پس‌ خداي‌ عزوجل‌ با اين‌ آيه‌ به‌ايشان‌ فهماند كه‌: هر كس‌ قضاي‌ الهي‌ بر وي‌ سبقت‌ گرفته‌ و وعده‌ عذاب‌ بر وي ‌ثابت‌ و لازم‌ شود، ایشان‌ 👈نمي‌توانند وي‌ را از عذاب‌ برهانند؛ به‌ اين‌كه‌ وي‌ را در دنيا مؤمن‌ گردانيده‌، يا در روز قيامت‌ از دوزخ‌ بيرونش‌ آورند. يعني‌: اي‌پيامبرﷺ ! پس‌ هيچ‌ علت‌ و انگيزه‌اي‌ براي‌ اين‌ امر وجود ندارد كه‌ تو خود را از اندوه‌ ايمان‌ نياوردنشان‌ هلاك‌ گرداني‌.


🔎 لَٰكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۖ وَعْدَ اللَّهِ ۖ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعَادَ .20

«ليكن‌ كساني‌ كه‌ از پروردگارشان‌ پروا داشته‌اند، براي‌ ايشان‌ غرفه‌هايي‌ است‌ كه‌ بر فراز آنها غرفه‌هاي‌ ديگري‌ بنا شده‌ است» زيرا بهشت‌ درجاتي‌ دارد كه‌ بعضي‌ از آنها بر فراز بعضي‌ ديگر قرار دارند و در محكم‌سازي‌ زيربنا و نيرومندي‌ ساخت‌ و ساز، مانند ساختمان‌ منازل‌ اعمار گرديده‌اند، هرچند كه‌ منازل‌ دنيا نسبت‌ به‌ آنها چيزي ‌به‌ حساب‌ نمي‌آيد. چنان‌كه‌ دوزخ‌ نيز داراي‌ دركاتي‌ است‌ فرودين‌ كه‌ بعضي‌ ازآنها در زير بعضي‌ ديگر قرار دارند «جويباران‌ از زير آنها» يعني‌: از فرودست‌ آن‌ غرفه‌ها «روان‌ است» كه‌ جاري‌ بودن‌ اين‌ جويبارها، نشانه‌ كمال‌ بهجت‌ و خرمي‌ و فزوني‌ صفا و رونق‌ آنهاست‌ «اين‌ وعده‌ خداست‌، خدا خلاف‌ وعده‌ نمي‌كند» پس‌ وعده‌ او خواه‌ناخواه‌ آمدني‌ است‌.


🔎 أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِأُولِي الْأَلْبَابِ .21

«مگر نديده‌اي‌ كه‌ خدا از آسمان‌ آبي‌ فروفرستاد» يعني‌: از ابر باراني‌ را نازل‌ كرد. شعبي‌ و سعيدبن‌ جبير مي‌گويند: «هرآبي‌ كه‌ در زمين‌ است‌، اصل‌ آن‌ از آسمان ‌مي‌باشد». «پس‌ آن‌ را به‌ چشمه‌هايي‌ كه‌ در دل‌ زمين‌ است‌ راه‌ داد» يعني‌: پس‌ آن آب‌ را در دل‌ زمين‌ درآورد و اسكان‌ داد؛ همانند جريان‌ يافتن‌ خون‌ در عروق ‌بدن‌. ينبوع‌: چشمه‌ آب‌ و ديگر مكانهايي‌ است‌ كه‌ از آنها آب‌ مي‌تراود و برمي‌جوشد «آن‌گاه‌ به‌ وسيله‌ آن‌، كشتزاري‌ را كه‌ رنگهاي‌ آن‌ گوناگون‌ است‌، بيرون ‌مي‌آورد» يعني‌: به‌ وسيله‌ آن‌ آب‌، كشت‌ و محصولي‌ را از زمين‌ بيرون‌ مي‌آورد كه‌ اقسام‌ و انواع‌ گوناگوني‌ دارد ـ از زرد و سبز و سفيد و سرخ‌ و بنفش‌ و نارنجي‌ و غيره‌ ـ يا اگر مراد از الوان‌، اصناف‌ باشد، معني‌ اين‌ است‌: انواع‌ گندم‌ و جو وغيره‌ را به‌ وسيله‌ آن‌ آب‌ بيرون‌ مي‌آورد «سپس‌ مي‌خشكد» آن‌ كشت‌ «آن‌گاه‌ آن‌را زرد مي‌بيني» بعد از سبزي‌ و خرمي‌ و رونق‌ و زيبايي‌ آن‌، به‌طوري‌ كه‌ سبزي‌ و طراوت‌ آن‌ همه‌ از ميان‌ رفته‌ است‌ «سپس‌ آن‌ را ريزه‌ ريزه‌ مي‌گرداند» يعني‌: آن‌ را خورد و درهم‌ شكسته‌ و پاشان‌ مي‌كند «قطعا در اين‌ امر براي‌ صاحبان‌ خرد پندي ‌است» يعني‌: در آنچه‌ گذشت‌؛ از فرود آوردن‌ آب‌ و برآوردن‌ كشت‌، موعظه‌ و اندرزي‌ است‌ كه‌ صاحبان‌ خردهاي‌ سالم‌ از آن‌ بهره‌ مي‌گيرند زيرا مي‌دانند كه‌ حال‌ زندگاني‌ دنيا ـ در سرعت‌ انقطاع‌، نزديكي‌ انقضا و فناي‌ طراوت‌ و تازه‌گي‌ خود ـ نيز مانند حال‌ اين‌ كشت‌ است‌ و بنابراين‌، 👈براي‌ صاحبان‌ خرد در اين‌ امر ▫️شكي ‌باقي‌ نمي‌ماند▫️ كه‌ خداوند جلّ‌ جلاله بر بعث‌ و حشر و نشر قادر و تواناست‌.👉

👈خلاصه‌ اين‌كه‌: آيه‌ كريمه‌ مثلي‌ براي‌ حال‌ دنياست‌، كه‌ هر شخص‌ صاحب‌ عقل ‌سليم‌، آينده‌نگر، دورانديش‌، ژرفبين‌ و انديشمندي‌ كه‌ از سر بيداري‌ و هوشياري‌، به‌ آينده‌ حتمي‌ خود نگاهي‌ ژرف‌ مي‌اندازد، از آن‌ درس‌ و پند مي‌گيرد.

□ ادامه دارد . . . ان شاء الله

🔺۵ دقیقه برای تدبر در آیات الهی وقت بذار _ اگه این کارو نکنی قول میدم در قیامت بدجور پشیمان میشی🔺

💗آیا در قرآن تدبر نمے ڪنید؟💗

تفسیر سوره مبارڪه ☆الزمر☆

👈 آیات ۱۱ تا ۱۵

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم


🔎 قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ .11

«بگو» اي‌ محمد‌ ﷺ «همانا من‌ فرمان‌ يافته‌ام‌ كه‌ خدا را درحالي‌كه‌ دينم‌ را براي ‌او ▪️خالص‌▪️ ساخته‌ام‌ بپرستم» يعني‌: فرمان‌ يافته‌ام‌ كه‌ او را به‌ عبادتي‌ پاك‌ و پيراسته‌ از ▪️شرك‌ و ريا▪️ و غير اين‌ از شائبه‌ها، عبادت‌ كنم‌.


🔎 وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ .12

«و فرمان‌ يافته‌ام‌ به‌ اين‌كه‌ نخستين‌ مسلمانان» از اين‌ امت‌ «باشم» و چنين‌ هم ‌بود زيرا آن‌ حضرت‌ﷺ اولين‌ كسي‌ بودند كه‌ با دين‌ قومشان‌ مخالفت‌ كرده‌ و به‌سوي‌ ▫️توحيد و يكتاپرستي‌▫️ دعوت‌ كردند.


🔎 قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ .13

اي‌ محمد‌ﷺ به‌ اين‌ ▪️مُشركان‌▪️«بگو : من‌ اگر پروردگار خود را نافرماني‌ كنم» با فروگذاشتن‌ 👈اخلاص‌ در عبادتش‌ و با ترك‌ ▫️يكتاپرستي‌▫️ و ترك‌ دعوتي‌ كه‌ با ▪️شرك‌▪️ و گمراهي‌ و گمراهسازي‌ در ستيز مي‌باشد، در آن‌ صورت‌ «از عذاب‌ روزي‌ عظيم» و سهمگين‌ «مي‌ترسم» كه‌ عذاب‌ روز قيامت‌ است‌.


🔎 قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُ دِينِي .14

«بگو» اي‌ محمدﷺ «خدا را مي‌پرستم» نه‌ غير وي‌ را نه‌ استقلالا و نه‌ به‌ مشاركت‌ «درحالي‌كه‌ دينم‌ را براي‌ او 👈خالص‌ مي‌گردانم» يعني‌: پرستش‌ من‌ 👈خالص ‌براي‌ خدا جلّ‌ جلاله بوده‌ و هرگز به‌ شائبه‌ ▪️شرك‌ و ريا▪️ و ديگر شائبه‌ها آلوده‌ نيست‌ و از اين‌ آلايش‌ها كاملا پاك‌ و پيراسته‌ است‌.

🔎 فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ ۗ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ .15

«پس‌ شما هم‌ هر چه‌ را غير از او مي‌خواهيد» كه‌ بپرستيد «بپرستيد» اين‌ دستور، 👈براي‌ تهديد، توبيخ‌ و كوبيدن‌ آنهاست‌. يعني‌: بدانيد كه‌ به‌زودي‌ در برابر اعمالتان ‌مورد مجازات‌ قرار مي‌گيريد. سپس‌ آنان‌ را از فرجام‌ زيانكاري‌ روز قيامت‌ هشدار داده‌ و مي‌فرمايد: «بگو: زيانكاران‌ در حقيقت‌ كساني‌اند كه‌ به‌ خود و خانواده‌شان‌ در روز قيامت‌ زيان‌ رسانده‌اند» يعني‌: زيانكاران‌ كامل‌ و واقعي‌ اين‌ گروه‌اند زيرا كسي ‌كه‌ به‌ دوزخ‌ درآمد، هم‌ خودش‌ را در زيان‌ افگنده‌ و هم‌ خانواده‌اش‌ را باخته‌ و در زيان‌ افگنده‌ است‌، چه‌ اگر خانواده‌ وي‌ از اهل‌ بهشت‌ باشند، او نعمت‌ انس‌ و همدمي‌ با آنان‌ را از دست‌ داده‌ است‌ و اگر از اهل‌ دوزخ‌ باشند، اين‌ او بوده‌ كه‌ آنها را به‌ اين‌ حال‌ و روز بد درافگنده‌ است‌ «آري‌! اين‌ همان‌ خسران‌ آشكار است» زيرا در بزرگي‌ خود به‌ چنان‌ حد و حجمي‌ بالغ‌ گرديده‌ كه‌ فوق‌ آن‌ ديگر حد و پاياني‌ متصور نيست‌ زيرا اين‌ خسارت‌، هيچ‌ مجالي‌ براي‌ تعويض‌ ندارد.

□ ادامه دارد . . . ان شاء الله

🔺۵ دقیقه براے تدبر در آیات الهے وقت بذار _ اگه این ڪارو نڪنے قول میدم در قیامت بدجور پشیمان میشی🔺

💗آیا در قرآن تدبر نمے ڪنید؟💗

تفسیر سوره مبارڪه ☆الزمر☆

👈 آیه ۱۰

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

🔎 قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ ۚ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ ۗ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ ۗ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ .10

«بگو» اي‌ محمد‌ﷺ اين‌ سخنم‌ را به‌ بندگانم: «اي‌ بندگان‌ من‌ كه‌ ايمان ‌آورده‌ايد، از پروردگارتان‌ پروا بداريد» با به‌جا آوردن‌ اوامر و اجتناب‌ از نواهي‌ وي ‌«براي‌ كساني‌ كه‌ در اين‌ دنيا نيكوكاري‌ كرده‌اند، پاداش‌ نيكوست» در آخرت‌؛ با بهشت‌. يا پاداش‌ نيكوست‌ در دنيا؛ با سلامتي‌، عافيت‌، پيروزي‌ و غنيمت‌ «و زمين ‌خدا فراخ‌ است» يعني‌: بايد چنين‌ كسي‌ به‌ آن‌ جايي‌ 👈هجرت‌ كند كه‌ در آن‌ طاعت ‌خداوند جلّ‌ جلاله و عمل‌ به‌ اوامر و ترك‌ منهيات‌ وي‌ برايش‌ ممكن‌ باشد. مجاهد مي‌گويد: «چون‌ به‌سوي‌ معصيت‌ خداوند جلّ‌ جلاله فراخوانده‌ شديد، از آن‌ بگريزيد». «جز اين‌ نيست‌ كه‌ صابران‌، مزد خود را به‌ تمامي‌ بي‌حساب‌ داده‌ مي‌شوند» يعني‌: خداوند جلّ‌ جلاله مزدشان‌ را در مقابل‌ صبرشان‌ به‌تمامي‌ و بدون‌ حساب‌ مي‌دهد. بدون‌حساب‌: يعني‌ به‌مقداري‌ كه‌ هيچ‌ شمارنده‌اي‌ آن‌ را به حدومرزي‌ محدود نمي‌تواند كرد و هيچ‌ حسابگري‌ آن‌ را در حساب‌ نمي‌تواند آورد. البته‌ قضاي‌ الهي‌ بر انسان ‌ناشكيبا و بي‌صبر هم‌ ـ چه‌ بخواهد چه‌ نخواهد ـ نازل‌ مي‌شود اما او پاداش‌ و مزدي‌ را كه‌ هيچ‌كس‌ حدومرزي‌ براي‌ آن‌ تعيين‌ كرده‌ نتوانسته‌ و مقدار آن‌ را نمي‌شناسد، از دست‌ داده‌ است‌ پس‌ در واقع‌، اين‌ انسان‌ نگونبخت‌، بر مصيبت‌ خود مصيبت‌ ديگري‌ را نيز افزوده‌ و در عين‌ حال‌، جز بي‌قراري‌ و جزع‌ و فزع‌، هيچ‌ دستاورد ديگري‌ هم‌ نداشته‌ است‌.
در حديث‌ شريف‌ به‌ روايت‌ حسين‌ رضے الله عنه آمده‌ است‌ كه‌ فرمود: از جدم‌ رسول‌‌خدا ﷺ شنيدم‌ كه‌ فرمودند: «أد الفرائض‌ تكن‌ من‌ أعبد الناس‌، وعليك ‌بالقنوع‌ تكن‌ من‌ أغني‌ الناس‌، يا بني،‌ إن‌ في‌ الجنة‌ شجرة‌ يقال‌ لها: شجرة‌ البلوي‌، يؤتي ‌بأهل‌ البلاء فلا ينصب‌ لهم‌ ميزان‌ ولا ينشر لهم‌ ديوان‌، يصب‌ عليهم‌ الأجر صبا: فرزند عزيزم‌! فرايض‌ را ادا كن‌ تا از عابدترين‌ مردم‌ باشي‌ و قناعت‌ پيشه‌ كن‌ تا از توانگرترين‌ مردم‌ باشي‌. فرزند عزيزم‌! همانا در بهشت‌ درختي‌ است‌ كه‌ آن‌ را درخت‌ بلوي‌ مي‌گويند: اهل‌ بلا [در روز قيامت] احضار مي‌شوند پس‌ نه‌ ميزان (ترازويي) برايشان‌ برپا مي‌شود و نه‌ دفتر و ديوان‌ (حسابي) برايشان‌ نشر و پخش‌ مي‌گردد. بلكه‌ مزد و پاداش‌ بر آنان‌ به‌ ريختني‌ (بي‌حساب) ريخته‌ مي‌شود. سپس ‌آن‌ حضرت‌‌ صلّے الله علیه و آله و سلّم اين‌ آيه‌ كريمه‌ را تلاوت كردند: (وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ) ».

□ ادامه دارد . . . ان شاء الله
🔺۵ دقیقه براے تدبر در آیات الهے وقت بذار _ اگه این ڪارو نڪنے قول میدم در قیامت بدجور پشیمان میشی🔺

💗آیا در قرآن تدبر نمے ڪنید؟💗

تفسےر سوره مبارڪه الزمر

👈 آیات ۸ و ۹

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم


🔎 ۞وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ ۚ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا ۖ إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ .8

«و چون‌ به‌ انسان» ▪️كافر▪️ «رنجي‌ برسد» هر رنج‌ و زياني‌ كه‌ باشد از بيماري‌،يا فقر، يا بيم‌ و هراسي‌ «پروردگارش‌ را انابت‌كنان‌ به‌سوي‌ او مي‌خواند» يعني‌: او را در حالي‌ مي‌خواند كه‌ 👈فقط به‌سوي‌ او رجوع‌ و استغاثه‌ كرده‌ و ▫️نيايش‌ غير او را فرومي‌گذارد▫️ و از او مي‌خواهد تا به‌ فريادش‌ رسيده‌ و رنج‌ و سختي‌اي‌ را كه‌ بر وي ‌فرود آمده‌ است‌، دفع‌كند «سپس‌ چون‌ از سوي‌ خويش‌ به‌ او نعمتي‌ عطا كند» و او را مالك‌ آن‌ نعمت‌ گرداند. «فراموش‌ مي‌كند كه‌ پيشتر چه‌ دعايي‌ به‌ درگاه‌ او داشت» به‌قولي‌ديگر معني‌ اين‌ است‌: او پروردگارش‌ را در وقت‌ سختي‌ و رنج‌ مي‌خواند و به‌سويش‌ زاري‌ و تضرع‌ مي‌كرد 👈ولي‌ در وقت‌ نعمت‌ فراموشش‌ كرده‌ و سپس‌ از اين‌ فراموشي‌ هم‌ به‌ مرحله ‌خطرناكتري‌ گذر مي‌كند كه‌ ▪️شرك ‌آوردن‌▪️ به‌ آن‌ ذات‌ سبحان‌ است‌. و اين‌ است‌ معني‌ فرموده‌ وي‌: «و براي‌ خدا همتاياني‌ قرار مي‌دهد» يعني‌: 👈شُرَكايي‌ از بتان‌ يا غير آنها را به‌ پرستش‌ مي‌گيرد «تا ديگران‌ را هم‌ از راه‌ او گمراه‌ سازد» يعني‌: تا مردم‌ را از راه‌ خدا جلّ‌ جلاله كه‌ همانا ▫️اسلام‌ و توحيد▫️ است‌، گمراه‌ سازد «بگو: اندكي‌ به‌ ▫️كفرت▫️ ‌برخوردار شو» يعني‌: به‌ بهره‌مندي‌اي‌ اندك‌، يا اندك‌زماني‌ از آن‌ برخوردار شو زيرا بهره‌ دنيا اندك‌ است‌ «كه ‌بي‌گمان‌ تو از دوزخياني» يعني‌: پايان‌ كارت‌ در نزديك‌ زماني‌، به‌ دوزخ‌ مي‌انجامد.


🔎 أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ ۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ۗ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ .9

آيا چنين‌ كسي‌ بهتر است‌: «يا آن‌ كسي‌ كه‌ در طول‌ ساعتهاي‌ شب‌ قانت‌ است» يعني‌: آيا اين‌ ▪️مُشرك‌▪️ غافل‌ ناسپاس‌ در حال‌ و مال‌ كار خود، بهتر و نيكوتر است‌، يا كسي‌ كه‌ به‌ خداوند جلّ‌ جلاله مؤمن‌ بوده‌ و در ساعتها و پاسهايي‌ از شب‌ در اول‌، اوسط و آخر آن‌ براي‌ خداي‌ خويش‌ ايستاده‌ است‌ و نماز و نياز گزارده‌ و بر اين‌كار استمرار مي‌ورزد لذا او فقط به‌ خواندن‌ خداي‌ سبحان‌ در هنگام‌ فرود آمدن ‌رنج‌ و زيان‌ بر خود اكتفا نمي‌كند بلكه‌ خداي‌ عزوجل‌ را پيوسته‌ ياد كرده‌ و او را ▫️در هر حالي‌ به‌ يگانگي‌ مي‌خواند▫️ «در سجده‌ و قيام» يعني‌: در سجده‌ و قيام‌ نماز شب ‌(تهجد) «از آخرت‌ مي‌ترسد و رحمت‌ پروردگار خود را اميد دارد؟» و بدين‌ گونه‌، ميان‌ خوف‌ و رجاء جمع‌ مي‌كند، خوف‌ و رجائي‌ كه‌ در قلب‌ هيچ‌ كسي‌ جمع ‌نمي‌شوند جز اين‌كه‌ آن‌ شخص‌ را به‌ ساحل‌ رستگاري‌ مي‌رسانند؟
به‌ قولي‌: در عبارت‌ آيه‌ مباركه‌ جمله‌اي‌ محذوف‌ است‌ پس‌ تقدير سخن‌ چنين ‌مي‌شود: آيا اين‌ انسان‌ مؤمن‌، همانند كسي‌ است‌ كه‌ چيزي‌ از اينها را انجام‌ نمي‌دهد؟ هرگز چنين‌ نيست‌. علما در باب‌ خوف‌ و رجاء گفته‌اند: «بايد در حال‌ احتضار، بر انسان‌ رجاء و اميد غالب‌ باشد». چنان‌كه‌ در حديث‌ شريف‌ به‌ روايت‌انس‌ رضے الله عنه آمده‌ است‌ كه‌ گفت‌: رسول‌‌ اللهﷺ بر بالين‌ مردي‌ كه‌ در سكرات‌ موت ‌بود حاضر شدند پس‌ به‌ او فرمودند: «خود را چگونه‌ مي‌يابي‌؟» گفت‌: «در ميان ‌اميد و بيم‌». فرمودند: «لا يجتمعان‌ في‌ قلب‌ عبد في‌ مثل‌ هذا الموطن‌، إلا أعطاه‌ الله ‌عزوجل‌ الذي‌ يرجو وأمنه‌ الذي‌ يخافه‌: بيم‌ و اميد در مانند همچو موقفي‌ در بنده‌اي ‌جمع‌ نمي‌شوند، جز اين‌كه‌ خداي‌ عزوجل‌ به‌ او آنچه‌ را كه‌ اميد مي‌دارد، عطا مي‌كند و از آنچه‌ كه‌ بيم‌ مي‌دارد، ايمنش‌ مي‌گرداند».
«بگو: آيا كساني‌ كه‌ مي‌دانند با كساني‌ كه‌ نمي‌دانند، برابرند؟» مراد: علما و جهال‌اند. پس‌ همان‌ گونه‌ كه‌ عالمان‌ و جاهلان‌ برابر نيستند همچنين‌ عابدان‌ و عاصيان‌ برابر نيستند. ابوحيان‌ مي‌گويد: «در آيه‌ مباركه‌ دلالتي‌ است‌ بر فضيلت ‌قيام‌ شب‌ و اين‌كه‌ قيام‌ شب‌ از قيام‌ روز برتر است‌».همو مي‌گويد: «آيه‌ كريمه‌ دلالت‌ مي‌كند بر اين‌كه‌ كمال‌ انسان‌ در اين‌ دو مقصود محصور است‌:علم‌ و عمل‌». قانت‌: كسي‌ است‌ كه‌ بر طاعت‌ مداومت‌ ورزد «فقط خردمندانند كه‌ پند مي‌گيرند» يعني‌:فرق‌ ميان‌ علما و جهال‌ را فقط عاقلان‌ مي‌دانند و بس‌.

□ ادامه دارد . . . ان شاء الله

🔺۵ دقیقه براے تدبر در قرآن وقت بذار _اگه این ڪارو نڪنے در قیامت پشیمان میشی🔺