شارنامه| صلاح الدین خدیو

‍ ‍ 🔺کدام خاورمیانه؛ بهشت توریسم یا دوزخ تروریسم!

در حالی که در تخیل سیاسی ایرانیان خاورمیانه عمدتا مترادف با جنگ و بی ثباتی و تروریسم است، دادەهای معتبر جهانی در ردەبندی های گوناگون اقتصادی نافی این تصور است.

از میان ده شهر توریستی جهان در سال 2023 چهار شهر در خاورمیانه قرار دارند. استانبول، دوبی و آنتالیا شانەی بە شانەی لندن، پاریس و نیویورک، متروپل های دیرینەی جهان غربی ایستادەاند.
این سه شهر در کنار پایتخت های دیگر چون مسقط، دوحه و ریاض و ابوظبی چهرەی دیگری از شرق میانه را به نمایش می گذلرند که هم معنای روند شتابان جهانی شدن و خیز بلند برای توسعه است.

در سال های اخیر در جهان سیاست و رسانەی فارسی زبان، به سهو و عمد به کلیشه ای نادرست و شاعرانه دربارەی خاورمیانه دامن زده می شود.
انگارەای مخدوش که مطابق آن تقدیر این منطقه با جنگ و ناامنی و بی ثباتی سیاسی گره خورده است.
البتە این سنخ وارونه سازی که از غفلت از اقتصاد و توجه بیش از حد به سیاست ناشی می شود در ایران مسبوق به سابقه است:

اول: به لحاظ سیاسی مانند نظریەی امپریالیسم است که دهه ها روشنفکران چپ گرا و اسلام گرا تمام ادبار و بدبختی ایران را به گردن آن می انداختند.
فرافکنی مشکلات به خارج یک عادت وارەی روشنفکری است که البته سویەهای نامسئولانه و گمراه کنندەی مخربی نیز دارد.
از سویی از پویایی های داخلی مسبب مسائل اصلی کشور غافل می شدند و از سوی دیگر خود را از علت یابی دقیق و نظریه پردازی صحیح معاف می نمودند.


دوم: به لحاظ ذوقی و شاعرانگی و برانگیختن شور و احساس درونی، مانند کلیشەهایی چون شرق، مشرقی و " شرقی غمگین " است که در پانزده سال آخر رژیم شاه در شعر و ادبیات و اندیشه و سیاست جایگاهی والا یافت.
تاکید روی هویت شرقی و آسیایی ایرانیان و لزوم بازگشت به ریشه های اصیل آن در هر دو گفتمان چپی و مذهبی، واکنشی رمانتیک به تغییراتی شتابان در اقتصاد و اجتماع و جلوه های بصری و ذهنی زندگی بود.
مضاف بر آن تاکبد افراطی روی این مقوله به تاسیس پادگفتمانی می انجامید که غرب گرایی رژیم سابق را به نقد می کشید.

رویاپردازی کنونی دربارەی خاورمیانه اما نه از سر رفاه و تنعم بلکه از منظری رواقی برای تحمل پذیر کردن مصائب و مشکلات طاقت فرسای زندگی است،
بر اساس این رهیافت رواقی، خاورمیانه آنقدر به ما نزدیک و آنچنان با ادراک زیستی مان عجین شده که عمدتا به اختصار آن را منطقه می نامیم!
گویی دربارەی یکی از مناطق بیست و دوگانەی شهرداری تهران سخن می گوییم!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

‍ 🔺از کجا به کجا: مرگ بر تلگرام و توئیتر و اینستا و واتساپ!

ابتدا فیلم ضمیمه شده را ببینید، شعارهای مدافعان فیلترینگ در تجمع کم شمار دیروز از اصل تجمع عجیب تر است؛
مرگ بر تلگرام و اینستاگرام و واتساپ و توئیتر و مرگ بر اسرائیل مجازی!
گویی مرگ های پنج گانەی پیشگفته جایگزین پنج "مرگ بر " معروفی می شد که در ابتدای دهەی 60 از سوی اسلاف این افراد سر داده می شد:
مرگ بر آمریکا، شوروی، انگلیس، فرانسه و چین!
لابد چهرەی پرآوازەی انصار حزب الله در دهەی 70 که سخنران این تجمع بود، به خوبی آن دوران را به یاد می آورد.

در آن زمان حکومت نوپای انقلابی مدعی یک راه سوم میان دو قطب بین المللی آن روزگار بود؛
امپریالیسم آمریکا و استکبار شوروی!
مخالفان داخلی سیستم نیز که به سرعت حذف شدند همنوا با این اقطاب، مجمع الجزایری متناقض از گرایش های گوناگون بودند:
از سلطنت طلبان هوخواه آمریکا گرفته تا رجال استخوان دار انگلوفیل و لیبرال ها و سوسیال دمکرات های متمایل به حزب حاکم سوسیالیست فرانسه.

در طیف چپ هم دهها گروه ریز و درشت مارکسیست وجود داشت که به تبع شکاف موجود در اردوگاه کمونیسم جهانی میان چین و روسیه تقسیم شده بودند.
با این تفاصیل حکومت می کوشید از رهگذر تکیه روی خلوص ایدئولوژی و حقانیت مکتبی، راست کیش ترین الگوی ممکن را با مرزبندی با تمام دگراندیشان به منصەی ظهور برساند.

چهار دهه بعد جهان گویی به اندازەی چهار قرن عوض شده است. فضای مجازی که شعار مرگ بر آن سر داده شد، " جهان جدیدی " است که تمام ابنای بشر ساکن آن هستند.
ایلان ماسک، زایکربگ و پاول دوروف بسی بیشتر از رهبران تاریخ ساز قرن بیست نظیر لنین، مائو، دوگل و چرچیل جهان امروز را ساخته اند.

دو کشور چین و روسیه هم که زمانی خصم ایدئولوژیک ایران انقلابی محسوب می شدند، امروز رفقای گفتمان گرمابه و گلستان آنند.
دیگر خبری از قطب بندی های چپ و راست دوران جنگ سرد نیست.
اما به تدریج جهان به دو اردوگاه مشخص تقسیم می شود: باشگاه لیبرال دمکراسی ها به محوریت غرب که حاصل اجماع واشنگتن است؛ ترکیب لیبرال دمکراسی و اقتصاد آزاد.
و اردوگاه اقتدارگرایی های نوین پساکمونیستی با عضویت چین، ایران،روسیه و ... و الگوپذیری از اجماع پکن:ترکیب دولت اقتدارگرا و اقتصاد بازار.

گروه دوم البته دشمن سرسخت اینترنت، فضای مجازی و شبکه های اجتماعیند و آنها را ابزار نفوذ و سکوی تهاجم فرهنگی غرب می دانند.

می توان از حالا فرجام این جنگ مغلوبه را به انتظار نشست: مرگ بر فضای مجازی معنایی جز نفی شفافیت و مقابله با جریان آزاد اطلاعات و انقطاع با جهان ندارد.
این امر هم به عقب ماندن از تحولات و پیشرفت هایی منتهی می شود که جز در سایەی ادغام در اقتصاد و فن آوری جهانی و نوعی نظام تقسبم کار بین المللی ممکن نیست.
با قاطعیت می توان گفت اسرائیل در مقام قدرتی اشغال گر و جنگ طلب بیشتر از همه از خوارداشت اینترنت و شعار مرگ بر اسرائیل مجازی و انزوای خودخواسته و بریدن از جهان خوشحال می شود!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

‍ 🔺شش حقیقت مهم دربارەی انتخابات اقلیم کردستان

انتخابات اقلیم کردستان پس از دو سال تاخیر و چهار بار تعویق سرانجام دیروز برگزار شد.
برگزاری این انتخابات در میانەی افزایش نارضایتی عمومی از فساد و ناکارامدی حکومت، تنش فزاینده میان دو حزب حاکم، فشارهای روزافزون ایران و ترکیه، توقف صادرات نفت و بحران اقتصادی واجد اهمیت خاصی است.
در ذیل تلاش می شود به پنج فراز پراهمیت آن اشاره شود.

1⃣ صرف نظر از نتایج که هم اکنون برآوردهای اولیەی آن در دسترس است، این انتخابات منجر به تغییر معناداری در روندهای حاکم کنونی نمی شود.
تقریبا مانند ایران که نهادهای اصلی قدرت خارج از دسترس صندوق های رای هستند، در اقلیم هم کم و زیاد شدن کرسی احزاب تاثیری بر کانون های قدرت مستقر در دفاتر سیاسی دو حزب عمده و خانوادەهای قدرتمند اقلیم ندارد.

2⃣ در انتخابات دیروز اتحادیەی میهنی موفق شدە که تعداد کرسی های خود را بیشتر کند و در مقابل حزب دمکرات پنج کرسی از دست داده است.
این تغییرات ناظر به بازسازی و منسجم شدن اتحادیه تحت تسلط پسران طالبانی و هم چنین تغییر در قانون انتخابات است که باعث شد حزب دمکرات برخی امتیازات قبلی را از دست بدهد.
نتیجەی فوق احتمالا باعث افزایش شکاف میان دو حزب شده و بن بست فعلی تداوم خواهد داشت.
به ویژه از این نظر که پارتی نتوانسته به اکثریت مورد نیاز برای تشکیل دولت دست یابد و محتاج ائتلاف با احزاب کوچک تر است.

3⃣ پدیدەی این انتخابات، جنبش نسل نو است. یک حزب جدید اپوزیسیون که به لحاظ ساختاری و کارکردی با احزاب کلاسیک کرد متفاوت است.
برخلاف احزاب قدیمی کرد که عمدتا خاستگاه های ناسیونالیستی دارند، نخستین کنش شاهسوار عبدالواحد رهبر آن، مخالفت با رفراندوم استقلال در سال 2017 بود.
این حزب با عبور از گفتمان سنتی ناسیونالیسم کرد، به انتقاد از دو حزب حاکم پرداخته و توجه به مسائلی از قبیل آزادی و عدالت را در گفنار خود برجسته کرده است.
کسب دستکم 15 کرسی توسط یک کارآفرین و سرمایه دار جوان از این لحاط محتاج قدری آسیب شناسی است.
بیشتر از این منظر که فرسایش سامان سیاسی موجود و بی اعتباری و تضعیف نهادهای آن را نشان می دهد.

4⃣دو حزب اسلامی فعال در اقلیم جمعا ده کرسی بدست آوردە و اتحاد اسلامی کردستان که شاخەی غیر رسمی اخوان المسلمین محسوب می شود، توانسته بر تعداد آرای خود بیفزاید.
این روند تا حدی با تحولات موجود در منطقه و به فرض مثال پیروزی اخیر اسلام گرایان در اردن مطابقت دارد.
در مقابل جمعیت عدالت که پسوند اسلامی را از نامش برداشته با کاهش آرا مواجه شده، یحتمل به علت همین اقدام خود کرده و دلسردی هواداران مصمم از لغزندگی گفتمان دینی آن.
نکتەی مهم دیگر روی آوردن هر دو حزب دمکرات و اتحادیەی میهنی به عناصر اسلامی در کارزارهای انتخاباتی شان بود.
تحولی که این انتخابات را با ادوار قبل متمایز ساخت. دو حزب عمده تعمدا از خاستگاه و ساختار سکولار خود فاصله گرفته و در یک همبستگی معنادار با تحولات زیر پوستی جامعه، رویکردی مذهبی برگزیدند.

5⃣ جنبش تغییر که قبلا معتبرترین گروه اپوزیسیون بود، با از دست دادن تقریبا تمام کرسی هایش به بازندەی اصلی بدل شد.
غیر از دست دادن رهبر کاریزماتیک و اختلافات داخلی، دلیل اصلی مشارکت ناموفق آن در قدرت بود.
شرکت جنبش تغییر در دولت و " خرید " بیشتر مسئولان و وزرایش توسط حزب دمکرات با وسوسه های مالی، پایگاه اجتماعی آن را زائل و امید اجتماعی به توانایی اپوزیسیون را را تضعیف کرد.
بخشی از آرای جنبش تغییر به سمت نسل نو رفت، اما در صورت امتناع اقلیم از اصلاحات و دچار شدن نسل نو به سرنوشت سلف خود، احتمال گسترش نارضایتی و کاهش حضور مردم در انتخابات های آتی دور از ذهن نیست.

6⃣ در این انتخابات هم دگربار منطقه گرایی احزاب به عنوان میراث شوم جنگ داخلی خود را نشان داد.
حتی دو حزب اصلی به سختی توانستند در هر چهار حوزەی انتخاباتی حداقل آرا را بدست آورده و نامزدی را روانەی پارلمان کنند.
بزرگترین و قدرتمندترین حزب اقلیم یعنی پارتی حدود 800 هزار رای کسب کرده که تقریبا دو برابر حزب پس از خود است.
اما نکته این جاست که دقیقا نصف این آرا از استان دهوک بدست آمده که به علت تعلق به یک حوزەی زبانی - فرهنگی متفاوت با اکثریت سورانی اقلیم، قلعەی تسخیر ناپذیر و مخزن رای پارتی محسوب می شود.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1