Репост из: ? مجله تلگرامي كافه زمانه?
تاریخچه عزاداری های ماه محرم
بعد از واقعه کربلا
اولین باری که مراسم عزاداری بصورت رسمی باب شد
در سال ۳۵۲ و در زمان آل بویه بود.
یعنی حدودا ۳۰۰ سال بعد.
ابن جوزی در کتاب المنتظم میگوید:
در سال ۳۵۲ هجری معزالدوله دیلمی دستور داد
در روز عاشورا مردم را جمع کنند و مردم اظهار حزن کنند
در این روز بازارها بسته شد
و خرید و فروش موقوف گردید
قصابان گوسفند ذبح نمیکردند و هریسه پزها
[ حلیم پز ] هریسه نمیپختند
مردم آب نمی نوشیدند
در بازار ها خیمه بر پا کردند
و به رسم عزاداری کرباس می آویختند
زنان بر سر و روی خود میزدند و بر حسین ندبه میکردند.
بعد از آل بویه در زمان سلجوقیان
این مراسم کمرنگ و یا حتی برچیده میشود
و گهگاه تا حد یک سخنرانی در بارگاه امام علی
پیش میرفته و دیگر هیچ
در زمان خوارزمشاهیان و ایلخانیان هم رونقی نداشته است. صفویان مذهب تشیع را در ایران برقرار کردند
در این دوران پادشاهان صفوی عزاداریهای باشکوه
و بی سابقه ای انجام میدادند.
سرودن اشعار مذهبی تعزیه در رثای امام کربلا مرسوم شد
کاررنی در سفرنامه خود مینویسد.
در سر کوچه ها کرسی میگذارند و ملایی روی آن می نشیند و سخنانی در مصیبت کشتگان کربلا میگوید.
مردم هم بدور او جمع میشوند
و ملایان در بین سخنرانی میوه های فصل را تناول میکنند
در دوره صفویان موقوفات و حسینیه ها بکار افتاد.
بگفته کاررنی مردم جامه کبود یا سرخ بر تن میکردند
که جامه عزاداری بود.
[ از این نکته میتوان دریافت که لباس مشکی در آندوره لباس عزاداری نبوده ]
در دوره افشاریان [ پادشاهی نادرشاه ]
کما بیش با همین ترتیب یعنی سخنرانی و گاه تعزیه
مراسم عزاداری ادامه داشته است.
در دوره زندیه [ کریمخان ] تعزیه خوانی رواج بیشتری داشته
تعزیه خوانی بدین شکل بوده که چند نفر لباس عربی میپوشیدند و صحنه اتفاقات کربلا را به نمایش میگذاشتند
این نوع نمایش به تعزیه خوانی معروف شد
این نمایش در کاروانسراها و میادین اجرا میشد
و اما در دوره قاجار....
در دوره قاجار ناصرالدین شاه خود را سخت شیفته معصومین علی الخصوص شهید کربلا نشان میداد
در این دوره عزاداریها چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ محتوا کلا تغییر کرد
و هر ساله شروع به پختن غذای نذری میکرد
و لباس مشکی بین مردم تقسیم میکرد
و مراسم سخنرانی و تعزیه خوانی را انجام میداد
میگویند بعد از سفرهای خارجیش و دیدن برنامه های کارناوال تصمیم میگیرد چیزی مشابه آنرا در ایران بنا کند.
در نتیجه با الگو برداری از ساختمان رویال آلبرت هال
[ در لندن ] تکیه دولت را میسازد
تکیه دولت با گنجایش هزار نفر ساخته شد.
برپایی سقاخانه - مراسم تشت گذاری - کفن پوشی و قمه زنی - زخم زنی و شمع آجین و قفل آجین کردن بدن از رسوماتی است که در زمان ناصرالدین شاه باب شد.
[ قفل آجین به این شکل بوده که بدن را سوراخ میکردند و به قفل میزده اند عملی بسیار دردناک و گاه منجربه عفونت و بیماری میشده است ]
در ایندوره علامت هایی با چراغ تزیین میشده و به دورش پارچه های نذری می بستند و علامت را در کوچه ها میگرداندند و همزمان اشعار حزن آلود میخواندند.
رسم قمه زنی و علم کشی و تشت گذاری و سقاخانه
و پختن غذای نذری و پوشیدن لباس مشکی
از این دوره بجا مانده است
پس از واژگونی حکومت قاجار
و به حکومت رسیدن خاندان پهلوی
در زمان رضا شاه بزرگ با مراسم عزاداری و قمه زنی و علم کشی مخالفت میشد
و رضا شاه علاقه ای به اینگونه مراسم نداشت
و دستور توقف آنرا داد.
اما مردم که برپایی این مراسم را نوعی عبادت میدانستند
بصورت پنهانی و در جلسات شبانه در دهه اول عزاداری میکردند.
رسم جلسات هفتگی و یا جلسات ماهانه یادگار آن دوره میباشد.
در دوره پهلوی دوم سختگیری از بین رفت و مردم دوباره اجازه برپایی عزاداری داشتند
در این دوره مراسم قمه زنی و تعزیه کم کم رنگ میباخت.
بسیاری از آخوندها این مجالس را موقعیتی مناسب جهت آماده کردن مردم بر علیه نظام پهلوی میافتند و در این جلسات سخنرانی های آتشین میکردند
و خمینی رسما قیام کربلا را منشا حرکت خود میشمرد
و مردم را به آن دعوت میکرد
بگونه ای که در انقلاب ۵۷ شاه را یزید زمانه و خمینی را حسین زمان میدانستند و انقلاب را حرکتی عاشورایی قلمداد میکردند.
بعد از انقلاب اسلامی [ انفجار نور ] و به زعم انقلابیون
پیروزی خون بر شمشیر مراسم محرم شور و حال دیگری یافت
و مخفیانه بودجه های میلیاردی برای این مراسم و برگزار گنندگان آن از خزانه دولت در نظر گرفته شد
زیرا بقای روحانیت به مراسم مذهبی وابسته است.
و حتی مراسم عزاداری های ایام فاطمیه با همان تقدس شکل گرفت و علم کشی و سینه زنی و گل آلود کردن سر و صورت مراسم تشت گذاری و قمه زنی دوباره رواج یافت...
💢مجله تلگرامی کافه زمانه💢
@cafeezaman
بعد از واقعه کربلا
اولین باری که مراسم عزاداری بصورت رسمی باب شد
در سال ۳۵۲ و در زمان آل بویه بود.
یعنی حدودا ۳۰۰ سال بعد.
ابن جوزی در کتاب المنتظم میگوید:
در سال ۳۵۲ هجری معزالدوله دیلمی دستور داد
در روز عاشورا مردم را جمع کنند و مردم اظهار حزن کنند
در این روز بازارها بسته شد
و خرید و فروش موقوف گردید
قصابان گوسفند ذبح نمیکردند و هریسه پزها
[ حلیم پز ] هریسه نمیپختند
مردم آب نمی نوشیدند
در بازار ها خیمه بر پا کردند
و به رسم عزاداری کرباس می آویختند
زنان بر سر و روی خود میزدند و بر حسین ندبه میکردند.
بعد از آل بویه در زمان سلجوقیان
این مراسم کمرنگ و یا حتی برچیده میشود
و گهگاه تا حد یک سخنرانی در بارگاه امام علی
پیش میرفته و دیگر هیچ
در زمان خوارزمشاهیان و ایلخانیان هم رونقی نداشته است. صفویان مذهب تشیع را در ایران برقرار کردند
در این دوران پادشاهان صفوی عزاداریهای باشکوه
و بی سابقه ای انجام میدادند.
سرودن اشعار مذهبی تعزیه در رثای امام کربلا مرسوم شد
کاررنی در سفرنامه خود مینویسد.
در سر کوچه ها کرسی میگذارند و ملایی روی آن می نشیند و سخنانی در مصیبت کشتگان کربلا میگوید.
مردم هم بدور او جمع میشوند
و ملایان در بین سخنرانی میوه های فصل را تناول میکنند
در دوره صفویان موقوفات و حسینیه ها بکار افتاد.
بگفته کاررنی مردم جامه کبود یا سرخ بر تن میکردند
که جامه عزاداری بود.
[ از این نکته میتوان دریافت که لباس مشکی در آندوره لباس عزاداری نبوده ]
در دوره افشاریان [ پادشاهی نادرشاه ]
کما بیش با همین ترتیب یعنی سخنرانی و گاه تعزیه
مراسم عزاداری ادامه داشته است.
در دوره زندیه [ کریمخان ] تعزیه خوانی رواج بیشتری داشته
تعزیه خوانی بدین شکل بوده که چند نفر لباس عربی میپوشیدند و صحنه اتفاقات کربلا را به نمایش میگذاشتند
این نوع نمایش به تعزیه خوانی معروف شد
این نمایش در کاروانسراها و میادین اجرا میشد
و اما در دوره قاجار....
در دوره قاجار ناصرالدین شاه خود را سخت شیفته معصومین علی الخصوص شهید کربلا نشان میداد
در این دوره عزاداریها چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ محتوا کلا تغییر کرد
و هر ساله شروع به پختن غذای نذری میکرد
و لباس مشکی بین مردم تقسیم میکرد
و مراسم سخنرانی و تعزیه خوانی را انجام میداد
میگویند بعد از سفرهای خارجیش و دیدن برنامه های کارناوال تصمیم میگیرد چیزی مشابه آنرا در ایران بنا کند.
در نتیجه با الگو برداری از ساختمان رویال آلبرت هال
[ در لندن ] تکیه دولت را میسازد
تکیه دولت با گنجایش هزار نفر ساخته شد.
برپایی سقاخانه - مراسم تشت گذاری - کفن پوشی و قمه زنی - زخم زنی و شمع آجین و قفل آجین کردن بدن از رسوماتی است که در زمان ناصرالدین شاه باب شد.
[ قفل آجین به این شکل بوده که بدن را سوراخ میکردند و به قفل میزده اند عملی بسیار دردناک و گاه منجربه عفونت و بیماری میشده است ]
در ایندوره علامت هایی با چراغ تزیین میشده و به دورش پارچه های نذری می بستند و علامت را در کوچه ها میگرداندند و همزمان اشعار حزن آلود میخواندند.
رسم قمه زنی و علم کشی و تشت گذاری و سقاخانه
و پختن غذای نذری و پوشیدن لباس مشکی
از این دوره بجا مانده است
پس از واژگونی حکومت قاجار
و به حکومت رسیدن خاندان پهلوی
در زمان رضا شاه بزرگ با مراسم عزاداری و قمه زنی و علم کشی مخالفت میشد
و رضا شاه علاقه ای به اینگونه مراسم نداشت
و دستور توقف آنرا داد.
اما مردم که برپایی این مراسم را نوعی عبادت میدانستند
بصورت پنهانی و در جلسات شبانه در دهه اول عزاداری میکردند.
رسم جلسات هفتگی و یا جلسات ماهانه یادگار آن دوره میباشد.
در دوره پهلوی دوم سختگیری از بین رفت و مردم دوباره اجازه برپایی عزاداری داشتند
در این دوره مراسم قمه زنی و تعزیه کم کم رنگ میباخت.
بسیاری از آخوندها این مجالس را موقعیتی مناسب جهت آماده کردن مردم بر علیه نظام پهلوی میافتند و در این جلسات سخنرانی های آتشین میکردند
و خمینی رسما قیام کربلا را منشا حرکت خود میشمرد
و مردم را به آن دعوت میکرد
بگونه ای که در انقلاب ۵۷ شاه را یزید زمانه و خمینی را حسین زمان میدانستند و انقلاب را حرکتی عاشورایی قلمداد میکردند.
بعد از انقلاب اسلامی [ انفجار نور ] و به زعم انقلابیون
پیروزی خون بر شمشیر مراسم محرم شور و حال دیگری یافت
و مخفیانه بودجه های میلیاردی برای این مراسم و برگزار گنندگان آن از خزانه دولت در نظر گرفته شد
زیرا بقای روحانیت به مراسم مذهبی وابسته است.
و حتی مراسم عزاداری های ایام فاطمیه با همان تقدس شکل گرفت و علم کشی و سینه زنی و گل آلود کردن سر و صورت مراسم تشت گذاری و قمه زنی دوباره رواج یافت...
💢مجله تلگرامی کافه زمانه💢
@cafeezaman