Репост из: فردای بهتر (مصطفی تاجزاده)
📝📝📝 برای بازنگری
✅ جناب امیرحسین ترکاشوند در یادداشت اخیر خود که در کانال بازنگری منتشر شده با نقل عبارتی از مرحوم علامهٔ طباطبایی و شرمآور خواندن آن، این مفسر بزرگ قرآن را در کنار کسانی قرار داده است که غیرمسلمانان را همچون حیوان و فاقد ارزش و حقوق انسانی میدانند.
✅بهنظر میرسد این قیاس و نتیجهگیری دور از انصاف و فاقد دقت علمی است. چرا که برای نسبت دادن تفکر و دیدگاهی خاص به یک فرد لازم است همهٔ سخنان او در نظر گرفته و به قیود، شروط و توضیحاتی که در عبارت او وجود دارد توجه شود.
✅اگر چه هیچ دانشمندی از خطای علمی مصون نیست و نقد آثار شخصیتی چون علامهٔ طباطبایی نیز ضروری و مفید است، ولی هر کس که با نگاه قرآنی این مفسر روشنضمیر آشنا باشد تصدیق میکند که نهتنها تکفیر و جرمانگاری دگراندیشی در نگاه ایشان جایی نداشت، بلکه تفسیر او یکی از پیشروترین مروّجان برداشت انسانی و اخلاقی از کتاب خدا بهشمار میرود.
✅کسی که در کتاب تفسیرش اسلام را نه بهمعنی آیینی خاص، بلکه معادل تسلیم بودن در برابر حق میداند (ج ۳، ص ۱۲۰) و با صراحت میگوید هر کس حقیقت برایش مشتبه شده باشد نزد خدا معذور است (ج ۲، ص ۱۲۹) و معتقد است کسانی که حق را بهوضوح ندیده باشند مورد فضل خدا قرار خواهند گرفت (ج ۲۰، ص ۱۲۳) و خدا از کسی ایمان به چیزی که درکی از آن ندارد را نمیخواهد (ج ۲، ص ۴۴۴)، چنین کسی هرگز غیرمسلمانان را تحقیر نمیکند.
✅همانگونه که وقتی مفسری با صراحت اجبار در دین را نفی و مأموریت پیامبران را صرفاً ابلاغ دین اعلام کرده باشد (ج ۱۹، ص ۳۰۵) قطعاً با دندان تیز کردن برای به انقیاد کشاندن غیر مسلمانان جهان موافق نخواهد بود.
✅آنچه جناب ترکاشوند از صفحهٔ ۳۴۶ جلد ۶ المیزان نقل کردهاند وقتی در کنار دیگر مواضع علامه قرار گیرد معنایی جز این را برنمیتابد که دشمنان حق و تجاوزکنندگان به حقوق دیگران بویی از انسانیت نبردهاند و لازم است با شدت در برابرشان ایستادگی و آنها را به تعهد در قبال پیمانهایی عادلانه وادار کرد.
✅جالب اینجاست که در ادامهٔ همان متن تأکید میشود که حتی اگر جامعهای غیرمسلمان حاضر به پذیرش قراردادهای عادلانه نشد، باز هم نمیتوان افراد ناآگاه و مستضعف آنها را به قتل رساند یا از حقوق طبیعی محروم ساخت و جنگ و نزاع ما فقط با کسانی است که سلاح برداشته و علیه این ندای حقطلبانه میجنگند.
✅ البته وجود نکاتی قابل نقد یا سازگار با برداشتهایی مغایر با حقوق بشر در امثال این متن قابل انکار نیست، ولی کسی که به فضای فکری حوزههای علمیه در آن دوران و روش متفاوت این حکیم فرزانه در تعامل علمی و عملی با اندیشمندان غربی توجه داشته باشد هرگز به خود اجازه نمیدهد نام او را در کنار کسانی بگذارد که حتی برای بسیاری از مسلمانان حقی قائل نیستند.
@hamidhossaini
🆔@MostafaTajzadeh
✅ جناب امیرحسین ترکاشوند در یادداشت اخیر خود که در کانال بازنگری منتشر شده با نقل عبارتی از مرحوم علامهٔ طباطبایی و شرمآور خواندن آن، این مفسر بزرگ قرآن را در کنار کسانی قرار داده است که غیرمسلمانان را همچون حیوان و فاقد ارزش و حقوق انسانی میدانند.
✅بهنظر میرسد این قیاس و نتیجهگیری دور از انصاف و فاقد دقت علمی است. چرا که برای نسبت دادن تفکر و دیدگاهی خاص به یک فرد لازم است همهٔ سخنان او در نظر گرفته و به قیود، شروط و توضیحاتی که در عبارت او وجود دارد توجه شود.
✅اگر چه هیچ دانشمندی از خطای علمی مصون نیست و نقد آثار شخصیتی چون علامهٔ طباطبایی نیز ضروری و مفید است، ولی هر کس که با نگاه قرآنی این مفسر روشنضمیر آشنا باشد تصدیق میکند که نهتنها تکفیر و جرمانگاری دگراندیشی در نگاه ایشان جایی نداشت، بلکه تفسیر او یکی از پیشروترین مروّجان برداشت انسانی و اخلاقی از کتاب خدا بهشمار میرود.
✅کسی که در کتاب تفسیرش اسلام را نه بهمعنی آیینی خاص، بلکه معادل تسلیم بودن در برابر حق میداند (ج ۳، ص ۱۲۰) و با صراحت میگوید هر کس حقیقت برایش مشتبه شده باشد نزد خدا معذور است (ج ۲، ص ۱۲۹) و معتقد است کسانی که حق را بهوضوح ندیده باشند مورد فضل خدا قرار خواهند گرفت (ج ۲۰، ص ۱۲۳) و خدا از کسی ایمان به چیزی که درکی از آن ندارد را نمیخواهد (ج ۲، ص ۴۴۴)، چنین کسی هرگز غیرمسلمانان را تحقیر نمیکند.
✅همانگونه که وقتی مفسری با صراحت اجبار در دین را نفی و مأموریت پیامبران را صرفاً ابلاغ دین اعلام کرده باشد (ج ۱۹، ص ۳۰۵) قطعاً با دندان تیز کردن برای به انقیاد کشاندن غیر مسلمانان جهان موافق نخواهد بود.
✅آنچه جناب ترکاشوند از صفحهٔ ۳۴۶ جلد ۶ المیزان نقل کردهاند وقتی در کنار دیگر مواضع علامه قرار گیرد معنایی جز این را برنمیتابد که دشمنان حق و تجاوزکنندگان به حقوق دیگران بویی از انسانیت نبردهاند و لازم است با شدت در برابرشان ایستادگی و آنها را به تعهد در قبال پیمانهایی عادلانه وادار کرد.
✅جالب اینجاست که در ادامهٔ همان متن تأکید میشود که حتی اگر جامعهای غیرمسلمان حاضر به پذیرش قراردادهای عادلانه نشد، باز هم نمیتوان افراد ناآگاه و مستضعف آنها را به قتل رساند یا از حقوق طبیعی محروم ساخت و جنگ و نزاع ما فقط با کسانی است که سلاح برداشته و علیه این ندای حقطلبانه میجنگند.
✅ البته وجود نکاتی قابل نقد یا سازگار با برداشتهایی مغایر با حقوق بشر در امثال این متن قابل انکار نیست، ولی کسی که به فضای فکری حوزههای علمیه در آن دوران و روش متفاوت این حکیم فرزانه در تعامل علمی و عملی با اندیشمندان غربی توجه داشته باشد هرگز به خود اجازه نمیدهد نام او را در کنار کسانی بگذارد که حتی برای بسیاری از مسلمانان حقی قائل نیستند.
@hamidhossaini
🆔@MostafaTajzadeh