زیر سقف آسمان

♦️اسناد محرمانه در باره‌ی یک‌سان‌سازی‌ی فرهنگی و اجتماعی در عصر پهلوی /۲




۱۲ تیر ۱۳۱۵
وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفە

لازم است کە بە مدارس ارامنە کە حوزە ماموریت شما می‌باشد موکدا ابلاغ کنید کە ایراد نطق و خطابە و خواندن سرود در جشن‌های رسمی آن مدارس بە غیر از زبان فارسی ممنوع است و اگر برخلاف این دستور رفتار شود آن مدرسە بر طبق مقررات بستە شدە و مدیران نیز تعقیب خواهند شد.

مدیر کل وزارت معارف
سازمان اسناد ملی، ۲۹۷۰۱۲۱٦٤





۲٥ آبان ۱۳۲۰
عبداللە مستوفی(استاندار آذربایجان)

"هیچ وقت اجازە نمی‌دادم روضەخوان در مجالس ختم ترکی بخواند و در سخنرانی‌های خود می‌گفتم شما کە اولاد واقعی داریوش و کامبیز هستید چرا بە زبان افراسیاب و چنگیز حرف می‌زنید؟"

رفتار من در استانداری سوم، ستارە، شمارە ۱۲۰۳





۱٦ تیر ۱۳۳٦
محرمانە
وزارت فرهنگ و هنر
دفتر حفاظت

عین نامەی شمارە م/۵/٤/۱۲٦ مورخ ۳٦/۳/۲ ادارە کل فرهنگ و هنر استان آذربایجان‌شرقی در مورد چاپ خودآموز و مکالمات جدید بە زبان ترکی همراه فتوکپی گزارش شمارە م/۷۳/۲۱۱ مورخ ۳۶/۴/٦ این واحد اشعار می‌دارد کە چاپ کتاب و هرگونە نشریە دیگر بە زبان ترکی ممنوع می‌باشد.

درخشندە زعیمی
مدیر کل نگارش





۲ دی ۱۳۵۷
سری

پس از چندین سال ممنوعیت چاپ و انتشار کتب بە لهجە‌های کردی و آذری اخیرا کتاب مبانی دستور زبان آذری چاپ و در کتابفروشی‌ها بە فروش می‌رسد.

ارزیابی خبر: خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شدە: مراتب بە نخست‌وزیری و وزارت فرهنگ و هنر منعکس گردید.
توضیح: چاپ و نشر کتاب بە لهجە‌های مذکور بە منظور تعمیم و گسترش زبان فارسی در آذربایجان و کردستان ممنوع می‌باشد.




اسداللە علم(نخست‌وزیر، وزیر دربار، کشور، کشاورزی، کار، فرماندار سیستان و بلوچستان)

صبح شرفیاب شدم... مقالەای از [روزنامەی] لوموند در مورد اینکە خوزستان، عربستان است و مردم آنجا عرب هستند و لباس و زبان عربی دارند، بە عرض رساندم.
شاهنشاه خیلی عصبانی شدند. فرمودند مقالەی تندی علیە او جواب دادە شود. عرض کردم مقالە کافە نیست. باید بە هر صورت برنامە صحیح کوتاە‌مدت یا درازمدت داشتە باشیم کە واقعا وضع آنجا را از لحاظ زبان و آداب و لباس و ملیت و همە چیز عوض کنیم...

یادداشت‌های علم، ص ۱۰۰٨





۱۹ شهریور ۱۳۱۷
وزارت مالیە

بە موجب پیشنهادهای وزارت داخلە نام جغرافیایی ناحیە گرگان و قسمتی از کردستان کە بە زبان بیگانە بودە در فرهنگستان مورد مذاکرە قرار گرفتە و ٦٤ کلمە آن بە فارسی تبدیل و در تاریخ ۱۷/٤/۲۰ بە شرف عرض پیشگاە اعلی‌حضرت همایون شاهنشاهی رسیدە و مورد تصویب واقع گردیدە است... مقتضی است قدغن فرمایید برای بە کار بردن آنها اقدام لازم بە عمل آورند.

رئیس‌الوزرا
محمود جم




۱۳ اسفند ۱۳۰۳

رضاخان
وزارت معارف

تغییر معلمین آذربایجان و اعزام معلمین فارس‌زبان بە جای آنها کمال اهمیت را دارد. همچنین تعیین چند نفر معلمە برای تربیت و تعلیم اطفال کە "از بدو زبان فارسی را بیاموزند" ضرورت دارد.
اسناد موسسەی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، سال ۱۳۰۳، پ٦، ص۱۵٨




۲۱ بهمن ۱۳۱۹

وزارت کشور
جناب آقای نخست‌وزیر

چون اهالی استان‌های سوم و چهارم، سوای عدەی معدودی بە هیچ‌وجە زبان فارسی نمی‌دانند از این سخنرانی‌ها کە منظور اصلی آن پرورش افکار تودە بودە است نتیجە حاصل نشدە است و موضوع بسط و توسعەی تعمیم زبان فارسی در این نقاط آن‌طوری کە باید پیشرفت ننمودە. بە نظر استانداری نامبردە برای انجام منظور لازم دانستە کە بە تعداد کلاس‌های شبانە و مراقبت در حضور سالمندان افزودە شدە و همچنین کودکستان‌های شبانە‌روزی برای کودکان تحت آموزش آموزگاران فارسی زبان تاسیس گردد...

وزارت کشور، شمارە ۳۳۵٤/۷٨۰۱۰



محمدعلی فروغی(کتاب سیاست‌نامە‌ی ذکاالملک، ص ۱٤٨ و ۱٤۹):
"برای متحدالجنس نمودن ایرانیان بهترین کارها نشر معارف فارسی و ایرانی است اما آن هم نه به طوریکه محسوس شود می‌خواهند آنها را فارسی کنند. مثلا بنده هیچ معتقد نیستم کسی ترکی یا کردی یا عربی حرف زدن را منع کند. فارسی گفتن را اجباری نماید. از حسن اتفاق ترکی و کردی هیچ کدام زبان ادبی نیستند و اقلیت‌های ما مایه‌ی ادبی و معارفی ندارند و به سهولت در زبان فارسی مستهلک می شوند..."

#زبان_ترکی
#زبان_کردی
#زبان_ارمنی
#حکومت_پهلوی
#انحصارگرایی_زبانی
#یک‌سان‌سازی_فزهنگی
#یک‌سان‌سازی_اجتماعی
@NewHasanMohaddesi

♦️برخی اسناد محرمانه در باره‌ی یک‌سان‌سازی‌ی فرهنگی و اجتماعی در عصر پهلوی /۱



وزارت داخلە
حکومت کردستان
(۷ اسفند ۱۳۱۰، محرمانە است)

مقام محترم وزارت جلیلە داخلە دامت شوکتە

اطلاعا بە عرض می‌رساند کە در کردستان فقط در مدارس و ادارات دولتی زبان فارسی صحبت می‌شود ولی در تمام بلوکات و اطراف و حتی اهالی شهر بین مردم زبان کردی محاورە می‌شود... برای اینکە در آتیە تمام اهالی مجبور بە تکلم زبان فارسی معمولی شوند ایجاد مدارس متعددە در بلوکات و شهر و فرستادن معلمین مرکزی است کە در نتیجە‌ی تربیت اساسی بعدا بە هیچ‌وجە آشنا بە زبان کردی نباشند.
سازمان اسناد ملی، شمارە سند ۲۹۰/۷۷٦۳





محرمانە و مستقیم(۲۵ دی ۱۳۱۲)
وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفە

بە هیچ‌وجە معلم و مستخدم کرد در مدارس کردستان استخدام نگردند و کسانی کە مشغول می‌باشند بە نقاط دیگر خارج از کردستان منتقل گردند... تا بتوان معلمین نسبتا لایق مسن را از یزد و اصفهان و فارس و تهران بە کردستان منتقل نمود... در صورتی کە موارد فوق مطمح نظر قرار گیرد، رجا واثق است کە معارف در ظرف مدت دە سال بتواند روح وطن‌پرستی (ایران‌پرستی) را در ساکنین کردستان تقویت و نیز زبان عمومی را تبدیل بە فارسی نمود...

سازمان اسناد ملی، شناسە‌ی سند ۲۹۷/۳۳۳٨٨





محرمانە(۲۱ تیر ۱۳۱۳)
ریاست محترمە دفتر مخصوص شاهنشاهی

در موقع سرکشی بە دبستان‌های ساوجبلاغ مکری اهمیت سیاسی و جغرافیایی این محل بسیار جالب توجە گردید... سکنەی آن همە کردزبان هستند کە هم از حیث زبان و هم از حیث مذهب و عادات با سایر سکنە‌ی ایرانی‌نژاد فرق دارند. سزاوار است کە اقدامات جدی در این ناحیە بە عمل آید تا سکنە‌اش "بە هر قیمت" بە ایرانیت خالص استحالە شوند... برای انجام این مقصود آنچە تکلیف وزارت معارف است آن است کە بر تعداد دبستان‌های آن افزودە و در آتیە‌ی نزدیک یک دبیرستان نیز در آنجا افتتاح نمایند بە شرط آنکە آموزگاران هم از آغاز همە فارس‌زبان باشند. این بندە دستور دادم کە معلمین کردزبان را تغییر دهند...

سازمان اسناد ملی، شمارە سند ۲۹۷/۲٤٤٦٨





محرمانە مستقیم(یک اسفند ۱۳۱۳)
وزارت جنگ
وزارت جلیلە معارف و اوقاف و صنایع مستظرفە

قدغن اکید شود معلمین ترک و کردزبان در مدارس ایالتی و ولایاتی کە اهالی آنجا ترک یا کردزبان هستند تدریس نکنند و اساسا تکلم زبان ترک و کرد در ایران هر چە زودتر متروک گردد.

سازمان اسناد ملی، شمارە سند ۲۹۷/۳۳۹۷۷





۱۳۱۳
فرماندە تیپ مستقل خوزستان
ریاست دفتر مخصوص شاهنشاهی

در منطقەی خوزستان نظر بە اینکە قسمت مهمی از عشایر بە زبان عربی تکلم می‌نمایند... هر چە زودتر زبان فارسی در بین عشایر عمومیت یافتە... اصولا بە وسیلە‌ی تاسیس دبستان‌های مکفی بایستی اطفال و جوانان عشایر را فارسی‌زبان نمود...
انتخاب مدیران و معلمان مجرب با حقوق کافی برای دبستان‌های مزبور، عامل مهمی است کە علاوە بر تدریس، روی اصل ملیت و برطرف نمودن زبان عربی التفات مستقضی نمایند...

سازمان اسناد ملی، شمارە سند ۲۹۷/۳۳۹۷۷




ادارە معارف و اوقاف کردستان
گزارش جشن هزارەی فردوسی(۲۵ مهر ۱۳۱٤)

در شب‌های ۱٨ و ۱۹ ... از طرف نمایندە‌ی معارف و دو نفر از اعضای معارف کنفرانس‌هایی راجع بە موارد زیر برگزار شد: اتحاد و استقلال زبان و لزوم برطرف کردن زبان‌های فرعی ایران از قبیل کردی، لری، ترکی و غیرە...

سازمان اسناد ملی، شناسە سند ۲۹۷/۲٨۷۵۳





۱٨ بهمن ۱۳۰۷
وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفە
ادارە معارف و اوقاف آذربایجان

آقای مدیر مدرسەی دارالمعلمین

آقای ملکی مفتش ادارە هم بە یک نفر از شاگردان مدرسه توبیخا اخطار کردەاند کە چرا ترکی حرف می‌زنید مگر از طرف بە شما قدغن نکردەاند... روز یکشنبە هم از ادارە با تلفون بە مدرسە اطلاع دادەاند کە شاگرد مزبور را توبیخ و ملامت نمائید... در موقعی کە صلاح بدانید تمام شاگردان را در حیاط جمع کردە و اکیدا اخطار لازم را بنمائید.




۱٨ خرداد ۱۳۰٨

هیات اکتورال آیینە‌ی عبرت

اخیرا رئیس معارف آذربایجان بە عنوان آنکە نمایش‌ها باید بە زبان فارسی باشد اجازەی تهیە‌ی نمایش را ندادە و بدین‌وسیلە مانع پیشرفت خدمت دستە‌ی اکتورال آیینە‌ی عبرت می‌باشد...

هیات مدیرە‌ی آینە‌ی عبرت





۹ بهمن ۱۳۱۹
محرمانە

ادارە فرهنگ قزوین
وزارت فرهنگ - ادارە کل نگارش

محترما استحضار می‌رساند کە آیا این ادارە در مورد نمایشنامەهایی کە بە زبان ترکی تهیە و بە زبان ترکی نیز نمایش دادە می‌شود چە وظیفە دارد و چنانچە تصویب اینگونه پیس‌ها مخالف مقررات و نبایستی اجازە صادر نمود مراتب را اعلام فرمایند معروض می‌دارد.

رئیس فرهنگ قزوین، حسینعلی اکبرنیا


#زبان_ترکی
#زبان_کردی
#زبان_ارمنی
#حکومت_پهلوی
#انحصارگرایی_زبانی
#یک‌سان‌سازی_فزهنگی
#یک‌سان‌سازی_اجتماعی
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸خبر خاص🔸🔸🔸




♦️تهدید رئیس جمهور آمریکا
بازنشر: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳

🔺"ترامپ: ما در وضعیتی با ایران قرار داریم که خیلی زود اتفاقی رخ خواهد داد، خیلی خیلی زود

🔹دوران جالبی خواهد بود؛ باید ببینیم چه اتفاقی می‌افتد اما به لحظات نهایی رسیده‌ایم. نمی‌توانیم اجازه دهیم ایران بمب هسته‌ای داشته باشد.

🔹فکر می‌کنم بعد از آن انتخابات قلابی ظرف یک ماه با آنها به توافق دست پیدا می‌کردم. آنها کاملاً آماده توافق بودند. بعد از اینکه من باختم برای آنها سر و کله این آدم پیدا شد که آدم احمقی است و گفتند بگذارید توافق نکنیم. حق هم داشتند. او تحریم‌ها را برایشان برداشت و در دوران بایدن ثروتمند شدند.

🔹از جایی که هیچ پولی در بساط نداشتند به پول ۳۰۰ میلیارد دلاری رسیدند. کل مسئله بر سر نفت است. نفت سریع جواب می‌دهد. اگر چاه نفت خوبی داشته باشی زندگی خوبی خواهی داشت. آنها هم کلی چاه‌های نفت خوب دارند.

🔹دوران جالبی در تاریخ دنیا است. ما در وضعیتی با ایران قرار داریم که خیلی زود اتفاقی رخ خواهد داد. خیلی خیلی زود... گمان می‌کنم خیلی زود دربارۀ آن صحبت خواهید کرد و امیدوارم که بتوانیم یک توافق صلح داشته باشیم.

🔹من از سر قدرت یا ضعف حرف نمی‌زنم. فقط می‌گویم ترجیحم این است که توافق صلح ببینم تا گزینۀ دیگر. اما آن گزینۀ دیگر مشکل را حل خواهد کرد./فارس"

🔻منبع:
https://t.me/SharghDaily/118333

#ترامپ
#ایران
#امریکا
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸مطلب وارده🔸🔸🔸




♦️شاه‌نامه و تاریخ ایران /۲

✍دکتر سیدعبدالمجید الهامی
۱۷ اسفند ۱۴۰۳


کافی است دیوان اشعار عارف قزوینی را ورق بزنید تا برای نمونه ببینید دشمنی با غیر فارس زبان ها تا به کجاست (که از شروط اولیه داخل شدن در این مرام است) چگونه این شاعر وطن‌پرست را تبدیل به یک پیترو دلاواله‌ی ایتالیایی چهارصدسال قبل کرده است که هدفی جز نابودی ترک ها، آن‌هم به دست خود ترک ندارد!

این جریان با راهبری زیرکانه انگلیسی‌ها و ناوبری افرادی همچون سید حسن تقی‌زاده، محمود افشاریزدی، فروغی ذکا الملک توانست حکومت قاجار را به نفع رژیم وابسته پهلوی‌ عوض کند، با به دست گرفتن شریانهای مالی و اقتصادی کشور در دوران پهلوی و با پناه گرفتن در پشت شاهنامه فردوسی و با نوشتن واژگونه تاریخ ایران باستان بوسیله پیرنیا، اقبال، صفا، شفا، زرین کوب، و تبلیغ و در جا انداختن آن که با اسلام نیز عناد می‌ورزید به یک جریان قدرتمند ونظام‌مند ایدئولوژیک درآید.

    این مرام باستانگرا و نژادپرست افراطی، گرچه همیشه سعی کرده خود را به شکل یک ایدئولوژی یا یک دین، به صورتی آشکارا و مشخص نشان ندهد اما گاه و بیگاه و خواسته یا ناخواسته از طریق برخی مؤمنانش به سمت و سوی معرفی یک آیین جدید یا تبلیغ آیین‌ها و ادیانی غیر از اسلام کشیده شده که نمونه بارز آن را می‌توان در بیانیه پاک کیشی آقای سید احمد کسروی دید.

    تقریبا تمام محققان ایرانی به دلایلی که خود می‌تواند موضوع بحث دیگری باشد جریان باستانگرای آرمانشهر ایرانشهری را از این زاویه بررسی نکرده‌اند و لذا در تحلیل پیچیدگیهای یکی از اتفاقات مهم تمام تاریخ ایران یعنی انقلاب ۵۷  ناکام مانده اند. تحلیل ریشه‌های انقلاب اسلامی و بحث بر سر نحوه اداره آینده ایران که امروزه نقل مجالس تمام رسانه‌ها و تمام طبقات اجتماعی شده است بدون تحلیل جریان روشنفکری ایرانشهری و آفات و اثرات مبارک یا نامبارک آن در واقع مصداق کامل و واضح آب در هاون کوبیدن یا خشت بر دریا زدن است.

   این مرام که از سوی معتقدین آن یکصد سال است در ایران راه افتاده است باعث و بانی ایجاد یک شکاف و انشقاق آشکار در بین اقوامی که در بستر سرزمین ایران زیست می کنند شده. این تفرقه تا به امروز بخصوص با برآمدن جمهوری اسلامی تشدید شده است‌. آنچنانکه در محدودترین امور اجتماعی و اقتصادی خود را نشان می دهد که بنوعی با نماد ایرانشهری یک کشور یک ملت، یکی زبان یک دین یک مذهب است، خود را تثبیت کرده است.

  بصورتی اگر خوب توجه بشود در استانهایی که اکثر جمعیت آن ترک، عرب، کرد، لر، بلوچ، ترکمن، و غیره است سعی می شود اسامی اماکن، ساختمانها، هتل ها، خیابانها و حتی مجوز شرکتها حتما نام آریا، پارس، پارت، یا نامهای دیگری که به منشا، موهم قومی مرتبط باشد ارائه شود و این خود منجر به یک بیگانگی و تفرقه بزرگ در کشور گردیده است.

   این تفرقه از یکصدسال پیش که انگلیس حکومت پهلوی را بر این سرزمین مستولی کرد و پروژه ایجاد «یک ملت، یک دولت» کلید خورد، تفرقه آغاز شد و صدها هزار انسان بی گناه در خوزستان و لرستان و فارس و آذربایجان و خراسان و ... کشته شدند و هنوز با همان محوریت و شدت بیشتر ادامه دارد.

#ایران
#ملی‌گرایی
#ایران‌شهری‌‌گری
#سیدعبدالمجید_الهامی
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸مطلب وارده🔸🔸🔸




♦️شاه‌نامه و تاریخ ایران /۱

✍دکتر سیدعبدالمجید الهامی
۱۷ اسفند ۱۴۰۳

  در بحث ملی گرای بجای رسیدیم که برای ارضای امیال شخصی مان به چه چیزهایی که متمسک نمی شویم در اوج ناسیونالیسم رمانتیک است که گاها سر به راسیسم و شوونیسم می ساید، برای این موضوع حاضریم برای امیال کوتاه مدت منافع استراتژیک و بلند مدت که با هویت و اینده کشور مرتبط است را به باد دهیم. یکی از استقلال ولایت ها می گوید، که با اطمینان می گویم هرگونه رضایت و یاری به این مسائل در آینده مصایب و نکبه غیر جبران ناپذیری را بهمراه خواهد داشت، از آن طرف هم با توسل به اوهامی و امیال غیر واقعی که از شعر و شاهنامه مستندج و استخراج می شود تمامیت ارضی مداوم العمر ایران فارس زبان برمی شمارند. توصیحا ایران کشور تمامی اقوام ساکن در آن است و شاهنامه آرمان یک اقلیت است و نمی تواند سند ملت کثیر ملل ایران باشد. بلکه سند فارس زبانها است که به آن معتقد می‌باشند.

   ارمانشهریها برای تصدیق این موضوع به مطلبی از آقای اسلامی ندوشن تحصیل کرده حقوق و قاضی سابق و همسر دکتر شیرین بیانی استاد تاریخ با تخصص دوره مغول و سلآجقه استناد می شود که بنده بعنوآن یک دانش آموخته تاریخ منظور از این نوشته سراسر نژاد پرستانه را متوجه نشدم.

  در این نوشته‌ آقای ندؤشن عنوان می کنند که فردوسی چه کار سترگ و عظیم انجام داده است. وی از عمل فردوسی در نگارش شاهنامه که حفظ ایرانیت و زبان فارسی بوده یاد می کند. کاری  که در سرتاسر سده گذشته از سوی معتقدان به شوونیسم اظهار شده است. اولا ایشان و دوستانشان باید توضیح دهند منظور از ایرانیت شامل چه مردمی می شود. دوم منظور از فارسی چه زبآنی است آیا زبانی که شالوده آن عربی و هرم آن ترکی، ه‍ندی و عاریه گرفته از زبآنهای مغول ایتالیایی یونانی روسی لاتینی و انگلیسی است.
   از طرفی اولا در شاهنامه پانصد بیت به زبان عربی سروده شده که شوونیزم حکومتی آن را حذف کرده است، در ثانی در جلد یک شاهنآمه رستم قهرمان شاهنامه تخمه از مردم عرب دارد و از نبیرگان ضحاک تازی عنوان شده، رابعا فردوسی پیرو دین اسلام است که پیامبر و زبان آن عرب است.

  تا به کی این نگاه نژاد پرستان امثال ندوشن ضمیر هر انسان آزاده را باید آزار دهد. چه منفعتی برای مردم ایران از این نوشته ها عاید می شود. این عمل و عنوانها در این مقطع در سرنوشت کشور در این دوران سخت چه تاثیری دارد، و در سپهر ایران چه پیامدی می تواند بگذارد. باید پذیرفت که اکثریت مردم ایران با توهمات امثال ندوشن غریبه هستند این توهمات دورانی کوتاهی عمر داشتند که با فروافتادن نظام پهلوی تمام شد.

   مملکت در این شرایط وحدت لازم دارد نه تفرقه، عرب زده ترک زده چه معنا دارد. آیا عامل بر آمدن این شعرا و شعر همان دربار ترک زده نبوده است. آیا تمام آن دانشمندان و بزرگان در دربار ترکان و مغولان و عرب سر بر نیاوردند. آیا در این دوران سخت که نقشه خاورمیانه بزرگ طرح شده و بدنبال تجزیه کشورهای بزرگ منطقه هستند این سخنان امثال ندوشن آب به آسیاب استعمار و امپریالیسم و صهیونیزم نمی ریزد.

  آیا اینگونه سخنان باعث تفرقه و تصادم اقوام و طوایف نمی شود نظریه نژاد یکدست و ملت سازی یکسان به پایان رسیده است. اگر این سخنان اعتباری داشت تا بحال دولت ملت ایران اینگونه آشفته نبود. آیا مردم ترک، کرد، عرب، مازنی، گلیگی، بلوچ، با این سخنان از نژاد فارسی هستند. با چه مدرکی باید عنوان نمایم که ما حداقل در تاریخ دو هزار سال اخیر دیگر قومی بنام فارس نداریم بلکه کشور و مردم ایرانی داریم که شامل تمام اقوام موجود در ایران است. این سخنان برای امروز چه قوامی دارد. سخن امروز برای وحدت ملی چیست.

  آرمان شهر ایرانشهر گر چه بنا به ادعای برخی چون دکتر سید جواد طباطبایی، ریشه در قرون اولیه اسلامی دارد، تقریبا قرنی است که روان خیل عظیمی از متفکران، سیاستمداران فارس زبان چون ایشان یا جناب دکتر پیروز مجتهدزاده و هزاران طلبه دیگر را به خود مشغول کرده و عده کثیری را به تلاطم و تکاپو و کنشگری واداشته‌است.

  شاید بتوان گفت که تلاش عملی در راه برقراری این آرمانشهر، از اواسط دوران قاجار و بعد از شکست‌های متمادی آنها از روس‌ها و با نفوذ روزافزون قدرتهای بیگانه در ایران است که شدت گرفته و با آغاز انقلاب مشروطه و اقبال گروه زیادی از روشنفکران به آن با بهانه رویگردانی از حکومت قاجار که تنها عامل عقب‌ماندگی جامعه آنروز معرفی می شد تقویت شده و خواسته یا ناخواسته به خدمت کامل بیگانگان خصوصا انگلیسی ها درآمده است.



🔸محدثی: آقای دکتر الهامی یک مدعای مهم را مطرح کرده اند: حذف پانصد بیت عربی از شاهنامه! امیدوار ام آقای دکتر سند معتبری در این باره ارسال کنند و من آن را در همین‌جا منتشر کنم! من تاکنون در این باره چیزی نشنیده بودم.

#ایران
#ملی‌گرایی
#سیدعبدالمجید_الهامی
@NewHasanMohaddesi

♦️شلاق، راه حل نیست!

✍حسن محدثی‌ی گیلوایی
۱۶ اسفند ۱۴۰۴

وقتی تن را اسیر می‌کنی، قلب را از دست می‌دهی. تاریخ بشریت تاریخ تن‌های به بنده‌گی کشیده شده است. برای تاریخ‌سازی، باید قلب‌ها را فتح کرد. هر کنش تاریخ‌سازانه، بعد فتح قلوب رخ داده است.

بر گرده‌ی برده‌گان و بنده‌گان شلاق زدند، اما سرانجام برده‌گی بر افتاد. کجا رفتند متفکرانی که وعده‌ی فتح قلوب می‌دادند؟

تاریخ بنده‌گی‌ی ایرانیان رو به زوال است. بزرگ‌ترین نشانه‌ی آن متواری شدن (فرار یا خروج) چهار پادشاه آخر از کشور است (محمدعلی شاه، احمدشاه، رضا شاه، محمدرضا شاه). ما در عصر تاریخ کنش‌گری‌ی ایرانیان زیست می‌کنیم. روح مشروطه در میان ما در حرکت است. مردم ما از انقلاب مشروطه به این سو، در حال ساختن تاریخ کنش‌گری‌ی خود هستند و این به‌ترین نوید برای فردا است.

#تاریخ
#مشروطه
#مهدی_یراحی
#تاریخ_بنده‌گی
#تاریخ_کنش‌گری
#پادشاهان_متواری
@NewHasanMohaddesi

♦️لزوم تمرین نظریه‌سازی و عبور از نظریه‌بازی /۲

✍حسن محدثی‌ی گیلوایی
۱۶ اسفند ۱۴۰۳

اتفاقا دو روز پیش (سه‌شنبه ۱۴ اسفند) در پاسخ به پرسش دانش‌جویان در کلاس نظریه‌های معاصر جامعه‌شناسی‌ی مقطع کارشناسی مبنی بر این‌که چرا باید نظریه‌های کلان را بخوانیم و سپس دور بریزیم؟ بعد توضیحات مفصل، و نیز بحث در باره‌ی لزوم تمرین و حرکت به سوی نظریه‌سازی، از دانش‌جویان خواستم که موضوعی را پیش‌نهاد کنند تا برای آن نظریه‌ای بسازیم. نظریه‌ی ما قرار نیست که صددرصد بی‌عیب باشد. فعلا ساخت یک نظریه را تمرین می‌کنیم.

یکی از دانش‌جویان موضوع "سلیقه‌ی موسیقی" را پیش‌نهاد کرد و من تغییر اش دادم به سلیقه‌ی موسیقایی (musical taste) و سپس با کمک گرفتن از دانش‌جویان نظریه‌ی زیر را در باره‌ی سلیقه‌ی موسیقایی ساختیم. این البته فقط یک تمرین بود.

تمرین ساخت نظریه‌ای در باره‌ی سلیقه‌ی موسیقایی
۱- انسان حیوانی نیازمند است و نیازهای متنوعی دارد،

۲- یکی از نیازهای مهم انسان ابراز خویشتن است،

۳- یکی‌ از راه‌های مهم ابراز خویشتن روی‌آوری به هنر است،

۴- موسیقی یکی از مهم‌ترین هنر‌هایی است که در با‌همستان‌های گوناگون تاریخ وجود داشته و آدمی برای ابراز خویشتن بدان پناه برده و از آن بهره گرفته است،

۵- در فرهنگ موسیقایی‌ی با‌همستان‌ها، انواعی از موسیقی، بسته به نیاز‌ها و کاربرد‌ها، شکل می‌گیرد،

۶- در جهان مدرن به دلیل وجود انواع رسانه‌ها ما با پدیده‌‌ی انتقال فرهنگی و مصارف متنوع فرهنگی مواجه هستیم و‌‌ لذا سبک‌های گوناگون موسیقایی از ملل مختلف مورد مصرف افراد یک جامعه و از جمله مردم جامعه‌ی ما است،

۷- افراد معمولا برای روی‌آوری به سبک خاصی از موسیقی، به نوعی آمادگی‌ی پیشینی نیاز دارند که به آن تربیت شنیداری و آماده‌‌گی‌ی انفسی گفته می‌شود،

۸- از میان سبک‌هایی که افراد با آن آشنایی دارند، سبکی را بر‌‌می‌گزینند که با احوال روانی و اجتماعی‌‌ی آنان هم‌خوانی داشته باشد. مثلا زنده‌گی ذیل یک ایده‌ئولوژی‌ی تحمیلی و آمرانه، میل به عصیان را در افراد بیدار می‌سازد. آن‌گاه سبکی از موسیقی که نماد نوعی عصیان باشد، پرطرف‌دار می‌شود. اگر ایده‌یولوژی‌ی مسلط زیست دنیوی را نفی کند، سبکی از موسیقی که بر امور دنیوی تاکید دارد، اقبال پیدا می‌کند. بدین ترتیب، سلیقه‌ی موسیقایی‌ی افراد شکل می‌گیرد.

در این تمرین نظریه‌سازی، ما ساخت یک نظریه‌ از نوع قیاسی را در باره‌ی سلیقه‌ی موسیقایی دنبال کردیم. از هشت گزاره‌‌ای که از عام به خاص چیده شده و در پیوند با هم قرار گرفته اند، کمک گرفتیم و هر یک را با تکیه بر مفاهیمی خاص پروردیم و یک نظریه ساختیم که می‌توان از آن فرضیه‌هایی را برای صحت‌آزمایی بیرون کشید.

اگرچه نظریه‌سازی کاری مهم و تخصصی است، اما غیر ممکن نیست و برخلاف نظر برخی مدرسان و صاحب‌نظران، این کاری نیست که اختصاص به از ما به‌تران داشته باشد و حتما دانش‌گاه‌های ما موظف اند دانش‌مندان و متفکرانی نظریه‌پرداز تربیت کنند نه کسانی که در حد مصرف مداوم نظریه‌ها و اندیشه‌های دیگران توقف کرده اند.

#نظریه‌خوانی
#نظریه‌بازی
#نظریه‌سازی
#ساخت_نظریه
#مصرف_نظریه
#سلیقه‌ی_موسیقایی
@NewHasanMohaddesi

علاوه بر این، حتی اگر این تصمیم ملی باشد، چرا باید کشوری دیگر (روسیه) با نیروی نظامی مانع آن شود؟ آیا اگر یک کشور تصمیم بگیرد که روابط دفاعی خود را گسترش دهد، این تصمیم مجوزی برای حمله‌ی نظامی کشور همسایه است؟ اگر این منطق را بپذیریم، پس می‌ توان حمله‌ آلمان نازی به چکسلواکی را نیز توجیه کرد، چرا که هیتلر آن را یک «تهدید» می‌ دانست.
۷) سازمان ملل و اصلاح ساختارهای بین‌المللی
آقای بدری معتقد است که سازمان ملل تحت مهندسی امپریالیسم است و باید یک ساختار جایگزین ایجاد شود. این موضوع، اگرچه بعنوان یک ایده‌ نظری قابل بررسی است، اما در عمل، هیچ جایگزینی برای سازمان ملل پیشنهاد نشده است. اگر این سازمان را کنار بگذاریم، چه نهادی قرار است نظم بین‌المللی را برقرار کند؟ آیا باید به هرج‌ و مرج بین‌المللی تن دهیم؟

پاسخ آقای بدری، ترکیبی از قیاسهای مع‌ الفارق، مغالطات منطقی و استدلالهای جانبدارانه است. او تلاش دارد که تجاوز روسیه را تحت پوشش انتقاد از آمریکا و سازمان ملل توجیه کند، اما این استدلالها همواره به تناقض منجر می‌ شوند. نقد سیاستهای آمریکا درست و ضروری است، اما نباید بهانه‌ای برای نادیده گرفتن تجاوزگری روسیه شود.
اگر قرار باشد از اصول حقوق بین‌الملل دفاع کنیم، نباید آن‌ها را بر اساس منافع یک قدرت خاص تغییر دهیم. حمله‌ روسیه به اوکراین، یک تجاوز آشکار است و هیچ مقدار انتقاد از آمریکا نمی‌ تواند این حقیقت را تغییر دهد.

#چپ
#ترامپ
#روسیه
#اوکراین
#افشین_بدری
#محسن_محمودی
#ولادیمیر_زلنسکی

@NewHasanMohaddesi

♦️پاسخی به افشین بدری /۱

✍ دکتر محسن محمودی
۱۶ اسفند ۱۴۰۳

آقای بدری در پاسخهای اخیر خود تلاش کرده تا از طریق قیاسهای نادرست، مغالطات منطقی و تحریف برخی مفاهیم، حمله‌ روسیه به اوکراین را توجیه کند. در این پاسخ، به برخی از ادعاهای ایشان می‌ پردازم و استدلالهای نادرست را مورد نقد قرار می‌دهم.

۱) عملکرد سازمان ملل و حقوق بین‌الملل
آقای بدری استدلال کرده که سازمان ملل، بازوی قدرتهای امپریالیستی است و عملکرد آن، جانبدارانه و غیرمستقل بوده است. این نکته تا حدی درست است، اما نتیجه‌ای که ایشان از آن می‌گیرند، نادرست است. حتی اگر سازمان ملل در مواردی جانبدارانه عمل کرده باشد، این موضوع اصول حقوق بین‌الملل را از اعتبار ساقط نمی‌کند. به عبارت دیگر، اگر سازمان ملل در برخی بحران‌ها موضع‌ گیری ضعیفی داشته، این مجوزی برای نقض قوانین بین‌المللی توسط کشورهای دیگر (از جمله روسیه) نیست.

۲) مقایسه‌ کریمه با تجزیه‌طلبی در ایران
آقای بدری مدعی است که کریمه از ابتدا جزئی از اوکراین نبوده و در سال ۱۹۵۴ توسط شوروی به این کشور الحاق شده است، درحالی‌که مناطقی مانند کردستان، خوزستان و آذربایجان، همواره بخشی از ایران بوده‌اند. اما این استدلال از چند جهت مشکل دارد:

نخست، اصل تمامیت ارضی کشورها در حقوق بین‌الملل یک قاعده‌ی تثبیت‌شده است. حتی اگر کریمه در گذشته‌ای دور تحت کنترل روسیه بوده، این موضوع تجاوز نظامی ۲۰۱۴ را توجیه نمی‌ کند. اگر چنین منطقی را بپذیریم، کشورهای زیادی می‌ توانند بر اساس ادعاهای تاریخی، دست به اشغال‌ گری بزنند.

دوم، معیار دوگانه در برخورد با تجزیه‌طلبی: اگر جدایی کریمه را مشروع بدانیم، باید این حق را به سایر گروه‌های تجزیه‌ طلب نیز بدهیم. اما آیا اگر فردا یک گروه جدایی‌ طلب در ایران اعلام استقلال کند، آقای بدری همین منطق را خواهد پذیرفت؟ این‌که کریمه روزی بخشی از روسیه بوده، مجوزی برای مداخله‌ نظامی روسیه نیست.

۳) توجیه جنگ پیشگیرانه؛ مقایسه‌ی نادرست با جنگ ویتنام
یکی از نکات کلیدی در استدلالهای آقای بدری، پذیرش اصل جنگ پیشگیرانه است. ایشان استدلال می‌ کند که ناتو برای روسیه یک تهدید بود، بنابراین روسیه مجبور شد به اوکراین حمله کند. اما این استدلال چند مشکل اساسی دارد:

نخست، ناتو یک ائتلاف دفاعی است، نه تهاجمی: برخلاف ادعای روسیه، ناتو هیچگاه اقدامی نظامی علیه روسیه انجام نداده است. پیوستن اوکراین به ناتو، تهدید مستقیم محسوب نمی‌ شود و به خودی خود، مجوزی برای حمله‌ پیشگیرانه نیست.

دوم، مغالطه‌ی قیاس با جنگ ویتنام: آمریکا به بهانه‌ جلوگیری از گسترش کمونیسم، وارد ویتنام شد. اما این جنگ، مداخله‌ای فرامرزی در هزاران کیلومتر دورتر از مرزهای آمریکا بود، درحالی‌که اوکراین یک کشور مستقل است که خواهان پیوستن به یک پیمان دفاعی بوده است. این دو وضعیت، کاملاً متفاوت هستند.

سوم، توجیه‌ پذیر بودن جنگ پیشگیرانه، مقدمه‌ای برای هرج‌ و مرج بین‌المللی است: اگر استدلال آقای بدری را بپذیریم، هر کشوری می‌تواند به بهانه‌ احتمال تهدید در آینده، دست به حمله بزند. این منطق، همان چیزی است که آمریکا در عراق و ویتنام استفاده کرد و خود آقای بدری آن را محکوم می‌کند.
۴) «آمریکا بدتر است»؛ مغالطه‌ توجیه تجاوز روسیه
آقای بدری بارها به جنایات آمریکا اشاره کرده و استدلال کرده که آمریکا بسیار بدتر از روسیه است. اما این استدلال، مغالطه‌ی تو هم  است. حتی اگر بپذیریم که آمریکا در طول تاریخ جنایات زیادی مرتکب شده، این موضوع به‌ هیچ وجه تجاوز روسیه را توجیه نمی‌ کند. این‌که یک کشور (آمریکا) قوانین بین‌المللی را زیر پا گذاشته، دلیلی نمی‌ شود که کشور دیگری (روسیه) نیز بتواند همین کار را انجام دهد.

۵) استناد به سخنان ترامپ و ارزش تحلیلی آن
آقای بدری از سخنان ترامپ بعنوان شاهدی برای بی‌ کفایتی زلنسکی استفاده می‌ کند. اما این استدلال چندین ضعف دارد:
نخست، ترامپ بارها اظهارات خلاف واقع مطرح کرده است: بر اساس گزارش واشنگتن پست، ترامپ در دوران ریاست‌ جمهوری خود بیش از ۳۰ هزار ادعای نادرست یا گمراه‌کننده مطرح کرده است. بنابراین، سخنان او بعنوان یک شاهد معتبر قابل استناد نیست.
دوم، انگیزه‌های شخصی ترامپ در سیاست اوکراین: ترامپ از ابتدای جنگ اوکراین، به‌ دنبال تخریب سیاستهای دموکراتها و شخص بایدن بوده است. بنابراین، مواضع او در این مورد، بیش از آنکه تحلیلی باشد، سیاسی است.
۶) تصمیم اوکراین برای پیوستن به ناتو و پیامدهای آن
آقای بدری می‌ گوید که پیوستن اوکراین به ناتو تصمیمی ملی نبوده و صرفاً تصمیم برای پیوستن به اتحادیه‌ اروپا چنین بوده است. اما این ادعا نادرست است. دولت اوکراین سالهاست که تمایل خود را برای پیوستن به ناتو اعلام کرده و نظرسنجی‌ های داخلی این کشور نیز نشان داده که پس از حمله‌ روسیه در ۲۰۱۴، اکثریت مردم اوکراین از این ایده حمایت کرده‌ اند.
@NewHasanMohaddesi