خرمگس

فرهاد قنبری
ما و امت اسلام

دهه هاست که از هر تریبونی بیشتر از «ملت ایران» تکرار «امت اسلامی» را به گوش می شنویم.
تکرار هر روزه امت اسلامی به جای ملت ایران نشانی بر آن دو بحران اساسی (دستکاری ملت در ایران و عدم فهمیدن ایران توسط حاکمانش) مورد اشاره دکتر طباطبایی است. مصادره ملت ایران به نام امت اسلام، یا تلاش برای تقلیل ایران به ایران باستان و حذف نمادهای اسلامی هر دو تلاش‌هایی خطرناک برای دستکاری ملت ایران و دو‌قطبی‌سازی و ایجاد نزاع فرقه ای و مذهبی در ایران است.
همکاری با امت اسلامی و نزدیکی به کشورهایی که تاریخ و فرهنگ و نژاد و دین مشترک داریم امری طبیعی است و در میان همه کشورهای جهان امری رایج است اما نباید فراموش کرد، که همه این دوستی ها و نزدیکی ها باید در خدمت منافع ملی ایران و ایرانیان باشد. وگرنه اگر همین امروز پاهایمان را از مرزهای کشور بیرون بگذاریم [غرب و شرق که جای خود دارد، به یکی از همین کشورهای همسایه که بخشی از امت اسلامی نامیده می شوند، سفر کنیم] کسی به سنی و شیعه و بی دین و بادین و ارمنی و باحجاب و بی حجاب و... بودنمان کاری ندارد و تنها چیزی که دیده خواهد شد پاسپورت ایرانی و ملیت ایرانیمان است.

برخی از خدمات امت اسلام به ایرانیان در چند دهه اخیر که تمام همت و اندیشه آقای رئیسی و همفکران ایشان برای حفظ آن بوده است.

۱- حمله عراق به ایران و هشت سال جنگ تحمیلی با صدها هزار شهید و جانباز.
۲- ادعای ارضی امارات و کشورهای اسلامی حاشیه خلیج فارس نسبت به تمامیت ارضی ایران.
۳- گسترش پانتکریسم و باز کردن پای اسرائیل به مرزهای ایران توسط حاکمان ترکیه و باکو و «قره‌باغی که خاک اسلام است»
۴- قطع روابط مصر به عنوان یکی از قطب‌های اصلی امت اسلام با ایران.
۵- طالبان و شرارت‌های فروان توسط این جنبش اصیل منطقه که از کشتار دیپلمات‌های ایرانی تا آزار شیعیان و محدودیت زبان فارسی و قطع سهم حق‌آبه ایران را شامل می‌شود.
۶- پاکستان و حیات خلوتی که در اختیار قاچاقچیان مواد مخدر و تروریست‌های تجزیه‌طلب قرار داده است.
۷- عربستانی که پشت پرده عمده تحریم‌های غرب علیه ایران است و حتی تیم ورزشی‌اش در داخل خاک ایران به ایرانیان دهن‌کجی می‌کند.
@kharmagaas

فرهاد قنبری
تاریخ به ما می آموزد، اگر..

⏺ پنج قرن پیش وقتی شاه جوان صفوی زخمی و رنجور در گل و لای چالدران در خون خود می‌غلطید [و فقط به یک معجزه نجات یافت] گناهش نه بی‌غیرتی بود و نه وطن‌فروشی و نه اصلاً در قاموس خود پشت کردن به دشمن می‌شناخت. گناه شاه اسماعیل درست نفهمیدن مناسبات جهان در آستانهٔ دگرگونی بود. نقل است شب قبل از آغاز جنگ چالدران یکی از سرداران سپاه قزلباش وقتی کمیِ سپاه خودی(پنجاه هزار ایرانی در برابر دویست هزار عثمانی) و مجهز بودن لشگر عثمانی به توپ و تفنگ را یادآور شده و از شاه اسماعیل می‌خواهد که شبانه به لشگر دشمن شبیخون زده و بخشی از آنها را نابود کنند، شاه صفوی به شدت برآشفته و نهیب می‌زند که: «تو از من می‌خواهی که با ناجوانمردی بر دشمن پیروز شوم؟».

کسی نمی‌داند فردای آن شب و هنگامی که در میدان جنگ، سربازان قزلباش به توپ و تفنگ لشگر عثمانی در خاک و گِل و لای می‌غلطیدند آیا شاه جوان هنوز به رعایت اصول جوانمردی و مروت در جنگ می‌اندیشید یا نه، اما هر آنچه بود توهم خودبزرگ‌بینی شاه صفوی و تملق بی‌حدوحصر همراهانِ نزدیک بود که او را سایهٔ خدا بر روی زمین و شکست‌ناپذیر معرفی می‌کردند، باعث رقم خوردن چنین نتیجهٔ فاجعه‌باری شد. جنگ چالداران غم‌انگیز بود. لشگر عثمانی، آذربایجان و کردستان و بخش‌هایی از همدان را اشغال کرد و «تاجلی بیگم و بهروزه» دو تن از زنان شاه اسماعیل به اسارات عثمانی درآمدند. شاه اسماعیل پس از نبرد چالدران ده سال دیگر عمر کرد و تلاش و غیرت بسیاری برای بیرون راندن عثمانی و ازبک از قلمرو سرزمینی ایران انجام داد اما هیچگاه از سایهٔ شکست سنگین چالدران خارج نشد.

⏺ تاریخ برای درس و عبرت گرفتن از همین رویدادهاست.
تاریخ به ما می‌آموزد که هیچ‌گاه در توهم تملق چاپلوسان و دورقاب‌چین‌ها نباشیم...
تاریخ به ما می‌آموزد که روح زمانه را درک کنیم و تصورات خیالی خود را مبنای تحلیل روح حاکم بر زمانه قرار ندهیم.
تاریخ به ما می‌آموزد که پیمان و تعهد بین‌المللی تنها با قدرت است که پابرجا می‌ماند نه قول و مُهر و امضاء حاکمان؛ (عهدنامهٔ ترکمنچای فقط پانزده سال پس از عهدنامهٔ گلستان تحمیل شد).
تاریخ به ما می‌آموزد که در جهان امروز با شعار و رعایت اصول مروت و جوانمردی نمی‌توان پیروز جنگ و منازعه شد.
تاریخ به ما می‌آموزد که برای پیروزی نیاز به قدرت و تجهیزات است، نه پیش‌گویی طالع‌بینان و رجزخوانی‌های بی‌مبنا...
تاریخ بسیاری چیزها به ما می‌آموزد، اگر گوش شنوایی داشته باشیم...
@kharmagaas

فرهاد قنبری
یقه «آرنت» را رها کنیم

عدم مطالعه کتاب و بی‌توجهی کامل به مسائل فرهنگی و سیاسی و اجتماعی بسیار بهتر از این است که انسان یک شناخت سطحی و ساده‌ و خطی از مسائل مختلف پیدا کرده و فکر کند که به چشمه دانایی و تمام حقیقت دست یافته است. چنین فردی نه تنها شهروند خوب نیست بلکه در بسیاری مواقع آن هم بدون آنکه خود آگاه باشد، شهروندی خطرناک و مضر برای جامعه است.

برای مثال کسی که شناخت صحیحی از تاریخ و سنت و فلسفه سیاسی نداشته باشد، مطالعه آثار متفکری مانند هانا آرنت برایش سمی مهلک است. چنین فردی همان ابتدای مواجهه با آرنت با دو واژه «فاشیسم» و «توتالیتاریسم» آشنا می‌شود و چون با مفاهیم سیاسی و بستر فرهنگی و تاریخی آنها آشنایی ندارد از این دو کلمه برای خود یک ایدئولوژی متصلب ساخته و از دریچه آن جهان پیرامون خود را تحلیل می‌کند و چون درک درستی هم از پیچیدگی‌های مسائل اجتماعی ندارد، هر آنکه را که سخن و نظرش اندک زاویه‌ای با میل و علاقه او داشته باشد را به فاشیسم و نژادپرستی متهم می‌کند.

به بسیاری از چهره‌های پرشور فعال در فضای رسانه‌ای کشور بنگریم. اگر از بیش از نود و پنج درصد این افراد کلمه «فاشیسم» و «هانا آرنت» و «نژادپرستی» را بگیریم، دیگر هیچ حرفی برای گفتن نخواهند داشت.
.
این جماعت که عموما فاشیسم لقلقه زبانی‌شان است و آن را چون شمشیر دموکلس بالای سر جامعه خویش نگاه داشته [و به همان میزان که در حال تطهیر مبدعان اصلی فاشیسم و نژادپرستی هستند، ملت و فرهنگ و تاریخ مملکت خویش را به طریق آن به صلابه می‌کشند] یک ویژگی مشترک دارند و آن ساده سازی و ساده نگری سیاسی و اجتماعی و مرعوب رسانه بودن و عدم شناخت تاریخی و فلسفی از واژگان سیاسی و همچنین عدم شناخت قواعد حاکم بر روابط بین الملل و موقعیت امروز ایران در منطقه و جهان است.

اما در این هیاهوی رسانه‌ای نباید فراموش کرد که فاشیسم ایدئولوژی های سیاسی جامعه مدرن و بحرانهای مرتبط با آن است.
فاشیسم محصول برهه ای از تاریخ اروپا است که محافظه کاری و بورژوازی غرب توان مقابله با بحران های فزاینده خود در مقابل مبارزات طبقات پرولتری را از دست داده بود.
فاشیسم از لحاظ نظری، محصول توسعۀ نظری نژادباوری و امپریالیسم و از نظر اجتماعی محصول بحران‌های اقتصادی و اجتماعی پس ازجنگ جهانی اول بود.

حامیان و طرفدارن چنین ایده هایی در دنیای مدرن به فاشیست ها یا نئوفاشیست ها معروف هستند، کسانی که معتقد به برتری نژادی خود بوده و در راستای حذف «غیر» از هیچ نوع عملی به ویژه خشونت ورزی فروگذار نیستند.

حال طرف در ایران بدون در نظر گرفتن هیچکدام از این واقعیت‌ها و مسائل تاریخی کلمه فاشیسم را چسبیده و صبح تا شب در حال لعن و نفرین به «زبان» و «تاریخ» و «هویت» سرزمین خویش است و از فردوسی و شاهنامه تا نوروز و چله را به اسم فاشیسم و نژادپرستی انکار می کند. (و طنز بیشتر مسئله آنجاست که ایرانی بیچاره‌ای که در هجوم همه جانبه رسانه‌ای به بیماری خودتحقیری مبتلا شده است را به فاشیسم و نژادپرستی متهم می‌کند!)

این جماعت که تصور می‌کنند پرچم دار آزادی‌خواهی در کشورند، عموما سنت و تاریخ و کارکرد اجتماعی اسطوره و آیین‌های ملی را نمی فهمند و از کارکردهای اجتماعی و فرهنگی شعر و حماسه و اسطوره و آیین و زبان ملی برای شکل گیری یک ملت و یک جامعه، آگاهی چندانی ندارند.
این طیف متاسفانه یک ویژگی بسیار بد و خطرناکی هم دارد و آن زبانی تند و تیز برای تکرار طوطی وار و بدون مبنای فکری و اجتماعی برخی واژه‌های سیاسی و فلسفی است که از فرهنگ و تاریخ و فلسفه غرب ترجمه شده است. 
@kharmagaas