بازار نفت گاز پتروشیمی

📌 آمارهایی عجیب از شاخص‌های اقتصادی در سال ۱۴۰۳

رشد ۵۴ درصدی نرخ دلار
براساس داده‌ها، نرخ ارز بازار (نرخ غیررسمی) از حدود 60 هزار تومان در 21 اسفندماه سال 1402، با وجود چند نوسان کوتاه، تا زمان آمدن دولت چهاردهم در نیمه اول مردادماه حول و حوش 60 تا 61 هزار تومان بوده است. این نرخ تا اوایل مهرماه نیز دوام داشته اما پس از آن، آرام آرام رشد کرده و تا اینکه در اوایل آذرماه خود را وارد کانال 70 هزار تومان می‌کند. یک ماه پس از آن، دلار وارد کانال 80 هزار تومان شده و سرانجام در هفته آخر بهمن این نرخ خود را به کانال 90 هزار تومان می‌رساند. در مجموع، طی یک سال اخیر، دلار در بازار آزاد رشد 54 درصدی را تجربه کرده است.

هدف‌گذاری نقدینگی چقدر محقق شد؟
در سال 1403، بانک مرکزی نرخ رشد نقطه به نقطه نقدینگی را 23 درصد با دامنه نوسان مثبت و منفی 2 درصد هدف‌گذاری کرد. بررسی داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ رشد نقطه به نقطه پایه پولی از 27.6 درصد در اسفندماه 1402 به 21.2 درصد در دی‌ماه سال جاری رسیده است. همچنین نرخ رشد نقدینگی نیز از 24.3 درصد در اسفند سال گذشته به 28.4 درصد در دی‌ماه امسال افزایش یافته است.

تغییرات قیمتی اقلام سفره خانوار
بررسی تغییرات قیمتی اقلام سفره خانوار از بهمن 1402 تا انتهای بهمن 1403 نشان می‌دهد طی این مدت سیب‌زمینی با 217 درصد رکورددار جهش قیمت‌ها بوده است. پس از آن، بادمجان با 123 درصد و گوجه‌فرنگی با 116 درصد بیشترین رشد قیمتی را داشته‌اند. البته رشد قیمتی این محصولات عمدتاً فصلی بوده و با ورود به فصل بهار، این قیمت‌ها روند کاهشی را تجربه خواهند کرد. اما بخش دوم از افزایش قیمت‌ها مربوط به حبوبات می‌شود که طی یکسال اخیر حدود 100 درصد افزایش قیمت داشته‌اند. با احتساب میوه‌ها، رشد اقلام سفره خانوار طی یکسال اخیر حول‌وحوش 50 درصد بوده است، اما طی این مدت اقلامی همچون مرغ 4 درصد، گوشت گاو 8 درصد، کنسرو ماهی حدود 9 درصد، روغن 12.6، تخم 12.7، ماهی 17.6، ماکارونی 23، پنیر، برنج، شیر رب گوجه و شکر نیز بین 25 تا 40 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

تمرین تورم در کانال 30 درصد
طی یک سال اخیر، تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده (CPI) از 35.8 درصد در بهمن و 32.3 درصد در اسفندماه 1402 به 31 درصد در اغلب ماه‌های سال جاری رسیده بود که در بهمن این میزان به 35.3 درصد افزایش یافته و امکان ثبت اعداد بالاتر در ماه‌های آتی نیز وجود دارد. همچنین تورم تولیدکننده (PPI) نیز از 28 درصد در بهمن و 24.5 درصد در اسفندماه سال گذشته به 25.9 درصد در آذرماه رسیده و هنوز داده‌های دو ماه اخیر منتشر نشده است.

سال رکوردشکنی صادرات
براساس داده‌های گمرک ایران، در 11ماهه سال جاری، حجم تجارت ایران نزدیک 117 میلیارد دلار بوده که حدود 53 میلیارد و 376 میلیون دلار آن مربوط به صادرات غیرنفتی و 63 میلیارد و 606 میلیون دلار نیز مربوط به واردات کشور بوده است. ماحصل تجارت خارجی ایران در 11ماهه، کسری تجاری 10.2 میلیارد دلار است، رقمی که در 11 ماهه سال گذشته 15.3 میلیارد دلار بوده است. البته با خارج کردن طلا از آمارها، کسری تجاری 11ماهه امسال به 2.9 میلیارد دلار و کسری تجاری 11ماهه سال گذشته به 13.6 میلیارد دلار خواهد رسید. به عبارتی، وضعیت منابع ارزی در سال جاری نسبتا بهتر از سال 1402 است.

سال رکود عمیق مسکن
داده‌های رسمی تعداد معاملات مسکن که تا انتهای مردادماه 1403 منتشر شده، نشان می‌دهد طی یک‌سال منتهی به مردادماه 1403 به‌طور میانگین تعداد معاملات ماهانه مسکن در شهر تهران بین 3500 تا 3800 فقره بوده که این تعداد کمترین تعداد معاملات ملکی شهر تهران در چندسال اخیر است. مقایسه این اعداد با تعداد معاملات ملکی سال‌های 1395، 1396 و 1397 نشان می‌دهد تعداد معاملات فعلی مسکن بین 50 تا 70 درصد کمتر از آن سال‌هاست.

سال طلایی طلا و سکه
سال 1403، اول به واسطه جهش جهانی قیمت طلا و سپس به واسطه افزایش نرخ ارز در کشور، سال طلایی برای طلا و سکه بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی یکسال اخیر قیمت سکه با رشد 111 درصدی از حدود 36.6 میلیون تومان در 21 اسفندماه 1402 به 77.4 میلیون تومان در روزهای گذشته رسیده است. در همین مدت، طلای 18 عیار نیز با رشد 113 درصدی از گرمی 3.1 میلیون تومان در 21 بهمن 1402 به بیش از 6.6 میلیون تومان رسیده است.| فرهیختگان اقتصادی

💢 بازار نفت گاز پتروشیمی 💢

▪️@iroilmarket | https://iroilmarket.com/

وب سایت | اینستاگرام | تلگرام | توییتر | آپارات

📌ریشه‌‏‌های تورم در ایران

پرهام پهلوان؛ دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه تهران

🔺بررسی دوره‌‌‌های تورم بالا در ایران، نشان می‌دهد که در بسیاری موارد، تورم در ایران تحت‌تاثیر عواملی غیر از صرفا رشد نقدینگی و سیاست‌‌‌های پولی بوده است.

🔺بررسی تجربه تورم‌‌‌های دوره‌‌‌های مختلف، نشان می‌دهد که در هر سه‌دوره دهه ۷۰، دهه ۹۰ و بعد از سال ۹۷، عواملی در افزایش تورم مشترک بودند.

🔺کسری بودجه و سیاست‌‌‌های نادرست مالی، افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش ریال، کاهش درآمدهای نفتی و وابستگی به ارز، رشد نقدینگی و پایه پولی و افزایش قیمت‌های کالاهای اساسی از جمله این عوامل مشترک هستند.

🔺بسیاری از این عوامل، مشکلات ناشی از تحریم‌‌‌های اقتصادی، کاهش درآمدهای نفتی و محدودیت‌های بانکی هستند.

🔺از طرف دیگر تجربه موفق سال‌های ۹۳ تا ۹۶، نشان می‌دهد که در صورت رفع حتی نسبی تحریم‌‌‌ها و احیای ارتباطات بین‌المللی، حتی در کوتاه‌‌‌مدت نیز مقابله با تورم ممکن است؛ در غیر‌این‌صورت، بررسی‌‌‌های کارشناسانه برای پیدا کردن راه‌حل، کمی بعید به نظر می‌‌‌رسد.

🔺این درس تاریخ است که پس از انقراض ساسانیان، بزرگمهر به طبرستان رفت. از او پرسیدند که چرا کار ملک و مملکت ساسانی تباه شد؟

🔺پاسخ داد که کارهای بزرگ را به مردم خرد و کارهای خرد را به مردم بزرگ سپردند. مردم بزرگ از انجام کارهای خرد شرم داشتند و مردم خرد از عهده کارهای بزرگ برنیامدند و سرنوشت ناگزیر ساسانی این بود که هر دو کار تباه گشت.| دنیای اقتصاد

💢 بازار نفت گاز پتروشیمی 💢

▪️@iroilmarket | https://iroilmarket.com/

وب سایت | اینستاگرام | تلگرام | توییتر | آپارات

📌 تورم در اقتصاد ایران پدیده‌ای پولی است یا ارزی؟

هادی حیدری؛ کارشناس پولی و بانکی

شدت نوسانات متغیرهای اسمی مانند نرخ ارز، رشد نقدینگی و شاخص قیمت مصرف‌کننده در دهه اخیر در مقایسه با دوره‌‌‌های مشابه بیشتر بوده است.

جهش‌‌‌های شدید در نرخ ارز که حدود ۵۰درصد یا بیشتر بوده‌اند، در سال‌های اخیر سه‌بار تکرار شده است.

شواهد آماری تایید می‌کند که میانگین ۱۰ساله نرخ تورم سالانه در دو دوره متفاوت و متوالی یعنی دوره اول، ۱۳۹۳-۱۳۸۳ و دوره دوم، ۱۴۰۳-۱۳۹۳ به ترتیب حدود ۱۹‌درصد و ۲۸‌درصد بوده است.

همچنین در مورد رشد نقدینگی سالانه، میانگین ۱۰ساله رشد این متغیر در دو بازه زمانی مذکور به ترتیب حدود ۲۸‌درصد و ۲۹‌درصد بوده است.

در نهایت مقایسه میانگین نرخ رشد ارز در دو بازه ۱۰ساله در دوره مشابه مذکور برای رشد سالانه نرخ دلار به ترتیب در بازه‌های مشابه زمانی فوق حدود ۱۷‌درصد و ۴۱‌درصد بوده است.

سوالی که همواره در اقتصاد ایران مطرح بوده است، این است که آیا تورم در اقتصاد ایران یک پدیده پولی است یا ناشی از جهش‌‌‌های ارزی نیز است؟

در اقتصاد ایران با توجه به دخالت حداکثری سیاستگذار، افزایش قیمت ارز تاثیر بیشتری بر تورم دارد تا کاهش آن. به همین دلیل است که توصیه‌‌‌های اخیر در حوزه سیاستگذاری پولی برای کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور براساس مطالعات صورت‌پذیرفته همواره بر هدف‌گذاری دوگانه و کنترل دو متغیر مهم یعنی رشد نقدینگی-رشد نرخ ارز تاکید دارد.

به عبارت دیگر، هدف‌گذاری نرخ ارز به‌عنوان لنگر اسمی برای کنترل انتظارات تورمی برای این نوع اقتصادها مورد تایید است.

منظور از هدف‌گذاری نرخ ارز تثبیت قیمت ارز نیست، بلکه استفاده از این ابزار به‌عنوان یک ابزار برتر سیاستی در مدیریت حساب سرمایه و کنترل انتظارات تورمی است.

اگر فرض کنیم دو عامل رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز عوامل کلیدی و موثر بر تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها بوده‌‌‌اند، مقایسه میانگین رشد نقدینگی در این دوره نشان از تغییرات بزرگ ندارد و احتمالا جهش‌‌‌های ارزی، به دلیل تحریم، موجب تغییر کانال نرخ تورم بوده‌‌‌اند.| دنیای اقتصاد

💢 بازار نفت گاز پتروشیمی 💢

▪️@iroilmarket | https://iroilmarket.com/

وب سایت | اینستاگرام | تلگرام | توییتر | آپارات