مرکز مشاوره گفتمان

کودکان باید بدانند که والدین‌شان از آنها چه انتظاراتی دارند. اما این انتظارات نباید فراتر از توانمندی‌های کودکان باشند چون در غیر این صورت، کودکان از آنها پیروی نخواهند کرد.

والدین باید اهدافی را برای فرزندانشان تعیین کنند که دستیابی به آنها دشوار باشد و در عین حال آنها را در راه رسیدن به این اهداف یاری کنند و از ایشان حمایت به عمل بیاورند و در صورتی که به اهداف مذکور دست یافتند با دادن پاداش تشویق‌شان کنند. به نظر می‌رسد تجارب موفقیت‌آمیز مکرر، زمینه‌ساز افزایش نیاز به پیشرفت هستند.

برای نمونه، یادگرفتن حروف الفبا برای کودکان چهارساله کار دشوار و پرزحمتی است؛ والدین می‌توانند فرزند خردسال خود را به انجام این کار تشویق کنند، با شور و شوق شعر الفبا را به همراه او بخوانند و وقتی کودک برای اولین بار توانست به تنهایی این شعر را بخواند با تشویق او و در آغوش گرفتنش به وی پاداش دهند.

رندی لارسن و دیوید باس، از کتاب روانشناسی شخصیت، ترجمه فرهاد جُمهری و همکاران

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

بديهی است که راه‌های بسیاری برای توصیف عشق وجود دارد. یک طبقه‌بندی به ویژه مفید، مثلث عشق است که توسط رابرت استرنبرگ و همکارانش به وجود آمده است. آنان عشق را با ترکیب سه مولفه اصلی ترسیم می‌کنند: صمیمیت، اشتیاق و تعهد.

صمیمت به احساس نزدیکی و پیوستگی با معشوق اشاره دارد. اشتیاق به جنبه‌های گرم یک رابطه اطلاق می‌شود، يعنی هیجانی که نسبت به یار خود احساس می‌کنید، به انضمام کشش و جاذبه جنسی.

تعهد متشکل از دو تصمیم است، تصمیم کوتاه‌مدت در جهت عشق‌ورزی با یار خود، و تصمیم بلندمدت برای حفظ و نگهداری آن عشق و باقی ماندن با یار «تا مرگ شما را از هم جدا کند». عشق می‌تواند متشکل از یکی از این مولفه‌ها یا ترکیبی از این سه جزء باشد.

مثلا، یک شخص ممکن است کشش و جاذبه بدنی بسیاری (شیفتگی محض) نسبت به دیگری داشته باشد، لیکن چیزی نزدیک به صمیمیت واقعی احساس نکند. هالیوود این تمایل را دارد که رابطه عاشقانه را اساسا به صورت اشتیاق ترسیم کند. معمولا، فیلم‌ها به این صورت پایان می‌یابند که یک زوج جوان در گیر و دار کشش و جاذبه هیجانی عمیق، تصمیم به ازدواج می‌گیرند.

افسوس که در دنیای واقعی، «فیلم» در واقع باید از این نقطه آغاز شود! همان‌گونه که روی بامایستر اظهار نظر کرده است، عشق آتشین از بسیاری جهات حالت دگرگون شده‌ای از هشیاری است. با اینکه این حالت می‌تواند هیجان‌انگیز باشد، برای اتخاذ تصمیمات دارای پیامدهای بلندمدت و گسترده بهترین حالت نیست.

به تدریج که رابطه شکل می‌گیرد، ممکن است به صورت ترکیبی از اشتیاق و صمیمیت شکوفا گردد که استرنبرگ آن را عشق «خیال‌انگیز» می‌نامد. هدف نهایی، عشق کامل است، یعنی، آمیزه‌ای از هر سه مولفه.

الیوت ارونسون
از کتاب روانشناسی اجتماعی
ترجمه حسین شُکرکُن

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

به نظر من برای تحقق امر درمان، درمانگر باید از لحاظ رابطه‌اش با مراجع، فردی یکپارچه یا وحدت‌یافته یا هماهنگ باشد. منظور من این است که درمانگر باید در فرایند رابطه‌اش با مراجع دقیقا همانی که هست باشد. نه اینکه نقش بازی کند، یا تظاهر نماید و یا نقابی بر چهره داشته باشد.

من از واژه توافق برای اشاره به هماهنگی دقیق میان تجربه نفسانی و آگاهی، استفاده می‌کنم. می‌توان گفت که وقتی درمانگر از آنچه در هر لحظه از رابطه‌اش با مراجع تجربه می‌کند، به طور کامل و دقیق آگاهی داشته باشد، به هماهنگی کامل با خویشتن دست یافته است. بنابراین باید گفت که یادگیری معنادار پدید نخواهد آمد مگر اینکه درمانگر تا حد قابل ملاحظه‌ای به این توافق درمانی و یا هماهنگی با خویشتن نائل شده باشد.

مفهوم و وضع توافق یا هماهنگی، در واقع مفهوم پیچیده‌ای است که معتقدم همه ما آن را به طریقی شهودی و با شعوری متعارف، در افرادی که با آنها سر و کار داریم، درک و احساس کرده‌ایم. چنان که گاهی احساس می‌کنیم فردی، نه تنها آنچه را احساس می‌کند بر زبان می‌آورد، بلکه عمیق‌ترین احساسات او نیز با آنچه بیان می‌کند، توافق دارد یا به اصطلاح می‌خواند.

بنابراین اعم از اینکه در زمانی خشمگین یا مهربان، شرمنده و یا برانگیخته باشد احساس می‌کنیم که در همه سطوح و لایه‌های روانی خود، در سطوح آگاهی و هشیاری‌اش در کلمات و سخنانش و نیز در تفهیم و تفاهمش همان رفتاری را بارز می‌کند که از خلال واکنش‌های جامع جسمانی او به ظهور می‌رسد و مختصر آنکه تمامی اجزای زیستی او به طور متوافق و مورد هماهنگی، واکنش‌های مشابه را ظاهر می‌سازند.

از آن گذشته این را نیز به وضوح می‌بینم که چنین فردی تمامی احساسات آنی و بی‌واسطه خود را به وضوح می‌پذیرد و از نمایان ساختن آنها هراسی ندارد. چیزی که در چنین شخصی می‌توانیم بگوییم این است که: «می‌دانیم دقیقا چه می‌گوید و چه می‌خواهد.» و بر این مبنا در فرایند ارتباطمان با او احساس راحتی و ایمنی می‌کنیم.

حال آنکه در مواجهه با شخص دیگری که واجد این توافق و هماهنگی نفسانی نیست، در می‌یابیم که آنچه می‌گوید تقریبا بی‌تردید ساختگی و کاذب است. و نمی‌دانیم که در نهان چهره ساختگی او واقعا چه احساسی وجود دارد و چه چیزی را تجربه می‌کند. حتی این را نیز نمی‌دانیم که چنین کسی آیا خود به احساسات خویش وقوف دارد یا نه؟

و چه بسا که در می‌یابیم چنین شخصی از احساسی که واقعا در هر زمان در حال تجربه کردن آن است، ناآگاه و بی‌خبر است. در مواجهه با چنین شخصی همواره جانب احتیاط را نگاه می‌داریم و محتاطانه عمل می‌کنیم، البته چنین رابطه‌ای از آن‌گونه روابطی نیست که فاقد حالات دفاعی باشد. در نتیجه، در فرایند چنین رابطه‌ای تغییر و یادگیری معنادار در او هرگز وقوع نمی‌یابد.

بنابراین شرط دوم درمان آن است که درمانگر در مضمون رابطه‌اش از توافق و هماهنگی نفسانی چشمگیری با خویشتن خود برخوردار باشد. درمانگر باید با وقوف و احاطه کامل به احساسات و واکنش‌های خود که پدید می‌آید و تغییر می‌کند، به طور کامل و دقیق و صمیمانه‌ای عبارت از خویشتن واقعی خویش باشد و هیچ لحظه‌ای از فرایند این رابطه را از دست ننهد.

کارل راجرز
از کتاب هنر انسان شدن
ترجمه مهین میلانی

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

تمایل به زندگی معنی‌دار و سرشار از هستی، خصیصه آشکار کسانی است که به فرایند زندگی خوب دل‌بسته‌اند، به نحوی که حتی می‌توان گفت که این تمایل، مهم‌ترین کیفیت این فرایند است.

بر مبنای این تمایل است که کشف ساختار تجربه به مدد درک کامل تجربه و زندگی کردن با آن میسر می‌شود. اما از سوی دیگر، بیشتر ما تجارب خود را بر حسب ساختارها و ملاک‌های ارزشی از پیش‌پرداخته‌ای که به آنها خو کرده‌ایم و نمی‌خواهیم رهایشان کنیم، مورد تفسیر و ارزیابی قرار می‌دهیم و ما غالبا تجربه‌هایمان را به این منظور که با این ساختارها و ملاک‌ها انطباق یابند تحریف می‌کنیم و اجزا آن را به میل خود تغییر می‌دهیم. در نتیجه، وقتی که آنها را با چارچوب‌های محدود و دقیق مورد نظرمان منطبق نمی‌یابیم در عذابیم.

آگاه کردن فرد از آنچه اینک در این زمان، در حال وقوع است و کشف ساختارهایی که در فرایند حال و جاری زندگی و تجربه وجود دارد، از دیدگاه من یکی از بهترین کیفیت‌های زندگی خوب و معطوف به کمال است. و این همان کیفیتی است که من رشد مستمر آن را در مراجعانم شاهد بوده‌ام.

کارل راجرز
از کتاب هنر انسان شدن
ترجمه مهین میلانی

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

چگونه برای نوجوانان انگیزه ایجاد کنیم؟

دلایل زیادی برای انگیزه نداشتن نوجوانان وجود دارد، البته نوجوانان برای انجام کارهایی که والدین‌شان از آنان می‌خواهند، انگیزه ندارند اما برای کارهایی که خودشان دوست دارند (مثل تعامل با دوستانشان، مهمانی دوستانه، بازی با دوستان) با انگیزه عمل می‌کنند.

در اینجا به بعضی از دلایل بی‌رغبتی نوجوانان به تعامل با والدین اشاره می‌کنیم :

۱) پدر و مادرها وقتی کاری را از نوجوان خود می‌خواهند گاهی باعجله و عصبی رفتار می‌کنند، درنتیجه ناخودآگاه فرزند خود را دعوت به مقاومت می‌کنند.

۲) نوجوانان احساس می‌کنند محبت و عشق والدین‌شان به آنان عشقی مشروط است (اگر مطابق خواسته‌های آنان عمل کنم مرا دوست دارند). این حس آسیب‌زننده است و نوجوان را دچار سرخوردگی و مقاومت بیشتر می‌کند.

۳) پدر و مادر اجازه نمی‌دهند فرزندشان چیزهایی را که به خودش مربوط می‌شود و برایش اهمیت دارد کشف کند.

۴) والدین به فرزندان خود اجازه نمی‌دهند از شکست‌های خود درس بگیرند. یکی از راه‌های آموزش مسئولیت‌پذیری به نوجوانان ، بی‌مسئولیتی آگاهانه است. به آنان اجازه دهید کاری را شروع کنند، در آن شکست بخورند، سپس با همدلی به آنان کمک کنید بفهمند چه اتفاقی افتاده، اشکال کار در کجاست، چه درسی از آن گرفته‌اند و در آینده چه باید بکنند که در چنین موقعیتی گیر نکنند و موفق شوند.

۵) والدین در اکثر موارد به جای آنکه از فرزند خود بخواهند با منطق و استدلال صحیح، راه‌حل مسئله را پیدا کند، به فرزند خود «می‌گویند» چه باید بکند. نوجوانان بیشتر دوست دارند برنامه‌ای را که خودشان در طراحی آن کمک کرده‌اند دنبال کنند.

۶) والدین انتظار دارند فرزند نوجوانشان فراموش نکند کارها و وظایف شخصی خود را در منزل انجام دهد، گویی این کار نشان‌دهنده مسئولیت پذیری اوست. نوجوانان حتی وقتی خودشان در طراحی برنامه‌ای همکاری کرده‌اند بازهم فراموش می‌کنند برنامه را به طور منظم و مستمر دنبال کنند ، چون این کارها در فهرست اولویت‌های آنان مقام اول را ندارند. این به معنی بی‌مسئولیتی آنان نیست. بلکه به این معناست که آنان نوجوان هستند. یک یادآوری دوستانه مشکل بزرگی ایجاد نمی‌کند. از حس شوخ‌طبعی خود برای این کار استفاده کنید و سعی کنید زیاد بحث نکنید. مثلا یادداشتی بنویسید. اگر مجبور شدید حرف بزنید می‌توانید فقط از او بپرسید : «چه قراری باهم داشتیم؟»

۷) لازم است والدین در عین قاطعیت، مهربان باشند. در فضایی به دور از عصبانیت و ایجاد تنش، همه بهتر و راحت‌تر کار می‌کنند.

۸) والدین معمولا «مهارتهای حل مسئله» را به فرزندان خود آموزش نمی‌دهند. این مهارت‌ها را می‌توان درحین ملاقاتهای خانوادگی و صحبتهای فردی با نوجوان به وی انتقال داد.

۹) مهارتهای «مدیریت زمان» را با انجام کارها و فعالیتهای روزانه به کودکان و نوجوانان یاد دهید. کلید موفقیت شما در «مشارکت» نهفته است.

۱۰) وظایفی بیش از حد توان به فرزند خود واگذار نکنید. حواستان به تعداد وظایف و سنگینی آنها برای نوجوانتان باشد.

۱۱) اکثر والدین نمی‌دانند چگونه به فرزند نوجوان خود بگویند: «دوستت دارم. اما با این خواسته‌ات موافق نیستم.»

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

استرس در درازمدت می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی فرد داشته باشد و حتی ممکن است به آسیب مغزی منجر شود. علاوه بر این، استرس می‌تواند در کارکردهای سیستم ایمنی نیز اختلال ایجاد کند...

رویدادهای استرس‌زا می‌توانند موجب افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌ها گردند. ظاهرا این رویدادها از طریق بازداری فعالیت سیستم ایمنی بر احتمال خطر و وخامت بیماری‌ها می‌افزایند.

مطالعات مختلف نشان داده‌اند که در هنگام استرس بیماری‌های عفونی افزایش می‌یابند. برای مثال گلسر و همکارانش (۱۹۸۷) دریافتند که دانشجویان پزشکی در هنگام امتحانات نهایی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های حاد - و بازداری سیستم ایمنی - هستند. علاوه بر این اختلال‌های ناشی از خود سیستم ایمنی، همچون ورم مفاصل، در زمانی که فرد تحت استرس قرار می‌گیرد غالبا رو به وخامت می‌گذارند.

در مطالعات مختلف اظهار داشته‌اند که ممکن است سرطان با استرس رابطه داشته باشد. برخی از پژوهشگران حتی ادعا کرده‌اند که موفق به شناسایی «شخصیت مستعد سرطان» شده‌اند. با این همه، غده‌های بدخیم می‌توانند اثرات فیزیولوژیکی‌ای داشته باشند که حتی پیش از آنکه متوجه وجود سرطان شویم، هیجانات و شخصیت فرد را تغییر دهند.

بنابراین آنچه که ظاهرا علت این بیماری تلقی می‌شود، در اصل خود معلول بیماری است. علاوه بر این، در بسیاری از این دست مطالعات به غیر از عامل استرس یا افسردگی، عوامل دیگری همچون تغذیه، مصرف مشروبات الکلی و سیگار در نظر گرفته نشده‌اند.

نیل کارلسون
از کتاب مبانی روانشناسی فیزیولوژیک
ترجمه مهرداد پژهان

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

ما تمایل داریم که دردها و رنج‌های دوران کودکی را کماکان زنده نگه داریم. این مسئله یکی از بینش‌های عمیق در روان‌درمانی‌های مبتنی بر روان‌تحلیل‌گری است. فروید به این پدیده، «اجبار به تکرار» (repetition compulsion) می‌گفت.

برای مثال فرزند یک فرد میگسار با کسی ازدواج می‌کند که میگسار است. کودکی که دوران کودکی‌اش با بدرفتاری اطرافیان روبرو شده است با فردی بددهن، گستاخ و پرخاشگر ازدواج می‌کند یا اینکه خودش از دیگران سواستفاده می‌کند.

فردی که دوران کودکی‌اش آزار جنسی را تجربه کرده است، در بزرگسالی ممکن است در دام روابط آشفته و بی‌هدف بیفتد‌. کودکی که تحت سلطه‌ی دیگران بوده است، ممکن است در دوران بزرگسالی به شدت دیگران را کنترل کند.

این پدیده در نگاه اول گیج‌کننده است. چرا ما دست به این کار می‌زنیم؟ چرا دوباره رنج‌ها و دردهایمان را زنده می‌کنیم و هر دم هیزمی بر این آتش می‌گذاریم؟

چرا نمی‌توانیم دست از این الگوها برداریم و زندگی بهتری برای خودمان تدارک ببینیم؟ در واقع هرکسی با متوسل شدن به روش‌های محکوم به شکست، به تداوم این الگوهای منفی دامن می‌زند.

این واقعیت تعجب‌برانگیز را درمانگران نیز قبول دارند. در دوران بزرگسالی، شرایط و موقعیت‌هایی ایجاد می‌کنیم که شبیه به شرایط و موقعیت‌های دوران کودکی‌مان است.

جفری یانگ، ژانت کلوسکو
از کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید
ترجمه حسن حمیدپور و همکاران

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic

چگونه می‌توان کودکان را متقاعد کرد تا مقررات خانواده را قبول داشته باشند؟

هر یک از مقرراتی که خانواده وضع می‌کند، ممکن است با مقررات خانه همسایه متفاوت باشد. جروبحث کردن درباره مقررات خانه همسایه فقط می‌تواند به اصطکاک بینجامد.

کودکان از روی عمد قوانین و مقررات را زیر پا می‌گذارند تا ببینند این قوانین هنوز از اعتبار برخوردارند یا خیر. کودکان در سنین مختلف، با کج‌خلقی یا عدم پیروی، این قوانین و مقررات را به چالش می‌گیرند.

دلایلی محکم از مقررات خوب پشتیبانی می‌کند. درباره مقررات خانواده با فرزندتان صحبت کنید. اجازه دهید -بدون جنگ و دعوا- موردی را مثال بزند که این مقررات را نقض می‌کند. اگر فرزندتان شما را با دلایل قانع‌کننده متقاعد کرد، با تغییر دادن مقررات آبرویتان نمی‌رود. این کار کمک می‌کند که کودک مقررات را قبول داشته باشد و آن‌ها را رعایت کند. با انجام این فعالیت کودک می‌آموزد که هم به خودش و هم به شما احترام بگذارد.

بوِرلی متوکس و دُرُثی ریچ، از کتاب ابرمهارت‌ها، ترجمه مرجان فرجی


🌱مرکزمشاوره گفتمان

برای بسیاری از آدم‌ها سوگ مثل از دست رفتن خویشتن است، از دست رفتن بخشی از خودمان. خیلی از آدم‌ها در روزهای سوگواری‌شان می‌گویند «یه تیکه از وجود خودم رو از دست دادم». چنین سخنی خاطرنشان می‌کند که سوگ از آنجا که سرگشته و حیرانمان می‌کند چقدر رنج‌آور و دردناک است. غیاب فردی که برایش سوگواریم می‌تواند تعاملات ما با آدم‌ها یا اشیای دیگر را چنان فرابگیرد که موجب شود زندگی روزمره ما غریب و با بقیه ناسازگار شود.

کارها و اتفاقاتی که قبلا برایمان خیلی اهمیت داشت، بسیار کم‌اهمیت‌تر می‌شوند؛ و کارها و اتفاقاتی که به‌ندرت ممکن بود برایمان اهمیت داشته باشند، اهمیت دوچندان پیدا می‌کنند. الگوهای فکری دیرپا و احساساتمان یکباره به نظرمان غریب می‌آید. و از آنجا که جهان یکباره غریب به نظر می‌رسد، ممکن است فرد نیز احساس بیگانگی و پریشانی کند. سوگ باعث می‌شود برای خومان ناآشنا یا ناشناخته شویم، کم‌وبیش بی‌جسم و مجرد.

مایکل چلبی
از کتاب سوگ
ترجمه نصراله مرادیانی

🌱مرکزمشاوره گفتمان
@goftemanclinic