اكونوميست فارسی

🔵متاستاز فقر

گزارشی از فشار مالی تامین هزینه‌‏های سرطان توقف و انصراف از درمان خانواده بیماران:

🔹محمدرضا احمدی، مدیرعامل موسسه خیریه درمان سرطان کودکان در اصفهان: قیمت‌ها آنقدر بالاست که اخیراً برای یک بیمار کودک این موسسه، یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای یک دوره درمان تخصصی سرطان هزینه شد که خیّران این مبلغ را تهیه کردند

🔹علی قنبری‌‏مطلق، رادیوانکولوژیست و رئیس سابق اداره سرطان وزارت بهداشت: در بخش درمان، هزینه‌‏های کمر‏شکن تعریف شده؛ هزینه‌‏ای کمرشکن است که بیش از یک‌‏سوم هزینه‌‏های خالص، صرف یک مورد خاص شود. مثلاً اگر شخصی ۳۰ میلیون تومان در ماه درآمد دارد و بیش از ۱۰ میلیون تومان را صرف درمان بیماری‌‏اش می‌‏کند، این فرد دچار هزینه‌‏های کمرشکن درمان شده است. براساس بررسی‌‏های انجام‌‏شده از سوی سازمان بهداشت جهانی در ارتباط با وضعیت ایران، ۶۸ درصد از مبتلایان به سرطان دچار هزینه‌‏های کمرشکن می‌‏شوند

🔹در راستای تشخیص زودهنگام سرطان، بعد از پیگیری سه، ‏چهارساله بالاخره توانستیم بیمه‌‏ها را متقاعد کنیم که خدمات تشخیص زودهنگام سرطان را تحت پوشش قرار دهند. سال ۱۴۰۰ این موضوع تصویب و از سوی هیئت دولت ابلاغ شد. اما در اسفندماه ۱۴۰۳ به‌‏دلیل تصمیم‌‏های اشتباه و رفتارهای عجیب برخی مسئولان، برنامه‌‏های تشخیص سرطان اجرا نشد.

🔹گاهی دیده می‌‏شود یک‏دستگاه با فشار فلان مسئول استانی خریده می‏شود تا یک ‏نماینده رأی بیاورد، بدون اینکه مرکزی برای استفاده از آن دستگاه وجود داشته باشد. بعضی اوقات مرکز هم وجود دارد اما کسی برای استفاده از آن دستگاه آموزش ندیده است.

🔹ثبت موارد مرگ ناشی از ابتلا به سرطان، در دور جدید وزارت بهداشت متوقف شده است، از سوی دیگر‌ قرار بود افراد جدیدی که ابتلای‏شان تشخیص داده می‌‏شود، برای درمان پیگیری شوند، این اقدام هم در سال ۱۴۰۰ متوقف شد، همچنین ما برنامه کنترل سرطان داشتیم که اجرای آن هم رها شده است. هنوز هم این برنامه روی میز وزیر بهداشت است اما باید برای اجرایش اراده‌‏ای وجود داشته باشد./هم میهن


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔵ساعات کاری ساتنا و پایا در روزهای پایانی سال افزایش یافت

🔹به منظور ایجاد سهولت پرداخت‌های مشتریان شبکه بانکی در ایام پایانی سال جاری زمانبندی ساعات کاری سامانه‌های ساتنا و پايا در روزهای ۲۹ و ۳۰ اسفندماه اعلام شد.

🔹همانند روال روزهای عادی (غیرتعطیل رسمی)، اسناد تسویه بین­ بانکی (Net) تمامی سامانه ­ها (شتاب، پایا، پل، تجمیع قبوض و ...) در مورخ ۲۹‏/۱۲‏/۱۴۰۳ و ۳۰‌‏/۱۲‌‏/۱۴۰۳ در سامانه ساتنا تسویه شده و اعضا با توجه به وضعیت نقدینگی حساب خود نزد این بانک در این روزها، در صورت تمایل مجازند نسبت به ارسال دستور پرداخت­ های ساتنا در ساعت ­های فوق­ الاشاره اقدام کنند.


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔷رحمت‌الله اکرمی سرپرست وزارت اقتصاد شد

🔹با استیضاح وزیر اقتصاد از سوی مجلس، رحمت الله اکرمی سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی شد.

🔹اکرمی تا پیش از این در سمت معاون وزیر اقتصاد در نظارت مالی و خزانه‌داری کل کشور، فعالیت می‌کرد.

🔹همچنین او برای مدت ۲ ماه، از شهریور تا آبان ۱۳۹۷ سرپرستی وزارت امور اقتصادی و دارایی را بر عهده داشته است.

@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔵مهلت سه‌ماهه‌ پزشکیان برای تکمیل کابینه دولت چهاردهم

🔹با استیضاح همتی و برکناری وی از دولت چهاردهم، رئیس‌جمهور طبق اصل ۱۳۵ قانون اساسی موظف است یک سرپرست را برای مدت حداکثر سه‌ماه برای این وزارتخانه تعیین کند.

🔹پزشکیان می‌بایست در این مدت گزینه‌ی جدیدی برای برای تصدی وزارت اقتصاد به مجلس معرفی کند تا فرآیند بررسی برنامه‌ها و صلاحیت وزیر پیشنهادی طی شود.


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔵صادرات نفت ایران در گرداب تحریم و ابهام

پزشکیان: معلوم نیست چگونه باید نفت صادر کنیم

تحریم‌های جدید ترامپ کشتی‌های نفتی ایران را سرگردان کرده و در حالی که رئیس‌جمهور از چالش تحویل نفت سخن می‌گوید، وزیر نفت ادعای مقاومت دارد؛ اما واقعیت این است که صادرات نفت ایران در ابهامی عمیق فرو رفته و اقتصاد شکننده کشور بار دیگر زیر فشار قرار گرفته است.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری، در اظهاراتی افشاگرانه در مجلس شورای اسلامی پرده از یک بحران تازه برداشت: «با تحریم‌های ترامپ، خیلی از کشتی‌های ما در دریا دچار مشکل شدند. معلوم نیست چگونه باید نفت خود را تحویل بدهند.» این سخنان، تصویری تکان‌دهنده از وضعیت صادرات نفت ایران ارائه می‌دهد؛ صنعتی که ستون فقرات اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهد، اما حالا در گردابی از ابهام و ناکارآمدی گرفتار شده است.

در مقابل، محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، پیش‌تر مدعی شده بود که «ترامپ به آرزوی خود برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران نخواهد رسید.» این تضاد آشکار میان اظهارات دو مقام ارشد، نه تنها شفافیت را از وضعیت کنونی دور کرده، بلکه نشان‌دهنده شکاف عمیق در تحلیل و مدیریت این بحران است.

صادرات نفت ایران، که حتی در سال‌های تحریم هم با ترفندهایی مثل استفاده از ناوگان سایه و فروش غیررسمی ادامه داشت، حالا با تشدید فشارهای دولت جدید آمریکا به نقطه‌ای بحرانی رسیده است. پزشکیان با اشاره به سرگردانی کشتی‌ها در دریا، عملاً تأیید کرد که تحریم‌های جدید، که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه شبکه‌های حمل‌ونقل نفت ایران اعمال شده، اثر خود را گذاشته است.

این تحریم‌ها، که شامل ده‌ها کشتی و شرکت مرتبط با تجارت نفت تهران می‌شود، راه‌های دور زدن محدودیت‌ها را تنگ‌تر کرده و خریداران سنتی مثل چین را محتاط‌تر از قبل کرده است. اما پاک‌نژاد همچنان بر مقاومت تأکید می‌کند، بدون اینکه جزئیاتی از چگونگی این ایستادگی ارائه دهد. این عدم شفافیت، وضعیت را از آنچه بود هم مبهم‌تر کرده است.

اقتصاد ایران، که پیش‌تر هم زیر بار تورم، کسری بودجه و ناترازی انرژی کمر خم کرده بود، حالا با این ابهام تازه در صادرات نفت ضربه‌ای دیگر می‌خورد. بر اساس گزارش‌ها، ایران روزانه حدود ۱.۲ تا ۱.۷ میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد، اما با تشدید تحریم‌ها، این رقم می‌تواند به سرعت کاهش یابد. وقتی کشتی‌ها نمی‌توانند بار خود را تخلیه کنند، نه تنها درآمد ارزی کشور مختل می‌شود، بلکه هزینه‌های اضافی مثل توقف طولانی‌مدت ناوگان و جریمه‌های احتمالی به بار می‌آید. این در حالی است که کشورهای همسایه مثل قطر، عراق و ترکیه، به گفته پزشکیان، از بازگرداندن دلارهای ایران خودداری می‌کنند و عملاً منابع مالی کشور را قفل کرده‌اند.

صنعت نفت ایران، که با چالش‌هایی مثل فرسودگی پالایشگاه‌ها، کمبود سرمایه‌گذاری خارجی و مصرف داخلی بی‌رویه دست‌به‌گریبان بود، حالا با این وضعیت جدید بیش از پیش تضعیف می‌شود. اظهارات خوش‌بینانه پاک‌نژاد در تضاد با واقعیت میدانی، اعتماد به مدیریت این صنعت را زیر سؤال برده است. البته که شاید وزیر نفت مستقیما می‌خواهد بگوید که صادرات دقیقا صفر نمی‌شود. اگر کشتی‌ها نمی‌توانند نفت را تحویل دهند، چه تضمینی برای تداوم صادرات وجود دارد؟ این ابهام نه تنها بازارهای جهانی را نسبت به عرضه نفت ایران بی‌اعتماد می‌کند، بلکه در داخل کشور هم فشار بر معیشت مردم را تشدید خواهد کرد.

آینده ایران در این شرایط مبهم‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. اقتصاد ناتوانی که به درآمد نفت وابسته است، حالا با یک صنعت سرگردان و تحریمی روبه‌رو شده که نه راه پس دارد و نه راه پیش. اگر تحریم‌ها ادامه پیدا کند و راهکارهای عملی جایگزین ارائه نشود، ممکن است شاهد کاهش شدید ذخایر ارزی، افزایش نرخ ارز و تورم افسارگسیخته باشیم./هنر پالایش


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

💠چشم‌انداز شش‌ماهه اقتصاد ایران : سه سناریوی محتمل

✍حسین سلاح‌ورزی

اگر بخواهیم سه سناریوی اقتصادی برای ایران در شش ماه آینده بر اساس متغیرهای کلیدی مانند سیاست‌های پولی، تجارت خارجی و شرایط ژئوپلیتیک ترسیم کنیم، با توجه به روندهای فعلی و پیش‌بینی‌ها، این موارد مطرح می‌شوند:

- سناریوی خوش‌بینانه:
در صورت موفقیت در مذاکره با آمریکا و کاهش تحریم‌ها، همراه با تثبیت قیمت نفت بالای ۸۰ دلار در بشکه، اقتصاد ایران می‌تواند بهبود یابد. تورم به زیر ۳۰ درصد کاهش می‌یابد، رشد اقتصادی حدود ۳ درصد رقم می‌خورد و بازار ارز ثبات نسبی پیدا می‌کند. این چشم‌انداز به افزایش منابع ارزی، بهبود تراز تجاری و کنترل نقدینگی توسط بانک مرکزی وابسته است.

- سناریوی پایه:
با ادامه شرایط کنونی، شامل تحریم‌های پایدار و صادرات نفت در سطح ۱.۵ میلیون بشکه در روز، تورم حول ۳۵ درصد باقی می‌ماند. رشد اقتصادی به دلیل محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و چالش‌های انرژی بین ۲ تا ۲.۵ درصد خواهد بود. نرخ ارز نیز به‌تدریج افزایش می‌یابد، نتیجه تقاضای بالای ارز و عرضه محدود آن. در این حالت، دولت کسری بودجه را با ابزارهای کوتاه‌مدت مدیریت می‌کند.

- سناریوی بدبینانه:
اگر تحریم‌ها تشدید شود، صادرات نفت به زیر ۱ میلیون بشکه در روز سقوط کند یا بحران‌های داخلی (مانند ناآرامی‌ها یا سوءمدیریت) شدت گیرد، تورم می‌تواند از ۵۰ درصد فراتر رود. رشد اقتصادی نزدیک به صفر می‌شود و بازار ارز با جهش شدید نرخ‌ها مواجه خواهد شد که ارزش ریال را به شدت تضعیف می‌کند. این سناریو کسری بودجه فزاینده، بدهی عمومی بیشتر و کاهش اعتماد به سیاست‌های اقتصادی را به دنبال دارد.


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

💠مسئولان خود را از تسخیر گروه‌های رانت‌جو، رباخوار و دلال خارج کنند و به منافع ملی، بقای خود و عزت مردم فکر کنند


فرشاد مومنی اقتصاددان:

🔹تصمیم سخت برای مسئولان این است که خود را از تسخیر گروه‌های رانت‌جو، رباخوار و دلال و تاجرمسلک خارج کنید و به منافع ملی و بقای خود و عزت مردم فکر کنند و آنها را خط قرمز خود در نظر بگیرند.

زمانی که آقای رئیس‌جمهور درباره بهبود وضعیت اقتصادی مردم صحبت می‌کردند از مولفه‌ها و الزامات معرفتی و اقتصادی آن آگاهی داشتند نکته‌ای است که خود ایشان باید درباره آن توضیح بدهند. با این وجود آنچه امروز به نام دولت ایشان و توسط تیم اقتصادی ایشان انجام شده به جز موارد جزئی و استثنایی دقیقا عکس بایسته‌ها و قول‌هایی بوده که آقای پزشکیان در دوران انتخابات ریاست جمهوری به مردم داده‌اند. کاری که ما در شرایط کنونی می‌توانیم انجام بدهیم این است که به بنیان‌های اندیشگی نظام تصمیم‌گیری جامعه کمک کنیم. این وضعیت براساس اظهارات صریح آقای رئیس‌جمهور شامل سایر قوا نیز خواهد شد. به همین دلیل نیز من معتقدم از این منظر باید صمیمانه و مشفقانه با نظام تصمیم‌گیری کشور سخن گفت و به صراحت باید به آنها عنوان کرد که آنچه که امروز جامعه ایران درو می‌کند چیزی جز بازتاب بحران‌ساز کوته‌نگری رانت‌محور ضد عدالت و توسعه نیست.

هنگامی که قرار است درکی از طول و عرض نگاه چرتکه‌ای به مدیریت کشور داشته باشید کافی است به مفهوم پردازی‌هایی که در این کادر از سوی برخی مقامات گرامی و هم‌پیمانان آنها صورت می‌گیرد نگاه کنید. نگاهی که به صورت چرتکه‌ای همه ماجرای اداره نظام ملی را در حد چهار عمل اصلی تلقی می‌کند. به صورت طبیعی شکنندگی‌های شدید و چند وجهی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیت ملی و بحران‌های همه‌جانبه پیش روی کشور را به مفهوم ناترازی تقلیل خواهد داد. من معتقدم این وحشتناک‌ترین خودزنی قابل تصور و پرتاب خود به درون برف‌های انباشته شده و بحران‌های ریشه‌دار و چند وجهی است. حرف‌هایی که در این باره مطرح می‌شود، تاکنون چیزی نبوده جز ساده کردن یک موضوع بسیار پیچیده.

آن چیزی که برای من حائز اهمیت است این است که این استمرار به وضوح نمایانگر استمرار زور ذی‌نفعان از مناسبات رانتی، ربوی و دلال سالارانه است. آنچه به عنوان باز کردن راه برای فردی در سطح و حد پزشکیان به عنوان راه چاره در نظر گرفته شده بود با همه احترام به زحمت‌ها و حسن نیت‌هایی که ایشان و همراهانشان دارند به وضح نشان می‌دهد که این میزان اصلاح در سیاست و باز کردن راه کافی نبوده است. به همین دلیل توصیه مشفقانه من به دوستان اهل نظر و دغدغه‌مندان تمامیت ارضی کشور این است که مفهوم سترگ توزان دوگانه را خیلی جدی بگیرند و برای تصمیم‌گیران کلیدی کشور موضوع را توضیح بدهند.

نکته مهم دیگر اینکه اگر همه چالش‌های کنونی کشور را به جنبه اقتصادی منحصر کنیم برای اینکه چشم‌اندازی برای روزها و ماه‌ها و سال آینده داشته باشیم، باید لازمه اصلی و فوری آن را که در اختیار داشتن یک تصویر شفاف از واقعیت‌های موجود است، در اختیار داشته باشیم. اهل نظر باید این موضوع را بررسی کنند که کیفیت موجود به خصوص در دولت و مجلس تناسب و آمادگی حداقلی برای تهیه و عرضه چنین تصویر شفافی را به نمایش می‌گذارد یا خیر. من در مقام هدیه به همه باورمندان و دغدغه‌مندان عزت ملی گوشزد می‌کنم که اگر قرار باشد روزی چنین تصویری ترسیم شود این تصویر باید حداقل ترسیم کننده کانون‌های بالغ بر ۲۰ محوری دورهای باطل بازتولید کننده رکود تورمی در اقتصاد سیاسی کنونی ایران باشد. نکته کلیدی اینکه سمت‌گیری‌هایی که به ویژه در سند لایحه بودجه در سال ۱۴۰۴ به نمایش گذاشته به صورت شفاف و عریان نشان می‌دهد که حتی در همان رویکرد چرتکه‌ای هم تصمیم‌گیران جامعه در دنیای پر تحول و با تغییرات شگرفت و شتاب‌آلود نگاهی ایستا دارند.

برخی تصمیم‌گیران کشور، اصرار غیرمنطقی و غریبی برای وارد کردن فشارهای شدید به معیشت مردم و فشار خردکننده به تولیدکنندگان دارند و بعد از اینکه آنها را به آستانه انفجار رساندند مُسکن‌های جزئی را به آنها تزریق می‌کنند. تصمیم‌گیران کشور باید در مقیدسازی گروه‌های پرنفوذ و ذی‌نفع رانتی ‌تلاش کنند، نه تحمیل فشارهای شدید به مردم.

تصمیم سخت برای مسئولان این است که خود را از تسخیر گروه‌های رانت‌جو، رباخوار و دلال و تاجرمسلک خارج کنید و به منافع ملی و بقای خود و عزت مردم فکر کنند و آنها را خط قرمز خود در نظر بگیرند. اگر چه ناکارآمدی‌ها و ای‌بسا عدم کفایت برای قرار گرفتن در جایگاه مهم و موثر، بخشی از بحران کنونی جامعه ایران را تشکیل می‌دهد، اما این موضوع اصلی نیست.

موضوع اصلی بازتولید فقر و عقب ماندگی و بی‌ثباتی و ناامنی است که باید جلو آن را گرفت./ آرمان ملی


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

#تبلیغات

🔵پیچ خطرناک اقتصاد ایران

🔹وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده که هدف کارزار «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ آن است که صادرات نفت ایران به ۱۰ درصد سطح کنونی برسد.

🔹آمارهای شرکت اطلاعات کالا (کپلر) نشان می‌دهد حجم تحویل نفت ایران به چین در ماه ژانویه امسال، اولین ماه بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، به ۸۴۷ هزار بشکه سقوط کرده که کمتر از نصف ماه نوامبر، قبل از پیروزی او در رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری است.

🔹دونالد ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری خود فشار حداکثری بر ایران را افزایش داد و به‌طور مشخص، صادرات نفت ایران را تا جایی که می‌توانست محدود کرد.

🔹ما کمترین میزان درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت در ۵۰ سال گذشته را در سال ۱۳۹۹ تجربه کردیم و به صادرات ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه نفت رسیدیم.

🔹با روی کار آمدن جو بایدن، گشایش‌هایی در صادرات نفت ایران حاصل شد. سوالی که در حال حاضر مطرح است این است که چشم‌انداز اعمال محدودیت و فشار ترامپ بر صادرات نفت ایران چطور پیش خواهد رفت؟

🔹مسعود نیلی می‌گوید اگر ترامپ بخواهد همان ابتدا برای اینکه زهرچشم بگیرد ایران را تحت فشار قرار دهد و صادرات نفت را محدود کند، خیلی معادلات در ایران به هم می‌ریزد.

🔹برای مثال بودجه سال ۱۴۰۴ بر مبنای یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت در نظر گرفته شده است و اگر آمریکا تحریم‌ها را تشدید کند و فاز نظامی ایران و اسرائیل ادامه پیدا کند، اقتصاد بیشتر از همیشه لطمه می‌بیند.

🔹علاوه بر این ممکن است سال بعد مکانیسم ماشه فعال شود که این موضوع هم برای اقتصاد ایران بسیار خطرناک است.

🔹فریدون خاوند، اقتصاددان، می‌گوید؛ تردیدی نیست که با نشستن دوباره ترامپ بر کرسی ریاست‌جمهوری آمریکا، فشار حداکثری این کشور بر ایران شدت خواهد گرفت که بخش نفت مهم‌ترین قربانی آن خواهد بود.

🔹در این صورت بازگشت آمریکا به یک سیاست سرسختانه تحریمی علیه تهران به‌ویژه در عرصه نفتی، بسیار محتمل است و این احتمال، اگر تحقق یابد، کل شرایط اقتصادی کشور را، به گونه‌ای چشمگیر، از آنچه هست متزلزل‌تر خواهد کرد.

🔹علی ماجدی، اقتصاددان و دیپلمات سابق نیز معتقد است، آن‌طور که به نظر می‌رسد صادرات نفت ایران در این دوره هم با محدودیت‌های بسیاری روبه‌رو خواهد شد و ممکن است مانند دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ با مشکلات عدیده‌ای در این زمینه مواجه شویم.

🔹در دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ هر شرکتی که با ایران همکاری می‌کرد یا به دنبال خرید نفت از ایران بود، تحت تحریم شدید آمریکا و شرکت‌های آمریکایی قرار می‌گرفت.

🔹بازگشت آمریکا به یک سیاست سرسختانه تحریمی علیه تهران به‌ویژه در عرصه نفتی، بسیار محتمل است و این احتمال، اگر تحقق یابد، کل شرایط اقتصادی کشور را، به گونه‌ای چشمگیر، از آنچه هست متزلزل‌تر خواهد کرد.

🔹در پیچ بسیار خطرناک کنونی، در حالی که بخش بسیار بزرگی از ساختارهای قدیمی روابط بین‌المللی و نظام جهانی فرو ریخته، ایران باید بر پایه یک دادوستد خردمندانه با ایالات‌متحده آمریکا، و با هدف حفظ آینده کشور و فرزندان آن، خود را از رویارویی با مخاطرات غیرقابل جبران در امان نگه دارد.

🔹نباید اجازه داد نیروهایی در مقیاس جهانی و منطقه‌ای با استفاده از این فرصت به ایران و هر آنچه برایش مقدس است، ضربه بزنند.

🔹در میان‌مدت و درازمدت، تنها راه خارج شدن از بن‌بست‌های کنونی فراهم آوردن «طرحی نو» به منظور متحد کردن همه ایرانی‌هایی است که، چه در درون و چه در بیرون، دل در گرو حفظ و نوسازی زادگاهشان دارند.

🔹ایجاد جو اعتماد در کشور و در فضای منطقه‌ای و جهانی آن، مهم‌ترین شرط برای تحقق بخشیدن به همین «طرح نو» در خدمت ایرانی نیرومند و امیدوار است.

🔹علی ماجدی معتقد است اینکه ما به‌طور کلی مذاکره را کنار بگذاریم راه‌حل درستی نیست. ما باید به طرف مقابل بگوییم که با شرایط قابل قبول آماده مذاکره هستیم. البته ممکن است در مذاکره به جایی برسیم که اصلاً توافق نکنیم؛ در چنین شرایطی چیزی را از دست نداده‌ایم و می‌توانیم بگوییم به خاطر زیاده‌خواهی طرف مقابل مذاکره نکردیم. اما اگر به‌طور کلی مذاکره را کنار بگذاریم، به قول آقای ظریف کشورهای دیگر به جای ما مذاکره می‌کنند و در مورد سرنوشت ایران تصمیم می‌گیرند. به نظر من این دیپلماسی قابل قبولی نیست./هفته نامه تجارت فردا


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔵اقتصاد و افسردگی!

چه رابطه‌ای میان افسردگی و خودکشی و وضعیت بد اقتصادی وجود دارد؟

چکیده گفت‌وگو با جعفر خیرخواهان:


🔹در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ آمار خودکشی در ایران حدود ۵۱ درصد افزایش یافته است. دلایل متعددی برای این موضوع مطرح می‌شود، اما آیا بدتر شدن شرایط اقتصادی به‌ویژه بعد از خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها علیه ایران، بر این مسئله تاثیرگذار بوده است؟

🔹 با توجه به اینکه تحریم‌ها از سال ۱۳۹۷ به بعد شرایط اقتصادی را در ایران به‌شدت تحت تاثیر قرار داده، طبیعی به نظر می‌رسد که شاهد افزایش چنین آمارهایی باشیم. به این معنا که خودکشی واکنش برخی از افراد جامعه در برابر انواع فشارها و تنگدستی‌ها است.

🔹در دهه‌های گذشته، به‌ویژه در میانه دهه ۸۰ شمسی، ایران کشوری با درآمد نفتی نسبتاً بالا بود. دولت وقت از این درآمدها به نحوی استفاده کرد که انتظارات مردم را نسبت به آینده افزایش داد. یکی از بزرگ‌ترین ضربه‌هایی که اقتصاد ایران خورد، ناشی از همین وفور درآمد نفتی بود.

🔹این پول نفت که گاهی از آن به‌عنوان «نفرین منابع» یاد می‌شود، نه‌تنها سیاست‌گذار را به سوی اتخاذ تصمیم‌هایی هدایت کرد که موجب کاهش درآمدها در آینده شد و بهره‌وری را پایین آورد، بلکه نکته ناراحت‌کننده‌تر اینکه ناامیدی را در جامعه تشدید کرد.

🔹مردم به این باور رسیدند که وضعیت می‌تواند بهتر و بهتر شود. این توقعات بالا و به‌تبع آن عادات مصرفی غیرواقعی که در جامعه شکل گرفت، شرایطی را شکل داد که مردم در مواجهه با بحران‌های جدید از جمله تحریم‌های بین‌المللی و کاهش درآمدهای نفتی کار بسیار سخت‌تری برای سازگاری با شرایط داشته باشند.

🔹در ایران، انتظارات مردم به‌شدت از گذشته متاثر بوده است. آنچه در دهه‌های گذشته در ایران رخ داد، به‌ویژه در دوران وفور درآمد نفتی، انتظارات مردم را از یک زندگی بهتر و رفاه بیشتر به‌شدت بالا برد. گویی در آن سال‌ها یک در باغ سبزی به مردم نشان داده شد که در واقع موقت بود اما مسئولان نه خواستند این را بپذیرند و نه به مردم بگویند.

🔹حتماً به خاطر دارید که در دوران همه‌گیری کرونا دختری نوجوان در جنوب کشور به دلیل اینکه پدر او نتوانسته بود یک تبلت برایش بخرد و در کلاس آنلاین شرکت کند، خودش را کشت. اگر قیمت ارز پایین‌تر بود خرید این تبلت آسان بود اما با افزایش قیمت ارز این تبلت به کالای لوکس تبدیل شد و از سطح قدرت خرید اکثریت مردم فراتر رفته بود، اما کسی حاضر نبود این موضوع را بپذیرد.

🔹وقتی درآمدها افت می‌کند حجم فقرا بیشتر و طبقه متوسط لاغرتر می‌شود. افرادی که قبلاً می‌توانستند خود را در طبقه متوسط تعریف کنند، یک سری عادات مصرفی برای خود تعریف کرده بودند اما با کاهش قدرت خرید خود از تامین این عادات عاجز می‌شوند و با خاطره‌ای از گذشته‌ای که نسبتاً بهتر بوده آزار می‌بینند، خود را بازنده تصور کرده و فکر می‌کنند هرچه تلاش کنند به آنچه می‌خواهند نمی‌رسند.

🔹آنچه می‌تواند شرایط را بدتر کند، تورم و کاهش قدرت خرید است. حدود ۲۰ سال پیش گفتند انتظار می‌رود حقوق کارمندان و کارگران همگام با تورم افزایش یابد اما الان می‌بینیم با وجود تورم ۶۰درصدی، افزایش حقوق تنها ۳۰ درصد است.

🔹این یعنی شما ۳۰ درصد کمتر از درآمد سال قبل خود دریافت می‌کنید. در حالی که حقوق‌ و درآمدها به‌طور واقعی با افزایش تورم همخوانی ندارند، مردم در تلاش‌اند که با محدودیت‌های اقتصادی کنار بیایند، ولی نمی‌توانند.

🔹این عدم تطابق میان افزایش تورم و دستمزدها، فشار زیادی به طبقات کم‌درآمد وارد می‌کند. در نتیجه، وضعیت اقتصادی به مرزهایی می‌رسد که حتی ساده‌ترین خواسته‌ها هم از دسترس خارج می‌شوند، که این خود می‌تواند یکی از دلایل اصلی اقداماتی چون خودکشی یا رفتارهای ضداجتماعی باشد.

🔹این مسائل ظلم‌هایی است که به شکل‌های مختلف برای مردم رخ می‌دهد و از سوی دیگر با رونق وجود شبکه‌های اجتماعی، مردم بهبودهایی را که در کشورهای اطراف رخ داده نظاره می‌کنند و برای آنها این سوال به وجود می‌آید که چرا ما این روند را طی نکردیم.

🔹چشم‌انداز آینده به‌شدت وابسته به تصمیمات اقتصادی و سیاسی است که در حال حاضر گرفته می‌شود. در حال حاضر، وضعیت اقتصادی کشور بسیار پیچیده و نامطمئن است، اما من همچنان امیدوارم که اگر دولت بتواند سیاست‌های درستی را اتخاذ کرده و به حل مشکلات داخلی و بین‌المللی بپردازد، وضعیت بهبود پیدا کند.

🔹متاسفانه هنوز وعده‌های دولت جدید محقق نشده و تغییرات واقعی در سطح وسیع مشاهده نمی‌شود. با این حال، امیدوارم که این حرکت‌های ابتدایی که در حال حاضر در جریان هستند، در آینده نزدیک شدت و سرعت بیشتری بگیرند و به نتایج ملموس‌تری برسند.

منبع: تجارت فردا


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔵از هر ۱۰ ایرانی یک نفر حیوان خانگی دارد/خطر جایگزینی «پت‌ها» با نسل آینده

🔹در حالی که کمبود جمعیت و جامعه سالمند یکی از بزرگترین معضلات و بحران‌های ایران شناخته می‌شود؛ از همین رو نگهداری حیوان خانگی دیگر به عنوان تصمیمی شخصی به شمار نمی‌آید؛ بلکه کنشی اجتماعی است که تاثیر آن در آینده‌ای نه چندان دور، گریبان یک مملکت را خواهد گرفت.

🔹مطابق با آخرین آمار تعداد حیوانات خانگی در ایران حدود ۶ تا ۸ میلیون عدد برآورد شده و به عبارت دیگر از هر ۱۰ ایرانی یک نفر حیوان خانگی دارد. بخش عمده‌ای از این آمار مربوط به سگ و گربه است که محبوب‌ترین حیوانات خانگی در کشور محسوب می‌شوند.

🔹تعداد سگ و گربه‌های شناسنامه‌دار در تهران نیز پا را از حد و گلیم خود فراتر برده‌اند؛ براساس برخی گزارش‌ها، به ازای هر ۱۰ نفر تهرانی، یک سگ شناسنامه‌دار و به ازای هر ۱۴ نفر، یک گربه نگهداری می‌شود./برنا


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

💠شرایط خطیر اقتصاد ایران

✍علیرضا بختیاری - مدیر مسئول دنیای اقتصاد

🔹اقتصاد ایران این روزها شرایط خطیری را پشت سر می‌گذارد؛ شرایطی که برخی آن را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی مقایسه می‌کنند. این تعبیر شاید اغراق‌آمیز به نظر برسد، اما نمی‌توان منکر شد که کشور در یک گردنه تاریخی قرار گرفته است. عبور کم‌خطر از این گردنه نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود و اتخاذ تصمیم‌هایی قاطع و هوشمندانه است که نه تنها به واقعیت‌های امروز توجه داشته باشد، بلکه افق‌های فردا را نیز در نظر بگیرد.

وضعیت کنونی اقتصاد ایران، آمیزه‌ای از چالش‌های ساختاری دیرینه و فشارهای بیرونی است. از یک سو، ناترازی‌های مزمن در بودجه، انرژی و نظام بانکی همچنان مثل زخم‌هایی کهنه سر باز کرده‌اند و از سوی دیگر، تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، دست و پای اقتصاد را بیش از پیش بسته‌اند. در این میان، تورم افسارگسیخته و کاهش قدرت خرید مردم، زندگی روزمره را برای میلیون‌ها نفر به یک مبارزه تبدیل کرده است. نرخ ارز که در آغاز دولت چهاردهم حدود ۴۸ هزار تومان بود، حالا در بازار آزاد به بیش از ۹۲ هزار تومان رسیده؛ نشانه‌ای آشکار از عمق بحران و ناکارآمدی سیاست‌هایی که قرار بود ثبات را به ارمغان بیاورند.

اما این همه ماجرا نیست. ما در شرایطی هستیم که نمی‌توان با تکیه بر شعارها یا راه‌حل‌های موقت، مشکلات را پشت سر گذاشت. تجربه نشان داده که اقتصاد دستوری، یارانه‌های بی‌هدف و حمایت بی‌قید و شرط از صنایع زیان‌ده، نه تنها گره‌ای باز نمی‌کند، بلکه منابع محدود کشور را هدر می‌دهد و رفاه ملی را کاهش می‌دهد. اینجاست که پرسش اصلی مطرح می‌شود: آیا قرار است همچنان در چرخه معیوب گذشته بمانیم یا جرأت تغییر مسیر را داریم؟

پاسخ به این پرسش، پذیرش یک واقعیت تلخ را می‌طلبد: توسعه و پیشرفت اقتصادی بدون هزینه ممکن نیست. باید از طریق رسانه‌ها و گفت‌وگوهای شفاف، مردم را قانع کنیم که تحمل دشواری‌های کوتاه‌مدت، لازمه ساختن آینده‌ای بهتر است. البته که این تحمل، بارش به دوش همه نخواهد بود؛ عده‌ای زیر چرخ‌های توسعه له می‌شوند و اینجاست که وظیفه دولت، ایجاد سپری برای حفاظت از آسیب‌پذیرترین اقشار است. اما در بلندمدت، اگر درست عمل کنیم، می‌توان امیدوار بود که اقتصاد ایران از این گردنه عبور کند.
این عبور، الزاماتی دارد. نخست، اصلاحات ساختاری در نظام بودجه‌ریزی و قطع وابستگی به درآمدهای نفتی است. دوم، بازنگری در سیاست‌های ارزی و تجاری برای بازگرداندن اعتماد به بازار. سوم، تقویت بخش خصوصی واقعی، نه شبه‌دولتی‌ها، تا موتور رشد اقتصادی روشن شود. و در نهایت، تعامل سازنده با جهان، نه از سر ضعف، بلکه از موضع عزت و مصلحت. بدون این گام‌ها، هر تلاشی فقط به دور باطل دیگری ختم می‌شود.

در تاریخ معاصر ایران، لحظاتی بوده که تصمیم‌های بزرگ، سرنوشت کشور را تغییر داده‌اند. امروز هم در برابر چنین لحظه‌ای ایستاده‌ایم. اقتصاد ایران یا از این گردنه به سلامت عبور می‌کند و به سمت ثبات و رشد می‌رود، یا در پیچ و خم ناکارآمدی و بحران، گرفتار می‌ماند. انتخاب با ماست؛ اما زمان این انتخاب، همین امروز است، نه فردا.


@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی

🔵سفر هم قسطی شد/ هر خانوار ایرانی در سال تنها قادر به صرف ۵.۵ میلیون تومان برای سفر و تفریح است


🔹روزنامه ایران نوشت: هر خانوار ایرانی در سال تنها قادر به صرف ۵.۵ میلیون تومان برای سفر و تفریح است!حدود ۷۵ درصد از خانوارهای ایرانی قادر به سفر نخواهند بود، چراکه هزینه‌ها برای بسیاری از آنها بیشتر از خط فقر سفر است.

🔹طبق نتایج بررسی‌های اخیر، خط فقر سفر در سال ۱۴۰۳ معادل ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان تخمین زده شده است و تنها حدود یک‌چهارم خانوارها قادر به گذراندن تعطیلات در این شرایط اقتصادی هستند.

هرچند می‌توان گفت سفر گران شده اما سازوکارهای دیگری نیز برای فروش تورها در نظر گرفته شده که همان فروش اقساطی است.

🔹با وجود این هیچ فرمول یا شرایط خاصی برای این اقساطی فروشی وجود ندارد. البته عموماً درصدی از مبلغ کل تور (عموما ۵۰ درصد) در زمان عقد قرارداد گرفته و مابقی مبلغ در اقساط از ۳ ماه و ۶ ماه، در چند فقره چک با سود در برخی موارد ۵ درصد محاسبه می‌شود.



@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی